Samenvatting I&M jaar 1 blok 3, Gedragswetenschappen

Psychologie de essentie

 Sensatie is het proces waarbij gestimuleerde receptoren een patroon van neurale impulsen
creëren. Dit patroon representeert de waargenomen stimuli in de hersenen, waardoor een
initiële ervaring van de stimuli ontstaat.
 Sensatie is dus onze eerste gewaarwording van de stimulus.

 De hersenen nemen de wereld indirect waar, omdat de zintuigen alle stimuli omzetten in de
taal van het zenuwstelsel: neurale impulsen.
 Onze zintuigelijke indrukken van de wereld bestaan uit neurale representaties van stimuli,
niet uit de werkelijke stimuli.
 De hersenen ontvangen stimuli uit de buitenwereld dus nooit rechtstreeks.
 Drie kenmerken die alle zintuigen met elkaar gemeen hebben: transductie, sensorische
adaptatie en drempels.

 Bij alle zintuigen is het de taak van de sensorische receptoren om de informatie van een
stimulus om te zetten in elektrochemische signalen.

Stimulatie -> transductie -> sensatie -> perceptie

Vb: vlinder -> lichtgolven -> gaan door het oog -> neurale impulsen -> waargenomen in hersenen


Nonciceptie = je gevoelszenuw die geprikkeld wordt.


 Transductie (omvorming): het proces waarbij fysische energie, zoals lichtgolven worden
omgezet in neurale impulsen.
 Het begint wanneer een sensorische neuron een fysische stimulus opvangt.
 Receptoren zetten de prikkeling vervolgens om in een zenuwimpuls.
 Omdat we de wereld niet direct zien is wat we waarnemen een elektrochemische weergave
van de wereld die door de zintuigen en de hersenen wordt gecreëerd.

 Onze zingtuigen zijn vooral gericht op veranderingen.
 Sensorische adaptie: dat zintuigen steeds minder gevoelig worden naarmate een stimulus
langer aanhoudt. Anders zou het ons overspoelen met informatie.
 Absolute adaptie: de minimumhoeveelheid fysische energie die nodig is om tot een
sensorische ervaring te leiden.

 Psycholoog ziet het als de intensiteit waarbij de stimulus bij minstens de helft van een groot
aantal pogingen wordt opgemerkt.
 Psychofysica is de tak van onderzoek waarbij psychologen experimenten deden waarbij
drempelwaarden van verschillende typen prikkeling werden vastgelegd.
 Verschildrempel: het kleinst waarneembare verschil tussen twee stimuli dat iemand
betrouwbaar, de helft van het aantal keren, als verschil kan opmerken.
 JWV = juist waarneembare verschil
- bv het moment dat iemand met het leren geen last meer heeft van het geluid van de tv.

 Het juist waarneembare verschil is groot als de intensiteit van de stimulus groot is , en klein
als de intensiteit van de stimulus klein is.
 Dit hangt samen met de wet van Weber.
 Wet van Weber: de grootte van het juist waarneembare verschil proportioneel samenhangt
met de intensiteit van de stimulus.

,  Dus als iets al hard staat of zwaar was dan voel je bij lichter of minder hard iets minder snel.
Wanneer iets al niet hard stond of iets al niet heel zwaar was dan merk je als snel verschil.


 Psychofysica: onderzoek psychologen die experimenteren waarbij drempelwaarden van
verschillende typen prikkeling werden vastgelegd.

 Signaaldetectietheorie: geeft meer inzicht in de absolute drempels en verschildrempels en
geldt zowel voor biologische als voor elektronische sensoren.
 Sensatie is afhankelijk van de kenmerken van de stimulus, de achtergrond stimuli en de
dector.
 Externe stimuli wordt door de zintuigen omgevormd tot zenuwimpulsen die vervolgens naar
specifieke gebieden in de hersenen worden gebracht voor verwerking ervan.

 Perceptie geeft betekenis aan sensatie. Door perceptie ontstaat een interpretatie van de
externe wereld, geen letterlijke kopie ervan.
 Percept: wat wordt waargenomen is niet alleen een sensatie maar ook de betekenis die
daarmee samenhangt.

 Self efficacy is vertrouwen in eigen kunnen.
 Self-determination theory gaat over menselijke motivatie die uitgaat van drie basis
behoeften om je te ontwikkelen.
1. sociale/relationele verbondenheid
2. competentie -> situatie in de hand hebben.
3. Autonomie


Wat is communicatie?
Proces van informatieoverdracht

*non verbalen boodschappen hebben grotere invloeden dan onze woorden.
80% is non verbaal en 20% verbaal

* emoties spelen grote rol bij communicatie

 Johari venster kan communicatie helpen. Om communicatie beter met elkaar te begrijpen.
Geeft inzicht in handelen van anderen en in eigen handelen.
 Bij persoonsgerichte zorg staat de mens centraal en niet de ziekte.

Symmetrische interactie Complemtaire interactie
Gericht op gelijkwaardigheid, zelfde Verschil machtsniveau
machtsniveau
Alles bespreekbaar Verschil in gedrag en verwachtingen
Hoeft niet perse optimale communicatie te zijn, Ondergeschikt vs bovengeschikt.
rivaliteit kan oproepen.
Kan remmend werken in relatie

 Affiliatie= behoefte bij groep horen, gezelschap van anderen. Sociale vergelijking.
 Empathie= inlevingsvermogen in situatie en gevoelens van een ander.
 Projectie= wanneer we onze gedachten en gevoelens toeschrijven aan die van een ander.
 Autonomie= eigen beslissingen maken.