Uitgewerkte toetsmatrijs CNA/RCA
Inhoudsopgave
Centraal zenuwstelsel – fysiologie en -pathologie........................................................................................... 4
1. Neurofysiologie van bewegen..........................................................................................................................4
1.1 sensomotorische kring...............................................................................................................................4
1.2 Hersenbanen..............................................................................................................................................4
1.3 Feedback/ feedforward.............................................................................................................................5
2. klinische beelden CNA......................................................................................................................................5
2.1 Klinisch beeld van cortex laesie (hemibeeld/slappe en spastische parese)..............................................5
2.2 Basale kernen laesie (rigiditeit, bradykinesie, akinesie, hypokinesie, tremoren).....................................6
2.3 Cerebellum laesie (ataxie).........................................................................................................................6
2.4 Complete ruggenmerg laesie (paralyse, anesthesie)................................................................................7
3. neurologische functiestoornissen.....................................................................................................................8
3.1 Positieve en negatieve symptomen...........................................................................................................8
4. Houdingsregulatie............................................................................................................................................9
4.1 Evenwichtsorgaan......................................................................................................................................9
4.2 Opricht/evenwicht/opvang reacties........................................................................................................11
4.3 Stoornissen..............................................................................................................................................11
5. Neurorevalidatie.............................................................................................................................................12
5.1 Neuroplasticiteit......................................................................................................................................12
5.2 Herstelmechanismen van CZS (herstel en compensatie op neuraal en gedragsniveau, processen van
neuraal herstel, neurale reorganisatie en functionele reorganisatie)..........................................................12
5.3 Hersengebieden bij motorisch leren.......................................................................................................14
5.4 Motorisch leren bij CNA...........................................................................................................................14
5.5 Behandelprincipes van neurorevalidatie.................................................................................................15
5.6 Behandelmogelijkheden van functiestoornissen bij CNA.......................................................................15
6. Neuroanatomie en pathologie.......................................................................................................................15
6.1 Cortex (incl. Locaties gerelateerd aan motoriek, sensoriek en communicatie)......................................15
6.2 basale kernen globaal..............................................................................................................................16
6.3 cerebellum globaal..................................................................................................................................16
6.4 ruggenmerg globaal.................................................................................................................................17
6.5 uitval bij schade verschillende locaties...................................................................................................18
Perifeer arterieel vaatlijden – fysiologie en -pathologie................................................................................18
1. Perifere circulatie...........................................................................................................................................18
z1.1 Microregulatie en vochtafvoer..............................................................................................................18
1.2 Regeling regionale doorbloeding: algemeen en specifiek van skeletspier en huid................................20
2. Vaataandoeningen.........................................................................................................................................21
2.1 Klinisch beeld en stadia perifeer arterieel vaatlijden (PAV)...................................................................21
3. Respiratoir; met name fysiologie – ventilatie – perfusie en anatomie..........................................................23
3.1 Longvolumina/ - capaciteiten..................................................................................................................23
3.2 Intrapleurale en alveolaire drukveranderingen tijdens in- en uitademen ook bij inspanning en bij
veroudering, compliantie, ventilatie.............................................................................................................24
4. Respiratoire pathologie..................................................................................................................................25
4.1 Restrictieve aandoeningen......................................................................................................................25
4.2 Obstructieve aandoeningen – Astma......................................................................................................25
4.3 Obstructieve aandoeningen – COPD.......................................................................................................26
Oncologie – fysiologie en -pathologie........................................................................................................... 28
1. Lymfestelsel en lymfoedeem..........................................................................................................................28
1
,Uitgewerkte toetsmatrijs CNA/RCA
1.1 Bouw en functie lymfestelsel...................................................................................................................28
1.2 Ontstaan van lymfoedeem......................................................................................................................29
1.3 Soorten oedeem......................................................................................................................................30
2. Tumoren.........................................................................................................................................................31
2.1 Benigne en maligne.................................................................................................................................31
2.2 Stadiering tumoren (TNM classificatie)...................................................................................................33
CNA – onderzoek en behandeling................................................................................................................. 33
1. Algemene onderzoek systematiek..................................................................................................................33
1.1 Wat/Hoe/Waarom...................................................................................................................................33
1.2 Observatiemodel Hedman en Gentile.....................................................................................................34
2. Toepassing onderzoek....................................................................................................................................35
2.1 Neurologisch functieonderzoek (tonus, sensibiliteit, kracht, sturing)....................................................35
2.2 Klinimetrie (functie, activiteiten en participatieniveau)..........................................................................38
3. Klinisch redeneren mbt behandelen; zorg aan huis.......................................................................................40
3.1 Klinisch proces bij casus bed mobiliteit...................................................................................................40
3.2 Klinisch proces bij zitbalans.....................................................................................................................40
3.3 Klinisch proces bij transfers zit-stand......................................................................................................41
4. Klinisch redeneren mbt behandelen; zorg in praktijk.....................................................................................42
4.1 Klinisch proces bij staan (stabalans)........................................................................................................42
4.2 Klinisch proces bij lopen, traplopen........................................................................................................43
5. Klinisch redeneren mbt behandelen zelfredzaamheid ADL en groepstraining..............................................43
RCA – onderzoek en behandeling................................................................................................................. 43
1. Diagnostiek sPAV............................................................................................................................................43
1.1 Onderzoek CVR factoren, fysieke activiteit.............................................................................................43
2. Behandeling sPAV..........................................................................................................................................45
2.1 Trainen loopafstand, beïnvloeden leefstijl..............................................................................................45
3. Fysiotherapeutische diagnostiek long............................................................................................................45
3.1 COPD........................................................................................................................................................45
3.2 Benauwdheid...........................................................................................................................................46
3.3 Fysieke activiteit en fysieke fitheid..........................................................................................................46
4. Fysiotherapeutische behandeling bij COPD...................................................................................................47
4.1 Breathing retraining.................................................................................................................................47
4.2 Opvangen dyspnoe..................................................................................................................................47
4.3 Training kracht en uithoudingsvermogen...............................................................................................47
Oncologie – onderzoek en behandeling........................................................................................................ 48
1. Onderzoek oncologische patiënten................................................................................................................48
1.1 Meetinstrumenten..................................................................................................................................48
1.2 DTF, rode vlaggen....................................................................................................................................49
2. Behandeling oncologische patiënten.............................................................................................................50
2.1 Training kracht en uithoudingsvermogen bij kankersurvivors met en zonder lymfoedeem..................50
2.2 Oedeemtherapie......................................................................................................................................51
Wetenschap................................................................................................................................................. 52
1. Onderzoeksmethoden....................................................................................................................................52
1.1 Onderzoeksmethoden, interpretatie RCT...............................................................................................52
2. Statische analyse............................................................................................................................................53
2.1 Significantie, p-waarde............................................................................................................................53
2
,Uitgewerkte toetsmatrijs CNA/RCA
2.2 Betrouwbaarheidsintervallen..................................................................................................................54
2.3 Correlaties................................................................................................................................................54
Extramurale zorg algemeen.......................................................................................................................... 54
1 Hulpmiddelen..................................................................................................................................................54
1.1 Inzet hulpmiddelen..................................................................................................................................54
1.2 Classificatie, vergoedingen, indicering....................................................................................................55
2 DTF...................................................................................................................................................................55
2.1 Toepassing DTF........................................................................................................................................55
3 Medicatie en bewegen....................................................................................................................................56
3.1 Invloed van medicatie op bewegen.........................................................................................................56
3
, Uitgewerkte toetsmatrijs CNA/RCA
Centraal zenuwstelsel – fysiologie en -pathologie
1. Neurofysiologie van bewegen
1.1 sensomotorische kring
De sensomotorische kring bestaat uit
- Sensomotorische schors
- Motorische schors
Aan de hand van deze kring beslis je wat je gaat doen: je maakt weer een keuze,
programmeert de volgende beweging en gaat zo weer de kring door.
Je kunt op 3 manieren beginnen in de kring dit hangt af van de motivatie van je beweging:
- Op S1
Er komt een sensorische prikkel binnen (je voelt bv iets op je hand). Je analyseert dit
(S2). Herken je het signaal, dan ga je direct door naar M2. Herken je het signaal niet,
dan ga je eerst nog naar S3 (koppeling) om meer info over het signaal te verzamelen
(door zicht, gehoor en reuk). Vervolgens beoordeeld het limbisch systeem of het
signaal gevaarlijk is of niet en op basis daarvan maak je een keuze (M3).
- Vanaf het limbisch systeem
Je hebt bv honger, op basis hiervan ga je naar M3 om een keuze te maken
- Vanaf M3
De keuze maken om naar school te gaan, vervolgens naar M2 om beweging te
programmeren etc
1.2 Hersenbanen
Tractus corticospinalis (piramidebaan)
- Is de verbinding tussen de centraal motorische neuronen (CMN) in cortex en Perifeer
motorische neuronen (PMN) in ruggenmerg
- De interneuronen gaan zonder overschakelen direct naar het ruggenmerg
- Vanaf het ruggenmerg kruist het grootste gedeelte naar de tractus corticopsinalis
lateralis gaan naar motorneuronen van heup, schouder, extremiteiten en een deel
direct naar de handen.
4
Inhoudsopgave
Centraal zenuwstelsel – fysiologie en -pathologie........................................................................................... 4
1. Neurofysiologie van bewegen..........................................................................................................................4
1.1 sensomotorische kring...............................................................................................................................4
1.2 Hersenbanen..............................................................................................................................................4
1.3 Feedback/ feedforward.............................................................................................................................5
2. klinische beelden CNA......................................................................................................................................5
2.1 Klinisch beeld van cortex laesie (hemibeeld/slappe en spastische parese)..............................................5
2.2 Basale kernen laesie (rigiditeit, bradykinesie, akinesie, hypokinesie, tremoren).....................................6
2.3 Cerebellum laesie (ataxie).........................................................................................................................6
2.4 Complete ruggenmerg laesie (paralyse, anesthesie)................................................................................7
3. neurologische functiestoornissen.....................................................................................................................8
3.1 Positieve en negatieve symptomen...........................................................................................................8
4. Houdingsregulatie............................................................................................................................................9
4.1 Evenwichtsorgaan......................................................................................................................................9
4.2 Opricht/evenwicht/opvang reacties........................................................................................................11
4.3 Stoornissen..............................................................................................................................................11
5. Neurorevalidatie.............................................................................................................................................12
5.1 Neuroplasticiteit......................................................................................................................................12
5.2 Herstelmechanismen van CZS (herstel en compensatie op neuraal en gedragsniveau, processen van
neuraal herstel, neurale reorganisatie en functionele reorganisatie)..........................................................12
5.3 Hersengebieden bij motorisch leren.......................................................................................................14
5.4 Motorisch leren bij CNA...........................................................................................................................14
5.5 Behandelprincipes van neurorevalidatie.................................................................................................15
5.6 Behandelmogelijkheden van functiestoornissen bij CNA.......................................................................15
6. Neuroanatomie en pathologie.......................................................................................................................15
6.1 Cortex (incl. Locaties gerelateerd aan motoriek, sensoriek en communicatie)......................................15
6.2 basale kernen globaal..............................................................................................................................16
6.3 cerebellum globaal..................................................................................................................................16
6.4 ruggenmerg globaal.................................................................................................................................17
6.5 uitval bij schade verschillende locaties...................................................................................................18
Perifeer arterieel vaatlijden – fysiologie en -pathologie................................................................................18
1. Perifere circulatie...........................................................................................................................................18
z1.1 Microregulatie en vochtafvoer..............................................................................................................18
1.2 Regeling regionale doorbloeding: algemeen en specifiek van skeletspier en huid................................20
2. Vaataandoeningen.........................................................................................................................................21
2.1 Klinisch beeld en stadia perifeer arterieel vaatlijden (PAV)...................................................................21
3. Respiratoir; met name fysiologie – ventilatie – perfusie en anatomie..........................................................23
3.1 Longvolumina/ - capaciteiten..................................................................................................................23
3.2 Intrapleurale en alveolaire drukveranderingen tijdens in- en uitademen ook bij inspanning en bij
veroudering, compliantie, ventilatie.............................................................................................................24
4. Respiratoire pathologie..................................................................................................................................25
4.1 Restrictieve aandoeningen......................................................................................................................25
4.2 Obstructieve aandoeningen – Astma......................................................................................................25
4.3 Obstructieve aandoeningen – COPD.......................................................................................................26
Oncologie – fysiologie en -pathologie........................................................................................................... 28
1. Lymfestelsel en lymfoedeem..........................................................................................................................28
1
,Uitgewerkte toetsmatrijs CNA/RCA
1.1 Bouw en functie lymfestelsel...................................................................................................................28
1.2 Ontstaan van lymfoedeem......................................................................................................................29
1.3 Soorten oedeem......................................................................................................................................30
2. Tumoren.........................................................................................................................................................31
2.1 Benigne en maligne.................................................................................................................................31
2.2 Stadiering tumoren (TNM classificatie)...................................................................................................33
CNA – onderzoek en behandeling................................................................................................................. 33
1. Algemene onderzoek systematiek..................................................................................................................33
1.1 Wat/Hoe/Waarom...................................................................................................................................33
1.2 Observatiemodel Hedman en Gentile.....................................................................................................34
2. Toepassing onderzoek....................................................................................................................................35
2.1 Neurologisch functieonderzoek (tonus, sensibiliteit, kracht, sturing)....................................................35
2.2 Klinimetrie (functie, activiteiten en participatieniveau)..........................................................................38
3. Klinisch redeneren mbt behandelen; zorg aan huis.......................................................................................40
3.1 Klinisch proces bij casus bed mobiliteit...................................................................................................40
3.2 Klinisch proces bij zitbalans.....................................................................................................................40
3.3 Klinisch proces bij transfers zit-stand......................................................................................................41
4. Klinisch redeneren mbt behandelen; zorg in praktijk.....................................................................................42
4.1 Klinisch proces bij staan (stabalans)........................................................................................................42
4.2 Klinisch proces bij lopen, traplopen........................................................................................................43
5. Klinisch redeneren mbt behandelen zelfredzaamheid ADL en groepstraining..............................................43
RCA – onderzoek en behandeling................................................................................................................. 43
1. Diagnostiek sPAV............................................................................................................................................43
1.1 Onderzoek CVR factoren, fysieke activiteit.............................................................................................43
2. Behandeling sPAV..........................................................................................................................................45
2.1 Trainen loopafstand, beïnvloeden leefstijl..............................................................................................45
3. Fysiotherapeutische diagnostiek long............................................................................................................45
3.1 COPD........................................................................................................................................................45
3.2 Benauwdheid...........................................................................................................................................46
3.3 Fysieke activiteit en fysieke fitheid..........................................................................................................46
4. Fysiotherapeutische behandeling bij COPD...................................................................................................47
4.1 Breathing retraining.................................................................................................................................47
4.2 Opvangen dyspnoe..................................................................................................................................47
4.3 Training kracht en uithoudingsvermogen...............................................................................................47
Oncologie – onderzoek en behandeling........................................................................................................ 48
1. Onderzoek oncologische patiënten................................................................................................................48
1.1 Meetinstrumenten..................................................................................................................................48
1.2 DTF, rode vlaggen....................................................................................................................................49
2. Behandeling oncologische patiënten.............................................................................................................50
2.1 Training kracht en uithoudingsvermogen bij kankersurvivors met en zonder lymfoedeem..................50
2.2 Oedeemtherapie......................................................................................................................................51
Wetenschap................................................................................................................................................. 52
1. Onderzoeksmethoden....................................................................................................................................52
1.1 Onderzoeksmethoden, interpretatie RCT...............................................................................................52
2. Statische analyse............................................................................................................................................53
2.1 Significantie, p-waarde............................................................................................................................53
2
,Uitgewerkte toetsmatrijs CNA/RCA
2.2 Betrouwbaarheidsintervallen..................................................................................................................54
2.3 Correlaties................................................................................................................................................54
Extramurale zorg algemeen.......................................................................................................................... 54
1 Hulpmiddelen..................................................................................................................................................54
1.1 Inzet hulpmiddelen..................................................................................................................................54
1.2 Classificatie, vergoedingen, indicering....................................................................................................55
2 DTF...................................................................................................................................................................55
2.1 Toepassing DTF........................................................................................................................................55
3 Medicatie en bewegen....................................................................................................................................56
3.1 Invloed van medicatie op bewegen.........................................................................................................56
3
, Uitgewerkte toetsmatrijs CNA/RCA
Centraal zenuwstelsel – fysiologie en -pathologie
1. Neurofysiologie van bewegen
1.1 sensomotorische kring
De sensomotorische kring bestaat uit
- Sensomotorische schors
- Motorische schors
Aan de hand van deze kring beslis je wat je gaat doen: je maakt weer een keuze,
programmeert de volgende beweging en gaat zo weer de kring door.
Je kunt op 3 manieren beginnen in de kring dit hangt af van de motivatie van je beweging:
- Op S1
Er komt een sensorische prikkel binnen (je voelt bv iets op je hand). Je analyseert dit
(S2). Herken je het signaal, dan ga je direct door naar M2. Herken je het signaal niet,
dan ga je eerst nog naar S3 (koppeling) om meer info over het signaal te verzamelen
(door zicht, gehoor en reuk). Vervolgens beoordeeld het limbisch systeem of het
signaal gevaarlijk is of niet en op basis daarvan maak je een keuze (M3).
- Vanaf het limbisch systeem
Je hebt bv honger, op basis hiervan ga je naar M3 om een keuze te maken
- Vanaf M3
De keuze maken om naar school te gaan, vervolgens naar M2 om beweging te
programmeren etc
1.2 Hersenbanen
Tractus corticospinalis (piramidebaan)
- Is de verbinding tussen de centraal motorische neuronen (CMN) in cortex en Perifeer
motorische neuronen (PMN) in ruggenmerg
- De interneuronen gaan zonder overschakelen direct naar het ruggenmerg
- Vanaf het ruggenmerg kruist het grootste gedeelte naar de tractus corticopsinalis
lateralis gaan naar motorneuronen van heup, schouder, extremiteiten en een deel
direct naar de handen.
4
