Volksgezondheid en gezondheidszorg
Hoofdstuk 2: Analyse van de volksgezondheid - Risicofactoren (2.4.2-
2.5.3, 2.6.1, 2.6.2)
Niveaus omgevingsfactoren
o Micro: dicht bij persoon zoals huishouden
o Meso: school, werk, buurt
o Macro: maatschappij
Model van Lalonde: 4 verschillende soorten determinanten
o Gezondheidszorgsysteem
o Biologische en genetische factoren
o Leefstijl
o Fysieke en sociale omgeving
Upstream (maatschappelijk) en downstream (individueel)
Effect op individu beïnvloedt niet altijd volksgezondheid
Attributief risico = (incidentie blootgesteld – incidentie niet-blootgesteld) /
(incidentie blootgesteld)
o Beschrijft de proportie van incidentiecijfer van een
gezondheidsprobleem onder blootgestelden
o Betekent x % van de zieken onder blootgestelden komt ook door de
blootstelling
Mediator (mediërende oorzaak) = een factor die voortvloeit uit een
achterliggende, upstream factor, zoals roken voort kan komen uit lage
sociaaleconomische stand
Hoofdstuk 3: Principes van preventie
Doel van preventieve maatregelen:
o Gezondheidsbescherming (tegen blootstelling)
o Gezondheidsbevordering
o Ziektepreventie (specifieke ziekten voorkomen)
Programma’s ter vroege opsporing valt ook hieronder
Behoeftebepaling bestaat uit analyse van omvang en ernst van
volksgezondheidprobleem of toekomstige trend
Preventie = diagnostiek + therapie
Individuele preventie gaat over 1 specifiek persoon
Soorten preventie naar ziektestadium:
o Primair: oorzaken tegengaan
o Secundair (screening): behandeling in vroeg stadium
o Tertiair (zorggerelateerde preventie): Voorkómen of beperken van
de gevolgen van een gediagnosticeerde aandoening (zowel
beperkingen als participatie in maatschappelijke activiteiten)
Soorten preventie naar aangrijpingspunt:
o Populatiebenadering (universele preventie): voor gehele bevolking
of subgroepen ervan, los van het individuele risico op ziekte
o Hoogrisicobenadering: voor individuen met verhoogd risico op
ziekte, meestal als risico in rest populatie relatief laag ligt
Publieke gezondheidszorg omvat organisaties zoals GGD en arbodienst
Hoofdstuk 2: Analyse van de volksgezondheid - Risicofactoren (2.4.2-
2.5.3, 2.6.1, 2.6.2)
Niveaus omgevingsfactoren
o Micro: dicht bij persoon zoals huishouden
o Meso: school, werk, buurt
o Macro: maatschappij
Model van Lalonde: 4 verschillende soorten determinanten
o Gezondheidszorgsysteem
o Biologische en genetische factoren
o Leefstijl
o Fysieke en sociale omgeving
Upstream (maatschappelijk) en downstream (individueel)
Effect op individu beïnvloedt niet altijd volksgezondheid
Attributief risico = (incidentie blootgesteld – incidentie niet-blootgesteld) /
(incidentie blootgesteld)
o Beschrijft de proportie van incidentiecijfer van een
gezondheidsprobleem onder blootgestelden
o Betekent x % van de zieken onder blootgestelden komt ook door de
blootstelling
Mediator (mediërende oorzaak) = een factor die voortvloeit uit een
achterliggende, upstream factor, zoals roken voort kan komen uit lage
sociaaleconomische stand
Hoofdstuk 3: Principes van preventie
Doel van preventieve maatregelen:
o Gezondheidsbescherming (tegen blootstelling)
o Gezondheidsbevordering
o Ziektepreventie (specifieke ziekten voorkomen)
Programma’s ter vroege opsporing valt ook hieronder
Behoeftebepaling bestaat uit analyse van omvang en ernst van
volksgezondheidprobleem of toekomstige trend
Preventie = diagnostiek + therapie
Individuele preventie gaat over 1 specifiek persoon
Soorten preventie naar ziektestadium:
o Primair: oorzaken tegengaan
o Secundair (screening): behandeling in vroeg stadium
o Tertiair (zorggerelateerde preventie): Voorkómen of beperken van
de gevolgen van een gediagnosticeerde aandoening (zowel
beperkingen als participatie in maatschappelijke activiteiten)
Soorten preventie naar aangrijpingspunt:
o Populatiebenadering (universele preventie): voor gehele bevolking
of subgroepen ervan, los van het individuele risico op ziekte
o Hoogrisicobenadering: voor individuen met verhoogd risico op
ziekte, meestal als risico in rest populatie relatief laag ligt
Publieke gezondheidszorg omvat organisaties zoals GGD en arbodienst
