Samenvatting Evolutie Prof. Bossuyt

INHOUDSTAFEL

Inleiding .................................................................................................................................. 3
WAT IS BIOLOGISCHE EVOLUTIE? ............................................................................. 3
Hoofdstuk 1 : De bewijzen voor evolutie ..................................................................................... 3
THEORIËN VOOR GESCHIEDENIS VAN HET LEVEN ................................................. 3
BEWIJZEN VOOR EVOLUTIE ....................................................................................... 3
Hoofdstuk 2 : Reconstructie van fylogenie ................................................................................... 4
DEFINITIE FYLOGENIE................................................................................................. 4
PRINCIPES/BEGRIPPEN VAN DE FYLOGENIE ........................................................... 4
Hoofdstuk 3 : Basismechanismen voor evolutieve verandering ...................................................... 7
INTERMEZZO ................................................................................................................ 7
1. VARIATIE ................................................................................................................ 7
2. GENETISCHE DRIFT ............................................................................................. 8
3. NATUURLIJKE SELECTIE...................................................................................... 8
Hoofdstuk 4 : Soortconcepten & soortvorming ............................................................................ 9
INLEIDING: WAT IS EEN SOORT ................................................................................. 9
1. BIOLOGISCH SOORTCONCEPT ........................................................................... 9
2. RECOGNITION SOORTCONCEPT ......................................................................10
3. ECOLOGISCH SOORTCONCEPT .......................................................................10
4. FENETISCH SOORTCONCEPT ...........................................................................10
ONSTAAN VAN SOORTEN: SOORTVORMING ...........................................................10
Hoofdstuk 5 : Classificatie en evolutie ........................................................................................11
INLEIDING: FENETISCH - FYLOGENETISCH .............................................................11
1. FENETISCHE CLASSIFICATIE .............................................................................11
2. FYLOGENETISCHE CLASSIFICATIE....................................................................11
3. EVOLUTIEVE CLASSIFICATIE..............................................................................12
Hoofdstuk 6 : Evolutieve biogeografie ........................................................................................12
INLEIDING ....................................................................................................................12
OORZAKEN GEOGRAFISCHE VERSPREIDING .........................................................12
DISPERSIE EN VICARIANTIE ......................................................................................12
Hoofdstuk 7 : Geschiedenis van het leven ..................................................................................13
GEOLOGISCHE TIJDSCHAAL .....................................................................................13
PALEOZOÏCUM ............................................................................................................13
MESOZOÏCUM .............................................................................................................13

1

,Hoofdstuk 8 : Coëvolutie ..........................................................................................................14
COËVOLUTIE ...............................................................................................................14
Case study: De evolutie van kleurenzien bij apen.........................................................................15
KLEURENZIEN EN KLEURENBLINDHEID IN DE NATUUR .........................................15
DE ECOLOGIE VAN KLEURENZIEN BIJ APEN ...........................................................15
CELBIOLOGIE VAN KLEURENZIEN BIJ APEN............................................................16
MOLECULAIRE ACHTERGROND VAN KLEURENZIEN BIJ APEN .............................16
FYLOGENIE EN BIOGEOGRAFIE VAN KLEURENZIEN BIJ APEN .............................17




2

, Inleiding
WAT IS BIOLOGISCHE EVOLUTIE?
▪ Eigenschappen veranderen (van populaties)
▪ Overerving genetisch materiaal (over generaties)

Conclusie: individuele organismen evolueren niet.




Hoofdstuk 1 : De bewijzen voor evolutie
THEORIËN VOOR GESCHIEDENIS VAN HET LEVEN
1. Evolutie
→ Gemeenschappelijke voorouder
→ Soorten veranderen

2. Transformisme
→ Geen gemeenschappelijke voorouder (verschillende voorouders)
→ Soorten veranderen

3. Creationisme
→ “God” (modern creationisme > intelligent design)
→ Soorten veranderen niet




BEWIJZEN VOOR EVOLUTIE
1. Waarneembaar & experimenteel aantoonbaar

3