Neurologie
H1: STRUCTUUR EN FUNCTIE VAN HET
ZENUWSTELSEL
▪ Algemene inleiding : functies, opbouw en indeling
▪ De cellen van het zenuwstelsel
▪ Basis neuro-anatomie structureel
▪ Functionele neuro-anatomie
▪ Van neuronen tot netwerken
FUNCTIES VAN HET ZENUWSTELSEL
1. Motorische functies: bewegingen
2. Sensiebele functies: waarneming
3. Autonome functies: regeling van homeostase en orgaanfuncties
4. Cognitieve functies: mentale vaardigheden en gedrag
MOTORISCHE FUNCTIES : BEWEGINGEN
Bewegingen is een heel divers iets. Bijvoorbeeld: spreken, bewegen van de ogen, bewegen
van de ledematen (stappen). In de ruimere zin gaan de motorische functies over contracties
van willigkeurige spieren in de breedste zin van het woord. Bijvoorbeeld ook houding =>
spiercontracties van de romp; dus ook aanhoudende, tonische contracties.
SENSIEBELE FUNCTIES : WAARNEMING
Sensiebele functies zorgen ervoor dat we informatie krijgen uit enerzijds ons eigen lichaam,
en anderzijds de omgeving.
AUTONOME FUNCTIES : REGELING VAN HOMEOSTASE EN ORGAANFUNCTIES
Regeling van onze inwendige organen (bv. hart, longen, darmen, etc.). Homeostase is
belangrijk voor het in stand houden van onze evenwichten in ons lichaam bv. bloeddruk. Dit
zijn functies waarbij we niet moeten nadenken en die dus onbewust verlopen.
COGNITIEVE FUNCTIES: MENTALE VAARDIGHEDEN EN GEDRAG
Voorbeelden: aandacht, probleemoplossend vermogen, geheugen, taal, oriëntatie
De functies die we vaak onze corticale functies noemen, omdat ze heel vaak worden
toegeschreven aan de hersenschors. Maar dit een te grote vereenvoudiging, want cognitieve
functies worden ondersteund door grote delen van centraal zenuwstelsel.
,Neurologie
ANAMTOSCHE INDELING VAN HET ZENUWSTELSEL
Het zenuwstelsel is opgedeeld in 2 grote delen:
De grote hersenen, kleine hersenen & hersenstam bevinden zich in de schedel. Het
ruggenmerg bevindt zich in de ruggengraat.
Het perifeer zenuwstelsel wordt nog eens opgedeeld in 2 delen. Het perifere zenuwstelsel
gaat het centraal zenuwstelsel verbinden met de periferie van ons lichaam (organen, romp,
ledematen, etc.).
De craniale zenuwen staan in verbinding (= bezenuwing) met het centraal zenuwstelsel via de
hersenstam. De spinale zenuwen zullen voornamelijk contact maken met het ruggenmerg.
Links => centrale zenuwstelsel
Rechts => verbinding centraal en perifere zenuwstelsel waarbij je ziet dat de elementen van
het perifere zenuwstelsel effectief in de richting van de periferie gaan verlopen.
2
,Neurologie
= Schematische weergave van hoe die delen gaan samenwerken.
De sensiebele systemen bv. ogen geven prikkel die dan in het centraal zenuwstelsel aankomt
en daar verwerkt wordt, en aanleiding geeft tot een soort antwoord bv. een beweging
Het perifiere zenuwstelsel vervoert de vezels die zowel naar het centraal zenuwstelsel
verlopen als van het centraal zenuwstelsel weglopen. Dat betekent dat het in het perifere
zenuwstelsel vaak gemengd is! Wanneer je letsels hebt in het perifere zenuwstelsel, kan je
een mengeling hebben van zowel sensiebele bv. gevoelsstoornissen als motorische bv.
bewegingsproblemen => gemengde aard van het perifere zenuwstelsel
Op volgende slide nog eens schematisch weergegeven:
Bij het perifere zenuwstelsel zie je een sensiebele component (afferent: aanvoerend) en een
motorische component (efferent: afvoerend). Efferente functie kan gaan naar de spieren (=
somatisch) of naar de organen (= autonoom).
Autonome zenuwstelsel loopt naar de verschillende organen en bestaat uit twee functies =>
sympathische en parasympatische => verschillende effecten op organen
3
, Neurologie
GEMENGDE PERIFERE ZENUWEN
Rechts: perifere zenuwen zijn in dit geval verbonden met het ruggenmerg.
Links: doorsnede ruggenmerg
Voorbeeld: we kloppen op onze duim en we voelen dat; dat is een prikkel die via het perifere
zenuwstelsel naar het centraal zenuwstelsel gaat, in dit geval het ruggenmerg.
- SS = aanvoerende sensorische vezel, verloopt via het ruggenmerg; achterzijde
- SM = we gaan onze arm terugtrekken, dat is een motorische reactie. Die bewegingen
bestaan uit verschillende spiercontracties, die ontstaan door zenuwprikkels van
motorische zenuwen. die vertrekken van de voorzijde van het ruggenmerg.
Gemengde aard van het perifere zenuwstelsel => de perifere zenuwen kunnen vezels
bevatten die in verschillende richtingen informatie doorgeven
CELLEN VAN HET ZENUWSTELSEL
Neuronen of zenuwcellen = grote vertakte cellen
Steuncellen = verschillende vormen van cellen die de
functie van het zenuwstelsel dan verder kan ondersteunen
4
H1: STRUCTUUR EN FUNCTIE VAN HET
ZENUWSTELSEL
▪ Algemene inleiding : functies, opbouw en indeling
▪ De cellen van het zenuwstelsel
▪ Basis neuro-anatomie structureel
▪ Functionele neuro-anatomie
▪ Van neuronen tot netwerken
FUNCTIES VAN HET ZENUWSTELSEL
1. Motorische functies: bewegingen
2. Sensiebele functies: waarneming
3. Autonome functies: regeling van homeostase en orgaanfuncties
4. Cognitieve functies: mentale vaardigheden en gedrag
MOTORISCHE FUNCTIES : BEWEGINGEN
Bewegingen is een heel divers iets. Bijvoorbeeld: spreken, bewegen van de ogen, bewegen
van de ledematen (stappen). In de ruimere zin gaan de motorische functies over contracties
van willigkeurige spieren in de breedste zin van het woord. Bijvoorbeeld ook houding =>
spiercontracties van de romp; dus ook aanhoudende, tonische contracties.
SENSIEBELE FUNCTIES : WAARNEMING
Sensiebele functies zorgen ervoor dat we informatie krijgen uit enerzijds ons eigen lichaam,
en anderzijds de omgeving.
AUTONOME FUNCTIES : REGELING VAN HOMEOSTASE EN ORGAANFUNCTIES
Regeling van onze inwendige organen (bv. hart, longen, darmen, etc.). Homeostase is
belangrijk voor het in stand houden van onze evenwichten in ons lichaam bv. bloeddruk. Dit
zijn functies waarbij we niet moeten nadenken en die dus onbewust verlopen.
COGNITIEVE FUNCTIES: MENTALE VAARDIGHEDEN EN GEDRAG
Voorbeelden: aandacht, probleemoplossend vermogen, geheugen, taal, oriëntatie
De functies die we vaak onze corticale functies noemen, omdat ze heel vaak worden
toegeschreven aan de hersenschors. Maar dit een te grote vereenvoudiging, want cognitieve
functies worden ondersteund door grote delen van centraal zenuwstelsel.
,Neurologie
ANAMTOSCHE INDELING VAN HET ZENUWSTELSEL
Het zenuwstelsel is opgedeeld in 2 grote delen:
De grote hersenen, kleine hersenen & hersenstam bevinden zich in de schedel. Het
ruggenmerg bevindt zich in de ruggengraat.
Het perifeer zenuwstelsel wordt nog eens opgedeeld in 2 delen. Het perifere zenuwstelsel
gaat het centraal zenuwstelsel verbinden met de periferie van ons lichaam (organen, romp,
ledematen, etc.).
De craniale zenuwen staan in verbinding (= bezenuwing) met het centraal zenuwstelsel via de
hersenstam. De spinale zenuwen zullen voornamelijk contact maken met het ruggenmerg.
Links => centrale zenuwstelsel
Rechts => verbinding centraal en perifere zenuwstelsel waarbij je ziet dat de elementen van
het perifere zenuwstelsel effectief in de richting van de periferie gaan verlopen.
2
,Neurologie
= Schematische weergave van hoe die delen gaan samenwerken.
De sensiebele systemen bv. ogen geven prikkel die dan in het centraal zenuwstelsel aankomt
en daar verwerkt wordt, en aanleiding geeft tot een soort antwoord bv. een beweging
Het perifiere zenuwstelsel vervoert de vezels die zowel naar het centraal zenuwstelsel
verlopen als van het centraal zenuwstelsel weglopen. Dat betekent dat het in het perifere
zenuwstelsel vaak gemengd is! Wanneer je letsels hebt in het perifere zenuwstelsel, kan je
een mengeling hebben van zowel sensiebele bv. gevoelsstoornissen als motorische bv.
bewegingsproblemen => gemengde aard van het perifere zenuwstelsel
Op volgende slide nog eens schematisch weergegeven:
Bij het perifere zenuwstelsel zie je een sensiebele component (afferent: aanvoerend) en een
motorische component (efferent: afvoerend). Efferente functie kan gaan naar de spieren (=
somatisch) of naar de organen (= autonoom).
Autonome zenuwstelsel loopt naar de verschillende organen en bestaat uit twee functies =>
sympathische en parasympatische => verschillende effecten op organen
3
, Neurologie
GEMENGDE PERIFERE ZENUWEN
Rechts: perifere zenuwen zijn in dit geval verbonden met het ruggenmerg.
Links: doorsnede ruggenmerg
Voorbeeld: we kloppen op onze duim en we voelen dat; dat is een prikkel die via het perifere
zenuwstelsel naar het centraal zenuwstelsel gaat, in dit geval het ruggenmerg.
- SS = aanvoerende sensorische vezel, verloopt via het ruggenmerg; achterzijde
- SM = we gaan onze arm terugtrekken, dat is een motorische reactie. Die bewegingen
bestaan uit verschillende spiercontracties, die ontstaan door zenuwprikkels van
motorische zenuwen. die vertrekken van de voorzijde van het ruggenmerg.
Gemengde aard van het perifere zenuwstelsel => de perifere zenuwen kunnen vezels
bevatten die in verschillende richtingen informatie doorgeven
CELLEN VAN HET ZENUWSTELSEL
Neuronen of zenuwcellen = grote vertakte cellen
Steuncellen = verschillende vormen van cellen die de
functie van het zenuwstelsel dan verder kan ondersteunen
4
