FH-1: Diagnostiek craniovertebrale instabiliteit
Samenvatting van KNGF-richtlijn nekpijn:
- Primaire doelstelling: begeleiden van de patiënt met nekpijn om het hoogst mogelijke niveau
van activiteiten en/of participatie en het laagst mogelijke niveau van pijn te bereiken, en om
chroniciteit en/of recidivering van nekpijn te voorspellen en te voorkomen.
- In de loop van één jaar heeft ongeveer 30% van de bevolking wel eens last van nekpijn en
daarvan heeft 14% langer dan 6 maanden klachten. De meest gemelde klacht is pijn. Deze gaat
vaak samen met een stijf gevoel en/of uitstralende pijn naar het hoofd, arm of schouderregio.
Nekpijn is vaak een reden voor ziekteverzuim. In sommige takken van industrie veroorzaakt
nekpijn net zoveel verzuim als lage-rugpijn.
- In de meeste gevallen is er sprake van aspecifieke of mechanische nekpijn.
Nekpijn algemeen:
- Meestal geen invloed ADL
- Normaal : in de eerste zes weken afname van pijn / beperkingen in activiteiten en/of participatie
- Afwijkend : niveau pijn / mate van beperkingen in activiteiten en/of participatie neemt niet af of
zelfs toename
- Fluctuaties vallen binnen wat we normaal beloop noemen
- Opleven pijn en beperkingen binnen zes weken na aanvang van de eerste klachten, worden
beschouwd als dezelfde nekpijnepisode.
- Recidiverende nekpijn is sprake indien na die zes weken een recidief optreedt en er meerdere
recidieven zijn binnen een jaar na aanvang van de eerste klachten.
Prognose en beloop:
- Nekpijn: op drie na grootste categorie van klachten
- 70% bevolking ooit nekpijn, 20% zoekt (para)medische zorg
- 50 tot 85% recidief in 5 jr. volgend op eerste episode
Prognostische factoren:
- Hoge mate van pijn en beperkingen
- Eerdere episode van nekpijn
- Hogere leeftijd, geslacht
- Slechte psychologische gezondheid, psychosociale stress, cognities, passieve coping-stijl
- Hoge werkeisen, type werk, weinig invloed hebben op eigen werk
Gradaties nekpijn:
1. Graad I: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie en nauwelijks invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven.
2. Graad II: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie, maar die wel een forse invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven.
3. Graad III: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie, waarbij wel neurologische symptomen aanwezig zijn. Zoals verminderde
peesreflexen, spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen in de bovenste extremiteit.
4. Graad IV: Nekpijn met tekenen of symptomen die kunnen wijzen op ernstige structurele
pathologie. Ernstig omvat: fracturen, vertebrale dislocaties, schade aan het ruggenmerg,
infecties, tumoren of systemische ziekten, waaronder gewrichtsontstekingen.
,Gradatie 4 overeenkomstige rode vlaggen:
Belangrijk! Wij stellen geen diagnose, maar screenen naar rode vlaggen (rechts). Huisarts maakt
diagnose (links)
Canadian C-spine rule:
,Specifieke testen in de screening: toenemende beweegmogelijkheid hoog cervicaal →
ligamentairletsel (graad 4)
- Je test of er te weinig stabiliteit is in de dens, je geeft druk op de dens waardoor die tegen het
ruggenmerg aan kan drukken. Positief als je tintelend gevoel hebt, duizelig bent, hoofdpijn hebt.
Zijn de ligamenten sterk genoeg ja of nee?
- (Modified) Sharp Purser test: https://www.youtube.com/watch?v=9mbXER7QtNM
- Anterior stability test atlanto-occipital joint
- Alar ligament shear test: https://www.youtube.com/watch?v=ycsE_MHks_c
- L'hermitte's Sign: flexie wervelkolom → elektrische sensatie vanaf de nek over de rug, vanwege
demyelinesatie van het ruggenmerg, bijvoorbeeld bij MS.
Graad 3 uitsluiten:
- Negatieve upper limb tension test:
https://www.youtube.com/results?search_query=upper+limb+tension+test
- Negatieve spurling’s test: https://www.youtube.com/watch?v=3ZSNdv0o0yk
- Negatieve traction test: https://www.youtube.com/results?search_query=distractions+test
Motor control impairment (MCI)
- Hoofd- schouder- armpijn
- Afwijkende ROM Cervicale WK
- Signs & symptoms:
o Verleden met nekklachten of HET
o episodes van nekpijn
o meer klachten einde van de dag
o pijn bij statische houdingen
o “zwaar hoofd”
o hoofd ondersteunen
o Liggen = fijn
o Instabiel/geen controle
o abrupte bewegingen
o “erin schiet”
o Automaniplatie
o Spieren voelen gespannen en stijf
, Diepe nekflexoren:
Samenvatting van KNGF-richtlijn nekpijn:
- Primaire doelstelling: begeleiden van de patiënt met nekpijn om het hoogst mogelijke niveau
van activiteiten en/of participatie en het laagst mogelijke niveau van pijn te bereiken, en om
chroniciteit en/of recidivering van nekpijn te voorspellen en te voorkomen.
- In de loop van één jaar heeft ongeveer 30% van de bevolking wel eens last van nekpijn en
daarvan heeft 14% langer dan 6 maanden klachten. De meest gemelde klacht is pijn. Deze gaat
vaak samen met een stijf gevoel en/of uitstralende pijn naar het hoofd, arm of schouderregio.
Nekpijn is vaak een reden voor ziekteverzuim. In sommige takken van industrie veroorzaakt
nekpijn net zoveel verzuim als lage-rugpijn.
- In de meeste gevallen is er sprake van aspecifieke of mechanische nekpijn.
Nekpijn algemeen:
- Meestal geen invloed ADL
- Normaal : in de eerste zes weken afname van pijn / beperkingen in activiteiten en/of participatie
- Afwijkend : niveau pijn / mate van beperkingen in activiteiten en/of participatie neemt niet af of
zelfs toename
- Fluctuaties vallen binnen wat we normaal beloop noemen
- Opleven pijn en beperkingen binnen zes weken na aanvang van de eerste klachten, worden
beschouwd als dezelfde nekpijnepisode.
- Recidiverende nekpijn is sprake indien na die zes weken een recidief optreedt en er meerdere
recidieven zijn binnen een jaar na aanvang van de eerste klachten.
Prognose en beloop:
- Nekpijn: op drie na grootste categorie van klachten
- 70% bevolking ooit nekpijn, 20% zoekt (para)medische zorg
- 50 tot 85% recidief in 5 jr. volgend op eerste episode
Prognostische factoren:
- Hoge mate van pijn en beperkingen
- Eerdere episode van nekpijn
- Hogere leeftijd, geslacht
- Slechte psychologische gezondheid, psychosociale stress, cognities, passieve coping-stijl
- Hoge werkeisen, type werk, weinig invloed hebben op eigen werk
Gradaties nekpijn:
1. Graad I: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie en nauwelijks invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven.
2. Graad II: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie, maar die wel een forse invloed heeft op activiteiten in het dagelijks leven.
3. Graad III: Nekpijn zonder tekenen of symptomen die kunnen wijzen op grote structurele
pathologie, waarbij wel neurologische symptomen aanwezig zijn. Zoals verminderde
peesreflexen, spierzwakte of sensibiliteitsstoornissen in de bovenste extremiteit.
4. Graad IV: Nekpijn met tekenen of symptomen die kunnen wijzen op ernstige structurele
pathologie. Ernstig omvat: fracturen, vertebrale dislocaties, schade aan het ruggenmerg,
infecties, tumoren of systemische ziekten, waaronder gewrichtsontstekingen.
,Gradatie 4 overeenkomstige rode vlaggen:
Belangrijk! Wij stellen geen diagnose, maar screenen naar rode vlaggen (rechts). Huisarts maakt
diagnose (links)
Canadian C-spine rule:
,Specifieke testen in de screening: toenemende beweegmogelijkheid hoog cervicaal →
ligamentairletsel (graad 4)
- Je test of er te weinig stabiliteit is in de dens, je geeft druk op de dens waardoor die tegen het
ruggenmerg aan kan drukken. Positief als je tintelend gevoel hebt, duizelig bent, hoofdpijn hebt.
Zijn de ligamenten sterk genoeg ja of nee?
- (Modified) Sharp Purser test: https://www.youtube.com/watch?v=9mbXER7QtNM
- Anterior stability test atlanto-occipital joint
- Alar ligament shear test: https://www.youtube.com/watch?v=ycsE_MHks_c
- L'hermitte's Sign: flexie wervelkolom → elektrische sensatie vanaf de nek over de rug, vanwege
demyelinesatie van het ruggenmerg, bijvoorbeeld bij MS.
Graad 3 uitsluiten:
- Negatieve upper limb tension test:
https://www.youtube.com/results?search_query=upper+limb+tension+test
- Negatieve spurling’s test: https://www.youtube.com/watch?v=3ZSNdv0o0yk
- Negatieve traction test: https://www.youtube.com/results?search_query=distractions+test
Motor control impairment (MCI)
- Hoofd- schouder- armpijn
- Afwijkende ROM Cervicale WK
- Signs & symptoms:
o Verleden met nekklachten of HET
o episodes van nekpijn
o meer klachten einde van de dag
o pijn bij statische houdingen
o “zwaar hoofd”
o hoofd ondersteunen
o Liggen = fijn
o Instabiel/geen controle
o abrupte bewegingen
o “erin schiet”
o Automaniplatie
o Spieren voelen gespannen en stijf
, Diepe nekflexoren:
