Verbreding Goederenrecht A samenvatting
Week 1: eigendom van onroerende zaken
Eigendom van onroerende zaken
- Roerende en onroerende zaken (art. 3:3 BW)
- Relevantie onderscheid
o Overdracht (art. 3:89 en 3:90 BW)
o Overdrachtsbelasting
- Onroerende zaken versus registergoederen (art. 3:10 BW)
Typen onroerende zaken
- Onzelfstandige onroerende zaken:
o Onroerende delfstoffen, beplantingen, gebouwen en werken als onzelfstandige
zaken (art. 5:20 lid 1 BW)
- Zelfstandige onroerende zaak:
o De grond
o Netwerken van kabels en leidingen (art. 5:20 lid 2 BW)
Netwerkeigendom
- Art. 5:20 lid 2 BW
- Wat is een netwerk?
o Bestemming moet je beoordelen bij eerste ingebruikneming
- Wanneer ben je bevoegde aanlegger?
o Als de eigenaar van de grond gezegd heeft dat het goed is
o Als de eigenaar moet dulden (niks te zeggen heeft) dat er een netwerk wordt
aangelegd
Eigendom van onroerende zaken
- Wanneer is een gebouw of werk onroerend?
o Werk: iets wat meestal door mensenhanden vervaardigd is wat zich laat exploiteren,
bijv. een dijk (onduidelijk begrip)
- HR 31 oktober 1997, NJ 1998, 97 (Portacabin): naar aard en inrichting bestemd om
duurzaam op deze plek te blijven staan, moet naar buiten toe kenbaar zijn
o Roerende zaken zijn niet met de bodem verenigd, bijv. een woonboot
Eigendom van grond
- Wat is eigendom?
o Meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben (5:1 lid 1)
- Art. 5:1 BW kenmerken:
o Gebruik en vruchttrekking (5:1 BW)
o Opeising (art. 5:2 BW)
o Eeuwigdurend (art. 3:85 BW)
o Vrij overdraagbaar (art. 3:83 BW)
- Bevoegdheden beperkt door (on)geschreven recht
Eigendom
- Beperkingen van het eigendomsrecht
o Privaatrechtelijke beperkingen
Misbruik van bevoegdheid (art. 3:13 BW): geen redelijk mens had het op
deze manier gedaan
Burenrecht (5:37 e.v.)
Art. 5:21 e.v. BW
Beperkte rechten (gesloten systeem): uitsluitend beperkte rechten vestigen
die de wet benoemt
Boek 3 en Boek 5 artikel op Canvas
o Publiekrechtelijke beperkingen
1
, Verbreding Goederenrecht A samenvatting
Vereiste vergunningen: bijv. omgevingsvergunning voor het bouwen
Openbaar karakter: bijv. openbare wegen en wateren, het gebruik hiervan
moet geduld worden
Recent voorbeeld
- Hoge Raad 3 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1815
- De omstandigheid dat (ook het noordelijke deel van) de haven openbaar vaarwater is en dat
als gewoon gebruik moet worden aangemerkt: het gebruik door aankomende en
vertrekkende binnenschepen die in de overnachtingshaven verblijven, betekent dat
Kerkewaard dat gebruik heeft te dulden
Zaakseenheid bij onroerende zaken
- De eenheid van de opstal
- Beschadiging van betekenis (3:4 lid 2)
- Bestanddeel naar verkeersopvatting (3:4 lid 1)
o HR 15 november 1991, NJ 1993, 316 (Dépex/Bergel): of een machine in een fabriek
bestanddeel van een gebouw wordt, moet worden beoordeeld op basis van de
verkeersopvatting 2 indicaties van zaakseenheid zijn:
1. Dat het gebouw en de machine in constructief opzicht op elkaar zijn
afgestemd (bijv. machine is onderdeel van de wand van het gebouw)
2. Dat het gebouw niet af zou zijn zonder de desbetreffende machine
o Actuele ontwikkelingen
- Zaakseenheid van een stuk grond wordt niet beantwoord op basis van de verkeersopvatting
- Eigendomstoestand is leidend
- Hoe vast te stellen?
o Door middel van overdracht: wat heeft iemand overgedragen gekregen?
o HR 8 december 2000, NJ 2001, 350 (Eelder Woningbouw/Van Kammen): uitleg van
de leveringshandeling uit de leveringsakte de partijbedoeling destilleren (naar
objectieve maatstaven uitleggen op basis van de inhoud van de akte)
Betekenis van de kadastrale kaart?
Verjaring?
Voorbeeld
- Een perceel ter grootte van 9.036 m 2 met het daarop staande vrijstaande woonhuis met
paardenstallen, prieeltje, tuinhuisje, tennisbaan en alles wat daar verder bij hoort, plaatselijk
bekend als Eemnesserweg 39, 1261 HH in Blaricum, kadastraal bekend als gemeente
Blaricum sectie B nummer 3777
- Lever je de kavel grond of de kadastrale grond (perceel nummer)?
o Partijbedoeling is de overdracht van het erf, dat gaat vóór op de kadastrale kaart
(Eelder Woningbouw/Van Kammen)
Horizontale natrekking
2
Week 1: eigendom van onroerende zaken
Eigendom van onroerende zaken
- Roerende en onroerende zaken (art. 3:3 BW)
- Relevantie onderscheid
o Overdracht (art. 3:89 en 3:90 BW)
o Overdrachtsbelasting
- Onroerende zaken versus registergoederen (art. 3:10 BW)
Typen onroerende zaken
- Onzelfstandige onroerende zaken:
o Onroerende delfstoffen, beplantingen, gebouwen en werken als onzelfstandige
zaken (art. 5:20 lid 1 BW)
- Zelfstandige onroerende zaak:
o De grond
o Netwerken van kabels en leidingen (art. 5:20 lid 2 BW)
Netwerkeigendom
- Art. 5:20 lid 2 BW
- Wat is een netwerk?
o Bestemming moet je beoordelen bij eerste ingebruikneming
- Wanneer ben je bevoegde aanlegger?
o Als de eigenaar van de grond gezegd heeft dat het goed is
o Als de eigenaar moet dulden (niks te zeggen heeft) dat er een netwerk wordt
aangelegd
Eigendom van onroerende zaken
- Wanneer is een gebouw of werk onroerend?
o Werk: iets wat meestal door mensenhanden vervaardigd is wat zich laat exploiteren,
bijv. een dijk (onduidelijk begrip)
- HR 31 oktober 1997, NJ 1998, 97 (Portacabin): naar aard en inrichting bestemd om
duurzaam op deze plek te blijven staan, moet naar buiten toe kenbaar zijn
o Roerende zaken zijn niet met de bodem verenigd, bijv. een woonboot
Eigendom van grond
- Wat is eigendom?
o Meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben (5:1 lid 1)
- Art. 5:1 BW kenmerken:
o Gebruik en vruchttrekking (5:1 BW)
o Opeising (art. 5:2 BW)
o Eeuwigdurend (art. 3:85 BW)
o Vrij overdraagbaar (art. 3:83 BW)
- Bevoegdheden beperkt door (on)geschreven recht
Eigendom
- Beperkingen van het eigendomsrecht
o Privaatrechtelijke beperkingen
Misbruik van bevoegdheid (art. 3:13 BW): geen redelijk mens had het op
deze manier gedaan
Burenrecht (5:37 e.v.)
Art. 5:21 e.v. BW
Beperkte rechten (gesloten systeem): uitsluitend beperkte rechten vestigen
die de wet benoemt
Boek 3 en Boek 5 artikel op Canvas
o Publiekrechtelijke beperkingen
1
, Verbreding Goederenrecht A samenvatting
Vereiste vergunningen: bijv. omgevingsvergunning voor het bouwen
Openbaar karakter: bijv. openbare wegen en wateren, het gebruik hiervan
moet geduld worden
Recent voorbeeld
- Hoge Raad 3 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1815
- De omstandigheid dat (ook het noordelijke deel van) de haven openbaar vaarwater is en dat
als gewoon gebruik moet worden aangemerkt: het gebruik door aankomende en
vertrekkende binnenschepen die in de overnachtingshaven verblijven, betekent dat
Kerkewaard dat gebruik heeft te dulden
Zaakseenheid bij onroerende zaken
- De eenheid van de opstal
- Beschadiging van betekenis (3:4 lid 2)
- Bestanddeel naar verkeersopvatting (3:4 lid 1)
o HR 15 november 1991, NJ 1993, 316 (Dépex/Bergel): of een machine in een fabriek
bestanddeel van een gebouw wordt, moet worden beoordeeld op basis van de
verkeersopvatting 2 indicaties van zaakseenheid zijn:
1. Dat het gebouw en de machine in constructief opzicht op elkaar zijn
afgestemd (bijv. machine is onderdeel van de wand van het gebouw)
2. Dat het gebouw niet af zou zijn zonder de desbetreffende machine
o Actuele ontwikkelingen
- Zaakseenheid van een stuk grond wordt niet beantwoord op basis van de verkeersopvatting
- Eigendomstoestand is leidend
- Hoe vast te stellen?
o Door middel van overdracht: wat heeft iemand overgedragen gekregen?
o HR 8 december 2000, NJ 2001, 350 (Eelder Woningbouw/Van Kammen): uitleg van
de leveringshandeling uit de leveringsakte de partijbedoeling destilleren (naar
objectieve maatstaven uitleggen op basis van de inhoud van de akte)
Betekenis van de kadastrale kaart?
Verjaring?
Voorbeeld
- Een perceel ter grootte van 9.036 m 2 met het daarop staande vrijstaande woonhuis met
paardenstallen, prieeltje, tuinhuisje, tennisbaan en alles wat daar verder bij hoort, plaatselijk
bekend als Eemnesserweg 39, 1261 HH in Blaricum, kadastraal bekend als gemeente
Blaricum sectie B nummer 3777
- Lever je de kavel grond of de kadastrale grond (perceel nummer)?
o Partijbedoeling is de overdracht van het erf, dat gaat vóór op de kadastrale kaart
(Eelder Woningbouw/Van Kammen)
Horizontale natrekking
2
