Samenvatting VPK
KBS 4
Hoofdstuk 1.1 t/m 1.3
Onderdelen uit de definitie die te maken hebben met gezondheid:
Sick or well.
Promotion of health hoe ga je de gezondheid van mensen bevorderen.
Prevention of illness hoe voorkom je dat mensen ziek worden.
Promotion of a save environment de gezonde leefomgeving van mensen.
Participation in shaping health policy hoe kun je wijken beïnvloeden dat de gezondheid
bevorderd.
Gezondheid:
Medische benadering afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek.
Biologische visie interne milieu constant houden (lichaamstemperatuur, bloedsuiker
meten).
Psychologische benadering de zelf gestelde doelen in het leven te behalen.
Sociale visie zijn sociale rollen uitvoert binnen de geldende normen en waarden.
Multifactoriële visie (WHO) ‘a state of complete physical, social and
mental well-being and not merely the absence of disease or infirmity’.
Combinatie laatste drie.
Dynamische visie vermogen zich aan te passen, evenwicht
draagkracht en draaglast. Huber koppelt zijn definitie aan 6 dimensies
van gezondheid, zie plaatje.
ICF (the International Classification of Functioning, Disability and Health) = een
classificatie die weergeeft hoe mensen omgaan met hun gezondheid. Maakt
het mogelijk het dagelijks functioneren te beschouwen in relatie tot het
gezondheidsprobleem. Verpleegkundigen kunnen zich richten op het in stand houden van de
gezondheid of het bevorderen ervan. Wordt gebruikt voor het nemen van beslissingen in de
gezondheidszorg. Doel is het meten van gezondheidsuitkomsten. Het gaat ervan uit dat persoonlijke
en omgevingsfactoren de gemoedstoestand van mensen beïnvloeden. Het menselijk functioneren en
problemen die daarin optreden worden op basis van 3 perspectieven beschreven, het perspectief:
1. Van het lichaam (functies en anatomische eigenschappen).
2. Van het menselijk handelen (activiteiten).
3. Van de mens als deelnemer aan het maatschappelijk leven (participatie).
Zo ontstaat een beeld van het functioneren met aandacht voor klachten en krachten.
ICD-systeem: helpt om de sterfte- en ziektepercentages wereldwijd te monitoren.
Gezondheidsindicatoren: geven aan welke gezondheidsproblemen veel voorkomen en welke leiden
tot hoge sterfte of veel ziekte. Ze laten zien hoe gezond de bevolking is. Gebruik je om de omvang
van het probleem in kaart te brengen, zoals levensverwachting, ziekteverzuim, zelfredzaamheid).
Hoofdstuk 2
Gezondheidsdeterminanten: hier wordt de gezondheid door beïnvloed. Het zijn groepen factoren
om gezondheidsproblemen te onderzoeken. Het zijn endogene determinanten, leeftijd & gedrag, de
fysieke en maatschappelijke omgeving en medische zorg & preventie. De gezondheidsdeterminanten
staan in verband met elkaar. Gezondheidsdeterminanten zijn bepalende factoren die invloed hebben
op ziekte en gezondheid. Het optimaliseert gezondheidsproblemen en krijgt inzicht in
, gezondheidsrisico’s. Er wordt uitgegaan van het Health Concept van Lalonde. Hier zijn ook het VTV-
model en het Conceptuele model van volksgezondheid op gebaseerd.
Health Concept van Lalonde = een model om invloeden op gezondheid een plaats te geven. Er wordt
gekeken naar de invloeden op groepsniveau. Je kunt ermee
gezondheidsproblemen analyseren/onderzoeken en het biedt
aangrijpingspunten voor het verbeteren van de gezondheid en
het oplossen van het gezondheidsprobleem. Er wordt gekeken
naar de gezondheidsdeterminanten die van invloed zijn op de
gezondheid. Het verdeelt de gezondheidsdeterminanten
onder in 4 categorieën: biologische factoren,
zorgvoorzieningen, leefstijl en omgeving.
Endogene, persoonsgebonden gezondheidsdeterminant: fysiologische (ademhaling) en psychische
factoren die van invloed zijn op de gezondheid. Onder te verdelen in:
Genetische factoren: bepaalt uiterlijke verschillen en speelt een rol bij fysiologische
kenmerken, intelligentie, aanleg en persoonskenmerken. Dit leidt vaak tot blijvende schade.
Verworven (gekregen) eigenschappen: hoge bloeddruk, overgewicht, persoonskenmerken.
Gezondheidsdeterminant leefstijl & gedrag: het gedrag van mensen op de gezondheid en op het
ontstaan of verergeren van het gezondheidsprobleem, zoals het voedingsgedrag.
Gezondheidsvaardigheden bepalen of mensen hun ‘weg kunnen vinden’ in de gezondheidszorg. Ze
worden ingezet om informatie te krijgen over gezondheid. Mensen met een sterke SOS ervaren de
wereld als begrijpelijk en hangt samen met een betere gezondheid.
Gezondheidsdeterminant extern milieu: onder te verdelen in:
Maatschappelijke omgeving: geeft de plaats van mensen weer binnen de maatschappij. Heeft
betrekking op de invloed van:
o Werk: vaak aandoeningen van het bewegingsapparaat en psychische aandoeningen.
o School: problemen met groei, ontwikkeling en sociale vaardigheden.
o Sociaaleconomische status en sociale omgeving : minder gunstige
gezondheidstoestand bij een lager opleidings- of inkomensniveau.
Fysieke omgeving: factoren buiten het lichaam (het milieu) die van invloed zijn op de
gezondheid. Kan worden ingedeeld in:
o Fysische factoren: omgevingsfactoren (asbest, verkeersgeluid), voornamelijk effecten
op de lange termijn.
o Chemische factoren: voornamelijk binnen via het eten en zijn slecht afbreekbaar.
Voornamelijk langetermijneffecten, zoals achteruitgang van de nierfunctie.
o Biotische factoren: zijn levende organismen, zoals schimmels en huisstofmijt. Geven
vaak korte termijneffecten.
Gezondheidsdeterminant medische zorg en preventie (health care organisation):
gezondheidsvoorzieningen die gezondheidsproblemen kunnen voorkomen of verergeren. Negatieve
effecten van medische zorg (iatrogenese) zijn het ontstaan van antibiotica resistentie,
ziekenhuisinfecties en bijwerkingen van medicatie.
Relatief risico (RR): gaat over de sterkte van het verband tussen een risicofactor en het optreden van
een gezondheidsprobleem. Blootstelling aan een risicofactor is ernstiger als het relatieve risico hoog
is. Risicobepaling: geeft inzicht in het percentage ziektegevallen door de risicofactor. Risicoverschil
(RV): het verschil in ziektefrequentie tussen mensen met een risicofactor en mensen zonder.
KBS 4
Hoofdstuk 1.1 t/m 1.3
Onderdelen uit de definitie die te maken hebben met gezondheid:
Sick or well.
Promotion of health hoe ga je de gezondheid van mensen bevorderen.
Prevention of illness hoe voorkom je dat mensen ziek worden.
Promotion of a save environment de gezonde leefomgeving van mensen.
Participation in shaping health policy hoe kun je wijken beïnvloeden dat de gezondheid
bevorderd.
Gezondheid:
Medische benadering afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek.
Biologische visie interne milieu constant houden (lichaamstemperatuur, bloedsuiker
meten).
Psychologische benadering de zelf gestelde doelen in het leven te behalen.
Sociale visie zijn sociale rollen uitvoert binnen de geldende normen en waarden.
Multifactoriële visie (WHO) ‘a state of complete physical, social and
mental well-being and not merely the absence of disease or infirmity’.
Combinatie laatste drie.
Dynamische visie vermogen zich aan te passen, evenwicht
draagkracht en draaglast. Huber koppelt zijn definitie aan 6 dimensies
van gezondheid, zie plaatje.
ICF (the International Classification of Functioning, Disability and Health) = een
classificatie die weergeeft hoe mensen omgaan met hun gezondheid. Maakt
het mogelijk het dagelijks functioneren te beschouwen in relatie tot het
gezondheidsprobleem. Verpleegkundigen kunnen zich richten op het in stand houden van de
gezondheid of het bevorderen ervan. Wordt gebruikt voor het nemen van beslissingen in de
gezondheidszorg. Doel is het meten van gezondheidsuitkomsten. Het gaat ervan uit dat persoonlijke
en omgevingsfactoren de gemoedstoestand van mensen beïnvloeden. Het menselijk functioneren en
problemen die daarin optreden worden op basis van 3 perspectieven beschreven, het perspectief:
1. Van het lichaam (functies en anatomische eigenschappen).
2. Van het menselijk handelen (activiteiten).
3. Van de mens als deelnemer aan het maatschappelijk leven (participatie).
Zo ontstaat een beeld van het functioneren met aandacht voor klachten en krachten.
ICD-systeem: helpt om de sterfte- en ziektepercentages wereldwijd te monitoren.
Gezondheidsindicatoren: geven aan welke gezondheidsproblemen veel voorkomen en welke leiden
tot hoge sterfte of veel ziekte. Ze laten zien hoe gezond de bevolking is. Gebruik je om de omvang
van het probleem in kaart te brengen, zoals levensverwachting, ziekteverzuim, zelfredzaamheid).
Hoofdstuk 2
Gezondheidsdeterminanten: hier wordt de gezondheid door beïnvloed. Het zijn groepen factoren
om gezondheidsproblemen te onderzoeken. Het zijn endogene determinanten, leeftijd & gedrag, de
fysieke en maatschappelijke omgeving en medische zorg & preventie. De gezondheidsdeterminanten
staan in verband met elkaar. Gezondheidsdeterminanten zijn bepalende factoren die invloed hebben
op ziekte en gezondheid. Het optimaliseert gezondheidsproblemen en krijgt inzicht in
, gezondheidsrisico’s. Er wordt uitgegaan van het Health Concept van Lalonde. Hier zijn ook het VTV-
model en het Conceptuele model van volksgezondheid op gebaseerd.
Health Concept van Lalonde = een model om invloeden op gezondheid een plaats te geven. Er wordt
gekeken naar de invloeden op groepsniveau. Je kunt ermee
gezondheidsproblemen analyseren/onderzoeken en het biedt
aangrijpingspunten voor het verbeteren van de gezondheid en
het oplossen van het gezondheidsprobleem. Er wordt gekeken
naar de gezondheidsdeterminanten die van invloed zijn op de
gezondheid. Het verdeelt de gezondheidsdeterminanten
onder in 4 categorieën: biologische factoren,
zorgvoorzieningen, leefstijl en omgeving.
Endogene, persoonsgebonden gezondheidsdeterminant: fysiologische (ademhaling) en psychische
factoren die van invloed zijn op de gezondheid. Onder te verdelen in:
Genetische factoren: bepaalt uiterlijke verschillen en speelt een rol bij fysiologische
kenmerken, intelligentie, aanleg en persoonskenmerken. Dit leidt vaak tot blijvende schade.
Verworven (gekregen) eigenschappen: hoge bloeddruk, overgewicht, persoonskenmerken.
Gezondheidsdeterminant leefstijl & gedrag: het gedrag van mensen op de gezondheid en op het
ontstaan of verergeren van het gezondheidsprobleem, zoals het voedingsgedrag.
Gezondheidsvaardigheden bepalen of mensen hun ‘weg kunnen vinden’ in de gezondheidszorg. Ze
worden ingezet om informatie te krijgen over gezondheid. Mensen met een sterke SOS ervaren de
wereld als begrijpelijk en hangt samen met een betere gezondheid.
Gezondheidsdeterminant extern milieu: onder te verdelen in:
Maatschappelijke omgeving: geeft de plaats van mensen weer binnen de maatschappij. Heeft
betrekking op de invloed van:
o Werk: vaak aandoeningen van het bewegingsapparaat en psychische aandoeningen.
o School: problemen met groei, ontwikkeling en sociale vaardigheden.
o Sociaaleconomische status en sociale omgeving : minder gunstige
gezondheidstoestand bij een lager opleidings- of inkomensniveau.
Fysieke omgeving: factoren buiten het lichaam (het milieu) die van invloed zijn op de
gezondheid. Kan worden ingedeeld in:
o Fysische factoren: omgevingsfactoren (asbest, verkeersgeluid), voornamelijk effecten
op de lange termijn.
o Chemische factoren: voornamelijk binnen via het eten en zijn slecht afbreekbaar.
Voornamelijk langetermijneffecten, zoals achteruitgang van de nierfunctie.
o Biotische factoren: zijn levende organismen, zoals schimmels en huisstofmijt. Geven
vaak korte termijneffecten.
Gezondheidsdeterminant medische zorg en preventie (health care organisation):
gezondheidsvoorzieningen die gezondheidsproblemen kunnen voorkomen of verergeren. Negatieve
effecten van medische zorg (iatrogenese) zijn het ontstaan van antibiotica resistentie,
ziekenhuisinfecties en bijwerkingen van medicatie.
Relatief risico (RR): gaat over de sterkte van het verband tussen een risicofactor en het optreden van
een gezondheidsprobleem. Blootstelling aan een risicofactor is ernstiger als het relatieve risico hoog
is. Risicobepaling: geeft inzicht in het percentage ziektegevallen door de risicofactor. Risicoverschil
(RV): het verschil in ziektefrequentie tussen mensen met een risicofactor en mensen zonder.
