Periode 1 – literatuur
, Samenvatting veiligheidskunde - ICAO
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING
1.1 WAT IS VEILIGHEIDSBEHEER?
- Doel veiligheidsbeheer: veiligheidsrisico’s proactief beperken voordat ze
leiden tot ongevallen en incidenten
- Toepassing veiligheidsbeheer veiligheidsactiviteiten kunnen
gedisciplineerder, integraler en doelgerichter worden beheerd
SMS = veiligheidsbeheersystemen = safety management systems (SMSs)
SVP = nationaal veiligheidsprogramma = state safety programme (SSP)
SPI’s = veiligheidsprestatie-indicatoren = safety performance indicators (SPIs)
SPT’s = veiligheidsprestatie-doelstellingen = safety performance targets (SPTs)
ALoSP = aanvaardbare niveau van veiligheidsrelaties = acceptable level of safety
performance (ALoSP)
OHSE = veiligheid, gezondheid en milieu op het werk = occupational safety, health
and environment
OSH = gezondheid en veiligheid op het werk = occupational health and safety
WHS = veiligheid en gezondheid op het werk = workplace health and safety
IRM = geïntegreerd risicobeheer = integrated risk management
CAA = burgerluchtvaartautoriteit = civil aviation authority
SRM = veiligheidsrisicobeheer = safety risk management
Veiligheidsprogramma staat + veiligheidsbeheerssystemen van dienstverleners leidt
tot:
- Pakt systematisch veiligheidsrisico’s aan
- Verbetert de veiligheidsprestaties van elke dienstverlener
- Verbetert de collectieve veiligheidsprestaties van de staat
SVP: Ontwikkeld en bijgehouden als gestructureerde aanpak om te helpen bij het
beheer van prestaties op het gebied van luchtvaartveiligheid
SMS: staat eist dat dit wordt ontwikkeld en onderhouden door de dienstverleners die
onder zijn gezag staan
- Identificeren van gevaren
- Gegevens verzamelen en analyseren
- Veiligheidsrisico’s voortdurend beoordelen en beheren
Doelstelling ICAO Global Aviation safety plan: landen opgeroepen om degelijke
en duurzame systemen voor veiligheidstoezicht op te zetten en deze geleidelijk te
ontwikkelen tot een meer geavanceerd middel voor beheer van de
veiligheidsprestaties
Nadruk ligt op het bereiken van het gewenste resultaat in plaats van zicht uitsluitend
te concentreren op de vraag of een al dan niet aan de eisen voldoet
,Voordelen van veiligheidsbeheer:
1. Versterkte veiligheidscultuur: dit kan door het zichtbaar maken van de
betrokkenheid van het management en door het personeel actief te betrekken
bij het beheer van veiligheidsrisico’s
2. Gedocumenteerde, op precessen gebaseerde aanpak om de veiligheid te
waarborgen: duidelijke en gedocumenteerde aanpak voor het bereiken van
veilige activiteiten, die begrijpelijk is voor het personeel, en makkelijk aan
anderen kan worden uitgelegd
3. Beter begrip van veiligheidsgerelateerde interfaces en relaties: hierdoor
kan beter inzicht in het end-to-end proces ontstaan en ook ontstaan er
mogelijkheden voor meer efficiëntie
4. Verbeterde vroegtijdige opsporing van veiligheidsrisico’s: het vermogen
om veiligheidsproblemen op te sporen wordt vergroot
5. Op veiligheidsgegevens gebaseerde besluitvorming: beter in staat om
gegevens te verzamelen met het oog op de veiligheidsanalyse. Deze
informatie kan helpen bij de besluitvorming
6. Betere communicatie over veiligheid: er wordt gemeenschappelijke
veiligheidstaal gecreëerd binnen een organisatie/industrie/bedrijf
a. Gemeenschappelijke veiligheidstaal belangrijke voorwaarde voor de
ontwikkeling van een gemeenschappelijk beeld van de
veiligheidsdoelstellingen en -prestaties van de organisatie
b. Personeel is zich meer bewust van hoe zij bijdragen aan het succes
van de organisatie
7. Aantonen dat veiligheid een prioriteit is: aantonen hoe het zit wat betreft
veiligheid zorgt voor vertrouwen
8. Mogelijke financiële besparingen: kan tot korting op verzekeringspremies of
een verlaging van premies leiden
9. Verbeterde efficiëntie: vermindering van operationele kosten door het
blootleggen van inefficiënties in bestaande processen en systemen. Integratie
met andere beheerssystemen kan ook kosten besparen
10. Vermijden van kosten: door proactieve identificatie van gevaren en het
beheer van veiligheidsrisico’s kunnen kosten van ongevallen bespaard blijven
(zowel directe als indirecte kosten worden bespaard)
, 1.2 TOEPASSELIJKEHID VAN VEILIGHEIDSBEHEER
- totale systeemveiligheidsbenadering: beschouwt de gehele luchtvaarsector als
één systeem
o alle dienstverleners, en hun systemen voor het beheer van veiligheid,
worden als subsystemen beschouwd
- onmogelijk/onpraktisch om alle veiligheidssystemen op dezelfde manier op te
bouwen
- beoordeling van toepasselijkheid van het SMS: verband tussen
dienstverleners en andere organisaties die een luchtvaartactiviteit uitvoeren
moet worden bekeken
- Toepassing SMS: moet risico van veiligheidslacunes of overlappingen
verminderen,, niet het veiligheidsrisico verhogen door verminderde
interoperabiliteit
- SRM bij alle dienstverleners effectief: verantwoordelijkheden moeten
duidelijk worden afgebakend voor identificatie van gevaren en beheer van de
bijbehorende veiligheidsrisico’s voor de hele keten van diensten binnen het
systeem, zonder lacunes of overlappingen
o Dienstverlener moet ervoor zorgen dat hij op de hoogte is van
veiligheidsrisico’s die door de activiteiten van hun contractant(en)
veroorzaakt worden hij moet er namelijk voor zorgen dat deze
risico’s worden aangepakt
Beheersing van veiligheidsrisico’s door regelgeving
- Staten moeten nagaan of bestaande wet- en regelgeving een doeltreffende
oplossing biedt voor de gevaren die de activiteit met zich meebrengt
- Soms beperken de bestaande voorschriften de veiligheidsrisico’s zodoende
dat SMS geen voordeel oplevert
Uitbreiding van de discretionaire toepasselijkheid van het SMS
- Bij de uitbreiding van SMS moet rekening gehouden met de in het land
vastgestelde veiligheidsrisico’s en, indien daartoe wordt besloten, moet de
uitvoering van het SMS in het kader van SVP worden gecontroleerd
- Voor SMS verplicht wordt gesteld, moet de staat het volgende nagaan:
o Zijn er andere haalbare opties om de gewenste verbetering van de
veiligheidsprestaties te bereiken?
o Beschikt de staat over voldoende middelen om het SMS uit te voeren
en te controleren?
- Iedere staat moet het aanvaardbare niveau van veiligheidsprestaties (ALoSP)
voor zijn sector in aanmerking nemen en een regelgeving voor de
toepasbaarheid van het SMS uitwerken die het meest geschikt is om de
veiligheidsdoelstellingen van hun land te verwezenlijken.
, Samenvatting veiligheidskunde - ICAO
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING
1.1 WAT IS VEILIGHEIDSBEHEER?
- Doel veiligheidsbeheer: veiligheidsrisico’s proactief beperken voordat ze
leiden tot ongevallen en incidenten
- Toepassing veiligheidsbeheer veiligheidsactiviteiten kunnen
gedisciplineerder, integraler en doelgerichter worden beheerd
SMS = veiligheidsbeheersystemen = safety management systems (SMSs)
SVP = nationaal veiligheidsprogramma = state safety programme (SSP)
SPI’s = veiligheidsprestatie-indicatoren = safety performance indicators (SPIs)
SPT’s = veiligheidsprestatie-doelstellingen = safety performance targets (SPTs)
ALoSP = aanvaardbare niveau van veiligheidsrelaties = acceptable level of safety
performance (ALoSP)
OHSE = veiligheid, gezondheid en milieu op het werk = occupational safety, health
and environment
OSH = gezondheid en veiligheid op het werk = occupational health and safety
WHS = veiligheid en gezondheid op het werk = workplace health and safety
IRM = geïntegreerd risicobeheer = integrated risk management
CAA = burgerluchtvaartautoriteit = civil aviation authority
SRM = veiligheidsrisicobeheer = safety risk management
Veiligheidsprogramma staat + veiligheidsbeheerssystemen van dienstverleners leidt
tot:
- Pakt systematisch veiligheidsrisico’s aan
- Verbetert de veiligheidsprestaties van elke dienstverlener
- Verbetert de collectieve veiligheidsprestaties van de staat
SVP: Ontwikkeld en bijgehouden als gestructureerde aanpak om te helpen bij het
beheer van prestaties op het gebied van luchtvaartveiligheid
SMS: staat eist dat dit wordt ontwikkeld en onderhouden door de dienstverleners die
onder zijn gezag staan
- Identificeren van gevaren
- Gegevens verzamelen en analyseren
- Veiligheidsrisico’s voortdurend beoordelen en beheren
Doelstelling ICAO Global Aviation safety plan: landen opgeroepen om degelijke
en duurzame systemen voor veiligheidstoezicht op te zetten en deze geleidelijk te
ontwikkelen tot een meer geavanceerd middel voor beheer van de
veiligheidsprestaties
Nadruk ligt op het bereiken van het gewenste resultaat in plaats van zicht uitsluitend
te concentreren op de vraag of een al dan niet aan de eisen voldoet
,Voordelen van veiligheidsbeheer:
1. Versterkte veiligheidscultuur: dit kan door het zichtbaar maken van de
betrokkenheid van het management en door het personeel actief te betrekken
bij het beheer van veiligheidsrisico’s
2. Gedocumenteerde, op precessen gebaseerde aanpak om de veiligheid te
waarborgen: duidelijke en gedocumenteerde aanpak voor het bereiken van
veilige activiteiten, die begrijpelijk is voor het personeel, en makkelijk aan
anderen kan worden uitgelegd
3. Beter begrip van veiligheidsgerelateerde interfaces en relaties: hierdoor
kan beter inzicht in het end-to-end proces ontstaan en ook ontstaan er
mogelijkheden voor meer efficiëntie
4. Verbeterde vroegtijdige opsporing van veiligheidsrisico’s: het vermogen
om veiligheidsproblemen op te sporen wordt vergroot
5. Op veiligheidsgegevens gebaseerde besluitvorming: beter in staat om
gegevens te verzamelen met het oog op de veiligheidsanalyse. Deze
informatie kan helpen bij de besluitvorming
6. Betere communicatie over veiligheid: er wordt gemeenschappelijke
veiligheidstaal gecreëerd binnen een organisatie/industrie/bedrijf
a. Gemeenschappelijke veiligheidstaal belangrijke voorwaarde voor de
ontwikkeling van een gemeenschappelijk beeld van de
veiligheidsdoelstellingen en -prestaties van de organisatie
b. Personeel is zich meer bewust van hoe zij bijdragen aan het succes
van de organisatie
7. Aantonen dat veiligheid een prioriteit is: aantonen hoe het zit wat betreft
veiligheid zorgt voor vertrouwen
8. Mogelijke financiële besparingen: kan tot korting op verzekeringspremies of
een verlaging van premies leiden
9. Verbeterde efficiëntie: vermindering van operationele kosten door het
blootleggen van inefficiënties in bestaande processen en systemen. Integratie
met andere beheerssystemen kan ook kosten besparen
10. Vermijden van kosten: door proactieve identificatie van gevaren en het
beheer van veiligheidsrisico’s kunnen kosten van ongevallen bespaard blijven
(zowel directe als indirecte kosten worden bespaard)
, 1.2 TOEPASSELIJKEHID VAN VEILIGHEIDSBEHEER
- totale systeemveiligheidsbenadering: beschouwt de gehele luchtvaarsector als
één systeem
o alle dienstverleners, en hun systemen voor het beheer van veiligheid,
worden als subsystemen beschouwd
- onmogelijk/onpraktisch om alle veiligheidssystemen op dezelfde manier op te
bouwen
- beoordeling van toepasselijkheid van het SMS: verband tussen
dienstverleners en andere organisaties die een luchtvaartactiviteit uitvoeren
moet worden bekeken
- Toepassing SMS: moet risico van veiligheidslacunes of overlappingen
verminderen,, niet het veiligheidsrisico verhogen door verminderde
interoperabiliteit
- SRM bij alle dienstverleners effectief: verantwoordelijkheden moeten
duidelijk worden afgebakend voor identificatie van gevaren en beheer van de
bijbehorende veiligheidsrisico’s voor de hele keten van diensten binnen het
systeem, zonder lacunes of overlappingen
o Dienstverlener moet ervoor zorgen dat hij op de hoogte is van
veiligheidsrisico’s die door de activiteiten van hun contractant(en)
veroorzaakt worden hij moet er namelijk voor zorgen dat deze
risico’s worden aangepakt
Beheersing van veiligheidsrisico’s door regelgeving
- Staten moeten nagaan of bestaande wet- en regelgeving een doeltreffende
oplossing biedt voor de gevaren die de activiteit met zich meebrengt
- Soms beperken de bestaande voorschriften de veiligheidsrisico’s zodoende
dat SMS geen voordeel oplevert
Uitbreiding van de discretionaire toepasselijkheid van het SMS
- Bij de uitbreiding van SMS moet rekening gehouden met de in het land
vastgestelde veiligheidsrisico’s en, indien daartoe wordt besloten, moet de
uitvoering van het SMS in het kader van SVP worden gecontroleerd
- Voor SMS verplicht wordt gesteld, moet de staat het volgende nagaan:
o Zijn er andere haalbare opties om de gewenste verbetering van de
veiligheidsprestaties te bereiken?
o Beschikt de staat over voldoende middelen om het SMS uit te voeren
en te controleren?
- Iedere staat moet het aanvaardbare niveau van veiligheidsprestaties (ALoSP)
voor zijn sector in aanmerking nemen en een regelgeving voor de
toepasbaarheid van het SMS uitwerken die het meest geschikt is om de
veiligheidsdoelstellingen van hun land te verwezenlijken.
