Vrij Verkeer van Goederen
1. Wat is het beoordelingskader?
A. Vrijheden onderscheiden: eentje kiezen(hier dus goederen). Als er meerdere vrijheden zijn kies je
de dominante.
-Een goed is op geld waardeerbaar en heeft tastbare fysieke eigenschappen.
B. Harmonisatie plaatsgevonden? (i&ii=positieve integratie iii=negatieve integratie)
i. Harmonisatie-> volg secundaire regels; verlaat stappenplan
ii. Gedeeltelijk/minimum-harmonisatie-> volg stappenplan alleen voor het deel dat buiten de
harmonisatie valt, verlaat voor de rest
iii. Geen Harmonisatie-> beoordelen onder het verdrag, naar stap 2
2. Valt de casus binnen de reikwijdte van het vrij verkeer van goederen?
Er dient sprake te zijn van een grensoverschrijdend effect. Dus een goed gaat ergens de grens over.
Dit wordt soepel beredeneerd door het Hof.
-Dus N.V.T. op omgekeerde discriminatie, volledig interne situaties, intern binnen de lidstaat
product eisen op puur binnenlandse producten
3. Is er rechtstreekse werking?
i. Art 34 VWEU heeft rechtstreekse verticale werking (Dassonville)
ii. Indirecte horizontaal effect. Art. 34 VWEU kan worden ingeroepen tegen nalaten van de overheid
om op te treden tegen duurzame beperkingen van het vrij verkeer door individuen (Spaanse
Aardbeien, Schmidberger).
4. Is er een beperking van het vrij verkeer van goederen?
A. Tarifaire belemmeringen?
i. Douanerechten en heffingen van gelijke werking ex art. 30 VWEU
=Alle belasting of verkapte belasting die wordt geheven op het overschrijden van een grens
- Dus tussen twee lidstaten
- Absoluut verbod zonder benedengrens
- Uitzonderingen: redelijke vergoeding(niet snel aan de orde), zie Athena slide
- Geen Rechtvaardigingsgronden
ii. Discriminerende of Protectionistische binnenlandse belastingen ex art 110 VWEU
A. Alinea 1: Gelijksoortige producten?(kijken naar productieproces,prijs,enquete)
- Algemeen verbod op directe discriminatie,o.g.v. nationaliteit (Outkompu)
- Verbod op indirecte discriminatie (Humblot) tenzij objectief gerechtvaardigd
B. Alinea 2: Protectionistische belasting?
- Buitenlandse producten die niet gelijksoortig zijn aan binnenlandse producten maar wel
potentieel met elkaar concurreren. Wanneer concurreren? Vraag substitutie,
consumentenvoorkeur.
- Ging ( Commissie Tegen VK) over. VK had hoge belasting op wijn, laag op pils terwijl er
veel pils wordt geproduceerd in de VK.
Alleen van toepassing op indirecte belastingen zoals BTW en Accijnzen. Het gaat echt om belastingen
die niet worden geheven bij het overschrijden van een grens. ! Je stelt jezelf de vraag, is er sprake
van discriminatie of van protectionisme.
,* Als antwoord moet je dan concluderen dat er een schending is van art. 110 VWEU, als dit het geval
is natuurlijk.
C. Is er een objectieve rechtvaardiging? Lijken veel op cassis rechtvaardigingen. Alle belastingregels
kan je namelijk rechtvaardigen met een beroep op objectieve gronden ex Outkompu ro 30. Dit is
echter nog nooit aangenomen!
B. Non-Tarifaire belemmeringen (4 soorten)
1. Kwantitatieve invoerbeperking( quota. 0 is ook een quota)
2. Maatregel van gelijke werking
= Iedere handelsregeling der lidstaten die de intracommunautaire handel
rechtsreeks/daadwerkelijk/potentieel kan belemmeren (Dassonville)
i. Producteis ( Volgt uit Cassis de Dijon. Reden hiervoor? Door wederzijdse erkenning zijn die MWVG)
ii. Gebruiksverbod (Volgt uit Italiaanse Aanhangwagens)
- Een gebruiksverbod kan ook een MVGW zijn maar wordt vastgesteld via een andere
toets (markttoegang) maar wel min of meer via de Dassonville regel, dus moet die
gerechtvaardigd worden. Gebruik moet wel echt aanzienlijk worden beperkt
- Maar evenredigheidstoets heel soepel bij gebruiksverbod
iii. Regels over (verkoop)prijzen (Scotch Whiskey Association)
iiii. Verkoopmodaliteiten ( Familiapress geeft onderscheid met producteis)
= Ziet niet op samenstelling van het product maar op de omstandigheden waaronder een product
wordt verkocht. VB: (Gourmet): algeheel verbod op televisiereclame voor alcohol.
Het gaat hier echt om een discriminatie toets. Voor de lidstaten is het makkelijker om hier aan te
tonen dat er geen sprake is van een MVGW via Keck. Dassonville formule wordt als het ware een
beetje ingeperkt hier.
! Twee mitsen van Keck !
i. Verkoopmod. geldt voor alle marktdeelnemers
-Gaat over de relevante markt waarop de maatregel van toepassing is
ii. Geen (in)directe discriminatie voor ingevoerde producten/goederen
Voldaan aan mitsen van Keck= GEEN MVGW
5. Is er een rechtvaardiging voor de beperking?
A. Is er een rechtvaardigingsrond?
i. Kwantitatieve invoerbeperking en MVGW met onderscheid(directe discriminatie) kunnen alleen
gerechtvaardigd worden door art. 36 VWEU
ii. MVGW zonder onderscheid( indirecte discriminatie of geen discriminatie) kunnen gerechtvaardigd
worden door art. 36 VWEU en de Cassis Rechtvaardigingen(algemene formulering in Gebhard ro.
37)
-openbare orde(Hier vallen grondrechten onder ex Omega Spielhallen)
B. Is de beperking evenredig? Des te politiek gevoeliger de zaak des te minder streng de
evenredigheidstoets. Werkt vice-versa. Er wordt dan door het Hof marginaal getoetst.
, i. Geschikt? Verbinding doel en middel
ii. Noodzakelijk? Minder ingrijpende maatregel mogelijk? Verzin hier gewoon een minder ingrijpende
maatregel en je hebt het gebrek aan noodzakelijkheid al aangetoond.
iii. Evenredigheidstoets stricto sensu. Maatregel is geschikt en noodzakelijk maar lijkt het na
belangenafweging onnodig bezwaarlijk voor geraakte partijen?
-Past het Hof zelden toe. Alleen in Carpenter toegepast uit de bundel.
-Rechtvaardigingen van beperkingen moeten altijd conform grondrechten zijn.(ERT arrest in week
5)
Gronden art 36 VWEU Cassis Rechtvaardiging
- Openbare zedelijkheid, orde en - Gaat om dwingende reden van
veiligheid algemeen belang+
- Gezondheid en leven van noodzakelijkheid/evenredigheid
personen/dieren/planten hiervan
- Nationaal artistiek - Onder meer: fiscale controles,
historisch/archeologisch bezit bescherming van de
- Bescherming volksgezondheid, de eerlijkheid der
industriële/commerciële eigendom handelstransacties en bescherming
- NOOIT puur economische belangen van de consument, doelstelling van
- !limitatief algemeen belang.
- ! Niet-limitatief
- NOOIT puur economische belangen
1. Wat is het beoordelingskader?
A. Vrijheden onderscheiden: eentje kiezen(hier dus goederen). Als er meerdere vrijheden zijn kies je
de dominante.
-Een goed is op geld waardeerbaar en heeft tastbare fysieke eigenschappen.
B. Harmonisatie plaatsgevonden? (i&ii=positieve integratie iii=negatieve integratie)
i. Harmonisatie-> volg secundaire regels; verlaat stappenplan
ii. Gedeeltelijk/minimum-harmonisatie-> volg stappenplan alleen voor het deel dat buiten de
harmonisatie valt, verlaat voor de rest
iii. Geen Harmonisatie-> beoordelen onder het verdrag, naar stap 2
2. Valt de casus binnen de reikwijdte van het vrij verkeer van goederen?
Er dient sprake te zijn van een grensoverschrijdend effect. Dus een goed gaat ergens de grens over.
Dit wordt soepel beredeneerd door het Hof.
-Dus N.V.T. op omgekeerde discriminatie, volledig interne situaties, intern binnen de lidstaat
product eisen op puur binnenlandse producten
3. Is er rechtstreekse werking?
i. Art 34 VWEU heeft rechtstreekse verticale werking (Dassonville)
ii. Indirecte horizontaal effect. Art. 34 VWEU kan worden ingeroepen tegen nalaten van de overheid
om op te treden tegen duurzame beperkingen van het vrij verkeer door individuen (Spaanse
Aardbeien, Schmidberger).
4. Is er een beperking van het vrij verkeer van goederen?
A. Tarifaire belemmeringen?
i. Douanerechten en heffingen van gelijke werking ex art. 30 VWEU
=Alle belasting of verkapte belasting die wordt geheven op het overschrijden van een grens
- Dus tussen twee lidstaten
- Absoluut verbod zonder benedengrens
- Uitzonderingen: redelijke vergoeding(niet snel aan de orde), zie Athena slide
- Geen Rechtvaardigingsgronden
ii. Discriminerende of Protectionistische binnenlandse belastingen ex art 110 VWEU
A. Alinea 1: Gelijksoortige producten?(kijken naar productieproces,prijs,enquete)
- Algemeen verbod op directe discriminatie,o.g.v. nationaliteit (Outkompu)
- Verbod op indirecte discriminatie (Humblot) tenzij objectief gerechtvaardigd
B. Alinea 2: Protectionistische belasting?
- Buitenlandse producten die niet gelijksoortig zijn aan binnenlandse producten maar wel
potentieel met elkaar concurreren. Wanneer concurreren? Vraag substitutie,
consumentenvoorkeur.
- Ging ( Commissie Tegen VK) over. VK had hoge belasting op wijn, laag op pils terwijl er
veel pils wordt geproduceerd in de VK.
Alleen van toepassing op indirecte belastingen zoals BTW en Accijnzen. Het gaat echt om belastingen
die niet worden geheven bij het overschrijden van een grens. ! Je stelt jezelf de vraag, is er sprake
van discriminatie of van protectionisme.
,* Als antwoord moet je dan concluderen dat er een schending is van art. 110 VWEU, als dit het geval
is natuurlijk.
C. Is er een objectieve rechtvaardiging? Lijken veel op cassis rechtvaardigingen. Alle belastingregels
kan je namelijk rechtvaardigen met een beroep op objectieve gronden ex Outkompu ro 30. Dit is
echter nog nooit aangenomen!
B. Non-Tarifaire belemmeringen (4 soorten)
1. Kwantitatieve invoerbeperking( quota. 0 is ook een quota)
2. Maatregel van gelijke werking
= Iedere handelsregeling der lidstaten die de intracommunautaire handel
rechtsreeks/daadwerkelijk/potentieel kan belemmeren (Dassonville)
i. Producteis ( Volgt uit Cassis de Dijon. Reden hiervoor? Door wederzijdse erkenning zijn die MWVG)
ii. Gebruiksverbod (Volgt uit Italiaanse Aanhangwagens)
- Een gebruiksverbod kan ook een MVGW zijn maar wordt vastgesteld via een andere
toets (markttoegang) maar wel min of meer via de Dassonville regel, dus moet die
gerechtvaardigd worden. Gebruik moet wel echt aanzienlijk worden beperkt
- Maar evenredigheidstoets heel soepel bij gebruiksverbod
iii. Regels over (verkoop)prijzen (Scotch Whiskey Association)
iiii. Verkoopmodaliteiten ( Familiapress geeft onderscheid met producteis)
= Ziet niet op samenstelling van het product maar op de omstandigheden waaronder een product
wordt verkocht. VB: (Gourmet): algeheel verbod op televisiereclame voor alcohol.
Het gaat hier echt om een discriminatie toets. Voor de lidstaten is het makkelijker om hier aan te
tonen dat er geen sprake is van een MVGW via Keck. Dassonville formule wordt als het ware een
beetje ingeperkt hier.
! Twee mitsen van Keck !
i. Verkoopmod. geldt voor alle marktdeelnemers
-Gaat over de relevante markt waarop de maatregel van toepassing is
ii. Geen (in)directe discriminatie voor ingevoerde producten/goederen
Voldaan aan mitsen van Keck= GEEN MVGW
5. Is er een rechtvaardiging voor de beperking?
A. Is er een rechtvaardigingsrond?
i. Kwantitatieve invoerbeperking en MVGW met onderscheid(directe discriminatie) kunnen alleen
gerechtvaardigd worden door art. 36 VWEU
ii. MVGW zonder onderscheid( indirecte discriminatie of geen discriminatie) kunnen gerechtvaardigd
worden door art. 36 VWEU en de Cassis Rechtvaardigingen(algemene formulering in Gebhard ro.
37)
-openbare orde(Hier vallen grondrechten onder ex Omega Spielhallen)
B. Is de beperking evenredig? Des te politiek gevoeliger de zaak des te minder streng de
evenredigheidstoets. Werkt vice-versa. Er wordt dan door het Hof marginaal getoetst.
, i. Geschikt? Verbinding doel en middel
ii. Noodzakelijk? Minder ingrijpende maatregel mogelijk? Verzin hier gewoon een minder ingrijpende
maatregel en je hebt het gebrek aan noodzakelijkheid al aangetoond.
iii. Evenredigheidstoets stricto sensu. Maatregel is geschikt en noodzakelijk maar lijkt het na
belangenafweging onnodig bezwaarlijk voor geraakte partijen?
-Past het Hof zelden toe. Alleen in Carpenter toegepast uit de bundel.
-Rechtvaardigingen van beperkingen moeten altijd conform grondrechten zijn.(ERT arrest in week
5)
Gronden art 36 VWEU Cassis Rechtvaardiging
- Openbare zedelijkheid, orde en - Gaat om dwingende reden van
veiligheid algemeen belang+
- Gezondheid en leven van noodzakelijkheid/evenredigheid
personen/dieren/planten hiervan
- Nationaal artistiek - Onder meer: fiscale controles,
historisch/archeologisch bezit bescherming van de
- Bescherming volksgezondheid, de eerlijkheid der
industriële/commerciële eigendom handelstransacties en bescherming
- NOOIT puur economische belangen van de consument, doelstelling van
- !limitatief algemeen belang.
- ! Niet-limitatief
- NOOIT puur economische belangen
