Multimorbiditeit Programma doelen
1. De complexiteit van multimorbiditeit verklaren.
Chronische aandoening: een aandoening die minstens 1 jaar of langer duurt en doorlopend
om medische aandacht vraagt en/of de dagelijkse activiteiten beperkt. Het kan hierbij gaan
om een lichamelijke aandoening, zoals diabetes mellitus, COPD of diverse vormen van
reuma, of een psychische of cognitieve aandoening zoals een depressie, middelenmisbruik
of dementie.
Comorbiditeit: de aanwezigheid van een aandoening naast een primaire, centraal staande
ziekte of aandoening.
Multimorbiditeit: de aanwezigheid van twee of meer chronische aandoeningen waarbij de
ene aandoening niet méér centraal staat dan een andere.
2. De symptomen van de volgende ziektebeelden uit de pathofysiologie van de
ziektebeelden beredeneren, en de wederzijdse beinvloeding tussen de
verschillende aandoeningen beschrijven: gezichtsstoornissen, dementie, hart- en
vaatziekten, artrose, diabetes mellitus, COPD, CVA, osteoporose, infecties van de
luchtwegen, kanker, nierinsufficientie, angst, depressie, anemie.
3. De prognose, het diagnostisch onderzoek en de behandeling van de volgende
ziektebeelden relateren aan de onderliggende pathofysiologie en in eigen woorden
beschrijven: gezichtsstoornissen, dementie, hart- en vaatziekten, artrose, diabetes
mellitus, COPD, CVA, osteoporose, infecties van de luchtwegen, kanker,
nierinsufficientie, angst, depressie, anemie.
4. Het ontstaan van veelvoorkomende complicaties verklaren en het mogelijke
beloop beredeneren bij ouderen met multimorbiditeit van twee of meer van de
volgende ziektebeelden: gezichtsstoornissen, dementie, hart- en vaatziekten,
artrose, diabetes mellitus, COPD, CVA, osteoporose, infecties van de luchtwegen,
kanker, nierinsufficientie, angst, depressie, anemie.
5. De gevolgen voor de autonomie van de patiënt en voor diens participatie in de
maatschappij beredeneren van (een combinatie van) de volgende aandoeningen:
gezichtsstoornissen, dementie, hart- en vaatziekten, artrose, diabetes mellitus,
COPD, CVA, osteoporose, infecties van de luchtwegen, kanker, nierinsufficientie,
angst, depressie, anemie.
,Dementie
Verzamelnaam voor stoornissen waarbij de hogere verstandelijke vermogens achteruitgaan.
Naar schatting zijn er in nederland 250 000 mensen met een vorm van dementie.
Typen:
- Ziekte van alzheimer
- Vasculaire dementie
- Zeldzame gevallen van dementie:
o Frontotemporale dementie
o Dementie bij parkinson
o Dementie bij lewylichaampjes
- Rest <5%, waaronder:
o Ziekte van creutzfeldt-Jakob
o Dementie bij huntington
o Organo psycho syndroom (schildersziekte)
Symptomen:
Geheugenstoornissen
Ten minste een van de volgende cognitieve functiestoornissen:
- Afasie (verlies van vermogen om geschreven/gesproken taal te gebruiken/begrijpen)
- Agnosie (herkennen van voorwerpen en te associëren met hun functie)
- Apraxie (verlies van uitvoeren waarbij patroon of volgorde onthouden moet worden)
- Problemen met plannen, organiseren en abstraheren
- Deze problemen dienen een duidelijk negatieve invloed te hebben op werk, relatie
en sociale activiteiten.
Prognose:
Onderzoek & diagnose:
Behandeling:
Complicaties:
Gevolgen autonomie:
, Alzheimer
Symptomen
- Begin: geheugenstoornissen, apraxie, agnosie, gedragsveranderingen,
stemmingsstoornissen, wanen, hallucinaties
- Later: verdere taalstoornissen zoals echolalie, neurologische verschijnselen, primieve
reflexen
- Eindstadium: apathie, incontinentie, periodes van schreeuwen, stijve gewrichten en
verhoogde spiertonus.
Risicofactoren:
- Hoge leeftijd
- Positieve familieanamnese
- Syndroom van down.
Oorzaak:
Verhoogde afbraak APP, dit leidt tot ophoping beta-amyloide, instabiel worden tau-eiwit,
hierdoor sterven neurons van de cerbrale cortex af en blijven er tangles over. De
ophopende beta-amyloiden vormen plaques.
Onderzoek & diagnose:
- Labonderzoek (uitsluiten andere oorzaken)
- Lumbaalpunctie: verlaagd amyloide-beta en verhoogd tau-eiwit
- CT/MRI: atrofie van de hippocampus en vergrote hersenventrikels.
Behandeling
- Symptomatisch, genezen niet mogelijk
- Choline esteraseremmers
- Behandelen comorbiditeiten zoals slaapstoornissen, stemmingsstoornissen en delier.
Prognose
- Langzaam progressief
- Gemiddelde ziekteduur 8 jaar, korter indien aanvang op jongere leeftijd
- Overlijden tgv cachexie, uremie, cardiovasculaire aandoeningen en
(aspiratie)pneumonie.
Vasculaire dementie
Oorzaak:
- Beschadiging bloedvaten, afname doorbloeding
- Beloop afhankelijk van aard, uitgebreidheid en plaats afwijkingen
Risicofactoren:
- Hypertensie
- Dm
- Overgewicht
- Myocardinfarct
- Roken
- Boezemfibrilleren
- Perifeer vaatlijden
1. De complexiteit van multimorbiditeit verklaren.
Chronische aandoening: een aandoening die minstens 1 jaar of langer duurt en doorlopend
om medische aandacht vraagt en/of de dagelijkse activiteiten beperkt. Het kan hierbij gaan
om een lichamelijke aandoening, zoals diabetes mellitus, COPD of diverse vormen van
reuma, of een psychische of cognitieve aandoening zoals een depressie, middelenmisbruik
of dementie.
Comorbiditeit: de aanwezigheid van een aandoening naast een primaire, centraal staande
ziekte of aandoening.
Multimorbiditeit: de aanwezigheid van twee of meer chronische aandoeningen waarbij de
ene aandoening niet méér centraal staat dan een andere.
2. De symptomen van de volgende ziektebeelden uit de pathofysiologie van de
ziektebeelden beredeneren, en de wederzijdse beinvloeding tussen de
verschillende aandoeningen beschrijven: gezichtsstoornissen, dementie, hart- en
vaatziekten, artrose, diabetes mellitus, COPD, CVA, osteoporose, infecties van de
luchtwegen, kanker, nierinsufficientie, angst, depressie, anemie.
3. De prognose, het diagnostisch onderzoek en de behandeling van de volgende
ziektebeelden relateren aan de onderliggende pathofysiologie en in eigen woorden
beschrijven: gezichtsstoornissen, dementie, hart- en vaatziekten, artrose, diabetes
mellitus, COPD, CVA, osteoporose, infecties van de luchtwegen, kanker,
nierinsufficientie, angst, depressie, anemie.
4. Het ontstaan van veelvoorkomende complicaties verklaren en het mogelijke
beloop beredeneren bij ouderen met multimorbiditeit van twee of meer van de
volgende ziektebeelden: gezichtsstoornissen, dementie, hart- en vaatziekten,
artrose, diabetes mellitus, COPD, CVA, osteoporose, infecties van de luchtwegen,
kanker, nierinsufficientie, angst, depressie, anemie.
5. De gevolgen voor de autonomie van de patiënt en voor diens participatie in de
maatschappij beredeneren van (een combinatie van) de volgende aandoeningen:
gezichtsstoornissen, dementie, hart- en vaatziekten, artrose, diabetes mellitus,
COPD, CVA, osteoporose, infecties van de luchtwegen, kanker, nierinsufficientie,
angst, depressie, anemie.
,Dementie
Verzamelnaam voor stoornissen waarbij de hogere verstandelijke vermogens achteruitgaan.
Naar schatting zijn er in nederland 250 000 mensen met een vorm van dementie.
Typen:
- Ziekte van alzheimer
- Vasculaire dementie
- Zeldzame gevallen van dementie:
o Frontotemporale dementie
o Dementie bij parkinson
o Dementie bij lewylichaampjes
- Rest <5%, waaronder:
o Ziekte van creutzfeldt-Jakob
o Dementie bij huntington
o Organo psycho syndroom (schildersziekte)
Symptomen:
Geheugenstoornissen
Ten minste een van de volgende cognitieve functiestoornissen:
- Afasie (verlies van vermogen om geschreven/gesproken taal te gebruiken/begrijpen)
- Agnosie (herkennen van voorwerpen en te associëren met hun functie)
- Apraxie (verlies van uitvoeren waarbij patroon of volgorde onthouden moet worden)
- Problemen met plannen, organiseren en abstraheren
- Deze problemen dienen een duidelijk negatieve invloed te hebben op werk, relatie
en sociale activiteiten.
Prognose:
Onderzoek & diagnose:
Behandeling:
Complicaties:
Gevolgen autonomie:
, Alzheimer
Symptomen
- Begin: geheugenstoornissen, apraxie, agnosie, gedragsveranderingen,
stemmingsstoornissen, wanen, hallucinaties
- Later: verdere taalstoornissen zoals echolalie, neurologische verschijnselen, primieve
reflexen
- Eindstadium: apathie, incontinentie, periodes van schreeuwen, stijve gewrichten en
verhoogde spiertonus.
Risicofactoren:
- Hoge leeftijd
- Positieve familieanamnese
- Syndroom van down.
Oorzaak:
Verhoogde afbraak APP, dit leidt tot ophoping beta-amyloide, instabiel worden tau-eiwit,
hierdoor sterven neurons van de cerbrale cortex af en blijven er tangles over. De
ophopende beta-amyloiden vormen plaques.
Onderzoek & diagnose:
- Labonderzoek (uitsluiten andere oorzaken)
- Lumbaalpunctie: verlaagd amyloide-beta en verhoogd tau-eiwit
- CT/MRI: atrofie van de hippocampus en vergrote hersenventrikels.
Behandeling
- Symptomatisch, genezen niet mogelijk
- Choline esteraseremmers
- Behandelen comorbiditeiten zoals slaapstoornissen, stemmingsstoornissen en delier.
Prognose
- Langzaam progressief
- Gemiddelde ziekteduur 8 jaar, korter indien aanvang op jongere leeftijd
- Overlijden tgv cachexie, uremie, cardiovasculaire aandoeningen en
(aspiratie)pneumonie.
Vasculaire dementie
Oorzaak:
- Beschadiging bloedvaten, afname doorbloeding
- Beloop afhankelijk van aard, uitgebreidheid en plaats afwijkingen
Risicofactoren:
- Hypertensie
- Dm
- Overgewicht
- Myocardinfarct
- Roken
- Boezemfibrilleren
- Perifeer vaatlijden
