Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
Samenvatting CMI-3 2021-2022
Week 1
ZSA: Kortademigheid (kinderarts)
Kennisclip:
Dyspnoe is een subjectief gevoel van een moeizame ademhaling. Er is niet per definitie
pathologie bij dyspnoe. Oorzaken van dyspnoe kunnen in 3 groepen worden ingedeeld:
- Luchtflow in de luchtwegen à vb astma waarbij er bronchoconstrictie en minder
flow
- Alveolaire of parenchymateuze verstoorde diffusie (minder gaswisseling)
- Circulatoire (aanvoer of afvoer of systeem) à vb. shock waarbij meer lactaatzuur
met acidose en dus probeert iemand extra CO2 uit te ademen
Hoe te beoordelen?
- Anamnese
o Specificeren
§ Wat is het gevoel
§ Waar zit het
§ Is er sprake van tachypneu of pijn op de borst?
o Uitlokkende factoren en relatie met inspanning
§ Stof
§ Inspanning (verergert het de kortademigheid of veroorzaakt het)
§ Luchtweginfectie
o Begeleidende klachten
§ Is iemand aan het piepen à bronchus obstructie, astma
§ Hoesten à infectieziekten
§ Ontstaat tachypneu
- LO
o Observatie en auscultatie
o Arbeid à Effort
§ Het werk dat het lichaam moet doen voor ademhaling
§ Worden er extra spieren gebruikt voor ademhaling/zijn er
intrekkingen
§ Ademhalingsfrequentie?
o Effectiviteit
§ Wat levert het harde werken het lichaam op
§ Is de saturatie goed
§ Hoeveel lucht komt er door in de longen
o Secundaire gevolgen
§ Neurologisch à suf of geagiteerd raken
,Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
Kinderen vs volwassenen
- Kinderen zijn gevoeliger voor luchtwegproblemen
- Oorzaken zijn:
o Infecties
§ Minder rijpe luchtwegen (vooral eerste levensjaren) à vatbaar voor
infecties
§ Nog niet volledig gevaccineerd
o Kleinere diameter van de luchtwegen bij kinderen
§ Hoe groter de diameter hoe meer lucht er door past en hoe kleiner de
weerstand waarmee dit gaat
§ Gevoeliger voor luchtwegobstructie
o Hogere compliantie bij kinderen
§ Borstkast is soepeler
§ Meer moeite als iemand harder moet ademhalen omdat de borstkast
makkelijker naar binnen veert
o Minder spierkracht
§ Minder spieren dan volwassenen
o Risico op apneu (plotseling stilvallen van ademhaling)
§ Vooral bij kinderen onder de 3 maanden oud
§ Hypercapnie ( CO2) wat bij volwassenen leidt tot harder ademhalen
leidt bij kinderen onder de 3 maanden soms tot stoppen met
ademhalen
DD:
- Is het probleem acuut of chronisch?
o SEH vs polikliniek
- Wat is de leeftijd van de patient
o Neonaat
§ Zitten nog in de overgangsfase van in de buik naar de buitenwereld à
ontplooing van de long (als het niet goed gaat à dyspneu)
§ Dyspneu bij neonaten kan een teken zijn van een congenitale afwijking
o Onder de 6 jaar
§ Minder rijpe afweer
§ Aangeboren afwijkingen
o Ouder dan 6 jaar
§ Omgeving en stress
• Obesitas
- Patroon
o Is het episodisch of continue
- Begeleidende symptomen
o Piepen à obstructie
o Hoesten
o Slijm à infectie
o Koorts
,Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
DD acute dyspneu (Meest voorkomend dikgedrukt):
- Neonaten
o IRDS (onvoldoende surfactant en longontplooing à vaak extra zuurstof nodig,
witte long op X-thorax)
o Infectie
o Congenitale luchweg afwijking
- Jong kind
o Bronchiolitis
o Pneumonie
o Laryngitis subglottica (pseudokroep)
o Kinkhoest
o Corpus alienum
o Anafylaxie
o Epiglottitis
- Ouder kind
o Astma
o Pneumonie
o Pneumothorax
o Corpus alienum
o Anafylaxie
o Longembolie
DD chronische dyspneu episodisch:
- Jong kind
o Pre-school wheeze
§ Viraal piepen/peuter astma
§ Bij virale luchtweginfecties gaan piepen en benauwd
§ 90% verliest deze klachten bij 4/5 jaar
§ 10% houdt astma over
o Anatomische afwijkingen
- Ouder kind
o Astma
o Anatomische afwijking (die eerder gemist is)
o Dysfunctionele ademhaling (SOLK van benauwdheid)
DD continue dyspneu (allemaal zeldzaam):
- Jong kind
o Anatomische afwijking
o Schade door bijvoorbeeld vroeg geboorte
o Onderliggend lijden (onderliggende hartproblemen of metabole stoornissen)
- Oudere kinderen
o Conditioneel (overgewicht)
o Onbehandelde astma (waardoor bronchusprobleem erger wordt en continue
dyspneu ontstaat)
o Schade
o Onderliggend lijden
, Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
IRDS:
- Risicofactoren
o Prematuriteit
o Jongens
o Caucasisch
o Keizersnee
o Maternale DM
- Anamnese
o tachypneu en dyspneu korter dan 4 uur postpartum
o Snel toenemende behoefte aan ademhalingsondersteuning
- LO
o Verhoogde ademhalingsfrequentie
o Tekenen van dyspneu
o Cyanose
o Bij auscultatie afgenomen ademgeruis en crepitaties
- AO
o X-thorax: verminderd luchthoudende longen en diffuse witte sluiering over de
longen à minder longvolume
- Behandeling
o Opnemen neonaat en vitale parameters bijhouden
o Zuurstof geven, CPAP z.n.
o surfactant toedienen
Bronchiolitis:
- Meestal een virale oorzaak
- Risicofactoren:
o Grotere kans op complicaties bij jonge zuigelingen, prematuren, kinderen met
longafwijkingen, congenitale hartafwijkingen, immuundeficiënties of
downsyndroom
- Anamnese
o Hoesten
o Loopneus voor 2-5 dagen
o Piepende ademhaling
o Koorts
o Verminderde intake
o Verminderde mictie
o Onrust
o Verminderd bewustzijn
- LO
o Verhoogde adenhaming
o Lagere saturatie
o Verhoogde pols
o Hogere of gelijke temperatuur
o Tekenen van dehydratie
o Apneu
o Rhinitis
o Gebruik hulpademhalingsspieren (neusvleugelen, intrekkingen, head bobbing)
Samenvatting CMI-3 2021-2022
Week 1
ZSA: Kortademigheid (kinderarts)
Kennisclip:
Dyspnoe is een subjectief gevoel van een moeizame ademhaling. Er is niet per definitie
pathologie bij dyspnoe. Oorzaken van dyspnoe kunnen in 3 groepen worden ingedeeld:
- Luchtflow in de luchtwegen à vb astma waarbij er bronchoconstrictie en minder
flow
- Alveolaire of parenchymateuze verstoorde diffusie (minder gaswisseling)
- Circulatoire (aanvoer of afvoer of systeem) à vb. shock waarbij meer lactaatzuur
met acidose en dus probeert iemand extra CO2 uit te ademen
Hoe te beoordelen?
- Anamnese
o Specificeren
§ Wat is het gevoel
§ Waar zit het
§ Is er sprake van tachypneu of pijn op de borst?
o Uitlokkende factoren en relatie met inspanning
§ Stof
§ Inspanning (verergert het de kortademigheid of veroorzaakt het)
§ Luchtweginfectie
o Begeleidende klachten
§ Is iemand aan het piepen à bronchus obstructie, astma
§ Hoesten à infectieziekten
§ Ontstaat tachypneu
- LO
o Observatie en auscultatie
o Arbeid à Effort
§ Het werk dat het lichaam moet doen voor ademhaling
§ Worden er extra spieren gebruikt voor ademhaling/zijn er
intrekkingen
§ Ademhalingsfrequentie?
o Effectiviteit
§ Wat levert het harde werken het lichaam op
§ Is de saturatie goed
§ Hoeveel lucht komt er door in de longen
o Secundaire gevolgen
§ Neurologisch à suf of geagiteerd raken
,Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
Kinderen vs volwassenen
- Kinderen zijn gevoeliger voor luchtwegproblemen
- Oorzaken zijn:
o Infecties
§ Minder rijpe luchtwegen (vooral eerste levensjaren) à vatbaar voor
infecties
§ Nog niet volledig gevaccineerd
o Kleinere diameter van de luchtwegen bij kinderen
§ Hoe groter de diameter hoe meer lucht er door past en hoe kleiner de
weerstand waarmee dit gaat
§ Gevoeliger voor luchtwegobstructie
o Hogere compliantie bij kinderen
§ Borstkast is soepeler
§ Meer moeite als iemand harder moet ademhalen omdat de borstkast
makkelijker naar binnen veert
o Minder spierkracht
§ Minder spieren dan volwassenen
o Risico op apneu (plotseling stilvallen van ademhaling)
§ Vooral bij kinderen onder de 3 maanden oud
§ Hypercapnie ( CO2) wat bij volwassenen leidt tot harder ademhalen
leidt bij kinderen onder de 3 maanden soms tot stoppen met
ademhalen
DD:
- Is het probleem acuut of chronisch?
o SEH vs polikliniek
- Wat is de leeftijd van de patient
o Neonaat
§ Zitten nog in de overgangsfase van in de buik naar de buitenwereld à
ontplooing van de long (als het niet goed gaat à dyspneu)
§ Dyspneu bij neonaten kan een teken zijn van een congenitale afwijking
o Onder de 6 jaar
§ Minder rijpe afweer
§ Aangeboren afwijkingen
o Ouder dan 6 jaar
§ Omgeving en stress
• Obesitas
- Patroon
o Is het episodisch of continue
- Begeleidende symptomen
o Piepen à obstructie
o Hoesten
o Slijm à infectie
o Koorts
,Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
DD acute dyspneu (Meest voorkomend dikgedrukt):
- Neonaten
o IRDS (onvoldoende surfactant en longontplooing à vaak extra zuurstof nodig,
witte long op X-thorax)
o Infectie
o Congenitale luchweg afwijking
- Jong kind
o Bronchiolitis
o Pneumonie
o Laryngitis subglottica (pseudokroep)
o Kinkhoest
o Corpus alienum
o Anafylaxie
o Epiglottitis
- Ouder kind
o Astma
o Pneumonie
o Pneumothorax
o Corpus alienum
o Anafylaxie
o Longembolie
DD chronische dyspneu episodisch:
- Jong kind
o Pre-school wheeze
§ Viraal piepen/peuter astma
§ Bij virale luchtweginfecties gaan piepen en benauwd
§ 90% verliest deze klachten bij 4/5 jaar
§ 10% houdt astma over
o Anatomische afwijkingen
- Ouder kind
o Astma
o Anatomische afwijking (die eerder gemist is)
o Dysfunctionele ademhaling (SOLK van benauwdheid)
DD continue dyspneu (allemaal zeldzaam):
- Jong kind
o Anatomische afwijking
o Schade door bijvoorbeeld vroeg geboorte
o Onderliggend lijden (onderliggende hartproblemen of metabole stoornissen)
- Oudere kinderen
o Conditioneel (overgewicht)
o Onbehandelde astma (waardoor bronchusprobleem erger wordt en continue
dyspneu ontstaat)
o Schade
o Onderliggend lijden
, Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
IRDS:
- Risicofactoren
o Prematuriteit
o Jongens
o Caucasisch
o Keizersnee
o Maternale DM
- Anamnese
o tachypneu en dyspneu korter dan 4 uur postpartum
o Snel toenemende behoefte aan ademhalingsondersteuning
- LO
o Verhoogde ademhalingsfrequentie
o Tekenen van dyspneu
o Cyanose
o Bij auscultatie afgenomen ademgeruis en crepitaties
- AO
o X-thorax: verminderd luchthoudende longen en diffuse witte sluiering over de
longen à minder longvolume
- Behandeling
o Opnemen neonaat en vitale parameters bijhouden
o Zuurstof geven, CPAP z.n.
o surfactant toedienen
Bronchiolitis:
- Meestal een virale oorzaak
- Risicofactoren:
o Grotere kans op complicaties bij jonge zuigelingen, prematuren, kinderen met
longafwijkingen, congenitale hartafwijkingen, immuundeficiënties of
downsyndroom
- Anamnese
o Hoesten
o Loopneus voor 2-5 dagen
o Piepende ademhaling
o Koorts
o Verminderde intake
o Verminderde mictie
o Onrust
o Verminderd bewustzijn
- LO
o Verhoogde adenhaming
o Lagere saturatie
o Verhoogde pols
o Hogere of gelijke temperatuur
o Tekenen van dehydratie
o Apneu
o Rhinitis
o Gebruik hulpademhalingsspieren (neusvleugelen, intrekkingen, head bobbing)
