Inhoudsopgave
Week 1 COPD ................................................................................................................................................ 2
Anatomie en functies luchtwegen: .................................................................................................. 2
Betekenissen verschillende volumen: ............................................................................................ 4
Inspanningsfysiologie: ..................................................................................................................... 5
COPD + Richtlijn........................................................................................................................................... 8
Week 3 Hyperventilatie & dynamische hyperinflatie ........................................................................... 14
Oorzaak hyperventilatie: ................................................................................................................ 15
Symptomen hyperventilatie: .......................................................................................................... 15
Statische + Dynamische hyperinflatie: ......................................................................................... 17
Week 3 van ademspieren tot kwaliteit van leven ................................................................................. 18
Spierpathologie in COPD ............................................................................................................... 18
Week 4 Long Covid .................................................................................................................................... 22
Week 5 Hartrevalidatie .............................................................................................................................. 23
Het hart: ....................................................................................................................................................... 23
Medische ingrepen .......................................................................................................................... 27
Aandoeningen hart: ........................................................................................................................ 28
Richtlijn hartrevalidatie:............................................................................................................................ 32
Week 6 inspanningstesten ....................................................................................................................... 36
Inspanningstesten........................................................................................................................... 38
Week 7 hartfalen ......................................................................................................................................... 39
Medicatie hart- vaatziekten ............................................................................................................ 41
1
,KLA-samenvatting 4.2
Week 1 COPD
Anatomie en functies luchtwegen:
De hoofdfunctie van de ademhaling is het binnen bepaalde grenzen
houden van de O2 en Co2- concentraties in het bloed. Anders gezegd:
de ademhaling zorgt ervoor dat veranderingen in de O2 en CO2 concentraties
ongedaan worden gemaakt
- Bij ademhaling zijn luchtwegen, longen en circulatie betrokken
Functies luchtwegen:
- Ze vormen een buizenstelsel voor transport
- Tijdens het transport wordt de lucht verwarm, bevochtigd en
gereinigd
- Stofdeeltjes en bacteriën worden grotendeels verwijderd voordat
de lucht de longblaasjes bereikt
In de keelholte (farynx) komen de routes van de ademhaling en
spijsvertering samen. Bij de ingang van het strottenhoofd (larynx)
scheiden de 2 wegen zich; lucht gaat verder via de trachea, terwijl voedsel
slikken in de slokdarm komt.
De ademhaling stopt even, de stemspleet wordt gesloten en het
strotklepje helpt mee het voedsel in de richting van de slokdarm te
transporteren
Trachea (luchtpijp):
- Vanuit de larynx stroomt de inademingslucht de trachea in. De
wand is verstevigd met kraakbeenringen, dit zijn C-vormige
kraakbeenstroken die de trachea openhouden wanneer er tijdens
de inademing onderdruk ontstaat
Bronchiën:
- Aan het onderste uiteinde van de trachea vertakt de luchtweg zich
in een rechter- en linkerhoofdbronchus. De rechter vertakt zich
vervolgens in 3 bronchiën naar de 3 rechterlongkwabben en de
linker in 2 bronchiën naar de 2 linkerlongkwabben
- De luchtpijp is verbonden met de longen, door middel van
vertakkingen die we bronchiën noemen. Ze spelen een belangrijke
rol bij de ademhaling. Lucht die we inademen, gaat via de luchtpijp
naar de bronchiën en zo de longen in
Alveoli (longblaasjes):
- De bronchiën vertakken zich in de longen weer verder, steeds kleiner en verder. Aan
de uiteinden van de allerkleinste takjes zitten de longblaasjes (alveoli)
- Een volwassen man heeft naar schatting 300 miljoen alveoli met een diameter van
0,2 mm
2
,Inspiratie: Vergroten van de borstholte, daling intrapulmonale druk
Expiratie: Verkleinen van de borstholte, stijging pulmonale druk
Longweefsel is erg kwetsbaar en daarom wordt in de luchtwegen de lucht verwarmd,
bevochtigd en gereinigd van zwevende deeltjes. Vooral de neus speelt hier een voorname
rol in en bij ademen door de mond worden deze functies veel minder vervuld. De lucht in de
neus wordt ‘gekeurd’ als het ware om zo te voorkomen dat er giftige stoffen worden
ingeademd
In de ademhalingsfysiologie zijn 3 functies belangrijk, die op elkaar afgestemd moeten zijn:
Ventilatie, diffusie en perfusie
Ventilatie:
- Ventilatie is het transport van lucht van buiten tot in de alveoli en vice versa. Hier zijn
adembewegingen voor nodig
- Inademing begint met de samentrekking van het middenrif (buikademhaling),
waardoor de pleurale ruimte uitdijt en er een vergroting van de negatieve ruk
ontstaat. Deze negatieve druk brengt de luchtbeweging voort. Door contractie van het
diafragma worden ook de ribben omhoog getrokken
Diffusie:
- O2-transport vanuit de alveolaire ruimte naar het capillaire bloed en CO2-transport in
de omgekeerde richting vindt plaats door diffusie
- Diffusie is volgens de wet van Fick afhankelijk van het diffusieoppervlak, het
drukverschil en de diffusieafstand
- Het bloed dat uit de capillairen stroomt, bevat O2 en CO2 met dezelfde druk als in het
alveolaire gas. Door de alveolaire ventilatie te vergroten wordt de pO2 in het bloed dat
de longen verlaat hoger en de pCO2 ervan lager.
Perfusie (longcirculatie):
- De longcirculatie begint in de rechterventrikel en eindigt in de linkerventrikel
- Hier wordt zuurstofarm bloed vanuit de rechterkamer naar de longen vervoerd, en het
zuurstofrijke bloed vanuit de longader naar de linkerboezem van het hart
Pleuraholte:
- Is de ruimte die bestaat tussen de beide longbladen. De pleura (borstvlies) bedekt de
binnenkant van de borstholte, maar ook de buitenkant van de long
Om de longblaasjes (alveoli) heen lopen kleine bloedvaatjes. Zuurstof uit
de ingeademde lucht gaat hier vanuit de longblaasjes naar het bloed. Dit is
een heel effectief proces en bij een gezond persoon is het bloed dat de
longen verlaat altijd voor vrijwel 100% verzadigd met zuurstof. Het bloed
vervoert de zuurstof vervolgens door het hele lichaam. Kooldioxide legt de
omgekeerde route af en wordt vanuit het lichaam naar de bloedvaatjes in
de longen vervoerd. Vervolgens wordt het kooldioxide afgegeven aan de
longblaasjes en verlaat deze afvalstof het lichaam
Bij een normale inspiratie, inademing, moeten de ademhalingsspieren worden
aangespannen. De belangrijke ademhalingsspieren zijn het middenrif (diafragma) en de
tussenribspieren. Door het aanspannen van de spieren wordt de borstkas vergroot en
stroomt de lucht naar binnen. Bij geforceerd inademen worden ook hals- en schouderspieren
ingezet
Bij een normale expirartie, uitademing, gaan de ademhalingsspieren ontspannen
3
, Betekenissen verschillende volumen:
De hoeveelheid lucht in de longen wordt ingedeeld in de hoeveelheid lucht die op korte
termijn verplaatst kan worden tijdens in- of expiratie (ademvolume of dynamische volume) en
het volume die niet op korte termijn veranderen (longvolumen of statistische volumen)
AV = Het ademvolume is het volume lucht dat bij een rustige ademhaling wordt in- en
uitgeademd
IRV = Het inspiratoire reservevolume is het volume dat extra kan worden ingeademd ‘boven
op’ een rustige inademing
ERV = Het expiratoire reservevolume is het volume dat extra kan worden uitgeademd na een
rustige uitademing
RV = Het residuale volume is de hoeveelheid lucht die in de longen achterblijft na maximale
uitademing
IC = De inspiratoire capaciteit is het volume dat na een rustige uitademing maximaal
ingeademd kan worden (AV + IRV)
FRC = De functionele residuale capaciteit is de inhoud van de longen na een rustige
uitademing (EVR + RV)
VC = Vitale capaciteit is het maximale volume dat in- of uitgeademd kan worden (IRV + AV +
ERV)
TLC = De totale longcapaciteit is het maximale volume van de longen, inclusief het residuale
volume (IRV + AV + ERV + RV)
Als alle statische volumen met een gelijk percentage zijn afgenomen, spreek je van een
restrictieve longfunctiestoornis
Bij obstructieve longfunctiestoornissen vind je een verhoogde TLC, RV en FRC en een
verlaagde IVC
FEV1:
- Geforceerd expiratoir volume. De maximale hoeveelheid lucht die na een volledige
inademing snel en geforceerd kan uitademen in 1 seconde
FVC:
- Geforceerde vitale capaciteit de totale hoeveelheid lucht die na een volledige
inademing maximaal kan worden uitgeademd.
FEV1/FVC:
- Is de verhouding van de 2 vorige parameters
- Normaal zal iemand 70 tot 80% van zijn vitale capaciteit kunnen uitademen
- Bij COPD is het < 70%
- Bij restrictieve longziekten is hij normaal of zelfs verhoogd
4
Week 1 COPD ................................................................................................................................................ 2
Anatomie en functies luchtwegen: .................................................................................................. 2
Betekenissen verschillende volumen: ............................................................................................ 4
Inspanningsfysiologie: ..................................................................................................................... 5
COPD + Richtlijn........................................................................................................................................... 8
Week 3 Hyperventilatie & dynamische hyperinflatie ........................................................................... 14
Oorzaak hyperventilatie: ................................................................................................................ 15
Symptomen hyperventilatie: .......................................................................................................... 15
Statische + Dynamische hyperinflatie: ......................................................................................... 17
Week 3 van ademspieren tot kwaliteit van leven ................................................................................. 18
Spierpathologie in COPD ............................................................................................................... 18
Week 4 Long Covid .................................................................................................................................... 22
Week 5 Hartrevalidatie .............................................................................................................................. 23
Het hart: ....................................................................................................................................................... 23
Medische ingrepen .......................................................................................................................... 27
Aandoeningen hart: ........................................................................................................................ 28
Richtlijn hartrevalidatie:............................................................................................................................ 32
Week 6 inspanningstesten ....................................................................................................................... 36
Inspanningstesten........................................................................................................................... 38
Week 7 hartfalen ......................................................................................................................................... 39
Medicatie hart- vaatziekten ............................................................................................................ 41
1
,KLA-samenvatting 4.2
Week 1 COPD
Anatomie en functies luchtwegen:
De hoofdfunctie van de ademhaling is het binnen bepaalde grenzen
houden van de O2 en Co2- concentraties in het bloed. Anders gezegd:
de ademhaling zorgt ervoor dat veranderingen in de O2 en CO2 concentraties
ongedaan worden gemaakt
- Bij ademhaling zijn luchtwegen, longen en circulatie betrokken
Functies luchtwegen:
- Ze vormen een buizenstelsel voor transport
- Tijdens het transport wordt de lucht verwarm, bevochtigd en
gereinigd
- Stofdeeltjes en bacteriën worden grotendeels verwijderd voordat
de lucht de longblaasjes bereikt
In de keelholte (farynx) komen de routes van de ademhaling en
spijsvertering samen. Bij de ingang van het strottenhoofd (larynx)
scheiden de 2 wegen zich; lucht gaat verder via de trachea, terwijl voedsel
slikken in de slokdarm komt.
De ademhaling stopt even, de stemspleet wordt gesloten en het
strotklepje helpt mee het voedsel in de richting van de slokdarm te
transporteren
Trachea (luchtpijp):
- Vanuit de larynx stroomt de inademingslucht de trachea in. De
wand is verstevigd met kraakbeenringen, dit zijn C-vormige
kraakbeenstroken die de trachea openhouden wanneer er tijdens
de inademing onderdruk ontstaat
Bronchiën:
- Aan het onderste uiteinde van de trachea vertakt de luchtweg zich
in een rechter- en linkerhoofdbronchus. De rechter vertakt zich
vervolgens in 3 bronchiën naar de 3 rechterlongkwabben en de
linker in 2 bronchiën naar de 2 linkerlongkwabben
- De luchtpijp is verbonden met de longen, door middel van
vertakkingen die we bronchiën noemen. Ze spelen een belangrijke
rol bij de ademhaling. Lucht die we inademen, gaat via de luchtpijp
naar de bronchiën en zo de longen in
Alveoli (longblaasjes):
- De bronchiën vertakken zich in de longen weer verder, steeds kleiner en verder. Aan
de uiteinden van de allerkleinste takjes zitten de longblaasjes (alveoli)
- Een volwassen man heeft naar schatting 300 miljoen alveoli met een diameter van
0,2 mm
2
,Inspiratie: Vergroten van de borstholte, daling intrapulmonale druk
Expiratie: Verkleinen van de borstholte, stijging pulmonale druk
Longweefsel is erg kwetsbaar en daarom wordt in de luchtwegen de lucht verwarmd,
bevochtigd en gereinigd van zwevende deeltjes. Vooral de neus speelt hier een voorname
rol in en bij ademen door de mond worden deze functies veel minder vervuld. De lucht in de
neus wordt ‘gekeurd’ als het ware om zo te voorkomen dat er giftige stoffen worden
ingeademd
In de ademhalingsfysiologie zijn 3 functies belangrijk, die op elkaar afgestemd moeten zijn:
Ventilatie, diffusie en perfusie
Ventilatie:
- Ventilatie is het transport van lucht van buiten tot in de alveoli en vice versa. Hier zijn
adembewegingen voor nodig
- Inademing begint met de samentrekking van het middenrif (buikademhaling),
waardoor de pleurale ruimte uitdijt en er een vergroting van de negatieve ruk
ontstaat. Deze negatieve druk brengt de luchtbeweging voort. Door contractie van het
diafragma worden ook de ribben omhoog getrokken
Diffusie:
- O2-transport vanuit de alveolaire ruimte naar het capillaire bloed en CO2-transport in
de omgekeerde richting vindt plaats door diffusie
- Diffusie is volgens de wet van Fick afhankelijk van het diffusieoppervlak, het
drukverschil en de diffusieafstand
- Het bloed dat uit de capillairen stroomt, bevat O2 en CO2 met dezelfde druk als in het
alveolaire gas. Door de alveolaire ventilatie te vergroten wordt de pO2 in het bloed dat
de longen verlaat hoger en de pCO2 ervan lager.
Perfusie (longcirculatie):
- De longcirculatie begint in de rechterventrikel en eindigt in de linkerventrikel
- Hier wordt zuurstofarm bloed vanuit de rechterkamer naar de longen vervoerd, en het
zuurstofrijke bloed vanuit de longader naar de linkerboezem van het hart
Pleuraholte:
- Is de ruimte die bestaat tussen de beide longbladen. De pleura (borstvlies) bedekt de
binnenkant van de borstholte, maar ook de buitenkant van de long
Om de longblaasjes (alveoli) heen lopen kleine bloedvaatjes. Zuurstof uit
de ingeademde lucht gaat hier vanuit de longblaasjes naar het bloed. Dit is
een heel effectief proces en bij een gezond persoon is het bloed dat de
longen verlaat altijd voor vrijwel 100% verzadigd met zuurstof. Het bloed
vervoert de zuurstof vervolgens door het hele lichaam. Kooldioxide legt de
omgekeerde route af en wordt vanuit het lichaam naar de bloedvaatjes in
de longen vervoerd. Vervolgens wordt het kooldioxide afgegeven aan de
longblaasjes en verlaat deze afvalstof het lichaam
Bij een normale inspiratie, inademing, moeten de ademhalingsspieren worden
aangespannen. De belangrijke ademhalingsspieren zijn het middenrif (diafragma) en de
tussenribspieren. Door het aanspannen van de spieren wordt de borstkas vergroot en
stroomt de lucht naar binnen. Bij geforceerd inademen worden ook hals- en schouderspieren
ingezet
Bij een normale expirartie, uitademing, gaan de ademhalingsspieren ontspannen
3
, Betekenissen verschillende volumen:
De hoeveelheid lucht in de longen wordt ingedeeld in de hoeveelheid lucht die op korte
termijn verplaatst kan worden tijdens in- of expiratie (ademvolume of dynamische volume) en
het volume die niet op korte termijn veranderen (longvolumen of statistische volumen)
AV = Het ademvolume is het volume lucht dat bij een rustige ademhaling wordt in- en
uitgeademd
IRV = Het inspiratoire reservevolume is het volume dat extra kan worden ingeademd ‘boven
op’ een rustige inademing
ERV = Het expiratoire reservevolume is het volume dat extra kan worden uitgeademd na een
rustige uitademing
RV = Het residuale volume is de hoeveelheid lucht die in de longen achterblijft na maximale
uitademing
IC = De inspiratoire capaciteit is het volume dat na een rustige uitademing maximaal
ingeademd kan worden (AV + IRV)
FRC = De functionele residuale capaciteit is de inhoud van de longen na een rustige
uitademing (EVR + RV)
VC = Vitale capaciteit is het maximale volume dat in- of uitgeademd kan worden (IRV + AV +
ERV)
TLC = De totale longcapaciteit is het maximale volume van de longen, inclusief het residuale
volume (IRV + AV + ERV + RV)
Als alle statische volumen met een gelijk percentage zijn afgenomen, spreek je van een
restrictieve longfunctiestoornis
Bij obstructieve longfunctiestoornissen vind je een verhoogde TLC, RV en FRC en een
verlaagde IVC
FEV1:
- Geforceerd expiratoir volume. De maximale hoeveelheid lucht die na een volledige
inademing snel en geforceerd kan uitademen in 1 seconde
FVC:
- Geforceerde vitale capaciteit de totale hoeveelheid lucht die na een volledige
inademing maximaal kan worden uitgeademd.
FEV1/FVC:
- Is de verhouding van de 2 vorige parameters
- Normaal zal iemand 70 tot 80% van zijn vitale capaciteit kunnen uitademen
- Bij COPD is het < 70%
- Bij restrictieve longziekten is hij normaal of zelfs verhoogd
4
