Hoorcolleges Europees privaatrecht
Week 1 Inleiding
HvJ Faber
Nieuwe auto vloog plotseling in brand. Waar heeft mevrouw aanspraak op? Niet alleen NLs recht,
maar ook Europees recht. De vraag is ook of mevrouw consument is in de zin vh Europese recht.
Consument als niet professionele partij mag volgens Europese wetgever 1e half jaar na aankoop van
auto elk gebrek in de auto zonder enig vorm van bewijs aan verkoper tegenwerpen. Het wordt
vermoed dat gebrek al bestond op moment van aankoop. Ook bestaat er een klachtplicht, binnen
een bepaalde termijn klagen. Had mevrouw op tijd geklaagd? HvJ heeft gezegd dat de Europese RL
moet worden uitgelegd dat rechter zelfstandig moet beoordelen of mevrouw consument is. En wat
klachtplicht betreft, die moet zo effectief mogelijk worden gewaarborgd. Voldoende is dat ze moet
klagen over dàt er iets mis was met de auto.
Belang voor NLs privaatrecht? = invloed EU-recht op toetsing AV
- HvJ Aziz/Catalunyacaixa: Aziz heeft huis gekocht in Barcelona, heeft hypotheek afgesloten en
heeft zijn huis aangeboden voor zekerheid vd hypotheek. Hij kon bedrag van hypotheek niet
meer voldoen; was z’n baan verloren. Als gevolg van economische crisis veel werknemers
baan kwijt geraakt, daardoor veel van dit soort zaken voor nationale rechter. Spaanse rechter
stelde zich de vraag of het feit dat hyp jegens Aziz kan worden uitgewonnen, iom RL op
gebied van consumentenbescherming? Spaanse rechter was van mening dat AV zo eenzijdig
de bank bevoordeelden dat zij het evenwicht tussen Aziz en bank verstoorden, dat de bank
meer terughoudendheid moet betrachten en Aziz voldoende kansen moet geven om zich
tegen zaak te verweren. Bank had nl een soort kort geding gestart. Spaanse rechter vroeg of
Spaans recht iom RL is, HvJ heeft in 2013 uitspraak gedaan Spaanse recht ≠ iom
Unierecht: tijdens procedure bestond er geen mogelijkheid in contract om de uitwinning te
stoppen, het was daardoor niet mogelijk om de effectiviteit vh contract te toetsen. Belangrijk
voor NLs recht? Unierecht werkt door in alle gebieden van NLs recht
- HR Heesakkers/Voets 2013 HR heeft de Europese rechtspraak op gebied van toetsing AV
samengevat + teruggekoppeld naar NLse rechtspraak. Europese rechtspraak is voor alle NLse
juristen van belang, nationale recht wordt hierdoor beïnvloed
Afbakening
- Europees: recht afkomstig van:
o EU
o Raad van Europa, EVRM
o Vergelijking LSen
- Privaat
o Vermogen, familie, rechtspersonen
- Recht
o Verdragen, verordeningen, RLen
o Nationaal recht, BW
Verplichte stof
- Literatuur +JP
o Asser/Hartkamp 3-I* (3e druk 2015)
o Reader EPR 2015-2016
o Aanvullend materiaal op blackboard
1
, o Verdragen (VEU, VWEU, EVRM)
o Burgerlijk Wetboek
- Werkgroepopdrachten
Tentamen
- Schriftelijk
- Open vragen
- Open boek studiemateriaal meenemen naar tentamen, Asser/Hartkamp 3-I* (of
studenteneditie), reader 2015/2016, wetteksten, aanvullend materiaal Bb (niet verplichte
arresten uitprinten + meenemen), eigen aantekeningen (ook samenvattingen)
- Oefententamens op Blackboard die mogen niet mee naar tt
Overzicht
1. Inleiding, VWEU + privaatrecht
2. VWEU + privaatrecht
3. Algemene beginselen van Unierecht + privaatrecht
4. RLen + verordeningen + privaatrecht
5. Grondrechten + privaatrecht in de EU
6. De rol vd rechter in de ontwikkeling vh EPR
7. Gastcollege Babette Koopman
8. Tentamen
Inleiding: EPR als meerlagig systeem
- Bronnen
o Geldend EPR
o Soft law
- Doorwerking
o Privaatrecht in de LSen: Common Law v. Civil Law
o Doorwerking EU-recht in NLs (privaat)recht
o EPR + internationaal privaatrecht
o Beeld: multi-level governance- meerlagig systeem als systeem waarin meerlagige
niveaus systeem beïnvloeden
Bronnen van geldend EPR
- Wat vooraf ging
o Ontwikkeling EU 1950 oprichting EGKS (BeNeLux + Du + Fr + It), nu 28 lidstaten is
bewaren van vrede nog steeds de belangrijkste pijler? Of juist proberen eenheid te
bewaren om op wereldmarkt een rol te spelen?
o Rol privaatrecht in de interne markt
- Verdragen: VEU + VWEU
- Handvest vd Grondrechten 2000 in 2009 (met Verdrag van Lissabon) is het Handvest vd
Grondrechten juridisch bindend geworden
- Secundaire wetgeving
o [288 VWEU] verordeningen (bv van passagiersrechten) & RLen (veel RLen op
gebied van privaatrecht, bv oneerlijke bedingen en consumentenrechten)
RLen zijn niet rechtstreeks van toepassing, moet worden geïmplementeerd
in nationaal recht voordat er in privaatrechtelijke geschillen recht aan kan
worden ontleend, dat is anders bij verordeningen
- JP HvJ
o Prejudiciële vragen [19 VEU jo 267 VWEU] HvJ geeft hierdoor duiding/uitleg aan
Unierecht. Inpassing van uitleg wordt verder in nationaal recht uitgewerkt > NLse
rechter gaat na beantwoording prejudiciële vraag verder met beantwoorden
2
Week 1 Inleiding
HvJ Faber
Nieuwe auto vloog plotseling in brand. Waar heeft mevrouw aanspraak op? Niet alleen NLs recht,
maar ook Europees recht. De vraag is ook of mevrouw consument is in de zin vh Europese recht.
Consument als niet professionele partij mag volgens Europese wetgever 1e half jaar na aankoop van
auto elk gebrek in de auto zonder enig vorm van bewijs aan verkoper tegenwerpen. Het wordt
vermoed dat gebrek al bestond op moment van aankoop. Ook bestaat er een klachtplicht, binnen
een bepaalde termijn klagen. Had mevrouw op tijd geklaagd? HvJ heeft gezegd dat de Europese RL
moet worden uitgelegd dat rechter zelfstandig moet beoordelen of mevrouw consument is. En wat
klachtplicht betreft, die moet zo effectief mogelijk worden gewaarborgd. Voldoende is dat ze moet
klagen over dàt er iets mis was met de auto.
Belang voor NLs privaatrecht? = invloed EU-recht op toetsing AV
- HvJ Aziz/Catalunyacaixa: Aziz heeft huis gekocht in Barcelona, heeft hypotheek afgesloten en
heeft zijn huis aangeboden voor zekerheid vd hypotheek. Hij kon bedrag van hypotheek niet
meer voldoen; was z’n baan verloren. Als gevolg van economische crisis veel werknemers
baan kwijt geraakt, daardoor veel van dit soort zaken voor nationale rechter. Spaanse rechter
stelde zich de vraag of het feit dat hyp jegens Aziz kan worden uitgewonnen, iom RL op
gebied van consumentenbescherming? Spaanse rechter was van mening dat AV zo eenzijdig
de bank bevoordeelden dat zij het evenwicht tussen Aziz en bank verstoorden, dat de bank
meer terughoudendheid moet betrachten en Aziz voldoende kansen moet geven om zich
tegen zaak te verweren. Bank had nl een soort kort geding gestart. Spaanse rechter vroeg of
Spaans recht iom RL is, HvJ heeft in 2013 uitspraak gedaan Spaanse recht ≠ iom
Unierecht: tijdens procedure bestond er geen mogelijkheid in contract om de uitwinning te
stoppen, het was daardoor niet mogelijk om de effectiviteit vh contract te toetsen. Belangrijk
voor NLs recht? Unierecht werkt door in alle gebieden van NLs recht
- HR Heesakkers/Voets 2013 HR heeft de Europese rechtspraak op gebied van toetsing AV
samengevat + teruggekoppeld naar NLse rechtspraak. Europese rechtspraak is voor alle NLse
juristen van belang, nationale recht wordt hierdoor beïnvloed
Afbakening
- Europees: recht afkomstig van:
o EU
o Raad van Europa, EVRM
o Vergelijking LSen
- Privaat
o Vermogen, familie, rechtspersonen
- Recht
o Verdragen, verordeningen, RLen
o Nationaal recht, BW
Verplichte stof
- Literatuur +JP
o Asser/Hartkamp 3-I* (3e druk 2015)
o Reader EPR 2015-2016
o Aanvullend materiaal op blackboard
1
, o Verdragen (VEU, VWEU, EVRM)
o Burgerlijk Wetboek
- Werkgroepopdrachten
Tentamen
- Schriftelijk
- Open vragen
- Open boek studiemateriaal meenemen naar tentamen, Asser/Hartkamp 3-I* (of
studenteneditie), reader 2015/2016, wetteksten, aanvullend materiaal Bb (niet verplichte
arresten uitprinten + meenemen), eigen aantekeningen (ook samenvattingen)
- Oefententamens op Blackboard die mogen niet mee naar tt
Overzicht
1. Inleiding, VWEU + privaatrecht
2. VWEU + privaatrecht
3. Algemene beginselen van Unierecht + privaatrecht
4. RLen + verordeningen + privaatrecht
5. Grondrechten + privaatrecht in de EU
6. De rol vd rechter in de ontwikkeling vh EPR
7. Gastcollege Babette Koopman
8. Tentamen
Inleiding: EPR als meerlagig systeem
- Bronnen
o Geldend EPR
o Soft law
- Doorwerking
o Privaatrecht in de LSen: Common Law v. Civil Law
o Doorwerking EU-recht in NLs (privaat)recht
o EPR + internationaal privaatrecht
o Beeld: multi-level governance- meerlagig systeem als systeem waarin meerlagige
niveaus systeem beïnvloeden
Bronnen van geldend EPR
- Wat vooraf ging
o Ontwikkeling EU 1950 oprichting EGKS (BeNeLux + Du + Fr + It), nu 28 lidstaten is
bewaren van vrede nog steeds de belangrijkste pijler? Of juist proberen eenheid te
bewaren om op wereldmarkt een rol te spelen?
o Rol privaatrecht in de interne markt
- Verdragen: VEU + VWEU
- Handvest vd Grondrechten 2000 in 2009 (met Verdrag van Lissabon) is het Handvest vd
Grondrechten juridisch bindend geworden
- Secundaire wetgeving
o [288 VWEU] verordeningen (bv van passagiersrechten) & RLen (veel RLen op
gebied van privaatrecht, bv oneerlijke bedingen en consumentenrechten)
RLen zijn niet rechtstreeks van toepassing, moet worden geïmplementeerd
in nationaal recht voordat er in privaatrechtelijke geschillen recht aan kan
worden ontleend, dat is anders bij verordeningen
- JP HvJ
o Prejudiciële vragen [19 VEU jo 267 VWEU] HvJ geeft hierdoor duiding/uitleg aan
Unierecht. Inpassing van uitleg wordt verder in nationaal recht uitgewerkt > NLse
rechter gaat na beantwoording prejudiciële vraag verder met beantwoorden
2
