Natuur en techniek
WETENSCHAPSONDERWIJS EN TECHNIEKONDERWIJS
EXPLORERENDE GRONDHOUDING
Uitgangspunten wereldoriëntatie:
- Uitgaan van de werkelijkheid
- Directe schoolomgeving inzetten als bron
- Onderwerpen sluiten aan bij ontwikkelingsstadia leerlingen
- Vertrekken vanuit leefwereld
- Handelen
Explorerende grondhouding
Grondhouding: manier waarop je je gedraagt in bepaalde situaties t.o.v. personen of
gebeurtenissen. (je attitude)
Uitgangspunten van eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het leergebied W&T:
- Basiscompetenties om W&T te exploreren
- Interesse voor W&T, nu en verleden, hier en elders
- Basishouding openheid en respect tegenover W&T
- Basisvaardigheden om zelfstandig informatie m.b.t. W&T te verwerken
Multiperspectiviteit: inhouden behandelen vanuit een tijds- & ruimteperspectief trek
open naar andere domeinen
4 kerncomponenten van techniek:
1. Technisch systeem: geheel van elkaar wederzijds beïnvloedende elementen die
gericht zijn op het bereiken van een doel
2. Technisch proces: geleidelijk verloop van een reeks acties om een technisch systeem
in te zetten, ontwikkelen of verbeteren
3. Hulpmiddelen: alles wat nodig is om technische systemen efficiënter te laten
functioneren
4. Keuzen: afhankelijk van criteria waaraan technische systemen moeten voldoen
DOELEN WETENSCHAPS- EN TECHNIEKONDERWIJS
Wetenschappelijke geletterdheid:
Wetenschappelijke basiskennis en het wetenschappelijke inzicht waarover elke volwassene
zou moeten beschikken. Het ontwikkelen gebeurt via wetenschapsonderwijs. Eerste stappen
in het basisonderwijs, kinderen verwerven een kritische en vragende ingesteldheid. Ze
worden gestimuleerd tot het uitvoeren van onderzoeken en experimenten in een veilige
context.
Technische geletterdheid:
Het competent en verantwoordelijk gebruik maken van techniek, deze techniek begrijpen,
hanteren, duiden vanuit een waarderende kritische houding en het omgaan met technische
realisaties om optimaal te functioneren en te participeren in de samenleving.
, CONCEPTONTWIKKELING
1 Denkontwikkeling
concreet-operationele fase
- Vermogen om abstract en logisch te denken groeit
- Nieuwe vaardigheden: classificeren, series onderscheiden, vergelijken
- Zelfstandigheid groeit
2 Concepten
verzamelterm voor wetenschappelijke kennis die samen hoort
Preconcepten: denkbeelden die een kind heeft voor dat hij in aanraking is gekomen met
onderwijs dat als doel heeft juiste concepten aan te leren, de startideeën
Misconcepten: wanneer conceptshift niet goed verloopt en kinderen een verkeerd
denkbeeld vormt
Conceptshift: preconcept/ misconcept concept
3 Concept- context benadering
Startpunt = leefwereld kinderen concepten aan verbinden
Voorwaarden contexten:
- Waar leerlingen effectief aan deelnemen en daardoor betekenisvol zijn
- Gaan over dingen die leerlingen willen weten of doen
- Sluit aan op niveau van ontwikkeling, werkt in ZNO
Context = vertrekpunt voor aanbrengen concept
Recontextualiseren: concept wordt aangeboden in een nieuwe context
verband leggen tussen beide activiteiten: kennis opgedaan in context 1 koppelen aan
context 2
4 Misconcepten voorkomen
1. Doordachte lesopbouw
a. Peilen naar preconcepten/ misconcepten
b. Concrete ervaringen (hands-on)
c. Visuele ondersteuning belangrijk
2. Zorgvuldig taalgebruik <-> begripsverwarring
3. Taalgebruik leerlingen!
a. Alert reageren
b. Juiste context?
c. Vermijdt verbalismen (gebruik van woorden zonder betekenis ervan te
kennen)
5 Concepten openen
= peilen naar preconcepten/ misconcepten
Op verschillende manieren aanpakken:
- Intrigerende voorwerpen (in combinatie met doordachte vragen)
- Voorspellend gesprek
- Conceptcartoons: tekeningen waarin kinderen uitspraken doen over alledaagse
situaties - aanzet tot discussie over een fysisch verschijnsel
- Veilig klimaat is belangrijk!
WETENSCHAPSONDERWIJS EN TECHNIEKONDERWIJS
EXPLORERENDE GRONDHOUDING
Uitgangspunten wereldoriëntatie:
- Uitgaan van de werkelijkheid
- Directe schoolomgeving inzetten als bron
- Onderwerpen sluiten aan bij ontwikkelingsstadia leerlingen
- Vertrekken vanuit leefwereld
- Handelen
Explorerende grondhouding
Grondhouding: manier waarop je je gedraagt in bepaalde situaties t.o.v. personen of
gebeurtenissen. (je attitude)
Uitgangspunten van eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het leergebied W&T:
- Basiscompetenties om W&T te exploreren
- Interesse voor W&T, nu en verleden, hier en elders
- Basishouding openheid en respect tegenover W&T
- Basisvaardigheden om zelfstandig informatie m.b.t. W&T te verwerken
Multiperspectiviteit: inhouden behandelen vanuit een tijds- & ruimteperspectief trek
open naar andere domeinen
4 kerncomponenten van techniek:
1. Technisch systeem: geheel van elkaar wederzijds beïnvloedende elementen die
gericht zijn op het bereiken van een doel
2. Technisch proces: geleidelijk verloop van een reeks acties om een technisch systeem
in te zetten, ontwikkelen of verbeteren
3. Hulpmiddelen: alles wat nodig is om technische systemen efficiënter te laten
functioneren
4. Keuzen: afhankelijk van criteria waaraan technische systemen moeten voldoen
DOELEN WETENSCHAPS- EN TECHNIEKONDERWIJS
Wetenschappelijke geletterdheid:
Wetenschappelijke basiskennis en het wetenschappelijke inzicht waarover elke volwassene
zou moeten beschikken. Het ontwikkelen gebeurt via wetenschapsonderwijs. Eerste stappen
in het basisonderwijs, kinderen verwerven een kritische en vragende ingesteldheid. Ze
worden gestimuleerd tot het uitvoeren van onderzoeken en experimenten in een veilige
context.
Technische geletterdheid:
Het competent en verantwoordelijk gebruik maken van techniek, deze techniek begrijpen,
hanteren, duiden vanuit een waarderende kritische houding en het omgaan met technische
realisaties om optimaal te functioneren en te participeren in de samenleving.
, CONCEPTONTWIKKELING
1 Denkontwikkeling
concreet-operationele fase
- Vermogen om abstract en logisch te denken groeit
- Nieuwe vaardigheden: classificeren, series onderscheiden, vergelijken
- Zelfstandigheid groeit
2 Concepten
verzamelterm voor wetenschappelijke kennis die samen hoort
Preconcepten: denkbeelden die een kind heeft voor dat hij in aanraking is gekomen met
onderwijs dat als doel heeft juiste concepten aan te leren, de startideeën
Misconcepten: wanneer conceptshift niet goed verloopt en kinderen een verkeerd
denkbeeld vormt
Conceptshift: preconcept/ misconcept concept
3 Concept- context benadering
Startpunt = leefwereld kinderen concepten aan verbinden
Voorwaarden contexten:
- Waar leerlingen effectief aan deelnemen en daardoor betekenisvol zijn
- Gaan over dingen die leerlingen willen weten of doen
- Sluit aan op niveau van ontwikkeling, werkt in ZNO
Context = vertrekpunt voor aanbrengen concept
Recontextualiseren: concept wordt aangeboden in een nieuwe context
verband leggen tussen beide activiteiten: kennis opgedaan in context 1 koppelen aan
context 2
4 Misconcepten voorkomen
1. Doordachte lesopbouw
a. Peilen naar preconcepten/ misconcepten
b. Concrete ervaringen (hands-on)
c. Visuele ondersteuning belangrijk
2. Zorgvuldig taalgebruik <-> begripsverwarring
3. Taalgebruik leerlingen!
a. Alert reageren
b. Juiste context?
c. Vermijdt verbalismen (gebruik van woorden zonder betekenis ervan te
kennen)
5 Concepten openen
= peilen naar preconcepten/ misconcepten
Op verschillende manieren aanpakken:
- Intrigerende voorwerpen (in combinatie met doordachte vragen)
- Voorspellend gesprek
- Conceptcartoons: tekeningen waarin kinderen uitspraken doen over alledaagse
situaties - aanzet tot discussie over een fysisch verschijnsel
- Veilig klimaat is belangrijk!
