Onderzoeksmethoden en dataverwerking 2021-2022
Module 1: onderzoek – wat, hoe en waarom?
Wat zijn onze bronnen van kennis?
1. Wetenschappelijk bewijs
2. Deductief redeneren <-> Inductief redeneren
3. Ervaring
Deductief redeneren = theorie
4. Overheid bedenken → hypothese →
5. Traditie observatie
! kritisch nadenken → traditie of overheid is niet altijd
een goede bron van kennis Inductief redeneren =
observatie → hypothese →
Onderzoek = een onderwerp in detail bestuderen, om nieuwe informatie of theorie bedenken
inzichten te bekomen
Soorten onderzoek – categorieën
Kwalitatief <-> kwantitatief
(zie pg. 3 in Foundations of clinical research)
Kwalitatief onderzoek Kwantitatief onderzoek
Doel - Begrijpen van inzichten: meningen, - Kwantificeren /
motivaties, ervaringen veralgemenen
- Ideeën ontwikkelen, theorieën - Focust op het testen van
formuleren hypothesen
- Hypothesen ontwikkelen
Basis Inductief Deductief
Sociaal constructivisme: Logisch positivisme:
- De werkelijkheid is fundamenteel - De menselijke ervaringen
sociaal zijn gebaseerd op logische
en gecontroleerde relaties
1
, Onderzoeksmethoden en dataverwerking 2021-2022
- Kan alleen worden begrepen door tussen gedefinieerde
iemands ervaringen onafhankelijken
- Onderdompeling van onderzoeker in
sociale omgeving van deelnemers
Metingen Subjectieve, verhalende informatie Meetbaar (objectief of subjectief)
Methoden Interviews, observatie Enquêtes, interventie/tussenkomst
Grootte Eerder klein Groter, gebaseerd op ‘power
steekproef analysis’
Analyse Thema’s identificeren Statistieke analyse
De wetenschappelijke methode (in kwalitatief onderzoek)
Definitie: een systematisch, empirisch en gecontroleerd kritisch onderzoek van hypothetische
stellingen over de associaties tussen natuurlijke fenomenen.
Gebaseerd op de ‘positivist filosofie’ (→ wetenschappelijke waarheden bestaan en kunnen
bestudeerd worden), twee veronderstellingen:
- De natuur is geordend en geregeld, gebeurtenissen zijn regelmatig en voorspelbaar.
- Gebeurtenissen zijn niet random en toevallig → we kunnen de oorzaken onderzoeken
we kunnen oorzaak-en gevolgrelaties tot stand brengen → we kunnen oplossingen
ontwikkelen voor klinische problemen
Karakteristieken van de wetenschappelijke methode:
- Systematisch: de stappen in het onderzoeksproces (van het probleem identificeren tot data
analyseren en bevindingen interpreteren)
- Empirisch: objectieve data vastleggen, door directe observatie om bias te verminderen
- Gecontroleerd (kritisch onderzoek): de factoren die niet direct in verband staan met de
variabelen in het onderzoek controleren
- Kritisch onderzoek: empirisch onderzoek, streng toezicht van jezelf en anderen
Doel: systematische vertekening verminderen (bias) = wanneer een onderzoek is opgezet of wordt
geanalyseerd zodanig dat dit leid tot systematische vertekening van die relatie (zie volgende
modules)!
deze methode wordt gezien als de meest betrouwbare methode om kennis te verwerven
Let op: door de complexiteit van de natuur → moeilijk om data te veralgemenen!
2
Module 1: onderzoek – wat, hoe en waarom?
Wat zijn onze bronnen van kennis?
1. Wetenschappelijk bewijs
2. Deductief redeneren <-> Inductief redeneren
3. Ervaring
Deductief redeneren = theorie
4. Overheid bedenken → hypothese →
5. Traditie observatie
! kritisch nadenken → traditie of overheid is niet altijd
een goede bron van kennis Inductief redeneren =
observatie → hypothese →
Onderzoek = een onderwerp in detail bestuderen, om nieuwe informatie of theorie bedenken
inzichten te bekomen
Soorten onderzoek – categorieën
Kwalitatief <-> kwantitatief
(zie pg. 3 in Foundations of clinical research)
Kwalitatief onderzoek Kwantitatief onderzoek
Doel - Begrijpen van inzichten: meningen, - Kwantificeren /
motivaties, ervaringen veralgemenen
- Ideeën ontwikkelen, theorieën - Focust op het testen van
formuleren hypothesen
- Hypothesen ontwikkelen
Basis Inductief Deductief
Sociaal constructivisme: Logisch positivisme:
- De werkelijkheid is fundamenteel - De menselijke ervaringen
sociaal zijn gebaseerd op logische
en gecontroleerde relaties
1
, Onderzoeksmethoden en dataverwerking 2021-2022
- Kan alleen worden begrepen door tussen gedefinieerde
iemands ervaringen onafhankelijken
- Onderdompeling van onderzoeker in
sociale omgeving van deelnemers
Metingen Subjectieve, verhalende informatie Meetbaar (objectief of subjectief)
Methoden Interviews, observatie Enquêtes, interventie/tussenkomst
Grootte Eerder klein Groter, gebaseerd op ‘power
steekproef analysis’
Analyse Thema’s identificeren Statistieke analyse
De wetenschappelijke methode (in kwalitatief onderzoek)
Definitie: een systematisch, empirisch en gecontroleerd kritisch onderzoek van hypothetische
stellingen over de associaties tussen natuurlijke fenomenen.
Gebaseerd op de ‘positivist filosofie’ (→ wetenschappelijke waarheden bestaan en kunnen
bestudeerd worden), twee veronderstellingen:
- De natuur is geordend en geregeld, gebeurtenissen zijn regelmatig en voorspelbaar.
- Gebeurtenissen zijn niet random en toevallig → we kunnen de oorzaken onderzoeken
we kunnen oorzaak-en gevolgrelaties tot stand brengen → we kunnen oplossingen
ontwikkelen voor klinische problemen
Karakteristieken van de wetenschappelijke methode:
- Systematisch: de stappen in het onderzoeksproces (van het probleem identificeren tot data
analyseren en bevindingen interpreteren)
- Empirisch: objectieve data vastleggen, door directe observatie om bias te verminderen
- Gecontroleerd (kritisch onderzoek): de factoren die niet direct in verband staan met de
variabelen in het onderzoek controleren
- Kritisch onderzoek: empirisch onderzoek, streng toezicht van jezelf en anderen
Doel: systematische vertekening verminderen (bias) = wanneer een onderzoek is opgezet of wordt
geanalyseerd zodanig dat dit leid tot systematische vertekening van die relatie (zie volgende
modules)!
deze methode wordt gezien als de meest betrouwbare methode om kennis te verwerven
Let op: door de complexiteit van de natuur → moeilijk om data te veralgemenen!
2
