RASSEN- EN BEOORDELINGSLEER
BIJ HUISDIEREN
Ann Van Soom
1e Bachelor Diergeneeskunde Ugent
,H1 Evolutie en onnatuurlijke selectie
Naamgeving
- NL: ezel, E: donkey, F: âne, …
- Latijnse naamgeving: Equus asinus (binominaal) – Equus africanus asinus (trinominaal)
Soorten, ondersoorten en rassen
1. Geslacht: Equus
2. Soort: geslachtsnaam en soortnaam (Equus ferus)
3. Ondersoort: geslachtsnaam, soortnaam en ondersoortnaam (Equus ferus caballus)
➔ Bij trinominaal: huisdier beschouwd als ondersoort van wilde voorouder
➔ Bij binominaal: huisdier beschouwd als andere soort dan wilde voorouder
➔ Binominaal stelsel (Carl Linnaeus): geslachtsnaam en soortnaam
Wild paard vs tam paard Wilde vs tamme ezel
Wolf vs tamme hond
Wat is een soort?
- Gebaseerd op voortplantingsvermogen
- Een soort bestaat uit alle individuen die:
➔ Zich onder natuurlijke omstandigheden spontaan onderling voortplanten
➔ Daarbij vruchtbare nakomelingen opleveren
➔ Morfologische en genetische overeenkomsten vertonen
1
,Wat is een ondersoort?
- Een ondersoort bestaat uit alle individuen die:
➔ Zich onder natuurlijke omstandigheden spontaan zouden kunnen voortplanten, maar dit
niet doen omdat ze in verschillende niches aanwezig zijn
➔ daarbij vruchtbare nakomelingen opleveren
➔ morfologische en/of genetische verschillen vertonen met de moedersoort
➔ Noordelijke ondersoort witte neushoorn en zuidelijke ondersoort witte neushoorn
Zebrasoorten en ondersoorten
Wat is een ras?
- Een ras bestaat uit dieren van eenzelfde soort die door selectief fokken door de mens op
elkaar zijn gaan lijken en deze kenmerken op een uniforme manier doorgeven aan hun
nakomelingen
Soorten en rassen
2
,On the origin of species
Rassen en soortvorming: Darwin
- 100den tamme duivenrassen: stammen allen af van de wilde rotsduif
- 12-tal galapagosvinkensoorten: stammen af van gemeenschappelijke uitgestorven
vooroudervink
Vorming van rassen/soorten
Mutaties
Achondroplasie
Variatie bij huisdierrassen: onnatuurlijk?
3
,Gelijkaardige mutaties bij wilde dieren
Survival of the fittest
4
, Seksuele selectie
Seksuele selectie bevoordeelt bepaalde mannetjes:
- Vrouwtjes paren met dominante man na competitie
- Vrouwtjes selecteren man op uiterlijke kenmerken
Voorbeeld: seksuele selectie neusaap (Nasalis larvatus)
Artificiële selectie door de mens
- De mens selecteert fokdieren met gewenste kenmerken
➔ Betere wolproductie, meer eierproductie, meer vleesproductie, …
Voorbeeld: selectie door de mens dikbilrunderen (Belgische witblauwe)
5
BIJ HUISDIEREN
Ann Van Soom
1e Bachelor Diergeneeskunde Ugent
,H1 Evolutie en onnatuurlijke selectie
Naamgeving
- NL: ezel, E: donkey, F: âne, …
- Latijnse naamgeving: Equus asinus (binominaal) – Equus africanus asinus (trinominaal)
Soorten, ondersoorten en rassen
1. Geslacht: Equus
2. Soort: geslachtsnaam en soortnaam (Equus ferus)
3. Ondersoort: geslachtsnaam, soortnaam en ondersoortnaam (Equus ferus caballus)
➔ Bij trinominaal: huisdier beschouwd als ondersoort van wilde voorouder
➔ Bij binominaal: huisdier beschouwd als andere soort dan wilde voorouder
➔ Binominaal stelsel (Carl Linnaeus): geslachtsnaam en soortnaam
Wild paard vs tam paard Wilde vs tamme ezel
Wolf vs tamme hond
Wat is een soort?
- Gebaseerd op voortplantingsvermogen
- Een soort bestaat uit alle individuen die:
➔ Zich onder natuurlijke omstandigheden spontaan onderling voortplanten
➔ Daarbij vruchtbare nakomelingen opleveren
➔ Morfologische en genetische overeenkomsten vertonen
1
,Wat is een ondersoort?
- Een ondersoort bestaat uit alle individuen die:
➔ Zich onder natuurlijke omstandigheden spontaan zouden kunnen voortplanten, maar dit
niet doen omdat ze in verschillende niches aanwezig zijn
➔ daarbij vruchtbare nakomelingen opleveren
➔ morfologische en/of genetische verschillen vertonen met de moedersoort
➔ Noordelijke ondersoort witte neushoorn en zuidelijke ondersoort witte neushoorn
Zebrasoorten en ondersoorten
Wat is een ras?
- Een ras bestaat uit dieren van eenzelfde soort die door selectief fokken door de mens op
elkaar zijn gaan lijken en deze kenmerken op een uniforme manier doorgeven aan hun
nakomelingen
Soorten en rassen
2
,On the origin of species
Rassen en soortvorming: Darwin
- 100den tamme duivenrassen: stammen allen af van de wilde rotsduif
- 12-tal galapagosvinkensoorten: stammen af van gemeenschappelijke uitgestorven
vooroudervink
Vorming van rassen/soorten
Mutaties
Achondroplasie
Variatie bij huisdierrassen: onnatuurlijk?
3
,Gelijkaardige mutaties bij wilde dieren
Survival of the fittest
4
, Seksuele selectie
Seksuele selectie bevoordeelt bepaalde mannetjes:
- Vrouwtjes paren met dominante man na competitie
- Vrouwtjes selecteren man op uiterlijke kenmerken
Voorbeeld: seksuele selectie neusaap (Nasalis larvatus)
Artificiële selectie door de mens
- De mens selecteert fokdieren met gewenste kenmerken
➔ Betere wolproductie, meer eierproductie, meer vleesproductie, …
Voorbeeld: selectie door de mens dikbilrunderen (Belgische witblauwe)
5
