Samenvatting Thema 1.11 Werkgroepleren, Fysiologie en Radiologie Melissa de Geus
Werkgroepleren
Dieet
- De invloed van voeding op cariës volgens het Vipeholm-onderzoek
De cariësincidentie was laag bij toediening van extra suikers tijdens
de maaltijden. De cariësincidentie was significant hoger bij
toediening van suikers in kleverige vorm en tussen de maaltijden
door.
De vorm van suikerinname (kleverigheid, retentietijd in de mond en
frequentie van toediening) is belangrijker voor de cariogeniteit dan
de totale hoeveelheid toegediende suikers.
Door het gebruik van fluoride is het gebit minder gevoelig voor
cariës.
Belangrijke conclusies volgens dit onderzoek zijn:
o Suiker toegevoegd aan de hoofdmaaltijd vergroot de
cariëstoename niet
o Suikerconsumptie tussen de maaltijden door doet dit wel
o Het gebruik van suiker is schadelijker naarmate de frequentie
van gebruik toeneemt
o Verhoogde cariësactiviteit kan weer afnemen als er geen
suiker meer tussendoor wordt gegeten
- Waarom bepaalde voedselbestanddelen het gebit beschermen
Vitamine D
Vitamine D zorgt voor een goede weerstand. Als de weerstand
minder is zijn we vatbaarder voor ziektes en infecties en ontstaan er
dus eerder tandvleesontstekingen. Er is echter te weinig bewijs of
Vitamine D het gebit echt beschermt.
Melk
Melk bevat een aantal componenten die kunnen beschermen tegen
cariës:
o Calcium
o Fosfaat
o Caseïne
o Andere eiwitten en vetten
Melk bevat wel lactose wat aanleiding kan geven tot zuurvorming in
tandplaque.
Kaas
Het eten van kaas is niet cariogeen en misschien zelfs anti-
cariogeen. Deze eigenschappen zouden kunnen berusten op het feit
dat tijdens de consumptie de speekselvloed krachtig gestimuleerd
wordt, de hoeveelheid calcium en de pH in de tandplaque verhoogd
,Samenvatting Thema 1.11 Werkgroepleren, Fysiologie en Radiologie Melissa de Geus
is en het glazuur beschermd wordt door de adsorptie van eiwitten,
waaronder caseïne.
Vetten in voeding
Vetten in voeding verminderen cariogeniteit van voedingsmiddelen
en eiwitten. Het heeft een cariësremmend effect.
- Waarom bepaalde voedselbestanddelen cariës bevorderen
Suiker
Suiker bevordert het cariësproces. Naarmate de frequentie van
suikerinname toeneemt wordt het schadelijker. Beperking van het
suikergebruik kan de hoeveelheid cariës sterk reduceren. De
frequentie van het suikergebruik heeft invloed op het cariësproces.
Saccharose en fructose
De schadelijkheid van gemakkelijk oplosbare en vergistbare
koolhydraten is hoog. Het gebruik van saccharose bevordert de
cariës. Ook kan de plaquesamenstelling beïnvloed worden door de
voeding.
Zuren
Zuren kunnen bij een lage pH het tandglazuur oplossen en de
oorzaak zijn van erosies. Deze zuren spelen ook een rol in het
cariësproces om het feit dat de stoffen (zuren) calcium kunnen
ontbinden (citroenzuur).
Bron: Preventieve Tandheelkunde, H8, 91-101
- De aandachtspunten van de Richtlijnen Goede Voeding
(Gezondheidsraad, 2015) en het hulpmiddel de (nieuwe) ‘schijf van
vijf’ (voedingscentrum, 2016) voor goede en gezonde voeding
o Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk
voedingspatroon conform de onderstaande richtlijnen
o Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200
gram fruit
o Eet dagelijks ten minste 90 gram bruinbrood, volkorenbrood of
andere volkorenproducten
o Eet wekelijks peulvruchten
o Eet tenminste 15 gram ongezouten noten per dag
o Neem enkele porties zuivel per dag waaronder melk of yoghurt
o Eet een keer per week vette vis
o Drink dagelijks 3 koppen thee
o Vervang geraffineerde graanproducten door
volkorenproducten
o Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door
zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige
oliën
o Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
o Beperk de consumptie van rood en bewerkt vlees
o Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
o Drink geen alcohol of niet meer dan 1 glas per dag
,Samenvatting Thema 1.11 Werkgroepleren, Fysiologie en Radiologie Melissa de Geus
o Beperk keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
o Het gebruik van voedingssupplementen is niet nodig
Volop groente en fruit
Eet je veel groente en fruit, dan verlagen ze het risico op hart- en
vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2
Vooral volkoren
Met het eten van volkoren verklein je het risico op hart- en vaatziekten,
diabetes type 2 en darmkanker
Meer plantaardig
Meer plantaardig en minder vlees is goed voor jou en het milieu. Je kunt
variëren met vis, peulvruchten, vlees, noten en ei.
Zachte en vloeibare vetten
Onverzadigd vet is goed voor je bloedvaten. Zoals olie en halvarine.
Dorstlessers zonder suiker
Dit zijn water, koffie en thee. Deze bevatten geen calorieën.
Niet te veel en niet te vaak
Je 3-5 keer per dag iets kleins buiten de schijf van vijf nemen en maximaal
3 keer per week iets groots buiten de schijf van vijf.
- Waar de cariogeniteit van koolhydraten op is gebaseerd
o Koolhydraten worden omgezet in suikers door amylase. De
suikers worden omgezet in zuren en veroorzaken hierdoor
cariës
, Samenvatting Thema 1.11 Werkgroepleren, Fysiologie en Radiologie Melissa de Geus
o Plakkerigheid Dit maakt een koolhydraat meer cariogeen
doordat deze langer in de mond blijft
- Het effect van het voedingsgedrag (gezond en ongezond) op de
(mond)gezondheid
Ongezond eten bestaat vaak uit koolhydraten en suikers. De
koolhydraten worden in de mond omgezet in suikers wat weer
schadelijk is voor het gebit.
Gezond eten geeft meer energie. Verder bevat gezonde voeding
veel belangrijke vitamines en mineralen. Er zit ook minder suiker in
gezond voedsel.
Suikers en zoetstoffen
- Wat de belangrijkste cariogene suikers in het Nederlands
voedingspatroon zijn
Cariogene suikers zijn:
o Palmsuikers
o Agave siroop
o Kokosbloem
o Honing
o Saccharose
- De verschillende synoniemen voor sacharose
Synoniemen kunnen zijn:
o Sucrose
o Rietsuiker
o Bietsuiker
o Huishoudsuiker
- De eigenschappen/bijzonderheden van de verschillende
suikervervangers en zoetstoffen en de voor- en nadelen hiervan
Suiker Soort/Type Eigenschappen of bijzonderheden Voor- en nadelen:
Saccharose Huishoudsuiker of Verleent massa/body aan producten Zie ook eigenschappen
Sucrose suiker uit de Cariogeen
suikerpot Zorgt voor structuur door kristallisatie
Rietsuiker eigenschappen in vaste producenten Veel Kcal
zoals koekjes en cake, snoep en
Bietsuiker Verantwoordelijk voor belang
bonbons
van het obesitas
Karameliseert onder bepaalde probleem
condities
Werkt conserverend in hoge
concentraties (Jam)
Werkgroepleren
Dieet
- De invloed van voeding op cariës volgens het Vipeholm-onderzoek
De cariësincidentie was laag bij toediening van extra suikers tijdens
de maaltijden. De cariësincidentie was significant hoger bij
toediening van suikers in kleverige vorm en tussen de maaltijden
door.
De vorm van suikerinname (kleverigheid, retentietijd in de mond en
frequentie van toediening) is belangrijker voor de cariogeniteit dan
de totale hoeveelheid toegediende suikers.
Door het gebruik van fluoride is het gebit minder gevoelig voor
cariës.
Belangrijke conclusies volgens dit onderzoek zijn:
o Suiker toegevoegd aan de hoofdmaaltijd vergroot de
cariëstoename niet
o Suikerconsumptie tussen de maaltijden door doet dit wel
o Het gebruik van suiker is schadelijker naarmate de frequentie
van gebruik toeneemt
o Verhoogde cariësactiviteit kan weer afnemen als er geen
suiker meer tussendoor wordt gegeten
- Waarom bepaalde voedselbestanddelen het gebit beschermen
Vitamine D
Vitamine D zorgt voor een goede weerstand. Als de weerstand
minder is zijn we vatbaarder voor ziektes en infecties en ontstaan er
dus eerder tandvleesontstekingen. Er is echter te weinig bewijs of
Vitamine D het gebit echt beschermt.
Melk
Melk bevat een aantal componenten die kunnen beschermen tegen
cariës:
o Calcium
o Fosfaat
o Caseïne
o Andere eiwitten en vetten
Melk bevat wel lactose wat aanleiding kan geven tot zuurvorming in
tandplaque.
Kaas
Het eten van kaas is niet cariogeen en misschien zelfs anti-
cariogeen. Deze eigenschappen zouden kunnen berusten op het feit
dat tijdens de consumptie de speekselvloed krachtig gestimuleerd
wordt, de hoeveelheid calcium en de pH in de tandplaque verhoogd
,Samenvatting Thema 1.11 Werkgroepleren, Fysiologie en Radiologie Melissa de Geus
is en het glazuur beschermd wordt door de adsorptie van eiwitten,
waaronder caseïne.
Vetten in voeding
Vetten in voeding verminderen cariogeniteit van voedingsmiddelen
en eiwitten. Het heeft een cariësremmend effect.
- Waarom bepaalde voedselbestanddelen cariës bevorderen
Suiker
Suiker bevordert het cariësproces. Naarmate de frequentie van
suikerinname toeneemt wordt het schadelijker. Beperking van het
suikergebruik kan de hoeveelheid cariës sterk reduceren. De
frequentie van het suikergebruik heeft invloed op het cariësproces.
Saccharose en fructose
De schadelijkheid van gemakkelijk oplosbare en vergistbare
koolhydraten is hoog. Het gebruik van saccharose bevordert de
cariës. Ook kan de plaquesamenstelling beïnvloed worden door de
voeding.
Zuren
Zuren kunnen bij een lage pH het tandglazuur oplossen en de
oorzaak zijn van erosies. Deze zuren spelen ook een rol in het
cariësproces om het feit dat de stoffen (zuren) calcium kunnen
ontbinden (citroenzuur).
Bron: Preventieve Tandheelkunde, H8, 91-101
- De aandachtspunten van de Richtlijnen Goede Voeding
(Gezondheidsraad, 2015) en het hulpmiddel de (nieuwe) ‘schijf van
vijf’ (voedingscentrum, 2016) voor goede en gezonde voeding
o Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk
voedingspatroon conform de onderstaande richtlijnen
o Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200
gram fruit
o Eet dagelijks ten minste 90 gram bruinbrood, volkorenbrood of
andere volkorenproducten
o Eet wekelijks peulvruchten
o Eet tenminste 15 gram ongezouten noten per dag
o Neem enkele porties zuivel per dag waaronder melk of yoghurt
o Eet een keer per week vette vis
o Drink dagelijks 3 koppen thee
o Vervang geraffineerde graanproducten door
volkorenproducten
o Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door
zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige
oliën
o Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
o Beperk de consumptie van rood en bewerkt vlees
o Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
o Drink geen alcohol of niet meer dan 1 glas per dag
,Samenvatting Thema 1.11 Werkgroepleren, Fysiologie en Radiologie Melissa de Geus
o Beperk keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
o Het gebruik van voedingssupplementen is niet nodig
Volop groente en fruit
Eet je veel groente en fruit, dan verlagen ze het risico op hart- en
vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2
Vooral volkoren
Met het eten van volkoren verklein je het risico op hart- en vaatziekten,
diabetes type 2 en darmkanker
Meer plantaardig
Meer plantaardig en minder vlees is goed voor jou en het milieu. Je kunt
variëren met vis, peulvruchten, vlees, noten en ei.
Zachte en vloeibare vetten
Onverzadigd vet is goed voor je bloedvaten. Zoals olie en halvarine.
Dorstlessers zonder suiker
Dit zijn water, koffie en thee. Deze bevatten geen calorieën.
Niet te veel en niet te vaak
Je 3-5 keer per dag iets kleins buiten de schijf van vijf nemen en maximaal
3 keer per week iets groots buiten de schijf van vijf.
- Waar de cariogeniteit van koolhydraten op is gebaseerd
o Koolhydraten worden omgezet in suikers door amylase. De
suikers worden omgezet in zuren en veroorzaken hierdoor
cariës
, Samenvatting Thema 1.11 Werkgroepleren, Fysiologie en Radiologie Melissa de Geus
o Plakkerigheid Dit maakt een koolhydraat meer cariogeen
doordat deze langer in de mond blijft
- Het effect van het voedingsgedrag (gezond en ongezond) op de
(mond)gezondheid
Ongezond eten bestaat vaak uit koolhydraten en suikers. De
koolhydraten worden in de mond omgezet in suikers wat weer
schadelijk is voor het gebit.
Gezond eten geeft meer energie. Verder bevat gezonde voeding
veel belangrijke vitamines en mineralen. Er zit ook minder suiker in
gezond voedsel.
Suikers en zoetstoffen
- Wat de belangrijkste cariogene suikers in het Nederlands
voedingspatroon zijn
Cariogene suikers zijn:
o Palmsuikers
o Agave siroop
o Kokosbloem
o Honing
o Saccharose
- De verschillende synoniemen voor sacharose
Synoniemen kunnen zijn:
o Sucrose
o Rietsuiker
o Bietsuiker
o Huishoudsuiker
- De eigenschappen/bijzonderheden van de verschillende
suikervervangers en zoetstoffen en de voor- en nadelen hiervan
Suiker Soort/Type Eigenschappen of bijzonderheden Voor- en nadelen:
Saccharose Huishoudsuiker of Verleent massa/body aan producten Zie ook eigenschappen
Sucrose suiker uit de Cariogeen
suikerpot Zorgt voor structuur door kristallisatie
Rietsuiker eigenschappen in vaste producenten Veel Kcal
zoals koekjes en cake, snoep en
Bietsuiker Verantwoordelijk voor belang
bonbons
van het obesitas
Karameliseert onder bepaalde probleem
condities
Werkt conserverend in hoge
concentraties (Jam)
