Powerpoints/ samenvatting Projectontwikkeling

PROJECTONTWIKKELING (Dieter Jansens)

HOOFDSTUK 1: Overzicht van de wetgeving

HET VERLEDEN
Inleiding:
 België was een land zonder echt stedenbouwkundig beleid
 Door bijna 130 jaar een zeer tolerant beleid te voeren  dicht bij onbewoonbaarheid
in 1960
 Grond was een consumptiegoed, de eigenaar kon er vrij over beschikken (en winst uit
maken)

De periode van 1830 tot 1962
 Weinig tot geen gecoördineerd stedenbouwkundig beleid
 Tussen 1830 (onafhankelijk) en 1946
- Besluitwet van 1946 (stelde opmaak van gemeentelijke plannen van aanleg en
een vergunningenbeleid voorop)
- In 1960: 186 van de 2663 gemeenten hadden een plan van aanleg
 VK: al tijdens de WO II een commissie RO voor wederopbouw die stelde voorop
 Geen lintbebouwing!
 Duitse bezetter verplichte ook BE en NL om al tijdens de oorlog plannen op te maken
voor wederopbouw
- NL: Johan Ringers: zat echter ook in het geheime verzet tegen de bezetter
- Raphael Verwilghen: bekwaam stedenbouwkundige, maar danste iets te
enthousiast naar de Duitse pijpen...
 De plannen van Verwilghen werden na de oorlog nooit uitgevoerd (hij werd
beschouwd als collaborateur en dus was alles waarvoor hij bestond ‘besmet’)

 BE was minder getroffen door de oorlog dan de buurlanden (dus weinig
Marshallhulp)  toch nood aan minimum 250.000 nieuwe woningen
 Ideologische spanningen tussen CVP en BSP  pas in 1948 nieuw woonbeleid
 3 grote wetten bepalen vanaf 1948 het huisvestigingsbeleid:
1. Wet De Taeye (1948)!!!!! = POLITIEKE KEUZE OM DE RUIMTE NEGATIEF TE
BEINVLOEDEN!!!!!!
o Bevorderden privé-initiatie in de woningbouw via premies
o Groot succes: eerste 5 jaar 100.000 nieuwe woningen
o CVP: bijna allemaal op het platteland (en in linten)  ontstaan van
versnippering
o Verantwoordelijk voor de ‘baksteen in de maag’
2. Wet Brunfaut (1949)
o Stimuleren sociale huurwoningen en sociale woonwijken
o Als tegengewicht t.o.v. Wet De Taeye
o Socialist
3. Wet op de krotopruiming (1953)
o Sanering van krotten
o Sociale woningen in de plaats


1

,  Eind jaren ’50 werden een aantal problemen steeds duidelijker  aanzet tot de ‘wet
op de stedenbouw van 1962’

De periode van 1962 tot 1999
 Problemen!!!
 Gezinsverdunning + welvaartstijging  groeiende vraag naar ruimte
 Toegenomen mobiliteit
 Lintbebouwing
 Open ruimte als ‘overloop’ voor de stedelijke functies

 Als reactie op de naoorlogse verkavelingswoede: wet van 29 maart 1962
 Voluit: wet houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening en van de
stedenbouw
 Stimuleerde door het aanbieden van verkavelingsvergunningen nog meer de
versnippering
 In de volksmond: ‘de wet op de stedenbouw’
 Grondbeginselen:
o De R.O. moet onder toezicht van het rijk gebeuren (plannen van aanleg en
bouwvergunningen)
o De gemeenten maken hun plannen van aanleg, het rijk maakt de
gewestplannen
o De R.O. is een zaak van de gemeenschap (samenwerking besturen en
particulieren)
o Onteigening voor het algemeen nut is mogelijk (er zijn vergoedingen
voorzien)
o Gemeente: bouwverordeningen, het rijk, landelijke verordeningen
o Gemeente geven bouw- en verkavelingsvergunningen af

 1980: federalisering van de Belgische staat  R.O. wordt een gewestelijke
bevoegdheid
 Wij gaan enkel dieper in op de wetgeving van het VLAAMS GEWEST
 Door deze federalisering  aanpassing van de wetgeving in 1996
 2 nieuwe decreten
1. Planningsdecreet: aanzet tot structuurplanning in RSV
2. Coördinatiedecreet: update stedenbouwwet van 1962

De periode van 1999 tot 2009+
Decreet = VLAAMS

Decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening
 Zorgt voor een volledige metamorfose van de ruimtelijke ordening in Vlaanderen:
 Planning gebeurt voortaan op drie bestuursniveaus (gewest-provincie-gemeente)
 Er komen aparte ambtenaren voor ruimtelijke ordening
 Er komen nieuwe adviescommissies
 Er komt een nieuw planningssysteem (met structuurplannen en uitvoeringsplannen)
 Gemeenten krijgen meer autonomie bij het vergunnen
 Het handhavingssysteem wordt gemoderniseerd

2

,Dit decreet is dus bepaald voor de hedendaagse werking van de ruimtelijke ordening in
Vlaanderen en bevat o.a. volgende grondbeginsels:

Decreet 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening
Planning:
 Opmaken Ruimtelijke structuurplannen opnieuw op de drie niveaus,
bestaande uit 3 delen
1. Bindend gedeelte
2. Richtinggevend gedeelte
3. Informatief gedeelte
 Opmaken ruimtelijke uitvoeringsplannen opnieuw op de 3 niveaus
 Opmaken van stedenbouwkundige verordeningen op de 3 niveaus
 Opmaken nieuw grondbeleidsplan
 Opmaak rooilijnplannen
 Inrichten herverkaveling en/of ruilverkaveling
 Bepalen planbaten en planschade

Vergunningenbeleid:
 Opmaken plannenregister en vergunningenregister
- Vergunningenregister: inventaris van alle verleende vergunningen sinds 1962
(+kaart)
o Alle stedenbouwkundige attesten vanaf 1 mei 1999
o Alle stedenbouwkundige vergunningen en de identiteit van de aanvrager
o Alle verkavelingsvergunningen en de identiteit ban de aanvrager
o Alle bouwmisdrijven met betrekking tot inbreuken van de ruimtelijke
ordening
o Alle planologische attesten
Zowel het plannenregister als het vergunningenregister zijn bestuur documenten
 Burgers kunnen het inzien of tegen vergoeding een uittreksel opvragen

Handhavingsmaatregelen: regels over strafsancties en herstelmaatregelen
Opheffingsbepaling: artikels die worden opgeheven uit andere decreten als gevolg van het
nieuwe
Inwerkingtreding: nieuw decreet trad in werking op 1 mei 2000, enkele artikelen
(planbatenheffing) traden in werking op 1 januari 2004

ONTVOOGDING (nu niet meer nodig)
 Gemeenten die voldeden aan deze 5 voorwaarden: volledig autonoom (sinds 1 mei
2005)
- Goedgekeurd gemeentelijk structuurplan
- Stedenbouwkundige ambtenaar
- Plannenregister
- Vergunningenregister
- Register van onbebouwde percelen
 Gemeenten die niet voldoen: verloren volledige autonomie (provincie)
 Op 1 mei 2005 voldeden er veel gemeenten niet: uitstel tot 1 mei 2007
 Ook dan voldeden er velen nog niet: subsidieregeling



3

, Wat was deze ‘ontvoogding’, wat veranderde er? (We gaan ervan uit dat alle gemeente
ontvoogd is)
 BPA  RUP
 Geen bindend advies gemachtigd ambtenaar bij vergunning (!)
 Termijnen aflevering vergunning bindend i.p.v. richtinggevend
 Buren (derden) kunnen beroep aantekenen tegen een verkregen vergunning

HEDEN
De periode van 2009 tot heden
Nood aan meer:
 Flexibilisering
 Administratieve vereenvoudiging
 Rechtszekerheid
 VLAAMSE CODEX RUIMTELIJKE ORDENING
o Wijzigingen op het vlak van:
 Planologie
 Vergunningen
 Handhaving
 Decreet over het grond en pandenbeleid

A) Wijzigingen op vlak van planologie:
- Aangrenzende gemeenten > één gezamenlijke ruimtelijk structuur
- Administratieve vereenvoudiging voor projecten van gewestelijk belang (afwijken
van de regels)
- Rechtszekerheid omtrent ‘planbaten’
B) Wijzigingen op vlak van vergunningen:
- 3 categorieën
1° Vergunning plichtige handelingen
2° Melding plichtige handelingen
3° Vrijgestelde handelingen
- Procedure:
o Toevoegen ontvankelijkheidsonderzoek
o Beslissingstermijnen vanaf resultaat voll. en ontv. Onderzoek
o Beroepsmogelijkheid belanghebbenden (derden)
o 2de beroep mogelijk bij de RvVB
- As-built attest
 MAAR in de ‘codextrein’ (2017): facultatieve wettelijkheidstoets
C) Wijzigingen op vlak van handhaving:
- Vele wijzigingen i.v.m. herstelvordering, boetes, minnelijke schikking, ...
- Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid: verplicht advies bij herstelvordering!

De codextrein en het instrumentendecreet
(2017-2018)
 Codextrein:
- Decreet houdende diverse bepalingen over ruimtelijk ordening, milieu en
omgeving
- Meer dan 30 wijzigingen over ruimtelijke ordening, milieu en omgeving

4