Samenvatting TAB 3.6 Dr. Franken lage urinewegen

TAB 3.6 Franken lage urinewegen samenvatting
Wat is urologie?
Heelkundige discipline die zich bezig houdt met het urogenitaal stelsel:
 Nieren
 Ureters
 Blaas
 Prostaat
 Urethra
 Scrotum
 Penis

De blaas
Anatomie
 Normale capaciteit van 400-500cc
 Leeg achter het os pubis
 Gevuld gaande soms tot aan de navel
 Blaaswand opgebouwd uit verschillende lagen
o Beschermende suikerlaag (GAG-laag)
o Transitioneelcel epitheellaag (7 rijen van cellen)
o Lamina propria
o Submocosa
o Detrusor spier
o Adventitia
 Trigonum= driehoek tussen beide uretermonden en urethra

Acute cystitis bij de vrouw:
 Kliniek
o Suprapubische onderbuikspijn
o Strangiurie / mictalgie
o Pollakisurie
o Hematurie
o Geen koorts

 Bijkomende onderzoeken
o Urine analyse en kweek
 Onderzoek
 Teststrookje op urine (WBC, RBC, Nitriet)
 Microscopisch onderzoek op gecentrifugeerde urine (sediment)
 Urine kweken in kweekbodem + antibiogram
 Afname
 Midstream onderzoek
 Labia ontsmetten met HAC
 1ste deel in de WC plassen
 Middenste deel in het potje plassen
 Zo onmogelijk  éénmalige sondage

 Behandeling
o Veel drinken
o Analgesie
o Cranberry? Niet aangewezen.
o Antibiotica
 Monuril: éénmalige inname (werkt 3 dagen)
 Furadantine 100mg: 3x/d gedurende 5-7 dagen
 Andere antibiotica (ciproxine,…) liefst bewaren voor gecompliceerde
urineweginfecties (pyelonefritis,…)



1

,Recidiverende cystitis:
 Oppuntstelling
o Doorgedreven anamnese
o Klinisch onderzoek
o Plaskalender: factor OAB, vochtinname?
o Uroflowmetrie: dysfunctionele mictie?
o Echo blaas: post-mictioneel residu?
o Cystoscopie: blaaslithiase, polyposis, …
o Beeldvorming: urolithiasis, hydronefrose?
 Echografie nieren
 RX abdomen
 CT scan hoge urinewegen
o Renogram: reflux nefropathie, nierschade?
o Cystografie: refluxnefropathie?

 Preventieve maatregelen
o VEEL DRINKEN = 2 liter/d
o Bij stoelgang: afvegen van voor naar achter
o Voor en na seksueel contact gaan plassen
o Juiste plashouding
o Geen ophoudgedrag
o Cranberries?
o D-mannose?
o Bij post-menopauze : hormonale therapie
o Eenmalig furadantine na betrekkingen
o Chronische desinfectie
o Vaccinatie tegen Ecoli: Uro vaxom

Verschillende types incontinentie:
 Stress-incontinentie
 Urgentie-incontinentie
 Overloops-incontinentie
 Incontinentie agv anatomische afwijking


Definities:
 Urgentie
 Plotse drang
 Kan niet uitgesteld worden
 Urgentie-incontinentie
 Ongewild urineverlies met of voorafgegaan door urgentie
 Pollakisurie
 >8x/dag
 Nycturie
 >1x/nacht
 Polyurie
 Overmatige urineproductie
 Totaal urinevolume over 24u/gewicht > 40ml/kg
 +- >3l/dag
 Nachtelijke polyurie
 Nachtelijk volume/ totaal urinevolume over 24u > 33%




2

, Stress-incontinentie
 Insufficiëntie van de externe sfincter / zwakke bekkenbodem / hypermobiele urethra
 Meestal bij multipare vrouwen op oudere leeftijd
 Soms iatrogeen (radicale prostatectomie,…)
 Urineverlies bij verhoging van de abdominale druk:
o Hoesten, niezen, lachen, iets zwaar optillen,…
 Q-tip test
 Behandeling
o Eerste lijn
 Bekkenbodemkinesitherapie
 Biofeedback
o Tweede lijn
 Bandje onder de urethra: TVT, TVT-O, TOT sling
 Male sling bij de man
o Derde lijn
 Urethrale kunstfincter
 Pompje in scrotum of grote schaamlip

Overactieve blaas (OAB)
ICS definitie
 Plotse, onweerstaanbare drang om te plassen met of zonder aandrangsincontinentie
 Dit gaat vaak samen met toegenomen mictiefrequentie overdag en nachtelijke mictie (nycturie)
 Geen tekenen van infectie of andere pathologie

Oorzaken OAB- theoriën:
 Myogeen (origine in spier)
 Urethrogeen (origine in urethra)
 Urotheliogeen (origine in slijmvlies/urotheel)
 Secundair aan obstructieve mictie
 Neurogeen (origine in zenuwstelsel)
o Parkinson, Alzheimer, spinaal, MS, CVA, …
 Anatomisch
o Infectie, irritatie, blaaspolyposis, obstructie, blaasstenen, …
o Lage uitrekbaarheid na radiotherapie, TBC, IC, …

Diagnostiek:
 Anamnese
 Lichamelijk onderzoek
 Urine-onderzoek
 Plaskalender
 Endoscopie
 Urodynamica
 Beeldvorming

Belang plaskalender:
 Mictiefrequentie
 Vochtinname
 Ernst incontinentie
 Functionele blaascapaciteit
 Follow-up voor evaluatie therapie




3