1. ALGEMENE BEGRIPPEN
1.1. BEGRIP VERBRANDING
Verbrandingsprocessen hebben naast een brandstof ook zuurstof nodig. De zuurstof wordt
meestal uit de omgevingslucht betrokken (verbrandingslucht). Een brandstof zal bij
kamertemperatuur niet spontaan ontbranden. Om deze verbrandingsreactie te starten is een
portie ontstekingsenergie nodig. Eenmaal gestart , zal de ontstekingsenergie die nodig is om de
volgende reactie te starten, geleverd worden door de warmte die vrij kwam in de vorige reactie.
Deze drie factoren om tot een verbranding te komen: brandstof, zuurstof en ontsteking vormen
de vuurdriehoek.
Bij deze reactie komt energie, warmte, vrij die kan benut worden maar worden er ook
rookgassen gevormd.
1.2. GEVAAR VAN CO
Koolstofmonoxide (CO) is de voornaamste oorzaak van accidentele sterfte binnenshuis.
CO is een zeer giftig, dodelijk, kleurloos en reukloos gas dat gevormd wordt bij onvolledige
verbranding van koolstofhoudende stoffen: steenkool, olie, benzine, stookolie, gas, hout.
Onvolledige verbranding kan de brandstof niet volledig omgezet worden Er wordt
koolstofmonoxide (CO) gevormd. Of nog extremer kan er zelfs geen verbranding
optreden , is er sprake van roetvorming (C).
Dit kan zich voordoen als er onvoldoende lucht (zuurstof) aanwezig is voor een volledige
verbranding. Maar dit kan zich ook voordoen bij een slechte werking van een toestel (in dit
geval zelfs bij voldoende lucht die dan aanwezig is).
Als koolstofmonoxide ingeademd wordt, hecht het zich makkelijk en snel aan de hemoglobine
van het bloed in de plaats van zuurstof en zo ontstaat een vergiftiging.
De symptomen zijn: hoofdpijn, misselijkheid, braken, duizeligheid. Bij langdurige blootstelling
volgt dan bewustzijnsverlies, coma en nadien de dood.
Het is dan zeer belangrijk om zo snel mogelijk in een ziekenhuis deze CO versneld te laten
verwijderen door zuurstof onder druk die men toedient om hersenschade te voorkomen.
CO gaat altijd gepaard met een verbrandingsbron.
, 1.3. BEGRIP CALORISCHE WAARDE
Als brandstoffen verbranden komt er energie vrij in de vorm van warmte. Hoeveel warmte er
vrijkomt is, afhankelijk van de soort brandstof. .
De internationaal gebruikte eenheid om de hoeveelheid warmte uit te drukken is de joule (J).
Om een houtkachel te laten branden, zou niemand dezelfde prijs willen betalen voor een kubieke
meter grenen hout als voor een kubieke meter eik. Het volume is dan wel hetzelfde, maar
grenenhout bevat veel minder houtmassa (en dus minder energie) dan eik. Dit gaat ook op voor
verschillende soorten aardgas enz.
Brandstoffen worden gekenmerkt door hun calorische waarde. De calorische waarde, ook
verbrandingswarmte genoemd, is de energie die vrijkomt in de vorm van warmte (per massa-
eenheid). Het is dus de maximale warmte die vrijkomt per liter, kilo … brandstof.
,Brandstoffen en het begrip( hernieuwbare )energie
Hernieuwbare of duurzame energie
De meeste organische brandstoffen zijn fossiel: ze zijn afkomstig van organische materie (levende
materie zoals planten of dieren)die honderden miljoenen jaren afgestorven is.
Deze brandstoffen zijn eindig. Indien er geen alternatieven worden ingezet, zal dit op termijn
bevoorradingsproblemen leveren. Daarenboven creëert dit een afhankelijkheid ten opzichte van
regio’s (bijvoorbeeld Midden‐Oosten, Rusland) die over veel reserves beschikken.
Duurzame of hernieuwbare energie is een energievorm waarvan de mens voor een onbeperkte tijd
kan over beschikken, zonder daarbij het leefmilieu in gevaar te brengen. Hernieuwbare energie
wordt opgedeeld in hernieuwbare energiestromen (windkracht, waterkracht, zonne‐energie) en
hernieuwbare brandstoffen (biobrandstoffen, biomassa).
Hernieuwbare
energie
hernieuwbare hernieuwbare
brandstoffen energiestromen
biobrandstoffen biomassa zonne‐energie windkracht waterkracht
, Overzicht van de brandstoffen : fossiele en hernieuwbare
fossiele
• vast (turf, bruinkool, steenkool, petroleum coke)
• vloeibaar (benzine, kerosine, diesel, zware stookolie *)
• gas (aardgas, propaan, butaan en LPG**, staalgas, synthesegas)
hernieuwbare
• vast (houtchips, houtstof,houtpellets,olijfresidu,huishoudelijk
afval, RWZI slib ***)
• vloeibaar (alcoholen, olie)
• gas ( biogas, synthesegas)
Opmerkingen bij tabel
*Mazout, vaak stookolie of huisbrandolie, is vaak gebruikt in de volksmond maar staat
eigenlijk voor officieel gasolie-verwarming.
**LPG = staat voor Liquefied Petroleum Gas
***Rioolwaterzuiveringsinstallatie-slib staat voor RWZI slib
Gas propaan butaan LPG en veiligheid
Veiligheid
Aardgas is niet giftig: bevat dus geen giftige elementen.
Maar vergiftiging kan wel optreden door CO‐vorming bij een onvolledige verbranding, en door
gebrek aan zuurstof.
Aardgas is lichter dan lucht. Dit heeft grote gevolgen op gebied van veiligheidsmaatregelen.
Als aardgas ontsnapt in een niet geventileerde ruimte zal het aardgas zich altijd verzamelen aan de
bovenzijde van het lokaal.
Butaan en propaan
LPG (Liquefied Petroleum Gas of vloeibaar gemaakt petroleumgas) is een mengeling van
waterstofgassen die o.a. gebruikt wordt als brandstof en is afkomstig van de raffinage van ruwe olie.
Door samenpersen onder hoge druk worden ze vloeibaar, zodat ze opgeslagen kunnen worden in
gasflessen of reservoirs.
Bekende soorten zijn butaan en propaan.
1.1. BEGRIP VERBRANDING
Verbrandingsprocessen hebben naast een brandstof ook zuurstof nodig. De zuurstof wordt
meestal uit de omgevingslucht betrokken (verbrandingslucht). Een brandstof zal bij
kamertemperatuur niet spontaan ontbranden. Om deze verbrandingsreactie te starten is een
portie ontstekingsenergie nodig. Eenmaal gestart , zal de ontstekingsenergie die nodig is om de
volgende reactie te starten, geleverd worden door de warmte die vrij kwam in de vorige reactie.
Deze drie factoren om tot een verbranding te komen: brandstof, zuurstof en ontsteking vormen
de vuurdriehoek.
Bij deze reactie komt energie, warmte, vrij die kan benut worden maar worden er ook
rookgassen gevormd.
1.2. GEVAAR VAN CO
Koolstofmonoxide (CO) is de voornaamste oorzaak van accidentele sterfte binnenshuis.
CO is een zeer giftig, dodelijk, kleurloos en reukloos gas dat gevormd wordt bij onvolledige
verbranding van koolstofhoudende stoffen: steenkool, olie, benzine, stookolie, gas, hout.
Onvolledige verbranding kan de brandstof niet volledig omgezet worden Er wordt
koolstofmonoxide (CO) gevormd. Of nog extremer kan er zelfs geen verbranding
optreden , is er sprake van roetvorming (C).
Dit kan zich voordoen als er onvoldoende lucht (zuurstof) aanwezig is voor een volledige
verbranding. Maar dit kan zich ook voordoen bij een slechte werking van een toestel (in dit
geval zelfs bij voldoende lucht die dan aanwezig is).
Als koolstofmonoxide ingeademd wordt, hecht het zich makkelijk en snel aan de hemoglobine
van het bloed in de plaats van zuurstof en zo ontstaat een vergiftiging.
De symptomen zijn: hoofdpijn, misselijkheid, braken, duizeligheid. Bij langdurige blootstelling
volgt dan bewustzijnsverlies, coma en nadien de dood.
Het is dan zeer belangrijk om zo snel mogelijk in een ziekenhuis deze CO versneld te laten
verwijderen door zuurstof onder druk die men toedient om hersenschade te voorkomen.
CO gaat altijd gepaard met een verbrandingsbron.
, 1.3. BEGRIP CALORISCHE WAARDE
Als brandstoffen verbranden komt er energie vrij in de vorm van warmte. Hoeveel warmte er
vrijkomt is, afhankelijk van de soort brandstof. .
De internationaal gebruikte eenheid om de hoeveelheid warmte uit te drukken is de joule (J).
Om een houtkachel te laten branden, zou niemand dezelfde prijs willen betalen voor een kubieke
meter grenen hout als voor een kubieke meter eik. Het volume is dan wel hetzelfde, maar
grenenhout bevat veel minder houtmassa (en dus minder energie) dan eik. Dit gaat ook op voor
verschillende soorten aardgas enz.
Brandstoffen worden gekenmerkt door hun calorische waarde. De calorische waarde, ook
verbrandingswarmte genoemd, is de energie die vrijkomt in de vorm van warmte (per massa-
eenheid). Het is dus de maximale warmte die vrijkomt per liter, kilo … brandstof.
,Brandstoffen en het begrip( hernieuwbare )energie
Hernieuwbare of duurzame energie
De meeste organische brandstoffen zijn fossiel: ze zijn afkomstig van organische materie (levende
materie zoals planten of dieren)die honderden miljoenen jaren afgestorven is.
Deze brandstoffen zijn eindig. Indien er geen alternatieven worden ingezet, zal dit op termijn
bevoorradingsproblemen leveren. Daarenboven creëert dit een afhankelijkheid ten opzichte van
regio’s (bijvoorbeeld Midden‐Oosten, Rusland) die over veel reserves beschikken.
Duurzame of hernieuwbare energie is een energievorm waarvan de mens voor een onbeperkte tijd
kan over beschikken, zonder daarbij het leefmilieu in gevaar te brengen. Hernieuwbare energie
wordt opgedeeld in hernieuwbare energiestromen (windkracht, waterkracht, zonne‐energie) en
hernieuwbare brandstoffen (biobrandstoffen, biomassa).
Hernieuwbare
energie
hernieuwbare hernieuwbare
brandstoffen energiestromen
biobrandstoffen biomassa zonne‐energie windkracht waterkracht
, Overzicht van de brandstoffen : fossiele en hernieuwbare
fossiele
• vast (turf, bruinkool, steenkool, petroleum coke)
• vloeibaar (benzine, kerosine, diesel, zware stookolie *)
• gas (aardgas, propaan, butaan en LPG**, staalgas, synthesegas)
hernieuwbare
• vast (houtchips, houtstof,houtpellets,olijfresidu,huishoudelijk
afval, RWZI slib ***)
• vloeibaar (alcoholen, olie)
• gas ( biogas, synthesegas)
Opmerkingen bij tabel
*Mazout, vaak stookolie of huisbrandolie, is vaak gebruikt in de volksmond maar staat
eigenlijk voor officieel gasolie-verwarming.
**LPG = staat voor Liquefied Petroleum Gas
***Rioolwaterzuiveringsinstallatie-slib staat voor RWZI slib
Gas propaan butaan LPG en veiligheid
Veiligheid
Aardgas is niet giftig: bevat dus geen giftige elementen.
Maar vergiftiging kan wel optreden door CO‐vorming bij een onvolledige verbranding, en door
gebrek aan zuurstof.
Aardgas is lichter dan lucht. Dit heeft grote gevolgen op gebied van veiligheidsmaatregelen.
Als aardgas ontsnapt in een niet geventileerde ruimte zal het aardgas zich altijd verzamelen aan de
bovenzijde van het lokaal.
Butaan en propaan
LPG (Liquefied Petroleum Gas of vloeibaar gemaakt petroleumgas) is een mengeling van
waterstofgassen die o.a. gebruikt wordt als brandstof en is afkomstig van de raffinage van ruwe olie.
Door samenpersen onder hoge druk worden ze vloeibaar, zodat ze opgeslagen kunnen worden in
gasflessen of reservoirs.
Bekende soorten zijn butaan en propaan.
