Begrippen Contextuele Hulpverlening
4 dimensies:
1. 1e dimensie dimensie van de feiten.
Objectiveerbare feiten die van invloed zijn op iemands leven. Voorbeeld: ik ben 23
jaar, mijn ouders zijn getrouwd, ik woon in Leiden. (Feiten hebben ook gevolgen).
2. 2e dimensie dimensie van de psychologie.
Heeft betrekking op het innerlijk van het individu. Voorbeeld: karakter,
temperament, hoe je omgaat met bepaalde dingen.
3. 3e dimensie dimensie van de interactie.
Het gebied waarmee de systeemtheorie zich bezighoudt. De gedachte ontstaat dat
een probleemgezinslid een symptoom is van een probleemgezin. Voorbeeld: hoe
mensen met elkaar omgaan.
4. 4e dimensie dimensie van de relationele ethiek.
Uitgangspunt is dat recht en rechtvaardigheid mensen ten diepste motiveert en
aanzet tot verandering in de richting van “recht doen” aan anderen en zichzelf.
Begrippen als loyaliteit, balans van geven en nemen, vertrouwen,
verantwoordelijkheid, dialoog en legaat staan centraal.
Het gaat niet om de normen van buitenaf, maar om de intrinsieke
rechtvaardigheid binnen familierelaties. Het gaat altijd om de balans van geven en
nemen binnen die relatie.
Deze dynamiek kan leiden tot verbetering van de toekomst van familieleden, maar
ook tot het zich steeds herhalen van destructieve patronen. Contextuele
hulpverlening richt zich dan ook voornamelijk op het beïnvloeden van die
dynamiek.
Loyaliteit = trouw zijn aan mensen die iets voor je betekenen.
Het gaat om relationeel loyaal zijn.
Het gaat om een wederzijds ertoe doen, op basis van trouw en betrouwbaarheid.
Verticale loyaliteit = loyaliteit in generaties (opa, vader, zoon). Loyaliteit tussen ouders
en kind, het verbindt de ene generatie met de andere.
Horizontale loyaliteit = loyaliteit in gekozen relaties en generatiegenoten
(partnerrelatie aangaan met man, vrienden), (geen bloedverwanten).
Loyaliteit die bestaat ten aanzien van gekozen relaties.
Verworven door verdiensten ten gevolge van wederzijdse zorg en aandacht.
Horizontale relaties kunnen worden beëindigd zonder blijvende schadelijke
gevolgen.
Ook loyaliteit aan broers en zussen.
Diagonale loyaliteit = loyaliteit aan broers & zussen. (Hebben ook existentiële loyaliteit
je bent loyaal aan hen, omdat ook zij tot het gezin van je ouders behoren).
Existentiële loyaliteit = is gebaseerd op het feit dat een kind zijn leven heeft gekregen
van zijn ouders. Door het existentiële feit dat een kind zijn leven en overleven te danken
heeft aan zijn ouders, is het kind loyaliteit aan hen verschuldigd.
Aan hen van wie men het leven ontving en anderzijds om verworven loyaliteit die
wordt opgebouwd.
Verworven loyaliteit = loyaliteit dat ontstaat op basis van verdiensten. De existentiële
loyaliteit wordt versterkt door alles wat de ouders in de loop van zijn ontwikkeling voor
hem doen en tevens door wat het kind voor zijn ouders doet.
, Loyaliteitsconflicten = bij een loyaliteitsconflict gaat het om de keuze tussen twee
loyaliteiten ten aanzien van twee verschillende mensen.
Betreft een triadisch probleem steeds moet er een keuze worden gemaakt
tussen de loyaliteit van de één ten opzichte van de ander. (Bijvoorbeeld een
jongen die moet kiezen tussen de wensen van zijn vrienden om met hen op
vakantie te gaan en de verwachtingen van zijn ouders die nog graag willen dat hij
met hen meegaat.
Bij een conflict tussen een verticale en horizontale loyaliteit weegt de verticale
loyaliteit uiteindelijk zwaarder existentiële element speelt een rol.
Het welslagen van de horizontale loyaliteit is afhankelijk van de mate waarin deze
wordt gedragen door de verticale loyaliteit.
In dialoog kan men dit dilemma tot een goed einde brengen.
Gespleten loyaliteit = Een kind wil van natura, omdat het van hen beide afstamt,
geven en ontvangen van en aan beide ouders.
Wanneer één van beide ouders wegens chronisch wantrouwen tegenover de andere
ouder het kind belemmert om zorg te dragen voor en te ontvangen van de andere ouder,
raak het kind in een gespleten loyaliteit.
Het kind kan slechts loyaal zijn aan de ene ouder, ten koste van zijn loyaliteit aan
de andere ouder (door het kind ervaren als verraad).
Het kind kan dus niet goed doen, maar blijft extreem inspannen om voor beide
ouders te zorgen, ten koste van zichzelf.
Onzichtbare loyaliteit = Als een kind in een gespleten loyaliteit zit: als het kind van de
ene ouder niet openlijk loyaal mag zijn naar de andere ouder gaat de loyaliteit
“ondergronds”: het kind verbergt zijn loyaliteit naar de betreffende ouder.
Dit gebeurt vaak onbewust en kan zich uiten in bijvoorbeeld hetzelfde gedrag
gaan vertonen als de benadeelde ouder of dezelfde studie kiezen.
Onzichtbare loyaliteit belemmert een evenwichtige uitgroei van de persoonlijkheid,
omdat het kind niet zichzelf kan zijn, niet openlijk kan geven en ontvangen.
Overloyaal zijn = Iemand blijft op zichtbare wijze in te sterke mate beschikbaar voor de
ouders, hij is overdreven loyaal.
Legaat = dat deel van immaterieel erfgoed dat men verdienstelijk kan maken voor
zichzelf en het nageslacht. Een kind krijgt van beide ouders een erfenis.
Betreft twee verschillende eerdere generaties: vaders en moeders kant bij
botsing (bijvoorbeeld ouders met een verschillende godsdienstige achtergrond:
legaatconflict.
Je krijgt als kind een erfenis mee muzikaal of creatief zijn of de sfeer in huis,
scheiding.
Het kind krijgt niet alleen een “erfenis”, maar tegelijkertijd een opdracht: er wordt
van een kind verwacht dat het iets constructiefs met zijn erfenis gaat doen.
Legaat = altijd positief! Wordt positief beleefd: er is sprake van vertrouwen,
trouw en verplichting.
Gaat om de belangen van de toekomstige generatie die behartigd worden.
Een legaat kan je uit de geschiedenis meekrijgen.
Voorbeeld: bepaalde gebeurtenissen als adoptie, scheiding, successen, overlijden,
immigratie, mishandeling en oorlog hebben hun invloed op de volgende generatie.
Zo moeten de inmiddels volwassen kinderen in het reine zien te komen met een
erfenis van schaamte en schuld, bijvoorbeeld ontstaan doordat hun ouders lid
waren van de NSB tijdens WO II. Zij moeten dit op de een of andere manier
integreren in hun leven.
Centraal staat dat iemand met de erfenis iets doet wat een bijdrage levert aan de
kwaliteit van het bestaan.
4 dimensies:
1. 1e dimensie dimensie van de feiten.
Objectiveerbare feiten die van invloed zijn op iemands leven. Voorbeeld: ik ben 23
jaar, mijn ouders zijn getrouwd, ik woon in Leiden. (Feiten hebben ook gevolgen).
2. 2e dimensie dimensie van de psychologie.
Heeft betrekking op het innerlijk van het individu. Voorbeeld: karakter,
temperament, hoe je omgaat met bepaalde dingen.
3. 3e dimensie dimensie van de interactie.
Het gebied waarmee de systeemtheorie zich bezighoudt. De gedachte ontstaat dat
een probleemgezinslid een symptoom is van een probleemgezin. Voorbeeld: hoe
mensen met elkaar omgaan.
4. 4e dimensie dimensie van de relationele ethiek.
Uitgangspunt is dat recht en rechtvaardigheid mensen ten diepste motiveert en
aanzet tot verandering in de richting van “recht doen” aan anderen en zichzelf.
Begrippen als loyaliteit, balans van geven en nemen, vertrouwen,
verantwoordelijkheid, dialoog en legaat staan centraal.
Het gaat niet om de normen van buitenaf, maar om de intrinsieke
rechtvaardigheid binnen familierelaties. Het gaat altijd om de balans van geven en
nemen binnen die relatie.
Deze dynamiek kan leiden tot verbetering van de toekomst van familieleden, maar
ook tot het zich steeds herhalen van destructieve patronen. Contextuele
hulpverlening richt zich dan ook voornamelijk op het beïnvloeden van die
dynamiek.
Loyaliteit = trouw zijn aan mensen die iets voor je betekenen.
Het gaat om relationeel loyaal zijn.
Het gaat om een wederzijds ertoe doen, op basis van trouw en betrouwbaarheid.
Verticale loyaliteit = loyaliteit in generaties (opa, vader, zoon). Loyaliteit tussen ouders
en kind, het verbindt de ene generatie met de andere.
Horizontale loyaliteit = loyaliteit in gekozen relaties en generatiegenoten
(partnerrelatie aangaan met man, vrienden), (geen bloedverwanten).
Loyaliteit die bestaat ten aanzien van gekozen relaties.
Verworven door verdiensten ten gevolge van wederzijdse zorg en aandacht.
Horizontale relaties kunnen worden beëindigd zonder blijvende schadelijke
gevolgen.
Ook loyaliteit aan broers en zussen.
Diagonale loyaliteit = loyaliteit aan broers & zussen. (Hebben ook existentiële loyaliteit
je bent loyaal aan hen, omdat ook zij tot het gezin van je ouders behoren).
Existentiële loyaliteit = is gebaseerd op het feit dat een kind zijn leven heeft gekregen
van zijn ouders. Door het existentiële feit dat een kind zijn leven en overleven te danken
heeft aan zijn ouders, is het kind loyaliteit aan hen verschuldigd.
Aan hen van wie men het leven ontving en anderzijds om verworven loyaliteit die
wordt opgebouwd.
Verworven loyaliteit = loyaliteit dat ontstaat op basis van verdiensten. De existentiële
loyaliteit wordt versterkt door alles wat de ouders in de loop van zijn ontwikkeling voor
hem doen en tevens door wat het kind voor zijn ouders doet.
, Loyaliteitsconflicten = bij een loyaliteitsconflict gaat het om de keuze tussen twee
loyaliteiten ten aanzien van twee verschillende mensen.
Betreft een triadisch probleem steeds moet er een keuze worden gemaakt
tussen de loyaliteit van de één ten opzichte van de ander. (Bijvoorbeeld een
jongen die moet kiezen tussen de wensen van zijn vrienden om met hen op
vakantie te gaan en de verwachtingen van zijn ouders die nog graag willen dat hij
met hen meegaat.
Bij een conflict tussen een verticale en horizontale loyaliteit weegt de verticale
loyaliteit uiteindelijk zwaarder existentiële element speelt een rol.
Het welslagen van de horizontale loyaliteit is afhankelijk van de mate waarin deze
wordt gedragen door de verticale loyaliteit.
In dialoog kan men dit dilemma tot een goed einde brengen.
Gespleten loyaliteit = Een kind wil van natura, omdat het van hen beide afstamt,
geven en ontvangen van en aan beide ouders.
Wanneer één van beide ouders wegens chronisch wantrouwen tegenover de andere
ouder het kind belemmert om zorg te dragen voor en te ontvangen van de andere ouder,
raak het kind in een gespleten loyaliteit.
Het kind kan slechts loyaal zijn aan de ene ouder, ten koste van zijn loyaliteit aan
de andere ouder (door het kind ervaren als verraad).
Het kind kan dus niet goed doen, maar blijft extreem inspannen om voor beide
ouders te zorgen, ten koste van zichzelf.
Onzichtbare loyaliteit = Als een kind in een gespleten loyaliteit zit: als het kind van de
ene ouder niet openlijk loyaal mag zijn naar de andere ouder gaat de loyaliteit
“ondergronds”: het kind verbergt zijn loyaliteit naar de betreffende ouder.
Dit gebeurt vaak onbewust en kan zich uiten in bijvoorbeeld hetzelfde gedrag
gaan vertonen als de benadeelde ouder of dezelfde studie kiezen.
Onzichtbare loyaliteit belemmert een evenwichtige uitgroei van de persoonlijkheid,
omdat het kind niet zichzelf kan zijn, niet openlijk kan geven en ontvangen.
Overloyaal zijn = Iemand blijft op zichtbare wijze in te sterke mate beschikbaar voor de
ouders, hij is overdreven loyaal.
Legaat = dat deel van immaterieel erfgoed dat men verdienstelijk kan maken voor
zichzelf en het nageslacht. Een kind krijgt van beide ouders een erfenis.
Betreft twee verschillende eerdere generaties: vaders en moeders kant bij
botsing (bijvoorbeeld ouders met een verschillende godsdienstige achtergrond:
legaatconflict.
Je krijgt als kind een erfenis mee muzikaal of creatief zijn of de sfeer in huis,
scheiding.
Het kind krijgt niet alleen een “erfenis”, maar tegelijkertijd een opdracht: er wordt
van een kind verwacht dat het iets constructiefs met zijn erfenis gaat doen.
Legaat = altijd positief! Wordt positief beleefd: er is sprake van vertrouwen,
trouw en verplichting.
Gaat om de belangen van de toekomstige generatie die behartigd worden.
Een legaat kan je uit de geschiedenis meekrijgen.
Voorbeeld: bepaalde gebeurtenissen als adoptie, scheiding, successen, overlijden,
immigratie, mishandeling en oorlog hebben hun invloed op de volgende generatie.
Zo moeten de inmiddels volwassen kinderen in het reine zien te komen met een
erfenis van schaamte en schuld, bijvoorbeeld ontstaan doordat hun ouders lid
waren van de NSB tijdens WO II. Zij moeten dit op de een of andere manier
integreren in hun leven.
Centraal staat dat iemand met de erfenis iets doet wat een bijdrage levert aan de
kwaliteit van het bestaan.
