Toegepaste psychologie fase 1 | semester 2
Academiejaar: 2020 – 2021 | Thomas more
CROSSCULTURELE
PSYCHOLOGIE
Maker: Mila Duerloo
,Samenvatting crossculturele
Deel 1: Kennismaking, begripsbepaling, theorie Crossculturele psychologie
begrijpen & Onderzoeksmethoden
1. crossculturele psychologie
1.1 Wat is cross-culturele psychologie?
1.1.1 Definities van crossculturele psychologie
• Bestudeert het gedrag van het individu in wisselwerking met zijn culturele omgeving
• Is de kritische en vergelijkende studie van culturele effecten op menselijk gedrag
• Bestudeert psychologische diversiteit en de onderliggende redenen voor deze diversiteit
• Is de wetenschappelijke studie van de variatie in menselijke gedrag, daarbij rekening houdend
met het feit dat gedrag beïnvloed wordt door culturele context
➔ Geen specifieke definitie voor, meningen verschillen DUS geen definitie kennen
1.1.2 Gebiedsomschrijving | overeenkomsten def.
- Crossculturele psych. kijkt naar hoeverre cultuur van invloed is op de menselijke psychologie: hoe
we ons voelen, denken & gedragen
- Cultuurverschillen & gelijkenissen onderzoeken in psychologische fenomenen: voelen, denken en
doen → hvl gelijkenissen & verschillen zijn er in een variatie aan psychologische thema’s?
1.1.3 Geschiedenis
• A long past, but only a short history”
→ cultuurverschillen bestaan al heel lang, crossculturele psych. niet zo oud
• Sterke groei na WOII
• Vanaf jaren ‘60 vorige eeuw specifieke wetenschappelijke tijdschriften
• Methodologische moeilijkheden: hoe kan je zeggen dat iets bepaald wordt door cultuur? (O.V)
1.1.4 Belang crossculturele psychologie
• Globalisering → met mensen uit ≠ culturen samenwerken (bv. als psychologisch consulent)
=> “zijn we gewapend met de kennis uit de psychologie → zijn er verschillen → hoe omgaan?”
• Onderzoek: 1/3 bevolking België is van buitenlandse herkomst of heeft buitenlandse nationaliteit
→ enkel gekeken naar 1ste & 2e generatie
Psychology = weird?
• White: meeste onderzoek afgenomen bij blanke mensen
• Educated: die hoogopgeleide zijn
• Industrialized: en wonen in een industriële omgeving
• Rich: binnen rijke landen
• Democratic: waar ze leven in een democratie
➔ Veel psychologisch onderzoek is WEIRD, meeste onderzoek wordt gedaan in landen met deze
kenmerken (niet representatief voor de hele wereld)
1|Pagina
,Studie:
• > 4000 onderzoekspapers bekeken
• Laatste 20 jaar sinds 2008 gepubliceerd
• Gekeken wie hier de deelnemers waren:
− 95%: VS, Europa en Engels sprekende landen (bv. Australië)
− MAAR deze landen omvatten slecht 12% van de wereldbevolking!
• 68% v/d deelnemers uit VS, waarvan 2/3 undergraduate students (~bachelor studie)
• Wrm nog belangrijk? Besef krijgen v eigen cultu(u)r(en):
o “Cultuur beïnvloedt ánderen”
o Eigen cultuur vaak “onzichtbaar”
o Nieuwe bril krijgen op ons zelf en de wereld
Bv. buiten bed voor baby’s (Finse gewoonten)
→ door meer te leren over andere culturen leer je over je eigen cultuur (jou denken, voelen
doen)
• Waardering & respect voor andere culturen
• Cultuur kan gevoelig onderwerp zijn
o Meer inzicht in jou & andere culturen meer oog voor gevoeligheden
→ leren hoe gevoeligheden respectvol bespreekbaar te maken
bv. Oogcontact (China → niet in ogen kijkt= respect VS Europa= verlegen), zwarte piet…
1.1.5 Confirmation Bias
• Bespreekbaar maken verschillen → Confirmation bias tegen gaan
• Voorkeur voor bevestiging
• Zoeken naar wat de eigen overtuiging bevestigt, negeren naar wat de eigen overtuiging
tegenspreekt Bv. geloven in vrijdag de 13e enkel letten op ongeluk dan op geluk die dag
• 'We hear and apprehend only what we already half know. The truism, I'll believe it when I see
it might be better stated I'll see it when I believe it’ (Henry D. Thoreau)
• Diversiteit = verrijking = bedreiging Met opmerkingen [mD1]: wat bedoelt u met bedreiging?
1.2 Wat is cultuur (niet)?
• Makkelijker kenmerken opnoemen van een andere cultuur dan voor je eigen cultuur
→ eigen cultuur is meer onzichtbaar
• Veel gebruikte categorieën vb. persoonlijkheidskenmerken, eten, politiekers, monumenten etc.
1.2.1 Definities van cultuur
Honderden definities van cultuur → met cultuur wordt heel veel bedoeld
- Interpretatie kan breed of eng:
• Brede zin: natuur cultuur: dat wat de mens schept, alles wat niet rechtstreeks uit de
natuur komt (moeilijk om van daaruit tot een definitie te komen)
• Enge zin: kunstuitingen, bedrijfscultuur, jongerencultuur (te beperkt voor wat we bedoelen)
=> provincies en steden kunnen hier ook
2|Pagina
, Brede zin van cultuur
• Taylor (1871): Een door de mens verworven complex geheel dat kennis, geloof, kunst, moraal,
wetten, gebruiken, en alle andere capaciteiten en gewoontes omvat
• Herskovits (1948): Het deel van de menselijke omgeving dat door mensen gemaakt is
− Materie (objectief aspect) → tastbaar, zichtbaar bv vervoersmiddel, eten, kleding, boeken
− Immaterie (subjectief aspect) → minder zichtbaar bv verkeersregels, kledingvoorschriften,
waarden
Model van Hofstede
De culturele dimensies volgens Hofstede: cultuur is de collectieve mentale programmering, die de
leden van één groep/categorie mensen onderscheidt van die van een andere.
→ ‘mentale programmering’: cultuur iets in de hoofden van mensen (tot stand door opvoeding,
sociale context waarin je ervaringen opdoet)
→ ‘collectief’: iets v/e groep van mensen & onderscheidt groepen van elkaar
Combinatie van aangeboren & aangeleerde dingen
(natuur= aangeboren & universeel, en PH= aangeboren &
aangeleerd en specifiek voor een individu).
Cultuur zit hiertussen= aangeleerd & specifiek voor een
groep
Onion-model of culture → ui bestaat uit meerdere lagen
• Buitenste laag = meest zichtbaar (materiële laag, objectieve cultuur
bv frieten, manneke pis, bier)
• Sociale cultuur= minder zichtbaar bv gedrag op begrafenis
• Subjectieve cultuur= manier waarover je denkt over jezelf & over de
wereld
(Bv. waarneming, emoties)→ minst zichtbare & moeilijkste te benoemen
• Pijl? Culturen veranderen over de tijd
bv. godsdienst minder belangrijk, slaan van kinderen vroeger normaal…
• Expliciete (zichtbaar): symbolen en artefacten bv. vlaggen
• Normen & waarden
→ zichtbaar wnr je er tegen in gaat bv. scheet in de lift laten
• Impliciete (minder zichtbaar): assumpties & gedragingen
→ moeilijk te benoemen (niet van bewust, wel door andere
culturen)
Figuur 1: andere weergave
3|Pagina
Academiejaar: 2020 – 2021 | Thomas more
CROSSCULTURELE
PSYCHOLOGIE
Maker: Mila Duerloo
,Samenvatting crossculturele
Deel 1: Kennismaking, begripsbepaling, theorie Crossculturele psychologie
begrijpen & Onderzoeksmethoden
1. crossculturele psychologie
1.1 Wat is cross-culturele psychologie?
1.1.1 Definities van crossculturele psychologie
• Bestudeert het gedrag van het individu in wisselwerking met zijn culturele omgeving
• Is de kritische en vergelijkende studie van culturele effecten op menselijk gedrag
• Bestudeert psychologische diversiteit en de onderliggende redenen voor deze diversiteit
• Is de wetenschappelijke studie van de variatie in menselijke gedrag, daarbij rekening houdend
met het feit dat gedrag beïnvloed wordt door culturele context
➔ Geen specifieke definitie voor, meningen verschillen DUS geen definitie kennen
1.1.2 Gebiedsomschrijving | overeenkomsten def.
- Crossculturele psych. kijkt naar hoeverre cultuur van invloed is op de menselijke psychologie: hoe
we ons voelen, denken & gedragen
- Cultuurverschillen & gelijkenissen onderzoeken in psychologische fenomenen: voelen, denken en
doen → hvl gelijkenissen & verschillen zijn er in een variatie aan psychologische thema’s?
1.1.3 Geschiedenis
• A long past, but only a short history”
→ cultuurverschillen bestaan al heel lang, crossculturele psych. niet zo oud
• Sterke groei na WOII
• Vanaf jaren ‘60 vorige eeuw specifieke wetenschappelijke tijdschriften
• Methodologische moeilijkheden: hoe kan je zeggen dat iets bepaald wordt door cultuur? (O.V)
1.1.4 Belang crossculturele psychologie
• Globalisering → met mensen uit ≠ culturen samenwerken (bv. als psychologisch consulent)
=> “zijn we gewapend met de kennis uit de psychologie → zijn er verschillen → hoe omgaan?”
• Onderzoek: 1/3 bevolking België is van buitenlandse herkomst of heeft buitenlandse nationaliteit
→ enkel gekeken naar 1ste & 2e generatie
Psychology = weird?
• White: meeste onderzoek afgenomen bij blanke mensen
• Educated: die hoogopgeleide zijn
• Industrialized: en wonen in een industriële omgeving
• Rich: binnen rijke landen
• Democratic: waar ze leven in een democratie
➔ Veel psychologisch onderzoek is WEIRD, meeste onderzoek wordt gedaan in landen met deze
kenmerken (niet representatief voor de hele wereld)
1|Pagina
,Studie:
• > 4000 onderzoekspapers bekeken
• Laatste 20 jaar sinds 2008 gepubliceerd
• Gekeken wie hier de deelnemers waren:
− 95%: VS, Europa en Engels sprekende landen (bv. Australië)
− MAAR deze landen omvatten slecht 12% van de wereldbevolking!
• 68% v/d deelnemers uit VS, waarvan 2/3 undergraduate students (~bachelor studie)
• Wrm nog belangrijk? Besef krijgen v eigen cultu(u)r(en):
o “Cultuur beïnvloedt ánderen”
o Eigen cultuur vaak “onzichtbaar”
o Nieuwe bril krijgen op ons zelf en de wereld
Bv. buiten bed voor baby’s (Finse gewoonten)
→ door meer te leren over andere culturen leer je over je eigen cultuur (jou denken, voelen
doen)
• Waardering & respect voor andere culturen
• Cultuur kan gevoelig onderwerp zijn
o Meer inzicht in jou & andere culturen meer oog voor gevoeligheden
→ leren hoe gevoeligheden respectvol bespreekbaar te maken
bv. Oogcontact (China → niet in ogen kijkt= respect VS Europa= verlegen), zwarte piet…
1.1.5 Confirmation Bias
• Bespreekbaar maken verschillen → Confirmation bias tegen gaan
• Voorkeur voor bevestiging
• Zoeken naar wat de eigen overtuiging bevestigt, negeren naar wat de eigen overtuiging
tegenspreekt Bv. geloven in vrijdag de 13e enkel letten op ongeluk dan op geluk die dag
• 'We hear and apprehend only what we already half know. The truism, I'll believe it when I see
it might be better stated I'll see it when I believe it’ (Henry D. Thoreau)
• Diversiteit = verrijking = bedreiging Met opmerkingen [mD1]: wat bedoelt u met bedreiging?
1.2 Wat is cultuur (niet)?
• Makkelijker kenmerken opnoemen van een andere cultuur dan voor je eigen cultuur
→ eigen cultuur is meer onzichtbaar
• Veel gebruikte categorieën vb. persoonlijkheidskenmerken, eten, politiekers, monumenten etc.
1.2.1 Definities van cultuur
Honderden definities van cultuur → met cultuur wordt heel veel bedoeld
- Interpretatie kan breed of eng:
• Brede zin: natuur cultuur: dat wat de mens schept, alles wat niet rechtstreeks uit de
natuur komt (moeilijk om van daaruit tot een definitie te komen)
• Enge zin: kunstuitingen, bedrijfscultuur, jongerencultuur (te beperkt voor wat we bedoelen)
=> provincies en steden kunnen hier ook
2|Pagina
, Brede zin van cultuur
• Taylor (1871): Een door de mens verworven complex geheel dat kennis, geloof, kunst, moraal,
wetten, gebruiken, en alle andere capaciteiten en gewoontes omvat
• Herskovits (1948): Het deel van de menselijke omgeving dat door mensen gemaakt is
− Materie (objectief aspect) → tastbaar, zichtbaar bv vervoersmiddel, eten, kleding, boeken
− Immaterie (subjectief aspect) → minder zichtbaar bv verkeersregels, kledingvoorschriften,
waarden
Model van Hofstede
De culturele dimensies volgens Hofstede: cultuur is de collectieve mentale programmering, die de
leden van één groep/categorie mensen onderscheidt van die van een andere.
→ ‘mentale programmering’: cultuur iets in de hoofden van mensen (tot stand door opvoeding,
sociale context waarin je ervaringen opdoet)
→ ‘collectief’: iets v/e groep van mensen & onderscheidt groepen van elkaar
Combinatie van aangeboren & aangeleerde dingen
(natuur= aangeboren & universeel, en PH= aangeboren &
aangeleerd en specifiek voor een individu).
Cultuur zit hiertussen= aangeleerd & specifiek voor een
groep
Onion-model of culture → ui bestaat uit meerdere lagen
• Buitenste laag = meest zichtbaar (materiële laag, objectieve cultuur
bv frieten, manneke pis, bier)
• Sociale cultuur= minder zichtbaar bv gedrag op begrafenis
• Subjectieve cultuur= manier waarover je denkt over jezelf & over de
wereld
(Bv. waarneming, emoties)→ minst zichtbare & moeilijkste te benoemen
• Pijl? Culturen veranderen over de tijd
bv. godsdienst minder belangrijk, slaan van kinderen vroeger normaal…
• Expliciete (zichtbaar): symbolen en artefacten bv. vlaggen
• Normen & waarden
→ zichtbaar wnr je er tegen in gaat bv. scheet in de lift laten
• Impliciete (minder zichtbaar): assumpties & gedragingen
→ moeilijk te benoemen (niet van bewust, wel door andere
culturen)
Figuur 1: andere weergave
3|Pagina
