GEHOORBEGELEIDING
, H1 SPRAAKMATERIALEN
1.1. METHODOLOGISCHE ASPECTEN VAN SPRAAKVERSTAANTESTS
1.1.1. TYPE MATERIAAL
Of we analytisch of redundant meten hangt van het type materiaal af. Dit hangt af van de
vraagstelling. Fonemen kan je veel analytischer bekijken, terwijl er bij een zin veel meer
factoren kunnen leiden tot verstaanbaarheid.
Redundantie = bv. een zin bevat heel veel informatie, zodat je ook op basis van de context
de zin kan verstaan.
Bij zinnen houdt luisteren meer in dan puur het auditieve. Ook de cognitie speelt een rol.
Analytisch Redundant
1.1.2. ASPECTEN VAN SPRAAKVERSTAANTESTS: SRT EN HELLING
SRT= spraakdrempel/ the Speech Reception Threshold (50%).
Helling bij 50% (SRT):hoe steiler de helling des te preciezer en efficiënter de test
Bv. als je een verschil van 1 dB kan
aantonen is dit preciezer dan wanneer de
dB-verschillen groter zijn.
• Woorden: ~5%/dB (NVA)
• Zinnen in stilte: 8-12%/dB
• Zinnen in ruis: 15-20%/dB (LIST)
• Getallen in ruis: 15-20%/dB
1.1.3. RUIS: VAST NIVEAU VS. ADAPTIEVE METHODE
Vaste niveaus:
− Niveau van ruis blijft constant, verschillende niveaus voor spraakmateriaal
− Taak: herhaal wat je hoort
− Voordeel: volledige PI curve
Adaptieve procedure:
− Niveau hangt af van respons proefpersoon (Plomp and Mimpen, 1979)
− Het ruisniveau blijft constant
− Het niveau van de stimulus neemt toe of af met een bepaalde hoeveelheid, afhankelijk
van de respons van de luisteraar
→ wordt in de praktijk het meest gebruikt
Bv. Procedure van Plomp en Mimpen:
− Niveau van ruis = 65 dB SPL
− Niveau stimulus bij het begin = 55 dB SPL
1|Pagina
,Het start met een stimulusniveau van 55 dB SPL. Het niveau van de eerste zin wordt
verhoogd totdat de eerste correct wordt geïdentificeerd. Nadien wordt de 1-down, 1-up
methode gebruikt met stappen van 2 dB, om zo het 50% punt te bepalen. Er worden tien
tokens aangeboden. De 11de wordt bepaald op basis van de respons van de 10de. Het
gemiddelde wordt genomen van de laatste 6 tokens.
Effect van ruis:
De SRT wordt uitgebeeld in functie van het type
ruis. Er wordt onderscheid gemaakt tussen 3
verschillende spraakmaterialen.
De SRT is afhankelijk van het materiaal en de
ruis.
We zien dat mensen met een normaal gehoor slechter scoren met fluctuerende ruis dan met
stationaire ruis. Bij mensen met een gehoorprobleem liggen deze curves dichter bij elkaar.
We kunnen afleiden dat spraakverstaanbaarheid moeilijk is omdat ze temporele kenmerken
niet kunnen onderscheiden.
1.1.4. RESPONS FORMAT
Open set = de persoon herhaalt wat die hoort
• Je moet op voorhand bepalen hoe je scoort bv. fonemen of hele woorden
Gesloten set = de persoon kiest uit n-alternatieven
• Rekening houden met kansniveau (gokniveau) → voldoende alternatieven voorzien
• Digit triplet test = screeningstaak
2|Pagina
, 1.1.5. KALIBRATIE
Kalibratie is noodzakelijk om na te gaan of het ingestelde niveau ook daadwerkelijk het
uitgangsniveau is.
Het is noodzakelijk dat we volgende zaken noteren:
• Gebruikte woordenlijst/spraakmateriaal
• Manier van scoren
• Aangeboden via CD of microfoon
• Koptelefoon of vrij veld
• Met of zonder hoorapparaat
• Met of zonder spraakafzien
• Met of zonder maskering
1.2. OVERZICHT SPRAAKVERSTAANTEST
1.2.1. ZINNENTEST: HINT VS. MATRIX
HINT = hearing in noise test
Kenmerken:
• Zinsscore: 0 of 1
• Stationaire spraakgewogen ruis
• Kernwoorden worden gescoord
• Voorspellende zinsstructuur
SRT = 27,1 dB SPL SRT = -7,8 dB SPL SRT = -8 dB SPL
3|Pagina
, H1 SPRAAKMATERIALEN
1.1. METHODOLOGISCHE ASPECTEN VAN SPRAAKVERSTAANTESTS
1.1.1. TYPE MATERIAAL
Of we analytisch of redundant meten hangt van het type materiaal af. Dit hangt af van de
vraagstelling. Fonemen kan je veel analytischer bekijken, terwijl er bij een zin veel meer
factoren kunnen leiden tot verstaanbaarheid.
Redundantie = bv. een zin bevat heel veel informatie, zodat je ook op basis van de context
de zin kan verstaan.
Bij zinnen houdt luisteren meer in dan puur het auditieve. Ook de cognitie speelt een rol.
Analytisch Redundant
1.1.2. ASPECTEN VAN SPRAAKVERSTAANTESTS: SRT EN HELLING
SRT= spraakdrempel/ the Speech Reception Threshold (50%).
Helling bij 50% (SRT):hoe steiler de helling des te preciezer en efficiënter de test
Bv. als je een verschil van 1 dB kan
aantonen is dit preciezer dan wanneer de
dB-verschillen groter zijn.
• Woorden: ~5%/dB (NVA)
• Zinnen in stilte: 8-12%/dB
• Zinnen in ruis: 15-20%/dB (LIST)
• Getallen in ruis: 15-20%/dB
1.1.3. RUIS: VAST NIVEAU VS. ADAPTIEVE METHODE
Vaste niveaus:
− Niveau van ruis blijft constant, verschillende niveaus voor spraakmateriaal
− Taak: herhaal wat je hoort
− Voordeel: volledige PI curve
Adaptieve procedure:
− Niveau hangt af van respons proefpersoon (Plomp and Mimpen, 1979)
− Het ruisniveau blijft constant
− Het niveau van de stimulus neemt toe of af met een bepaalde hoeveelheid, afhankelijk
van de respons van de luisteraar
→ wordt in de praktijk het meest gebruikt
Bv. Procedure van Plomp en Mimpen:
− Niveau van ruis = 65 dB SPL
− Niveau stimulus bij het begin = 55 dB SPL
1|Pagina
,Het start met een stimulusniveau van 55 dB SPL. Het niveau van de eerste zin wordt
verhoogd totdat de eerste correct wordt geïdentificeerd. Nadien wordt de 1-down, 1-up
methode gebruikt met stappen van 2 dB, om zo het 50% punt te bepalen. Er worden tien
tokens aangeboden. De 11de wordt bepaald op basis van de respons van de 10de. Het
gemiddelde wordt genomen van de laatste 6 tokens.
Effect van ruis:
De SRT wordt uitgebeeld in functie van het type
ruis. Er wordt onderscheid gemaakt tussen 3
verschillende spraakmaterialen.
De SRT is afhankelijk van het materiaal en de
ruis.
We zien dat mensen met een normaal gehoor slechter scoren met fluctuerende ruis dan met
stationaire ruis. Bij mensen met een gehoorprobleem liggen deze curves dichter bij elkaar.
We kunnen afleiden dat spraakverstaanbaarheid moeilijk is omdat ze temporele kenmerken
niet kunnen onderscheiden.
1.1.4. RESPONS FORMAT
Open set = de persoon herhaalt wat die hoort
• Je moet op voorhand bepalen hoe je scoort bv. fonemen of hele woorden
Gesloten set = de persoon kiest uit n-alternatieven
• Rekening houden met kansniveau (gokniveau) → voldoende alternatieven voorzien
• Digit triplet test = screeningstaak
2|Pagina
, 1.1.5. KALIBRATIE
Kalibratie is noodzakelijk om na te gaan of het ingestelde niveau ook daadwerkelijk het
uitgangsniveau is.
Het is noodzakelijk dat we volgende zaken noteren:
• Gebruikte woordenlijst/spraakmateriaal
• Manier van scoren
• Aangeboden via CD of microfoon
• Koptelefoon of vrij veld
• Met of zonder hoorapparaat
• Met of zonder spraakafzien
• Met of zonder maskering
1.2. OVERZICHT SPRAAKVERSTAANTEST
1.2.1. ZINNENTEST: HINT VS. MATRIX
HINT = hearing in noise test
Kenmerken:
• Zinsscore: 0 of 1
• Stationaire spraakgewogen ruis
• Kernwoorden worden gescoord
• Voorspellende zinsstructuur
SRT = 27,1 dB SPL SRT = -7,8 dB SPL SRT = -8 dB SPL
3|Pagina
