Cardiovasculaire
Onderzoeken van het hart- en vatenstelsel
RX-thorax
= centraal: witgrijze vlek van hartschaduw die zich aftekent tegen zwartgrijze vlekken van
longen die met lucht gevuld zijn.
= contouren hart en aorta meestal te onderscheiden: goed te zien dan kan arts schatten hoe
groot het hart is: witte vlek mag niet breder zijn dan de helft van de breedte van de borstkas.
Is dit wel het geval dan is het hart vergroot: hartfalen of cardiomyopathie.
Fietsproef
= test om oa zuurstoftekort thv hartspier op te sporen.
= hartfrequentie, EKG en bloeddruk opgevolgd.
= symptomen en klachten worden nagegaan.
= pt start bij weerstand van 50 Watt, na 2 minuten wordt weerstand telkens met 25 Watt
verhoogd -> pt moet zo zwaar mogelijke inspanning leveren
= risico van stresstest is klein. Nauwkeurige monitoring laat toe mogelijke complicaties zoals
ritmestoornissen, tijdig en adequaat op te volgen.
= Bij klachten zoals pijn op de borst tijdens fietsen dient arts onmiddellijk verwittigd te
worden.
Trans thoracale echografie (TTE)
= brengt hart in beeld met behulp van ultrasone geluidsgolven.
= meest frequente, niet-invasieve beeldvorming van hart
= pt gaat met bloot lichaam op linkerzijde liggen: zo is contact van hart met thorax optimaal.
Gel die wordt aangebracht: dient om geluidsgolven beter te geleiden. Met echoprobe over
thorax. Deze zendt ultrasone geluidsgolven uit en hart kaatst deze terug. Computer vangt
echo op en verwerkt deze tot een bewegend beeld. Op beelden: vorm en structuur van hart,
pompfunctie van beide kamers en functie van verschillende hartkleppen.
= aangeboren en verworven hartafwijkingen vinden.
Transoesofagale echografie (TEE)
= cardioloog gebruikt pobe die via oesophagus tot achter hart wordt gebracht.
= ultrasone geluidsgolven gaan door verschillende weefsels en worden teruggekaatst. Deze
worden door echotoestel omgezet in beeld.
= voordeel: organen die dicht bij slokdarm liggen, komen beter in beeld.
= aanwezigheid van trombi en shunts kunnen zo goed gevisualiseerd worden
= nuchtere pt
= keelholte lokaal verdoofd dmv spray en licht hypnoticum toegediend
= braakneigingen
= door neus ademen, niet door mond
CT-scan van het hart
= veel sneller en bevatten verschillende detectoren, waardoor in korte tijd een groter
volume gescand kan worden.
= detectoren kunnen dunnere snedes analyseren
= hartbloedvaten zijn dun
= extra snelle beeldvormingstechniek vereist.
, Duplex carotiden
= dmv een echografie wordt er een beeld van de bloedvaten en bloeddoorstroming
gemaakt.
= combinatie echografie en Doppleronderzoek
= door doppler kan op plaats van vernauwing juiste snelheid bloedstroom bepaald worden
= op plaats vernauwing, stroomt bloed veel sneller: hieruit vermoedelijke stenosegraad
afleiden
= wanneer er significante stenose is van carotiden, kan cardiochirurg besluiten om eerst
stenose op te heffen vooraleer geplande ingreep uit te voeren.
Angiografie
Principe
- Röntgenologisch afbeelden bloedvaten met gebruik van contrastmiddelen
- Arteriografie en flebografie
- Contraststof na katheterisatie in bepaald bloedvat gebracht
- Specifieke radio-opake katheters
- Lokale behandelingen samen met onderzoek uitgevoerd
- Eerst 1 bloedvat en daarna heel stroomgebied zichtbaar
- Snelle beeldopnamen en videobeelden
- Punctie- en katheterisatietechniek
Planning
1. Groot deel van onderzoeken vooraf gepland. Hier aanvraagformulier naar angio-
afdeling. Adhv aanvraag gaat men dag en uur bepalen.
2. Acute gevallen (bv. traumapatiënten, vaattrombose, digestieve bloedingen,..): vpk
moeten beschikbaar zijn 24/24 omdat het onmiddellijk uitvoeren van angiografie van
groot belang kan zijn voor verdere ziekteherstel.
Voorbereiding tot het onderzoek Nazorg bij de patiënt
- Toestemming van patiënt - Compressie van punctieplaats: arterie min
- Vragen pt worden beantwoord 20 min gecomprimeerd
- In geval van abdominale angiografie: - Na angio: compressief verband over
lavement. Als er nog faecesresten of liesstreek. Na verwijderen verband:
Barium aanwezig is stoort dit het controleren nabloeden.
onderzoek. - Femorale puncties: min 4u platte rust, na
- Liesstreken zijn geclipt/onthaard: kiemvrij 8u mag pt bed uit.
werken - Na onderzoek angiozaal op orde brengen
- Nuchter, want meest voorkomende en materiaal reinigen en of vervangen
allergische reactie: nausea en braakneiging
- In namiddag: pt nuchter na ontbijt
- Dossier moet volledig zijn, ook radiologisch
dossier: thoraxopnames en abdominale
opnames
Coronarografie en PTCA
= röntgenonderzoek waarbij coronairen zichtbaar worden dmv contrastvloeistof.
= doel: nagaan of er vernauwingen of verstoppingen zijn in kransslagaders.
, = coronarografie is onderzoek, maar als er tijdens dit onderzoek interventies gebeuren: PTCA
of percutane transluminal coronaire angioplastiek.
= dotteren of PCI (percutane coronaire interventie)
= pt wordt nuchter opgenomen in kortverblijf. Bij bepaalde pathologieën is hospitalisatie van
max. 3 dagen noodzakelijk.
= eerst bloedstolling en renale functie gecontroleerd via perifere bloedafname en EKG
= vaak orale anticoagulantia week voor ingreep vervangen door LMWH en moet bepaalde
OAD dag voor onderzoek stopgezet worden:
- Marcoumar/sintrom/marevan: 1 week voor ingreep gestopt
- Asaflow/cardio-aspirine/plavix/efient/brillique: verder innemen
- Orale antidiabetica: verboden dag voor en na procedure
=onderzoek via lies, maar ook via pols.
= na plaatselijke verdoving: arterie angeprikt en sheath ingebracht
= mbh katheter: contratvloeistog
= vermoeden dat hartkleppen niet goed werken: deze onderzoeken. Coronarografie dan
uitgebreidt met drukmetingen en nemen van reeks boedstalen = rechter- en
linkerhartkatherisatie.
= na onderzoek: aanprikplaats 20-30min dichtdrukken. Dan drukverband
ECG
= grafische weergave van elektrische activiteit in hartspier
= ElektroCardioGram
= registreert elektische prikkel die spiercellen in hart laat samentrekken.
MRI van het hart
= afbeeldingstechniek die beste onderscheid kan maken tussen weefsels zoals bloed,
myocard, vet en vloeistoffen.
= rol diagnostiek aangeboren hart- en vaatafwijkingen
= 45min
Nucleaire afbeeldingstechnieken
= hartscintigrafie
= voordeel: accurate functiebepaling van hart laat toe dat het goede techniek is om ischemie
op te sporen
= nadeel: stralingsbelasting en mindere resolutie in beeld
De arteriën: atherosclerose
Samen met hypertensie: doodsoorzaak nummer 1
Definitie
= proces dat de vaatwand aantast en dat gekenmerkt is door verschillende verschijnselen:
1. Beschadiging gladde binnenwand
2. Vettige infiltratie in de intima van vaatwand met uiteindelijke vorming van
atheroomplaten
3. Verlies elasticiteit vaatwand door verkalking
Dit laatse zorgt voor benaming: aderverkalking -> verkeerd: gaat om slagaders, niet
aders
Ook zonder vorming atheroomplaten verouderen arteriën met leeftijd. Ze worden dan ook
minder elastisch en rekbaar. Dit normaal verouderingsproces noemen we: arteriosclerose.
Onderzoeken van het hart- en vatenstelsel
RX-thorax
= centraal: witgrijze vlek van hartschaduw die zich aftekent tegen zwartgrijze vlekken van
longen die met lucht gevuld zijn.
= contouren hart en aorta meestal te onderscheiden: goed te zien dan kan arts schatten hoe
groot het hart is: witte vlek mag niet breder zijn dan de helft van de breedte van de borstkas.
Is dit wel het geval dan is het hart vergroot: hartfalen of cardiomyopathie.
Fietsproef
= test om oa zuurstoftekort thv hartspier op te sporen.
= hartfrequentie, EKG en bloeddruk opgevolgd.
= symptomen en klachten worden nagegaan.
= pt start bij weerstand van 50 Watt, na 2 minuten wordt weerstand telkens met 25 Watt
verhoogd -> pt moet zo zwaar mogelijke inspanning leveren
= risico van stresstest is klein. Nauwkeurige monitoring laat toe mogelijke complicaties zoals
ritmestoornissen, tijdig en adequaat op te volgen.
= Bij klachten zoals pijn op de borst tijdens fietsen dient arts onmiddellijk verwittigd te
worden.
Trans thoracale echografie (TTE)
= brengt hart in beeld met behulp van ultrasone geluidsgolven.
= meest frequente, niet-invasieve beeldvorming van hart
= pt gaat met bloot lichaam op linkerzijde liggen: zo is contact van hart met thorax optimaal.
Gel die wordt aangebracht: dient om geluidsgolven beter te geleiden. Met echoprobe over
thorax. Deze zendt ultrasone geluidsgolven uit en hart kaatst deze terug. Computer vangt
echo op en verwerkt deze tot een bewegend beeld. Op beelden: vorm en structuur van hart,
pompfunctie van beide kamers en functie van verschillende hartkleppen.
= aangeboren en verworven hartafwijkingen vinden.
Transoesofagale echografie (TEE)
= cardioloog gebruikt pobe die via oesophagus tot achter hart wordt gebracht.
= ultrasone geluidsgolven gaan door verschillende weefsels en worden teruggekaatst. Deze
worden door echotoestel omgezet in beeld.
= voordeel: organen die dicht bij slokdarm liggen, komen beter in beeld.
= aanwezigheid van trombi en shunts kunnen zo goed gevisualiseerd worden
= nuchtere pt
= keelholte lokaal verdoofd dmv spray en licht hypnoticum toegediend
= braakneigingen
= door neus ademen, niet door mond
CT-scan van het hart
= veel sneller en bevatten verschillende detectoren, waardoor in korte tijd een groter
volume gescand kan worden.
= detectoren kunnen dunnere snedes analyseren
= hartbloedvaten zijn dun
= extra snelle beeldvormingstechniek vereist.
, Duplex carotiden
= dmv een echografie wordt er een beeld van de bloedvaten en bloeddoorstroming
gemaakt.
= combinatie echografie en Doppleronderzoek
= door doppler kan op plaats van vernauwing juiste snelheid bloedstroom bepaald worden
= op plaats vernauwing, stroomt bloed veel sneller: hieruit vermoedelijke stenosegraad
afleiden
= wanneer er significante stenose is van carotiden, kan cardiochirurg besluiten om eerst
stenose op te heffen vooraleer geplande ingreep uit te voeren.
Angiografie
Principe
- Röntgenologisch afbeelden bloedvaten met gebruik van contrastmiddelen
- Arteriografie en flebografie
- Contraststof na katheterisatie in bepaald bloedvat gebracht
- Specifieke radio-opake katheters
- Lokale behandelingen samen met onderzoek uitgevoerd
- Eerst 1 bloedvat en daarna heel stroomgebied zichtbaar
- Snelle beeldopnamen en videobeelden
- Punctie- en katheterisatietechniek
Planning
1. Groot deel van onderzoeken vooraf gepland. Hier aanvraagformulier naar angio-
afdeling. Adhv aanvraag gaat men dag en uur bepalen.
2. Acute gevallen (bv. traumapatiënten, vaattrombose, digestieve bloedingen,..): vpk
moeten beschikbaar zijn 24/24 omdat het onmiddellijk uitvoeren van angiografie van
groot belang kan zijn voor verdere ziekteherstel.
Voorbereiding tot het onderzoek Nazorg bij de patiënt
- Toestemming van patiënt - Compressie van punctieplaats: arterie min
- Vragen pt worden beantwoord 20 min gecomprimeerd
- In geval van abdominale angiografie: - Na angio: compressief verband over
lavement. Als er nog faecesresten of liesstreek. Na verwijderen verband:
Barium aanwezig is stoort dit het controleren nabloeden.
onderzoek. - Femorale puncties: min 4u platte rust, na
- Liesstreken zijn geclipt/onthaard: kiemvrij 8u mag pt bed uit.
werken - Na onderzoek angiozaal op orde brengen
- Nuchter, want meest voorkomende en materiaal reinigen en of vervangen
allergische reactie: nausea en braakneiging
- In namiddag: pt nuchter na ontbijt
- Dossier moet volledig zijn, ook radiologisch
dossier: thoraxopnames en abdominale
opnames
Coronarografie en PTCA
= röntgenonderzoek waarbij coronairen zichtbaar worden dmv contrastvloeistof.
= doel: nagaan of er vernauwingen of verstoppingen zijn in kransslagaders.
, = coronarografie is onderzoek, maar als er tijdens dit onderzoek interventies gebeuren: PTCA
of percutane transluminal coronaire angioplastiek.
= dotteren of PCI (percutane coronaire interventie)
= pt wordt nuchter opgenomen in kortverblijf. Bij bepaalde pathologieën is hospitalisatie van
max. 3 dagen noodzakelijk.
= eerst bloedstolling en renale functie gecontroleerd via perifere bloedafname en EKG
= vaak orale anticoagulantia week voor ingreep vervangen door LMWH en moet bepaalde
OAD dag voor onderzoek stopgezet worden:
- Marcoumar/sintrom/marevan: 1 week voor ingreep gestopt
- Asaflow/cardio-aspirine/plavix/efient/brillique: verder innemen
- Orale antidiabetica: verboden dag voor en na procedure
=onderzoek via lies, maar ook via pols.
= na plaatselijke verdoving: arterie angeprikt en sheath ingebracht
= mbh katheter: contratvloeistog
= vermoeden dat hartkleppen niet goed werken: deze onderzoeken. Coronarografie dan
uitgebreidt met drukmetingen en nemen van reeks boedstalen = rechter- en
linkerhartkatherisatie.
= na onderzoek: aanprikplaats 20-30min dichtdrukken. Dan drukverband
ECG
= grafische weergave van elektrische activiteit in hartspier
= ElektroCardioGram
= registreert elektische prikkel die spiercellen in hart laat samentrekken.
MRI van het hart
= afbeeldingstechniek die beste onderscheid kan maken tussen weefsels zoals bloed,
myocard, vet en vloeistoffen.
= rol diagnostiek aangeboren hart- en vaatafwijkingen
= 45min
Nucleaire afbeeldingstechnieken
= hartscintigrafie
= voordeel: accurate functiebepaling van hart laat toe dat het goede techniek is om ischemie
op te sporen
= nadeel: stralingsbelasting en mindere resolutie in beeld
De arteriën: atherosclerose
Samen met hypertensie: doodsoorzaak nummer 1
Definitie
= proces dat de vaatwand aantast en dat gekenmerkt is door verschillende verschijnselen:
1. Beschadiging gladde binnenwand
2. Vettige infiltratie in de intima van vaatwand met uiteindelijke vorming van
atheroomplaten
3. Verlies elasticiteit vaatwand door verkalking
Dit laatse zorgt voor benaming: aderverkalking -> verkeerd: gaat om slagaders, niet
aders
Ook zonder vorming atheroomplaten verouderen arteriën met leeftijd. Ze worden dan ook
minder elastisch en rekbaar. Dit normaal verouderingsproces noemen we: arteriosclerose.
