Samenvatting A/B
1 Pathologie
1.1 Reumatologie
- Chronische, invaliderende auto-immuunziekte met systemische ontstekingen van de
gewrichten en de omringende spieren, pezen en banden
- Het begint meestal tussen de 40 en 50 jaar en de oorzaak is niet bekend, maar het
wordt beschouwd als een auto-immuunziekte. Het komt vaker voor bij vrouwen dan
bij mannen.
Definitie RA
- Het is een chronische doorgaans progressieve gegeneraliseerde (bind)
weefselontsteking gerelateerd aan auto-immuunziekte
- Auto-immuun= het valt de eigen lichaamsweefsels aan. In het geval van reuma wordt
het eigen synoviaal weefsel aangevallen dat in de gewrichten zit. Hierbij vinden er
ook meestal veranderingen plaats in de structuren van het gewricht.
- Dit is een ander soort ontsteking dan je krijgt wanneer er bijvoorbeeld weefselschade
is. Als we praten over ontstekingen is het in de oren van een patiënt iets met pus,
maar dat is vaak bacterieel. Bij ons staat ontsteking vaak gelijk aan weefselschade,
een lokaal proces. Bij RA spreek je van een ontstekingsproces veroorzaakt door het
immuunsysteem. Dit betreft dus het hele lichaam en het hele systeem.
- Er ontstaat iets als ontsteking met een inflammatoire basis en met niet inflammatoire
basis. Het belangrijkste verschil zit dus in onderste factoren, dat je veranderingen ziet
in je bloedsysteem. Niet alleen op de plek van het ontstekingsproces zitten er
veranderingen, maar dit zie je door het hele lichaam terug.
- Cytokines zijn stofjes in je lijf die gaan ronddwalen en gaan het lichaam voorbereiden
op wat er daarna komt. Ze maken de voorbereidingen voor een adequate reactie van
het lijf. Cytokines zorgen ervoor in je lijf dat ze bijv. tegen je leven zeggen ga maar
vast veel suikers aanmaken want die hebben we nodig. Ze kunnen ook tegen je brein
zeggen ga je maar vast ziek voelen want we hebben zo veel rust nodig. Er komt dus
een algehele malaise door de cytokines.
Auto-immuniteit
- Bij auto-immuunziekten is er een versterkte activiteit van het immuunsysteem. Het
lichaam reageert hierbij op weefsels in het eigen lijf.
Reumatoïde artritis
- Houdings- & bewegingsapparaat:
, o Pijn en (gewrichts)stijfheid, zowel de structuren die in het gewricht wrijven
veroorzaken stijfheid, maar ook zo wel de synoviale structuur zorgt voor
stijfheid
o Gewrichtsontsteking/-deformatie, door veel ontstekingen in het gewricht krijg
je veranderingen in de structuren van gewrichten (deformatie)
o Zit ook synoviale weefseltypen, dus het zit ook in de verglijdingsmechanismen
van bijvoorbeeld pezen
- Extra-articulaire verschijnselen in H&BA en verschijnselen buiten H&BA
- Gewrichten: veranderingen in de synoviale membraan en in synoviale vloeistof
o Krijgt veranderingen van het synovia of je krijgt ontstekingen in het gewricht,
waardoor het in een slechte toestand komt. Ook de voedingstoestand van het
kraakbeen gaat achteruit. Kraakbeen wordt dus slechter, dus het
onderliggende bot gaat meer kalk aanmaken. Komt dus een opstapeling van
de veranderingen
- In het bloed: tekenen immuunrespons/ontsteking
o Proliferatie van cellen in de synoviale membraan (B- en T-lymfocyten met
productie van cytokines), gaat dus een trigger geven in een bepaald type
cellen, maar ook bepaalde cytokines
- Gewrichtsontsteking: artritis synovitis, blijvende veranderingen synoviale membraan,
eerst hydrops daarna pasteuze zwelling (pannus).
o Als je gaat palperen langs de gewrichten waar reuma in zit, dan voelen de
weefsels aan als klei. Als je erop drukt kan je er een deukje in duwen. Dit
noemen we pannus-weefsel. Dit is iets wat kenmerkend is voor reuma, maar
ook laat zien dat het weefsel door eerdere ontstekingsprocessen heen is
gegaan
- Aantasting kraakbeen en botdeformatie
- Chronisch, destructief
o Door opstapeling van de effecten van de doorgemaakte ontstekingen
daardoor zal het gewricht na een aantal jaar helemaal kapot gaan.
Tegenwoordig komt het niet meer zo weer door medicatie.
Waar zit synoviaal vocht
- De richtlijn praat over dit soort plaatjes:
- Reuma zit veelal meer in de perifere gewrichten en hoe perifeerder het is, hoe vaker
het voor komt
, - Dit leidt tot voornamelijk waarneembare veranderingen van de voet of de hand.
Veelal handgewrichten zijn aangedaan.
- Er is een afwijkende diagnose: het distale intervlangiaal gewricht artrotisch kan zijn,
dan lijkt het op reuma, maar dat is het niet. Veelal zit reuma in de pols, in de
proximale gewrichten en in de intravlangiale gewrichten en niet zozeer in de DIP
gewrichten. Er kunnen wel ontstekingen voorkomen, maar dan spreek je van een
primaire symmetrische (hand)artrose.
o Als je ontstekingen hebt in beide handen dan denk je niet zozeer aan artrose,
artrose zit namelijk in aparte gewrichten. Als je in beide handen artrose hebt
dan denk je dus aan reuma, maar dit is dus een uitzondering.
Ziektebeloop
- Het is erg verschillend per persoon hoe het verloop is bij reuma.
- Bij adequate medicamenteuze behandeling is er bij ongeveer 30-60% van de
patiënten met RA weinig tot geen ziekteactiviteit (remissie). Terwijl bij 5% een ernstig
beloop met persisterende ontstekingsactiviteit optreedt, die leidt tot structurele
schade aan de gewrichten.
- Bij de overige patiënten wisselen perioden van hoge en lage ziekteactiviteit elkaar af.
- Het beloop wordt in belangrijke mate bepaald door de reactie op de initiële
medicamenteuze behandeling en de aanwezigheid van andere prognostische
factoren.
Prognostische factoren van ziektebeloop
- Vroegtijdige medicamenteuze behandeling à gecontroleerde ziekteactiviteit en
daardoor een gunstig verloop.
- Aanwezigheid van autoantistoffen geven ongunstig beloop
- Ernst van ziekte bij presentatie (hoge ziekteactiviteit en radiologische afwijkingen)
geven ongunstig beloop
- Mate van functionele beperkingen bij aanvang van ziekte
- Aanwezigheid van extra-articulaire verschijnselen
- Periaticulaire verschijnselen (onder andere peesschedeontsteking,
slijmbeursontsteking en spierziekte), leefstijl gerelateerde factoren, afwijkingen op
MRI-scan of echogram
- Bepaalde genetische aanleg
Symptomen
- Stijve, pijnlijke gewrichten, vooral bij opstaan (ochtendstijfheid)
- Gewrichten zijn gezwollen, rood en warm
- Vaak links en rechts dezelfde gewrichten aangedaan
- Vaak last van vermoeidheid, malaise, gewichtsverlies en koorts
- Naarmate RA bevordert wordt de synoviaal membraan dikker in het gewricht. Die
verdikking noem je een pannus en kan je indrukken
- Chronische ontsteking leidt tot verlittekingen en uiteindelijk vergroeiing van de
botten met elkaar, dit noem je ankylose
Soorten overstrekkingen in de vingers
, - Zo ziet een reuma hand eruit. Je ziet ze niet meer zoals vroeger, omdat het gewricht
goed gereconstrueerd kan worden
- Je ziet hier een Z-vorm duim en ulnaire devatie pols.
- Vingers krijgen de vorm van zwanenhals deformatie of Boutonnière deformatie
- Zwanenhals is het overstrekken van je PIP (middelste overgang) en daardoor krijg je
flexie in je DIP (bovenste overgang)
- Boutonnière is overstrekken in de DIP en hierdoor flexie krijgen in de PIP. Peesplaat
boven is kapot en daardoor is deze beweging mogelijk.
Verschillende ziektebeelden
1 Pathologie
1.1 Reumatologie
- Chronische, invaliderende auto-immuunziekte met systemische ontstekingen van de
gewrichten en de omringende spieren, pezen en banden
- Het begint meestal tussen de 40 en 50 jaar en de oorzaak is niet bekend, maar het
wordt beschouwd als een auto-immuunziekte. Het komt vaker voor bij vrouwen dan
bij mannen.
Definitie RA
- Het is een chronische doorgaans progressieve gegeneraliseerde (bind)
weefselontsteking gerelateerd aan auto-immuunziekte
- Auto-immuun= het valt de eigen lichaamsweefsels aan. In het geval van reuma wordt
het eigen synoviaal weefsel aangevallen dat in de gewrichten zit. Hierbij vinden er
ook meestal veranderingen plaats in de structuren van het gewricht.
- Dit is een ander soort ontsteking dan je krijgt wanneer er bijvoorbeeld weefselschade
is. Als we praten over ontstekingen is het in de oren van een patiënt iets met pus,
maar dat is vaak bacterieel. Bij ons staat ontsteking vaak gelijk aan weefselschade,
een lokaal proces. Bij RA spreek je van een ontstekingsproces veroorzaakt door het
immuunsysteem. Dit betreft dus het hele lichaam en het hele systeem.
- Er ontstaat iets als ontsteking met een inflammatoire basis en met niet inflammatoire
basis. Het belangrijkste verschil zit dus in onderste factoren, dat je veranderingen ziet
in je bloedsysteem. Niet alleen op de plek van het ontstekingsproces zitten er
veranderingen, maar dit zie je door het hele lichaam terug.
- Cytokines zijn stofjes in je lijf die gaan ronddwalen en gaan het lichaam voorbereiden
op wat er daarna komt. Ze maken de voorbereidingen voor een adequate reactie van
het lijf. Cytokines zorgen ervoor in je lijf dat ze bijv. tegen je leven zeggen ga maar
vast veel suikers aanmaken want die hebben we nodig. Ze kunnen ook tegen je brein
zeggen ga je maar vast ziek voelen want we hebben zo veel rust nodig. Er komt dus
een algehele malaise door de cytokines.
Auto-immuniteit
- Bij auto-immuunziekten is er een versterkte activiteit van het immuunsysteem. Het
lichaam reageert hierbij op weefsels in het eigen lijf.
Reumatoïde artritis
- Houdings- & bewegingsapparaat:
, o Pijn en (gewrichts)stijfheid, zowel de structuren die in het gewricht wrijven
veroorzaken stijfheid, maar ook zo wel de synoviale structuur zorgt voor
stijfheid
o Gewrichtsontsteking/-deformatie, door veel ontstekingen in het gewricht krijg
je veranderingen in de structuren van gewrichten (deformatie)
o Zit ook synoviale weefseltypen, dus het zit ook in de verglijdingsmechanismen
van bijvoorbeeld pezen
- Extra-articulaire verschijnselen in H&BA en verschijnselen buiten H&BA
- Gewrichten: veranderingen in de synoviale membraan en in synoviale vloeistof
o Krijgt veranderingen van het synovia of je krijgt ontstekingen in het gewricht,
waardoor het in een slechte toestand komt. Ook de voedingstoestand van het
kraakbeen gaat achteruit. Kraakbeen wordt dus slechter, dus het
onderliggende bot gaat meer kalk aanmaken. Komt dus een opstapeling van
de veranderingen
- In het bloed: tekenen immuunrespons/ontsteking
o Proliferatie van cellen in de synoviale membraan (B- en T-lymfocyten met
productie van cytokines), gaat dus een trigger geven in een bepaald type
cellen, maar ook bepaalde cytokines
- Gewrichtsontsteking: artritis synovitis, blijvende veranderingen synoviale membraan,
eerst hydrops daarna pasteuze zwelling (pannus).
o Als je gaat palperen langs de gewrichten waar reuma in zit, dan voelen de
weefsels aan als klei. Als je erop drukt kan je er een deukje in duwen. Dit
noemen we pannus-weefsel. Dit is iets wat kenmerkend is voor reuma, maar
ook laat zien dat het weefsel door eerdere ontstekingsprocessen heen is
gegaan
- Aantasting kraakbeen en botdeformatie
- Chronisch, destructief
o Door opstapeling van de effecten van de doorgemaakte ontstekingen
daardoor zal het gewricht na een aantal jaar helemaal kapot gaan.
Tegenwoordig komt het niet meer zo weer door medicatie.
Waar zit synoviaal vocht
- De richtlijn praat over dit soort plaatjes:
- Reuma zit veelal meer in de perifere gewrichten en hoe perifeerder het is, hoe vaker
het voor komt
, - Dit leidt tot voornamelijk waarneembare veranderingen van de voet of de hand.
Veelal handgewrichten zijn aangedaan.
- Er is een afwijkende diagnose: het distale intervlangiaal gewricht artrotisch kan zijn,
dan lijkt het op reuma, maar dat is het niet. Veelal zit reuma in de pols, in de
proximale gewrichten en in de intravlangiale gewrichten en niet zozeer in de DIP
gewrichten. Er kunnen wel ontstekingen voorkomen, maar dan spreek je van een
primaire symmetrische (hand)artrose.
o Als je ontstekingen hebt in beide handen dan denk je niet zozeer aan artrose,
artrose zit namelijk in aparte gewrichten. Als je in beide handen artrose hebt
dan denk je dus aan reuma, maar dit is dus een uitzondering.
Ziektebeloop
- Het is erg verschillend per persoon hoe het verloop is bij reuma.
- Bij adequate medicamenteuze behandeling is er bij ongeveer 30-60% van de
patiënten met RA weinig tot geen ziekteactiviteit (remissie). Terwijl bij 5% een ernstig
beloop met persisterende ontstekingsactiviteit optreedt, die leidt tot structurele
schade aan de gewrichten.
- Bij de overige patiënten wisselen perioden van hoge en lage ziekteactiviteit elkaar af.
- Het beloop wordt in belangrijke mate bepaald door de reactie op de initiële
medicamenteuze behandeling en de aanwezigheid van andere prognostische
factoren.
Prognostische factoren van ziektebeloop
- Vroegtijdige medicamenteuze behandeling à gecontroleerde ziekteactiviteit en
daardoor een gunstig verloop.
- Aanwezigheid van autoantistoffen geven ongunstig beloop
- Ernst van ziekte bij presentatie (hoge ziekteactiviteit en radiologische afwijkingen)
geven ongunstig beloop
- Mate van functionele beperkingen bij aanvang van ziekte
- Aanwezigheid van extra-articulaire verschijnselen
- Periaticulaire verschijnselen (onder andere peesschedeontsteking,
slijmbeursontsteking en spierziekte), leefstijl gerelateerde factoren, afwijkingen op
MRI-scan of echogram
- Bepaalde genetische aanleg
Symptomen
- Stijve, pijnlijke gewrichten, vooral bij opstaan (ochtendstijfheid)
- Gewrichten zijn gezwollen, rood en warm
- Vaak links en rechts dezelfde gewrichten aangedaan
- Vaak last van vermoeidheid, malaise, gewichtsverlies en koorts
- Naarmate RA bevordert wordt de synoviaal membraan dikker in het gewricht. Die
verdikking noem je een pannus en kan je indrukken
- Chronische ontsteking leidt tot verlittekingen en uiteindelijk vergroeiing van de
botten met elkaar, dit noem je ankylose
Soorten overstrekkingen in de vingers
, - Zo ziet een reuma hand eruit. Je ziet ze niet meer zoals vroeger, omdat het gewricht
goed gereconstrueerd kan worden
- Je ziet hier een Z-vorm duim en ulnaire devatie pols.
- Vingers krijgen de vorm van zwanenhals deformatie of Boutonnière deformatie
- Zwanenhals is het overstrekken van je PIP (middelste overgang) en daardoor krijg je
flexie in je DIP (bovenste overgang)
- Boutonnière is overstrekken in de DIP en hierdoor flexie krijgen in de PIP. Peesplaat
boven is kapot en daardoor is deze beweging mogelijk.
Verschillende ziektebeelden
