WERKTEREINEN 1
1. Inleidende les
Hoe is de welvaartstaat geëvolueerd sinds de industriële revolutie & invloed op SW
Vroeger:
• Slechte werk & woonomstandigheden
• Geen sociale zekerheid & vangnetten
• SW was liefdadigheid
Vanaf eind 19de eeuw begin 20ste eeuw:
• Meer universele initiatieven (kinderrecht – 8 uren werken – stemrecht)
• Start professionele inzet SW à Huisbezoeken – pedagogie - …
Na WO2: Opkomst verzorgingsstaat:
• Overheid betrokken op sociale problemen
Þ 1948: UVRM
Þ Sociale rechtvaardigheid & gelijkheid – Recht menswaardig bestaan
• Solidariteit: Sociale zekerheid uitbouwen & sociale bijstand als vangnet
• Focus maatschappelijk dienstverlening & ondersteuning
Þ VB. OCMW-wetgeving: Recht menswaardig bestaan
Evolutie welvaartsstaat:
• Na golden sixties ook economische regressie
• Kritiek op afhankelijkheidsdynamieken / wat met individuele verantwoordelijkheid?
• Investeringspolitiek:
Þ mensen uit kwetsbaarheid halen door hen aan werk te zetten
Þ Sterkere focus op actieve inbreng en participatie cliënten
à Sociaal werk sterkere inzet op activering en werk, betrokkenheid en participatie, buurtprojecten
gericht op activering...
Kernbegrippen
Cliënt: De persoon waarmee de hulpverlener aan de slag gaat, waarmee je in proces gaat. De cliënt maakt
gebruik van hulp / dienstverleningsaanbod.
Cliëntsysteem: Cliënt & directe omgeving die betrokken zijn die een wederzijdse beïnvloeding hebben op
elkaar.
Intake: Wederzijds proces van informatie-uitwisseling met als
• Doel: Kan cliënt al dan niet ondersteund worden in organisatie of wat zijn andere mogelijkheden.
Wat is de beste manier om samen in proces te gaan.
• Info, advies, oriëntatie/onderwijs
Begeleiding-hulpverlenend proces: Interactieproces tussen cliënt & hulpverlener. Hierbinnen gebeuren
doelbewuste interventies.
,Ambulante zorg • Geen opname
• Hulpverlener gaat bij de CL aan huis
Residentiele zorg • Opname
• Zorg / aanbod binnen een instelling, ziekenhuis.
Semi-residentiële zorg Vb. Dagopname
Generalistisch werken • Ruime blik op de mens vanuit verschillende invalshoeken.
• Zorg is gericht op verschillende levensdomeinen.
Specialistisch werken De zorg richten op specifieke doelgroepen / problematieken.
Outreachend werken • Grote stap naar hulpverlening, uitreiking naar mensen die hulp nodig hebben.
• Welzijnsaanbod naar belanghebbenden brengen. Bv. OCMW, jeugdhulp.
Subsidiariteit • Je gaat vertrekken uit de minst ingrijpende principe / strategie.
• Maximale inschakeling van capaciteiten cliënt.
Participatie • Shift in denken welzijnswerk: minder aanbod gestuurd, meer vraag gestuurd
• Mondige cliënt
• Behoeftegericht à Samen op weg
Wat zijn de verschillende lijnen?
0de lijn: Zelfzorgmiddelen, mantelzorg ( hulp binnen de familie, buren, naaste kringen) , zelfhulproepen
( organisaties van groepen met hetzelfde problemen AA ) à weinig input van professionele hulpverlener
1ste lijn: Generalistisch
2e lijn: Ambulant, specialistisch (welbepaalde vorm van hulpverlening voor welbepaalde problemen vb
centra voor geestelijke gezondheidszorg)
3e lijn: Residentieel & categoriaal
4e Lijn: Categoriaal en residentieel
, Armoede & maatschappelijke kwetsbaarheid
Gekleurde armoede: Migranten
Generatie-armoede: Mensen die niet uit de armoede geraken en dit doorgeven aan kinderen.
KANSARMOEDE
Kansarmoede is een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om voldoende deel te
hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat
hierbij niet om een eenmalig feit, maar om een duurzame toestand die zich voordoet op verschillende
terreinen, zowel materiële als immateriële.
Wat zijn de criteria van Kind & Gezin?
• Beschikbaar maandinkomen
Þ Leefloon/werkloosheidsuitkering
Þ Inkomen (min schulden) lager dan inkomen
Þ Onregelmatig maandinkomen
• Opleiding ouder(s)
Þ Minder of gelijk aan lager onderwijs
Þ Ouder volgde enkel beroepsonderwijs
Þ Ouder is analfabeet
• Arbeidssituatie ouders
Þ Werkloos
Þ Interimarbeid, zwart werk, …
• Laag stimulatieniveau
Þ Obv observatie & bespreking ouders
Þ Moeilijkheden in verzorging kinderen
Þ Deelname kleuteronderwijs bekeken
• Huisvesting
Þ Verkrotte, ongezonde en/of onveilige woning
Þ Te klein /onvoldoende nutsvoorzieningen
Þ Dakloos of thuisloos
• Gezondheid
Þ 1 van gezinheeft zwakke gezondheid / chronische ziektes - handicaps
Þ Gebrek kennis en deelname gezondheidszorg
à Commulatie versch. Domeinen
, Bespreek de domeinen
1. INKOMEN-BESTAANSONZEKERHEID
Bron inkomen:
• Arbeid – garantie uit armoede?
• Vervangingsinkomen
Þ Werkloosheidsuitkering
Þ Ziekteverzekering/Invaliditeit
Þ Leefloon
In combinatie met gezinssituatie
• Alleenstaand?
• Eenverdienergezin?
INITIATIEVEN
Weggeefwinkels / ruilwinkels Kringwinkels Voedselhulp
Þ Ecologisch gedachtengoed Þ Sociale restaurants
Þ Sociale tewerkstelling à Goedkope maaltijd
Þ Bedeling/voedselbank
Þ Sociale kruideniers
à Mensen kunnen kiezen en
ontmoetingsmogelijkheid
2. HUISVESTING / WONEN
Gebrek aan betaalbare en kwaliteitsvolle woningen voor kwetsbare doelgroepen
à Moeilijkheden met verkrijgen woning:
• Kunnen vaak nodige papieren niet direct voorleggen
• Kunnen waarborg niet betalen
• Niet juiste naam – discriminatie
Moeilijkheden na krijgen woning:
• Kiezen 1ste dat ze aangeboden krijgen (hoe slecht ook)
• Houden weinig over van inkomen (zie vb gezin dat leeft van leefloon) – besparen op andere
zaken: gezondheidszorg, energie, vrije tijd..
• Slechte kwaliteit woningen = goedkoper, maar vaak omgekeerd effect op energiefactuur
• Tocht, schimmel à Gezondheidsproblemen
1. Inleidende les
Hoe is de welvaartstaat geëvolueerd sinds de industriële revolutie & invloed op SW
Vroeger:
• Slechte werk & woonomstandigheden
• Geen sociale zekerheid & vangnetten
• SW was liefdadigheid
Vanaf eind 19de eeuw begin 20ste eeuw:
• Meer universele initiatieven (kinderrecht – 8 uren werken – stemrecht)
• Start professionele inzet SW à Huisbezoeken – pedagogie - …
Na WO2: Opkomst verzorgingsstaat:
• Overheid betrokken op sociale problemen
Þ 1948: UVRM
Þ Sociale rechtvaardigheid & gelijkheid – Recht menswaardig bestaan
• Solidariteit: Sociale zekerheid uitbouwen & sociale bijstand als vangnet
• Focus maatschappelijk dienstverlening & ondersteuning
Þ VB. OCMW-wetgeving: Recht menswaardig bestaan
Evolutie welvaartsstaat:
• Na golden sixties ook economische regressie
• Kritiek op afhankelijkheidsdynamieken / wat met individuele verantwoordelijkheid?
• Investeringspolitiek:
Þ mensen uit kwetsbaarheid halen door hen aan werk te zetten
Þ Sterkere focus op actieve inbreng en participatie cliënten
à Sociaal werk sterkere inzet op activering en werk, betrokkenheid en participatie, buurtprojecten
gericht op activering...
Kernbegrippen
Cliënt: De persoon waarmee de hulpverlener aan de slag gaat, waarmee je in proces gaat. De cliënt maakt
gebruik van hulp / dienstverleningsaanbod.
Cliëntsysteem: Cliënt & directe omgeving die betrokken zijn die een wederzijdse beïnvloeding hebben op
elkaar.
Intake: Wederzijds proces van informatie-uitwisseling met als
• Doel: Kan cliënt al dan niet ondersteund worden in organisatie of wat zijn andere mogelijkheden.
Wat is de beste manier om samen in proces te gaan.
• Info, advies, oriëntatie/onderwijs
Begeleiding-hulpverlenend proces: Interactieproces tussen cliënt & hulpverlener. Hierbinnen gebeuren
doelbewuste interventies.
,Ambulante zorg • Geen opname
• Hulpverlener gaat bij de CL aan huis
Residentiele zorg • Opname
• Zorg / aanbod binnen een instelling, ziekenhuis.
Semi-residentiële zorg Vb. Dagopname
Generalistisch werken • Ruime blik op de mens vanuit verschillende invalshoeken.
• Zorg is gericht op verschillende levensdomeinen.
Specialistisch werken De zorg richten op specifieke doelgroepen / problematieken.
Outreachend werken • Grote stap naar hulpverlening, uitreiking naar mensen die hulp nodig hebben.
• Welzijnsaanbod naar belanghebbenden brengen. Bv. OCMW, jeugdhulp.
Subsidiariteit • Je gaat vertrekken uit de minst ingrijpende principe / strategie.
• Maximale inschakeling van capaciteiten cliënt.
Participatie • Shift in denken welzijnswerk: minder aanbod gestuurd, meer vraag gestuurd
• Mondige cliënt
• Behoeftegericht à Samen op weg
Wat zijn de verschillende lijnen?
0de lijn: Zelfzorgmiddelen, mantelzorg ( hulp binnen de familie, buren, naaste kringen) , zelfhulproepen
( organisaties van groepen met hetzelfde problemen AA ) à weinig input van professionele hulpverlener
1ste lijn: Generalistisch
2e lijn: Ambulant, specialistisch (welbepaalde vorm van hulpverlening voor welbepaalde problemen vb
centra voor geestelijke gezondheidszorg)
3e lijn: Residentieel & categoriaal
4e Lijn: Categoriaal en residentieel
, Armoede & maatschappelijke kwetsbaarheid
Gekleurde armoede: Migranten
Generatie-armoede: Mensen die niet uit de armoede geraken en dit doorgeven aan kinderen.
KANSARMOEDE
Kansarmoede is een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om voldoende deel te
hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat
hierbij niet om een eenmalig feit, maar om een duurzame toestand die zich voordoet op verschillende
terreinen, zowel materiële als immateriële.
Wat zijn de criteria van Kind & Gezin?
• Beschikbaar maandinkomen
Þ Leefloon/werkloosheidsuitkering
Þ Inkomen (min schulden) lager dan inkomen
Þ Onregelmatig maandinkomen
• Opleiding ouder(s)
Þ Minder of gelijk aan lager onderwijs
Þ Ouder volgde enkel beroepsonderwijs
Þ Ouder is analfabeet
• Arbeidssituatie ouders
Þ Werkloos
Þ Interimarbeid, zwart werk, …
• Laag stimulatieniveau
Þ Obv observatie & bespreking ouders
Þ Moeilijkheden in verzorging kinderen
Þ Deelname kleuteronderwijs bekeken
• Huisvesting
Þ Verkrotte, ongezonde en/of onveilige woning
Þ Te klein /onvoldoende nutsvoorzieningen
Þ Dakloos of thuisloos
• Gezondheid
Þ 1 van gezinheeft zwakke gezondheid / chronische ziektes - handicaps
Þ Gebrek kennis en deelname gezondheidszorg
à Commulatie versch. Domeinen
, Bespreek de domeinen
1. INKOMEN-BESTAANSONZEKERHEID
Bron inkomen:
• Arbeid – garantie uit armoede?
• Vervangingsinkomen
Þ Werkloosheidsuitkering
Þ Ziekteverzekering/Invaliditeit
Þ Leefloon
In combinatie met gezinssituatie
• Alleenstaand?
• Eenverdienergezin?
INITIATIEVEN
Weggeefwinkels / ruilwinkels Kringwinkels Voedselhulp
Þ Ecologisch gedachtengoed Þ Sociale restaurants
Þ Sociale tewerkstelling à Goedkope maaltijd
Þ Bedeling/voedselbank
Þ Sociale kruideniers
à Mensen kunnen kiezen en
ontmoetingsmogelijkheid
2. HUISVESTING / WONEN
Gebrek aan betaalbare en kwaliteitsvolle woningen voor kwetsbare doelgroepen
à Moeilijkheden met verkrijgen woning:
• Kunnen vaak nodige papieren niet direct voorleggen
• Kunnen waarborg niet betalen
• Niet juiste naam – discriminatie
Moeilijkheden na krijgen woning:
• Kiezen 1ste dat ze aangeboden krijgen (hoe slecht ook)
• Houden weinig over van inkomen (zie vb gezin dat leeft van leefloon) – besparen op andere
zaken: gezondheidszorg, energie, vrije tijd..
• Slechte kwaliteit woningen = goedkoper, maar vaak omgekeerd effect op energiefactuur
• Tocht, schimmel à Gezondheidsproblemen
