Classificatie
Inleiding
Uit onderzoek blijkt dat bijna alle volwassenen met ASS ook voldoen aan de criteria voor een
persoonlijkheidsstoornis!
Diagnostiek is de samenhang tussen de samenhang van symptomen bij een pt, gegeven zijn
aanleg, mogelijkheden en psychosociale omstandigheden. De inschatting van sterkte en
zwakte gaat dus echt over het individu zelf en dient als grondslag voor het individuele
behandelplan. Classificeren is het relateren van individuele problemen aan de kennis van
soortgelijke gevallen.
ASS: het klinische beeld
De verschijningswijze van de symptomen binnen de drie formele ASS domeinen
Symptomen binnen het domein van sociaal begrip en interactie
Autisten kijken vaak naar beneden, naar buiten of naar je mond/handen. Er kan een lege blik
in de ogen zijn. Soms zijn deze afwijkingen erg subtiel/gecompenseerd. De gelaatsuidrukking
is te constant, weinig modulerende en passende uitdrukkingen af te lezen. Lichaamshouding is
stijf, te strak en niet variërend met de sociale situatie. De houding van een ander wordt te
weinig overgenomen. De handen worden vaak stilgehouden, gebaren ondersteunen de
communicatie weinig. Er is te weinig passende variatie in toon en melodie in de stem.
Differentiaal diagnostiek: angst (verlegenheid), depressie of bijwerkingen antipsychotica.
Ook ontbreekt er een adequate vrienden of kenniskring. Dit kan de klacht van pt zijn, maar
vaak alleen door ouders/partners gevoeld. Het tot stand brengen van vriendschap is een
moeilijk proces, maar er is sowieso empathie voor nodig. Vaak lukt het nog om
vriendschappen te sluiten, maar niet om deze te behouden. En soms hebben deze ook een
eenzijdig karakter. Ook zijn er sociale blunders mogelijk door gebrek aan sociaal inzicht. Het
ontbreken van sociale verbeelding en daarme anticiperen binnen de sociale processen maakt
daarbij dat de pt steeds iets te traag in de gaten heeft, niet weet wat hij moet zeggen en zich
vaak overvallen voelt. Hierdoor hebben ze secundair vermijdingsgedrag. Ook bereiden ze wel
eens gesprekken voor, maar dit kan niet helemaal dus eigenlijk streven ze naar korte
gesprekken. Het ontbreken van een sociale kring, kan ze soms weinig schelen en dit kan als
egocentrisch/egoïstisch gezien worden. Dit kan ook als arrogantie/narcisme beschouwd
worden. Ook hebben ze weinig zin om emoties/plezier met anderen te delen.
ASS bevindt zich in een driehoek met narcisme en psychopathie en hebben soms
eigenschappen van 1-2-3 diagnoses heeft. Empathie kan worden opgedeeld in
invoelingsvermogen (affectieve reactie op andermans situatie) en cognitief begrip van het
standpunt van de ander (theory of mind). Ook van deze twee eigenschappen zijn er vaak een
of beide de zwakke plek bij pt.
Symptomen binnen het domein communicatie en spel
, Het is opmerkelijk dat de gesprekken met een pt net wat anders lopen dan te verwachten viel
en het antwoord net naast de vraag zit. De stiltes bij de afhoudende/passieve pt lopen daarom
wat langer dan gemiddeld, wat al snel een ongemakkelijk gevoel kan geven. Omgekeerd is het
ontbreken van stiltes bij actieve pten een bron van irritaties door het ontbreken van
tweerichtingsverkeer in de communicatie. Ook kan het leiden tot irritaties dat een ASS pt de
bedoeling van een vraag/opmerking niet snapt. Dan moet je steeds alles verduidelijken of hele
zinnen te blijven uitspreken wat kan leiden tot het gevoel dat ASS pten dit expres doen en dus
aan het treiteren is. Humor van ASS is vaak niet afwezig, maar vaak droog. Ook valt
taalinhoud soms op: er kan iets te veel clichématig, onecht woordgebruik zijn.
Symptomen binnen het domein stereotype gedragingen en interesses
Rigide gedrag: moeite met veranderingen in hun dagelijkse routine, onverwachte
gebeurtenissen en onvoorspelbaar gedrag van een ander. Ook zijn ze soms te diep
geïnteresseerd in iets. Hoeven niet steeds dezelfde interesses te zijn, vaak is er een reeks van
breed georiënteerde onderwerpen in de tijd. Ook gewoontevorming, waardoor ze blijven
hangen in gedachten. Bij het frustreren/verstoren van een gewoonte is er snelle ontstemming.
Soms is er een neiging tot verzamelen, waarbij vooral het verminderde nut en het ontbreken
van emotionele waarde van de verzamelde voorwerpen opvalt (bijv. Oude kranten). Let ook
op dwangsymptomen of samengestelde tics als differentiaal diagnostiek.
Bij opwinding/stress verstraks motoriek soms (bijv. Armen licht uitspreiden) wat als lichte
variant van fladderen kan worden gezien. Soms ook wiegen van bovenlichaam bij zeer heftige
opwinding, maar ook bij intense concentratie.
Ze kunnen op drie manieren tekortschieten: te afwerend, te passief, te opdringerig in het
sociale verkeer. Denk voor differentiaal diagnostiek ook aan: angststoornissen (sociale
fobie/vermijding), schizofreniespectrum (schizoïde, negatieve symptomen),
aandachtstekortstoornis zonder H (dromerig/vergeetachtigheid) en hyperactiviteit/hypomanie
(veel, gedreven en impulsief praten).
De verschijningswijze van geassocieerde symptomen
Bij anamnese merk je vooral de motoriek op, de prikkelgevoeligheid (geklaag over lawaai,
geuren, zonlicht) en ook het omgekeerde valt op: niet gevoelig voor pijn of hoge/lage
temperaturen.
Executieve functies (EF): verschuiven van aandacht verloopt moeizaam.
De aanwezigheid van geassocieerde symptomen leiden tot klachten tot moeilijk kunnen
sporten, snel overprikkeld zijn door een breed scala van fenomenen en niet in staat zijn tot het
huishouden, klussen en financiën. Niet weten hoe je iets aanpakt, wat eerst moet gebeuren, de
logische volgende stap zetten, niet meer dan een taak tegelijk aan kunnen en de tweede
opdracht vergeten, terwijl je de eerste doet geeft ook problemen. Vaak merk je ook dat het
overleg met zichzelf verstoord is: men relativeert slecht. Er is vaak geen overzicht, te veel
aandacht voor details.
Inleiding
Uit onderzoek blijkt dat bijna alle volwassenen met ASS ook voldoen aan de criteria voor een
persoonlijkheidsstoornis!
Diagnostiek is de samenhang tussen de samenhang van symptomen bij een pt, gegeven zijn
aanleg, mogelijkheden en psychosociale omstandigheden. De inschatting van sterkte en
zwakte gaat dus echt over het individu zelf en dient als grondslag voor het individuele
behandelplan. Classificeren is het relateren van individuele problemen aan de kennis van
soortgelijke gevallen.
ASS: het klinische beeld
De verschijningswijze van de symptomen binnen de drie formele ASS domeinen
Symptomen binnen het domein van sociaal begrip en interactie
Autisten kijken vaak naar beneden, naar buiten of naar je mond/handen. Er kan een lege blik
in de ogen zijn. Soms zijn deze afwijkingen erg subtiel/gecompenseerd. De gelaatsuidrukking
is te constant, weinig modulerende en passende uitdrukkingen af te lezen. Lichaamshouding is
stijf, te strak en niet variërend met de sociale situatie. De houding van een ander wordt te
weinig overgenomen. De handen worden vaak stilgehouden, gebaren ondersteunen de
communicatie weinig. Er is te weinig passende variatie in toon en melodie in de stem.
Differentiaal diagnostiek: angst (verlegenheid), depressie of bijwerkingen antipsychotica.
Ook ontbreekt er een adequate vrienden of kenniskring. Dit kan de klacht van pt zijn, maar
vaak alleen door ouders/partners gevoeld. Het tot stand brengen van vriendschap is een
moeilijk proces, maar er is sowieso empathie voor nodig. Vaak lukt het nog om
vriendschappen te sluiten, maar niet om deze te behouden. En soms hebben deze ook een
eenzijdig karakter. Ook zijn er sociale blunders mogelijk door gebrek aan sociaal inzicht. Het
ontbreken van sociale verbeelding en daarme anticiperen binnen de sociale processen maakt
daarbij dat de pt steeds iets te traag in de gaten heeft, niet weet wat hij moet zeggen en zich
vaak overvallen voelt. Hierdoor hebben ze secundair vermijdingsgedrag. Ook bereiden ze wel
eens gesprekken voor, maar dit kan niet helemaal dus eigenlijk streven ze naar korte
gesprekken. Het ontbreken van een sociale kring, kan ze soms weinig schelen en dit kan als
egocentrisch/egoïstisch gezien worden. Dit kan ook als arrogantie/narcisme beschouwd
worden. Ook hebben ze weinig zin om emoties/plezier met anderen te delen.
ASS bevindt zich in een driehoek met narcisme en psychopathie en hebben soms
eigenschappen van 1-2-3 diagnoses heeft. Empathie kan worden opgedeeld in
invoelingsvermogen (affectieve reactie op andermans situatie) en cognitief begrip van het
standpunt van de ander (theory of mind). Ook van deze twee eigenschappen zijn er vaak een
of beide de zwakke plek bij pt.
Symptomen binnen het domein communicatie en spel
, Het is opmerkelijk dat de gesprekken met een pt net wat anders lopen dan te verwachten viel
en het antwoord net naast de vraag zit. De stiltes bij de afhoudende/passieve pt lopen daarom
wat langer dan gemiddeld, wat al snel een ongemakkelijk gevoel kan geven. Omgekeerd is het
ontbreken van stiltes bij actieve pten een bron van irritaties door het ontbreken van
tweerichtingsverkeer in de communicatie. Ook kan het leiden tot irritaties dat een ASS pt de
bedoeling van een vraag/opmerking niet snapt. Dan moet je steeds alles verduidelijken of hele
zinnen te blijven uitspreken wat kan leiden tot het gevoel dat ASS pten dit expres doen en dus
aan het treiteren is. Humor van ASS is vaak niet afwezig, maar vaak droog. Ook valt
taalinhoud soms op: er kan iets te veel clichématig, onecht woordgebruik zijn.
Symptomen binnen het domein stereotype gedragingen en interesses
Rigide gedrag: moeite met veranderingen in hun dagelijkse routine, onverwachte
gebeurtenissen en onvoorspelbaar gedrag van een ander. Ook zijn ze soms te diep
geïnteresseerd in iets. Hoeven niet steeds dezelfde interesses te zijn, vaak is er een reeks van
breed georiënteerde onderwerpen in de tijd. Ook gewoontevorming, waardoor ze blijven
hangen in gedachten. Bij het frustreren/verstoren van een gewoonte is er snelle ontstemming.
Soms is er een neiging tot verzamelen, waarbij vooral het verminderde nut en het ontbreken
van emotionele waarde van de verzamelde voorwerpen opvalt (bijv. Oude kranten). Let ook
op dwangsymptomen of samengestelde tics als differentiaal diagnostiek.
Bij opwinding/stress verstraks motoriek soms (bijv. Armen licht uitspreiden) wat als lichte
variant van fladderen kan worden gezien. Soms ook wiegen van bovenlichaam bij zeer heftige
opwinding, maar ook bij intense concentratie.
Ze kunnen op drie manieren tekortschieten: te afwerend, te passief, te opdringerig in het
sociale verkeer. Denk voor differentiaal diagnostiek ook aan: angststoornissen (sociale
fobie/vermijding), schizofreniespectrum (schizoïde, negatieve symptomen),
aandachtstekortstoornis zonder H (dromerig/vergeetachtigheid) en hyperactiviteit/hypomanie
(veel, gedreven en impulsief praten).
De verschijningswijze van geassocieerde symptomen
Bij anamnese merk je vooral de motoriek op, de prikkelgevoeligheid (geklaag over lawaai,
geuren, zonlicht) en ook het omgekeerde valt op: niet gevoelig voor pijn of hoge/lage
temperaturen.
Executieve functies (EF): verschuiven van aandacht verloopt moeizaam.
De aanwezigheid van geassocieerde symptomen leiden tot klachten tot moeilijk kunnen
sporten, snel overprikkeld zijn door een breed scala van fenomenen en niet in staat zijn tot het
huishouden, klussen en financiën. Niet weten hoe je iets aanpakt, wat eerst moet gebeuren, de
logische volgende stap zetten, niet meer dan een taak tegelijk aan kunnen en de tweede
opdracht vergeten, terwijl je de eerste doet geeft ook problemen. Vaak merk je ook dat het
overleg met zichzelf verstoord is: men relativeert slecht. Er is vaak geen overzicht, te veel
aandacht voor details.
