RESEARCH
0 INLEIDING
VVOJ → Vereniging van Onderzoeksjournalisten
Kritische journalistiek
Nieuws die er niet zou geweest zijn zonder dat journalisten ingrijpen
Nieuwe feiten aangedragen of bekend nieuws op nieuwe manieren met elkaar te linken
Diepgravend journalistiek
Eigen journalistieke inspanning verrichten
Kwantitatief → veel tijd, geld, bronnen ingestoken
Kwalitatief → scherpe vragen, nieuwe benaderingen
Soorten onderzoeksjournalistiek
Opsporende
Controlerende
Signalerende
Waarom is onderzoeksjournalistiek zo belangrijk?
Bevat minder fouten
Minder gejaagd
Maakt beleidsmaker en gezagsinstanties voorzichtiger
Brengt per definitie een veel vollediger inkijk in een bepaald probleem en je kan er echt mee
scoren, nieuwe totaal onverwachte verhalen → valt in de smaak bij de kijker
Handelingen die je uitvoert bij onderzoek
Vraag stellen
Methode bedenken voor antwoord
Gegevens verzamelen en analyseren
Antwoord formuleren op de vraag
Verslag doen aan derden
0.1 Wat is deskresearch?
Doelgericht informatie in openbare bronnen zoeken achter je bureau
Computer met internet, telefoon, tijdschriften, handboeken, bellen naar experten
Documentaire informatie speelt de hoofdrol
Anders dan veldonderzoek (je trekt de wijde wereld in)
Er zijn drie manieren om informatie te zoeken
Observatie → via onze zintuigen
Conversatie → vragen aan iemand anders
Consultatie → informatie die is vastgelegd in documenten
Onderscheid in informatiebronnen
INFORMATIEBRON TOELICHTING
Primair Het artikel, boek of de website waar de oorspronkelijke tekst een onderzoeksdata te
vinden zijn. Het gaat om de concrete inhoud en dus niet om een verwijzing naar de
inhoud
Secundair De verwijzing naar het artikel. Een literatuurbeschrijving. Denk aan een zoekmachine
die verwijst naar allerlei artikelen of een geannoteerde bibliografie over ene bepaald
onderwerp
Tertiair (algemeen) Een verwijzing naar een secundaire bron. Denk aan een overzicht van verschillende
soorten zoekmachines of aan een handboek waarin diverse bibliografieën worden
opgesomd
0.2 Informatie vinden in zes stappen
Big 6, Amerikaans stappenplan van Eisenberg en Berkowitz
, Stap 1: wat wil je eigenlijk weten?
Probleemdefinitie → wat is precies de vraag?
Bepaling van de informatiebehoefte → waarom wil je het weten?
Stap 2: Welke informatiebronnen zijn geschikt?
Longlist → maak een ruwe inventarisatie van de mogelijke informatiebronnen
Shortlist → rangschik de informatiebronnen naar de kans op succes
Zoektermen → bedenk begrippen die geschikt zijn om de informatiebronnen te raadplegen
Stap 3: Waar kun je de juiste informatie vinden?
Technische vaardigheden → kunnen gebruiken van een webbrowser
Inhoudelijke vaardigheden → begrijpen wat er in de tekst staat
Stap 4: Hoe gebruik en beoordeel je de informatie?
Kritisch lezen → samenvatten en begrijpen van de tekst
Stap 5: Hoe verwerk je de informatie in je rapportage
Informatie organiseer zodat hij bij vraagstelling aansluit
Verschillende vormen van verslaglegging → rapporten, papers, presentaties, …
Stap 6: Wat is de kwaliteit van je rapportage
Hoever zijn de vragen efficiënt en heb je ze effectief beantwoord?
STAP 1: WAT WIL JE EIGENLIJK WETEN?
1.2 Informatiebehoeften verklaren
Er is altijd een reden waarom er gebrek is aan informatiebehoefte, dat komt meestal niet uit de
maker zelf
Een mens bevindt zich altijd in een bepaalde context
Individuele en sociale factoren hebben invloed op het ontstaan van vragen
Twee factoren hebben invloed op het ontstaan van informatiebehoeften
Individuele factoren
De opleiding die wordt gevolgd
De kennis die men al heeft, maar ok intelligentie en persoonlijkheid
De persoonlijke achtergrond
Sociale factoren
De groepen waarvan je deel uitmaakt
De eisen van de docent een de regels van de school
De cultuur van de potentiële beroepsgroep
Hoe komen mensen tot een besluit?
INDIVIDUELE FACTOREN SOCIALE FACTOREN
Intelligence Begrijpen van het probleem en Overleg over probleem en verkennen
verkennen van aanpak van aanpak
Design Nadenken over oplossingen en Brainstormen over oplossingen en
nadenken over wijze van selectie formuleren keuzecriteria
Choice Keuze van alternatief en Beoordelen alternatieven en komen tot
nadenken over uitvoering een keuze
1.4 Verschillende vragen, verschillende bronnen
De complexiteit van vragen variëren in drie niveaus
Niveau 1: Quick reference
Op zoek naar feitelijke, snelle informatie
0 INLEIDING
VVOJ → Vereniging van Onderzoeksjournalisten
Kritische journalistiek
Nieuws die er niet zou geweest zijn zonder dat journalisten ingrijpen
Nieuwe feiten aangedragen of bekend nieuws op nieuwe manieren met elkaar te linken
Diepgravend journalistiek
Eigen journalistieke inspanning verrichten
Kwantitatief → veel tijd, geld, bronnen ingestoken
Kwalitatief → scherpe vragen, nieuwe benaderingen
Soorten onderzoeksjournalistiek
Opsporende
Controlerende
Signalerende
Waarom is onderzoeksjournalistiek zo belangrijk?
Bevat minder fouten
Minder gejaagd
Maakt beleidsmaker en gezagsinstanties voorzichtiger
Brengt per definitie een veel vollediger inkijk in een bepaald probleem en je kan er echt mee
scoren, nieuwe totaal onverwachte verhalen → valt in de smaak bij de kijker
Handelingen die je uitvoert bij onderzoek
Vraag stellen
Methode bedenken voor antwoord
Gegevens verzamelen en analyseren
Antwoord formuleren op de vraag
Verslag doen aan derden
0.1 Wat is deskresearch?
Doelgericht informatie in openbare bronnen zoeken achter je bureau
Computer met internet, telefoon, tijdschriften, handboeken, bellen naar experten
Documentaire informatie speelt de hoofdrol
Anders dan veldonderzoek (je trekt de wijde wereld in)
Er zijn drie manieren om informatie te zoeken
Observatie → via onze zintuigen
Conversatie → vragen aan iemand anders
Consultatie → informatie die is vastgelegd in documenten
Onderscheid in informatiebronnen
INFORMATIEBRON TOELICHTING
Primair Het artikel, boek of de website waar de oorspronkelijke tekst een onderzoeksdata te
vinden zijn. Het gaat om de concrete inhoud en dus niet om een verwijzing naar de
inhoud
Secundair De verwijzing naar het artikel. Een literatuurbeschrijving. Denk aan een zoekmachine
die verwijst naar allerlei artikelen of een geannoteerde bibliografie over ene bepaald
onderwerp
Tertiair (algemeen) Een verwijzing naar een secundaire bron. Denk aan een overzicht van verschillende
soorten zoekmachines of aan een handboek waarin diverse bibliografieën worden
opgesomd
0.2 Informatie vinden in zes stappen
Big 6, Amerikaans stappenplan van Eisenberg en Berkowitz
, Stap 1: wat wil je eigenlijk weten?
Probleemdefinitie → wat is precies de vraag?
Bepaling van de informatiebehoefte → waarom wil je het weten?
Stap 2: Welke informatiebronnen zijn geschikt?
Longlist → maak een ruwe inventarisatie van de mogelijke informatiebronnen
Shortlist → rangschik de informatiebronnen naar de kans op succes
Zoektermen → bedenk begrippen die geschikt zijn om de informatiebronnen te raadplegen
Stap 3: Waar kun je de juiste informatie vinden?
Technische vaardigheden → kunnen gebruiken van een webbrowser
Inhoudelijke vaardigheden → begrijpen wat er in de tekst staat
Stap 4: Hoe gebruik en beoordeel je de informatie?
Kritisch lezen → samenvatten en begrijpen van de tekst
Stap 5: Hoe verwerk je de informatie in je rapportage
Informatie organiseer zodat hij bij vraagstelling aansluit
Verschillende vormen van verslaglegging → rapporten, papers, presentaties, …
Stap 6: Wat is de kwaliteit van je rapportage
Hoever zijn de vragen efficiënt en heb je ze effectief beantwoord?
STAP 1: WAT WIL JE EIGENLIJK WETEN?
1.2 Informatiebehoeften verklaren
Er is altijd een reden waarom er gebrek is aan informatiebehoefte, dat komt meestal niet uit de
maker zelf
Een mens bevindt zich altijd in een bepaalde context
Individuele en sociale factoren hebben invloed op het ontstaan van vragen
Twee factoren hebben invloed op het ontstaan van informatiebehoeften
Individuele factoren
De opleiding die wordt gevolgd
De kennis die men al heeft, maar ok intelligentie en persoonlijkheid
De persoonlijke achtergrond
Sociale factoren
De groepen waarvan je deel uitmaakt
De eisen van de docent een de regels van de school
De cultuur van de potentiële beroepsgroep
Hoe komen mensen tot een besluit?
INDIVIDUELE FACTOREN SOCIALE FACTOREN
Intelligence Begrijpen van het probleem en Overleg over probleem en verkennen
verkennen van aanpak van aanpak
Design Nadenken over oplossingen en Brainstormen over oplossingen en
nadenken over wijze van selectie formuleren keuzecriteria
Choice Keuze van alternatief en Beoordelen alternatieven en komen tot
nadenken over uitvoering een keuze
1.4 Verschillende vragen, verschillende bronnen
De complexiteit van vragen variëren in drie niveaus
Niveau 1: Quick reference
Op zoek naar feitelijke, snelle informatie
