100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting LEERSTOORNISSEN

Rating
-
Sold
-
Pages
85
Uploaded on
16-05-2022
Written in
2021/2022

DIT IS EEN SAMENVATTING VAN HET VAK LEERSTOORNISSEN AAN DE HAND VAN DE CURSUS EN DE PPT SLIDES, AANGEVULD MET MIJN EIGEN NOTITIES GEMAAKT TIJDENS DE LESSEN IN HET ACADEMIEJAAR .

Institution
Course













Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
May 16, 2022
Number of pages
85
Written in
2021/2022
Type
Summary

Subjects

Content preview

LEERSTOORNISSEN




1

,INHOUDSOPGAVE

1. LEERSTOORNISSEN ..................................................................................................................................................................... 5
1.1. Conceptueel kader....................................................................................................................................................... 5
1.2. diagnostische systemen .............................................................................................................................................. 5
1.2.1. neurodevelopmental disorder ...................................................................................................................................................5
1.2.2. DSM-5 CRITERIA .........................................................................................................................................................................6
1.2.3. ICF criteria ..................................................................................................................................................................................6
1.3. Leerproblemen in Vlaanderen ..................................................................................................................................... 7
1.3.1. CRITERIA BESCHRIJVENDE DIAGNOSE ........................................................................................................................................7
1.3.2. comorbiditeit / exclusiecriterium...............................................................................................................................................8
1.4. Intelligentie ................................................................................................................................................................. 9
1.4.1. Iq ................................................................................................................................................................................................9
1.4.2. CHC-MODEL .............................................................................................................................................................................10
1.4.3. WISC-V .....................................................................................................................................................................................10
1.5. Geralateerde concepten ............................................................................................................................................ 13
1.5.1. zorglandschap ..........................................................................................................................................................................13
1.6. Toepassingen ............................................................................................................................................................ 14
2. DYSLEXIE................................................................................................................................................................................ 15
2.1. ASSESMENT DYSLEXIE ............................................................................................................................................... 15
2.1.1. voorbereidend lezen ................................................................................................................................................................15
2.1.2. aanvankelijk lezen ....................................................................................................................................................................15
2.1.3. Begrijpend lezen ......................................................................................................................................................................15
2.1.4. celebrale organisatie ................................................................................................................................................................16
2.2. Dyslexie ..................................................................................................................................................................... 17
2.2.1. criteria voor van dyslexie te spreken .......................................................................................................................................17
2.2.2. prevalentie en comorbiditeit ...................................................................................................................................................17
2.2.3. etiologie: erfelijkheid ...............................................................................................................................................................18
2.2.4. Verklarende cognitieve modellen ............................................................................................................................................18
2.2.5. Kenmerken van dyslexie ..........................................................................................................................................................19
2.2.6. Cognitieve fenotypes ...............................................................................................................................................................20
2.2.7. Dysorthografie versus dysgrafie ...............................................................................................................................................20
2.3. Assessment dyslexie .................................................................................................................................................. 21
2.3.1. Test is setting afhankelijk .........................................................................................................................................................21
2.3.2. TESTS VOOR KLEUTERS ............................................................................................................................................................21
2.3.3. TESTEN LAGERE SCHOOL ..........................................................................................................................................................22
2.3.4. Test voor jongeren ...................................................................................................................................................................26
2.3.5. Tests volwassenen ...................................................................................................................................................................27
2.3.6. brede assesment ......................................................................................................................................................................27
3. TOEPASSINGEN ........................................................................................................................................................................ 29
4. DYSCALCULIE .......................................................................................................................................................................... 30
4.1. Rekenen ..................................................................................................................................................................... 30
4.1.1. Belang van rekenen / hoeveelheden .......................................................................................................................................30
4.1.2. Hoeveelheden ..........................................................................................................................................................................30
4.1.3. Sponaniously focussing on numbers/ subitzing .......................................................................................................................31
4.2. Leren rekenen ............................................................................................................................................................ 31
4.2.1. representatie/ translatie ..........................................................................................................................................................31
4.2.2. Drie fasen van rekenrijpheid ....................................................................................................................................................31
4.2.3. LEREN REKENEN PIAGET ..........................................................................................................................................................32
4.2.4. Tellen .......................................................................................................................................................................................34
4.2.5. maten en patronen ..................................................................................................................................................................34
4.2.6. rekentaal ..................................................................................................................................................................................35
4.3. Cerebrale organisatie ................................................................................................................................................ 35
4.3.1. Model Caramazza & Mc Closkey ..............................................................................................................................................35
4.3.2. Triple Code Model (Dehaene) ..................................................................................................................................................37
4.4. Dyscalculie ................................................................................................................................................................. 37
4.4.1. criteria diagnose ......................................................................................................................................................................38
4.4.2. Etiologie: erfelijkheid (neurobiologische ontwikkelingsstoornis) ............................................................................................38



2

, 4.4.3. Kenmerken/ symptomatologie ................................................................................................................................................40
4.4.4. cognitieve fenotypes ................................................................................................................................................................41
4.4.5. Andere taxonomieën van subtypes (2) ....................................................................................................................................42
4.5. Assessment van rekenen ........................................................................................................................................... 42
4.5.1. HGD: sterkteperspectief - breed evalueren + achteraf kijken wat ‘helpt' ................................................................................42
4.5.2. Onderkennende diagnostiek: welke instrumenten? ................................................................................................................43
4.5.3. 5.3 Diagnostiek kleuters (testen) .............................................................................................................................................43
4.5.4. Diagnostiek lagere school ........................................................................................................................................................44
4.5.5. Diagnostiek adolescenten en volwassenen .............................................................................................................................45
4.5.6. Screeners .................................................................................................................................................................................45
4.6. toepassing ................................................................................................................................................................. 47
4.6.1. Toepassing 1 ............................................................................................................................................................................47
4.6.2. Toepassing 2 ............................................................................................................................................................................47
5. ONDERSTEUNING DYSLEXIE........................................................................................................................................................ 48
5.1. Visie op ondersteuning .............................................................................................................................................. 48
5.1.1. evidence based = wat werkt ? ..................................................................................................................................................48
5.2. Zorgcontinuüm (handelingsgericht werken op school ) ............................................................................................ 49
5.2.1. Brede basiszorg (fase 0) ...........................................................................................................................................................49
5.2.2. Verhoogde zorg (fase 1) ...........................................................................................................................................................49
5.2.3. Dispenseren: ............................................................................................................................................................................50
5.3. Vooroefeningen ......................................................................................................................................................... 50
5.3.1. Visuele vooroefeningen ...........................................................................................................................................................50
5.3.2. auditieve vooroefeningen ........................................................................................................................................................50
5.4. Lezen ......................................................................................................................................................................... 51
5.4.1. lezen zelf ..................................................................................................................................................................................51
5.4.2. moeilijkheidsgraad ...................................................................................................................................................................52
5.4.3. remediëringsmaterialen...........................................................................................................................................................53
5.4.4. de desi-speler ...........................................................................................................................................................................53
5.4.5. sticordi/ dicordi/ REDELIJKE AANPASSINGEN ...........................................................................................................................53
5.5. SPELLEN: LEERPAD .................................................................................................................................................... 54
5.5.1. Remediëringsmaterialen ..........................................................................................................................................................54
5.5.2. Dicordi ......................................................................................................................................................................................54
6. ONDERSTEUNING DYSCALCULIE................................................................................................................................................... 55
6.1. inleiding ..................................................................................................................................................................... 55
6.1.1. visie op ondersteuning + Evidence based technieken .............................................................................................................55
6.2. SPECIFIEKE PRINCIPES: WAT WERKT BIJ REKENPROBLEMEN/ DYSCALCULIE? .......................................................... 55
6.2.1. EVB 4: OPBOUWENDE MOEILIJKHEIDSGRAAD = Wat is moeilijkst? ........................................................................................56
6.2.2. EVB 5: STRUCTUUR (DIRECTE INSTRUCTIE) ..............................................................................................................................56
6.2.3. Directe instructie: ....................................................................................................................................................................57
6.2.4. EVB 6: DOEL = DUIDELIJK & HAALBAAR ...................................................................................................................................57
6.2.5. EVB 7: BEPERKT AANTAL STRATEGIEEN → soms niet de meest...............................................................................................58
6.2.6. EVB 8: HERHALEN & VERANKEREN ..........................................................................................................................................58
6.2.7. EVB 9: UITDAGENDE ‘BEREIKBARE’ DOELEN ............................................................................................................................58
6.2.8. EVB 10: BEL. VAN MOTIVATIE&METACOGNITIE ......................................................................................................................59
6.3. Vooroefeningen - prenumerische vaardigheden ....................................................................................................... 59
6.4. NUMERISCHE ONDERSTEUNING/ REKENEN: ............................................................................................................ 59
6.4.1. L-taken .....................................................................................................................................................................................60
6.4.2. K-taken .....................................................................................................................................................................................61
6.4.3. S-taken .....................................................................................................................................................................................61
6.4.4. T, V, C en R taken .....................................................................................................................................................................62
6.4.5. p-taken .....................................................................................................................................................................................62
6.4.6. g-taken .....................................................................................................................................................................................63
6.5. Meetkunde en metend rekenen ................................................................................................................................ 64
6.6. REMEDIËRENDE MATERIALEN................................................................................................................................... 64
7. ONDERSTEUNING DYSLEXIE EN DYSCALCULIE – WOOCLAP ................................................................................................................. 65
7.1. dyslexie ...................................................................................................................................................................... 65
7.2. Dyscalculie ................................................................................................................................................................. 66



3

,8. COMORBIDITEIT BIJ LEERSTOORNISSEN ......................................................................................................................................... 67
8.1. ADHD en leerstoornissen ........................................................................................................................................... 67
8.1.1. ‘echte comorbiditeit ? ..............................................................................................................................................................67
8.1.2. Implicaties van comorbide ADHD ............................................................................................................................................68
8.1.3. Activiteiten doorheen de dag...................................................................................................................................................68
8.1.4. Time on task in functie van de lesvorm ...................................................................................................................................68
8.1.5. Aandacht in functie van de lesinhoud ......................................................................................................................................69
8.1.6. ADHD in de klas ........................................................................................................................................................................69
8.2. ASS en leerstoornissen .............................................................................................................................................. 69
8.2.1. ASS en leerstoornissen .............................................................................................................................................................70
8.2.2. ‘Echte’ comorbiditeit? ..............................................................................................................................................................70
8.2.3. Impact van ASS op het leren ....................................................................................................................................................70
8.2.4. Implicaties van comorbide ASS bij kind met leerstoornis ........................................................................................................71
8.3. DCD: developmental Coordination Disorder ............................................................................................................. 72
8.3.1. DCD ..........................................................................................................................................................................................72
8.3.2. DCD en leerstoornissen ............................................................................................................................................................72
8.3.3. echte’ comorbiditeit? ...............................................................................................................................................................72
8.3.4. Impact van DCD........................................................................................................................................................................72
8.3.5. Wooclap ...................................................................................................................................................................................72
8.4. Aandachtspunten bij jonge kinderen ........................................................................................................................ 74
8.4.1. Opportunity-propensity model ................................................................................................................................................74
8.4.2. Illustratie: adrian et al., 2020 ...................................................................................................................................................76
8.4.3. Distaal: SES / thuisomgeving ....................................................................................................................................................76
8.4.4. Gen x omgeving: diathesis stress .............................................................................................................................................76
8.4.5. Scaffolding ...............................................................................................................................................................................77
8.4.6. Ouder-kind interactie ...............................................................................................................................................................77
8.4.7. Jonge kinderen: besluit ............................................................................................................................................................78
8.5. Psycho-educatie ........................................................................................................................................................ 78
8.5.1. Waarom/ voor wie ...................................................................................................................................................................78
8.5.2. Ouders......................................................................................................................................................................................79
8.5.3. Leerkracht ................................................................................................................................................................................80
8.5.4. Attitudes van ouders en leerkrachten......................................................................................................................................80
8.5.5. Kennis van leerkrachten? .........................................................................................................................................................81
8.5.6. Leeftijdsgenoten/ klasgenoten ................................................................................................................................................82
8.6. Psycho-educatie ........................................................................................................................................................ 83
8.6.1. Inhoud: Cf. definitie .................................................................................................................................................................83
8.6.2. Effectiviteit van pyscho-educatie .............................................................................................................................................84
8.6.3. Psycho-educatie: besluit ..........................................................................................................................................................84




4

,1. Leerstoornissen

1.1. Conceptueel kader
Is een categoriale diagnose voor niet goed kunnen lezen, spellen en rekenen. ≠ verklarende diagnose

Beschrijvende/categoriale diagnose




→ Verklarend = een besmetting door het covid-19 virus, de oorzaak wordt beschreven
→ Beschrijvend = koorts , droge hoest, vermoeidheid, aangetast reuk en smaak vermogen en
ademhalingsproblimen ➔ een fenomeen wordt dus omschreven adhv de symptomen
→ Handelingsgericht = vooral rusten en extra zuurstof geven, bijkomend kans om besmettingen
voorkomen en contacten beperken. De begeleidings- en behandelingsbehoeften worden in kaart
gebracht, aangevuld met ev. Protectieve & risicofactoren

Er zijn 3 beschrijvende kenmerken, wordt er voldaan aan deze 3 kenmerken kan je een leerstoornis
hebben. Voldoe je er niet aan dan heb je een leermoeilijkheid. Beide zijn leerproblemen, dit is dus een
verzamelterm van leerstoornissen en leerproblemen.

Dyscalculie = moeite met rekennen

Dyslexie = moeite met taal

1.2. diagnostische systemen
ICF-kader, DSM-5, ICD-11

➔ voor leerstoornissen wordt er eigenlijk heel weinig gewerkt via diagnostische systemen, men heeft
eigen criteria die vrij vast zijn

In de DSM-5 vind je leerstoornissen onder de neurodevelopmental disorders, meer bepaald specific
learning disorders.



1.2.1. NEURODEVELOPMENTAL DISORDER
Leerstoornis = neurobiologische ontwikkelingsstoornis



5

, → Aanvang in (vroege) kinderjaren (pas te constateren vanaf 1ste leerjaar)
→ Stoornis in verwerving taal, cognitieve, motorische of sociale vaardigheden
→ Tamelijk stabiel verloop met progressieve verbetering ( maar vaak blijven deficieten in
volwassenheid)
→ Meestal hogere prevalentie bij jongens ( meer jongens bij dyslexie, maar discalculie is evenveel
jongens als meisjes)
→ Etiologie vaak onbekend, aanwijzingen voor genetische/ neurobiologische bepaaldheid

1.2.2. DSM-5 CRITERIA
Met beperkingen in het lezen

→ Accuraat lezen van woorden
→ Snelheid of vloeiendheid van lezen
→ Begrijpend lezen

Met beperkingen in de schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden

→ Accuraat spellen
→ Accuraat gebruik van grammatica en interpunctie
→ Helderheid of structuur van de geschreven tekst

Met beperkingen in het rekenen

→ Gevoel voor getallen
→ Onthouden van rekenkundige feiten
→ Accuraat of vlot reken
→ Accuraat cijfermatig redeneren

Drie varianten= licht, matig, ernstig.

→ Wij in Vlaanderen gebruiken bijna nooit de DSM-5, maar dit is niet verkeerd.

1.2.3. ICF CRITERIA




6

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
sitta Universiteit Gent
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
110
Member since
7 year
Number of followers
73
Documents
2
Last sold
3 months ago

4.3

30 reviews

5
15
4
9
3
5
2
1
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions