SAMENVATTING
CONSUMER
MARKETING
K.D.
Academiejaar: 2021-2022
,Inhoudsopgave
0. INLEIDING ALGEMENE PSYCHOLOGIE......................................................................................................... 5
0.1. STUDIE VAN HET BEWUSTZIJN......................................................................................................................5
0.2. STUDIE VAN HET ONBEWUSTE......................................................................................................................5
0.2.1. Sigmund Freud (1856-1939)..................................................................................................................5
0.3. GEDRAGSWETENSCHAP................................................................................................................................6
0.3.1. Edward Thorndike (1874-1949).............................................................................................................6
0.4. GEDRAGSWETENSCHAP................................................................................................................................7
0.4.1. Pavlov (1849-1936)................................................................................................................................7
0.4.2. Het behaviorisme...................................................................................................................................7
0.4.3. Woodworth (1869-1962).......................................................................................................................7
0.5. COGNITIEVE WETENSCHAP...........................................................................................................................7
0.5.1. Automatische processen.......................................................................................................................8
0.5.2. Bewuste processen................................................................................................................................8
0.6. SYNTHESE......................................................................................................................................................8
0.7. DOMEINEN IN DE PSYCHOLOGIE – 5 BASISDISCIPLINES...............................................................................9
0.7.1. Functieleer.............................................................................................................................................9
0.7.2. Persoonlijkheidspsychologie..................................................................................................................9
0.7.3. Ontwikkelingspsychologie.....................................................................................................................9
0.7.4. Sociale psychologie................................................................................................................................9
0.7.5. Methodenleer........................................................................................................................................9
0.8. DOMEINEN IN DE PSYCHOLOGIE – THEORETISCHE EN TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE...................................9
1. WAT IS CONSUMENTENGEDRAG.............................................................................................................. 10
1.1. DEFINITIE CONSUMENTENGEDRAG............................................................................................................10
1.2. AANBOD VAN GOEDEREN EN DIENSTEN....................................................................................................10
1.2.1. De consumptiecultuur.........................................................................................................................11
1.3. MARKETING VS. (CONSUMENTEN)PSYCHOLOGIE......................................................................................11
1.4. BENADERING VAN CONSUMENTENGEDRAG..............................................................................................11
1.5. BELANGENGROEPEN...................................................................................................................................11
1.5.1. Consumentenorganisaties...................................................................................................................12
1.6. BELANG VAN CONSUMENTENGEDRAG......................................................................................................12
2. INFORMATIEVERWERKING....................................................................................................................... 13
2.1. STIMULI.......................................................................................................................................................13
2.2. BLOOTSTELLING..........................................................................................................................................13
2.3. GEWAARWORDING.....................................................................................................................................14
2.3.1. Gewaarwording door zicht..................................................................................................................15
2.3.2. Gewaarwording door gehoor..............................................................................................................15
2.3.3. Gewaarwording door smaak...............................................................................................................16
2.3.4. Gewaarwording door reuk..................................................................................................................16
2.3.5. Gewaarwording door tast....................................................................................................................16
2.3.6. Kruismodaliteit....................................................................................................................................16
2.4. PERCEPTIE...................................................................................................................................................16
2.4.1. PRINCIPES VAN GESTALTPSYCHOLOGIE..............................................................................................17
Pagina 1 van 77
, 2.5. AANDACHT..................................................................................................................................................18
2.5.2. Persoonlijke factoren...........................................................................................................................19
2.5.3. Stimulusfactoren..................................................................................................................................19
2.6. BEGRIP.........................................................................................................................................................19
2.7. GEHEUGEN..................................................................................................................................................20
2.8. ONDERZOEK................................................................................................................................................21
2.8.1. Exposure fase.......................................................................................................................................21
2.8.2. Attentie fase.........................................................................................................................................21
2.8.3. Begrip-fase...........................................................................................................................................22
2.8.4. Onthoud fase.......................................................................................................................................22
3. MOTIVATIE, MIDDELEN, OPPORTUNITEIT.................................................................................................23
3.1. MOTIVATIE..................................................................................................................................................23
3.1.1. Wat bepaald motivatie........................................................................................................................24
3.1.2. Oorsprong motivatie............................................................................................................................28
3.1.3. Effecten van motivatie.........................................................................................................................29
3.2. MIDDELEN...................................................................................................................................................30
3.2.1. Productkennis en ervaring...................................................................................................................30
3.2.2. Cognitieve stijl......................................................................................................................................31
3.2.3. Complexiteit van de informatie...........................................................................................................31
3.2.4. Intelligentie, leeftijd.............................................................................................................................31
3.2.5. Financiële middelen.............................................................................................................................31
3.3. OPPORTUNITEITEN......................................................................................................................................31
3.3.1. Tijd.......................................................................................................................................................31
3.3.2. Afleiding...............................................................................................................................................32
4. EMOTIES EN ATTITUDES........................................................................................................................... 33
4.1. EMOTIES......................................................................................................................................................33
4.2. ATTITUDEVORMING....................................................................................................................................34
4.2.1. Ontstaan van attitudes........................................................................................................................34
4.2.2. Componenten van attitudes................................................................................................................35
4.3. METEN VAN ATTITUDES..............................................................................................................................36
4.3.1. Multi-attribuutmodel...........................................................................................................................36
4.4. ATTITUDE EN GEDRAG................................................................................................................................37
4.5. BEÏNVLOEDEN VAN ATTITUDES...................................................................................................................37
4.5.1. Cognitieve respons..............................................................................................................................38
4.5.2. Expectancy-value model.....................................................................................................................39
4.5.3. Affectieve attitudevorming..................................................................................................................39
4.5.4. Simple believes....................................................................................................................................39
4.5.5. Lage betrokkenheid – affectieve attitudevorming..............................................................................40
5. LEERPROCESSEN....................................................................................................................................... 41
5.1. LEREN..........................................................................................................................................................41
5.1.1. Herhaling..............................................................................................................................................42
5.1.2. Bevestiging...........................................................................................................................................42
5.1.3. Generalisatie........................................................................................................................................42
5.1.4. Discriminatie........................................................................................................................................42
6. PERSOONLIJKHEID EN LEVENSSTIJL........................................................................................................... 43
6.1. MOTIVATIE..................................................................................................................................................43
6.1.1. Wat bepaald motivatie?......................................................................................................................43
Pagina 2 van 77
, 6.2. PERSOONLIJKE RELEVANTIE........................................................................................................................43
6.2.1. Persoonlijkheid....................................................................................................................................43
6.2.2. Levensstijl............................................................................................................................................44
6.2.3. Identiteitsbesef....................................................................................................................................46
6.3. PERSOONLIJKHEID EN LEVENSSTIJL IN MARKETING...................................................................................46
6.4. WIE IS MIJN DOELGROEP?..........................................................................................................................46
7. DE CONSUMPTIECYCLUS........................................................................................................................... 47
7.1. 4 FASEN VAN DE CONSUMPTIECYCLUS.......................................................................................................47
7.1.1. Oriëntatiefase......................................................................................................................................48
7.1.2. Aankoopfase........................................................................................................................................52
7.1.3. Gebruiksfase........................................................................................................................................52
7.1.4. Afdanksfase..........................................................................................................................................52
8. GEZIN EN HUISHOUDEN........................................................................................................................... 53
8.1. DEFINITIE GEZIN..........................................................................................................................................53
8.2. FUNCTIES VAN HET GEZIN...........................................................................................................................53
8.2.1. Bieden van de economische zekerheid...............................................................................................53
8.2.2. Bieden van emotionele geborgenheid................................................................................................54
8.2.3. Aanleren van een levensstijl................................................................................................................54
8.2.4. Socialisatie als consument...................................................................................................................54
8.3. CONSUMPTIEVE BESLISSINGEN EN ROLLEN IN HET GEZIN.........................................................................54
8.3.1. DMU.....................................................................................................................................................55
8.4. INVLOED VAN KINDEREN IN HET BESLISSINGSPROCES...............................................................................55
8.5. KINDEREN EN RECLAME (TELEVISIE)...........................................................................................................56
8.6. DE GEZINSLEVENSCYCLUS...........................................................................................................................56
8.7. DE COHORTEN THEORIE..............................................................................................................................56
9. REFERENTIEGROEPEN- EN PERSONEN....................................................................................................... 58
9.1. SOORTEN REFERENTIEGROEPEN.................................................................................................................58
9.1.1. Normatieve referentiegroepen...........................................................................................................58
9.1.2. Comparatieve referentiegroepen........................................................................................................58
9.1.3. In- of formele referentiegroepen........................................................................................................58
9.1.4. Feitelijke en symbolische referentiegroepen......................................................................................59
9.1.5. Associatieve en dissociatieve referentiegroepen................................................................................59
9.1.6. Virtuele referentiegroep......................................................................................................................59
9.2. SOCIALE EFFECTEN IN REFERENTIEGROEPEN.............................................................................................59
9.3. INVLOED VAN REFERENTIEGROEPEN..........................................................................................................59
9.4. GEBRUIK VAN REFERENTIEGROEPSINVLOED IN DE RECLAME....................................................................60
9.5. SOCIALE COMMUNICATIE...........................................................................................................................60
11. CULTURELE INVLOEDEN.......................................................................................................................... 61
11.1. SOCIOLOGIE...............................................................................................................................................61
11.1.1. Sociaal handelen................................................................................................................................61
11.1.2. Structuur............................................................................................................................................61
11.1.3. Cultuur...............................................................................................................................................62
11.1.4. Subcultuur..........................................................................................................................................65
11.1.5. Sociale klasse.....................................................................................................................................65
11.2. CONSUMPTIEMAATSCHAPPIJ....................................................................................................................66
Pagina 3 van 77
, 11.3. TOEKOMST (NU)........................................................................................................................................67
DIENSTENMARKETING (7P’s)........................................................................................................................ 68
11.1. Product......................................................................................................................................................68
11.1.1. Assortimentbeleid.............................................................................................................................69
11.2. PRICE.........................................................................................................................................................69
11.2.1. Yield management.............................................................................................................................70
11.2.2. Betaalstrategieën...............................................................................................................................70
11.3. PLACE.........................................................................................................................................................71
11.4. PROMOTION..............................................................................................................................................71
11.4.1. Onzekerheid.......................................................................................................................................71
11.4.2. Doelen................................................................................................................................................72
11.4.3. Kanalen..............................................................................................................................................72
11.4.4. Cross-channel contentplan................................................................................................................73
11.5. PEOPLE......................................................................................................................................................73
11.5.1. personeel...........................................................................................................................................73
11.5.2. Klanten...............................................................................................................................................73
11.6. PROCES......................................................................................................................................................75
11.6.1. Core vs Auxiliary................................................................................................................................75
11.6.2. Front- en back office..........................................................................................................................75
11.6.3. Groeien..............................................................................................................................................76
11.7. PHYSICAL EVIDENCE..................................................................................................................................76
Pagina 4 van 77
,0. INLEIDING ALGEMENE PSYCHOLOGIE
0.1. STUDIE VAN HET BEWUSTZIJN
Ontstaan uit filosofie
Psychologie = “Zielkunde” porberen kijken naar de ziel van de mens (iets wat niet
tastbaar is)
Eerste psychologen: voortzetting van de zoektocht naar mysterie van de geest, het
bewustzijn
Nu: meer systematisch en objectief door gebruik van experimentele methode die
observatie en meting zou toelaten daardoor kunnen we spreken van psychologie
als wetenschap
0.2. STUDIE VAN HET ONBEWUSTE
0.2.1. Sigmund Freud (1856-1939)
Grondlegger van psycho-analyse
o Aanvankelijk enkel klinisch milieu
o Uitgegroeid tot algemene visie mbt studieobject van de
psychologie
Ontwerp van algemeen model over psychisch functioneren
0.2.1.1. Freud – Structureel model
Model van de ijsberg
ID
o Meest primitieve systeem
o ID terugvinden: kjken naar het dierenrijk daar komt
het veel meer voor dan bij de mens
o Zetel van onze driften -> streeft naar onmiddellijke
bevrediging van aandriften (honger, seks)
SUPEREGO
o Ontstaat vanuit realiteit
o Zetel van ons „geweten‟, gevormd door eisen
o Verwachtingen vanuit de onmiddellijke sociale omgeving (vooral regels opgelegd
door ouders)
EGO (of IK)
o Ontstaat door botsing met eisen van de realiteit; zetel van bewuste,
gecontroleerde gedachten en handelingen (ID >< SUPEREGO)
0.2.1.2. Freud – Topografisch model
Model van het zeeniveau
Conscious: we zijn ons slechts van een klein deel van onze persoonlijkheid bewust
- Gedachten, percepties (zeer klein stukje van hetgeen dat onze persoonlijkheid
opbouwt)
Preconscious: bevindt zich niet in ons actief bewustzijn, maar we kunnen het wel
oproepen
- Herinneringen, geheugen
Pagina 5 van 77
, Unconscious: het merendeel van wat ons drijft is begraven in het onbewuste en niet
toegankelijk
- Angsten, (irrationele) wensen, egoïstische noden,
0.3. GEDRAGSWETENSCHAP
= Observatie van waarneembaar gedrag
0.3.1. Edward Thorndike (1874-1949)
Experimentele dierpsychologie
Theorie over „trial-and-error‟ leren
Stimulus – response connectie (enkel connectie met aangenaam gevolg wordt
versterkt)
Law of effect = basiswet voor elk leerproces
Wetmatigheid uitgebreid naar opvoeding en eerder schools leren.
0.3.1.1. Operante conditionering
Pagina 6 van 77
CONSUMER
MARKETING
K.D.
Academiejaar: 2021-2022
,Inhoudsopgave
0. INLEIDING ALGEMENE PSYCHOLOGIE......................................................................................................... 5
0.1. STUDIE VAN HET BEWUSTZIJN......................................................................................................................5
0.2. STUDIE VAN HET ONBEWUSTE......................................................................................................................5
0.2.1. Sigmund Freud (1856-1939)..................................................................................................................5
0.3. GEDRAGSWETENSCHAP................................................................................................................................6
0.3.1. Edward Thorndike (1874-1949).............................................................................................................6
0.4. GEDRAGSWETENSCHAP................................................................................................................................7
0.4.1. Pavlov (1849-1936)................................................................................................................................7
0.4.2. Het behaviorisme...................................................................................................................................7
0.4.3. Woodworth (1869-1962).......................................................................................................................7
0.5. COGNITIEVE WETENSCHAP...........................................................................................................................7
0.5.1. Automatische processen.......................................................................................................................8
0.5.2. Bewuste processen................................................................................................................................8
0.6. SYNTHESE......................................................................................................................................................8
0.7. DOMEINEN IN DE PSYCHOLOGIE – 5 BASISDISCIPLINES...............................................................................9
0.7.1. Functieleer.............................................................................................................................................9
0.7.2. Persoonlijkheidspsychologie..................................................................................................................9
0.7.3. Ontwikkelingspsychologie.....................................................................................................................9
0.7.4. Sociale psychologie................................................................................................................................9
0.7.5. Methodenleer........................................................................................................................................9
0.8. DOMEINEN IN DE PSYCHOLOGIE – THEORETISCHE EN TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE...................................9
1. WAT IS CONSUMENTENGEDRAG.............................................................................................................. 10
1.1. DEFINITIE CONSUMENTENGEDRAG............................................................................................................10
1.2. AANBOD VAN GOEDEREN EN DIENSTEN....................................................................................................10
1.2.1. De consumptiecultuur.........................................................................................................................11
1.3. MARKETING VS. (CONSUMENTEN)PSYCHOLOGIE......................................................................................11
1.4. BENADERING VAN CONSUMENTENGEDRAG..............................................................................................11
1.5. BELANGENGROEPEN...................................................................................................................................11
1.5.1. Consumentenorganisaties...................................................................................................................12
1.6. BELANG VAN CONSUMENTENGEDRAG......................................................................................................12
2. INFORMATIEVERWERKING....................................................................................................................... 13
2.1. STIMULI.......................................................................................................................................................13
2.2. BLOOTSTELLING..........................................................................................................................................13
2.3. GEWAARWORDING.....................................................................................................................................14
2.3.1. Gewaarwording door zicht..................................................................................................................15
2.3.2. Gewaarwording door gehoor..............................................................................................................15
2.3.3. Gewaarwording door smaak...............................................................................................................16
2.3.4. Gewaarwording door reuk..................................................................................................................16
2.3.5. Gewaarwording door tast....................................................................................................................16
2.3.6. Kruismodaliteit....................................................................................................................................16
2.4. PERCEPTIE...................................................................................................................................................16
2.4.1. PRINCIPES VAN GESTALTPSYCHOLOGIE..............................................................................................17
Pagina 1 van 77
, 2.5. AANDACHT..................................................................................................................................................18
2.5.2. Persoonlijke factoren...........................................................................................................................19
2.5.3. Stimulusfactoren..................................................................................................................................19
2.6. BEGRIP.........................................................................................................................................................19
2.7. GEHEUGEN..................................................................................................................................................20
2.8. ONDERZOEK................................................................................................................................................21
2.8.1. Exposure fase.......................................................................................................................................21
2.8.2. Attentie fase.........................................................................................................................................21
2.8.3. Begrip-fase...........................................................................................................................................22
2.8.4. Onthoud fase.......................................................................................................................................22
3. MOTIVATIE, MIDDELEN, OPPORTUNITEIT.................................................................................................23
3.1. MOTIVATIE..................................................................................................................................................23
3.1.1. Wat bepaald motivatie........................................................................................................................24
3.1.2. Oorsprong motivatie............................................................................................................................28
3.1.3. Effecten van motivatie.........................................................................................................................29
3.2. MIDDELEN...................................................................................................................................................30
3.2.1. Productkennis en ervaring...................................................................................................................30
3.2.2. Cognitieve stijl......................................................................................................................................31
3.2.3. Complexiteit van de informatie...........................................................................................................31
3.2.4. Intelligentie, leeftijd.............................................................................................................................31
3.2.5. Financiële middelen.............................................................................................................................31
3.3. OPPORTUNITEITEN......................................................................................................................................31
3.3.1. Tijd.......................................................................................................................................................31
3.3.2. Afleiding...............................................................................................................................................32
4. EMOTIES EN ATTITUDES........................................................................................................................... 33
4.1. EMOTIES......................................................................................................................................................33
4.2. ATTITUDEVORMING....................................................................................................................................34
4.2.1. Ontstaan van attitudes........................................................................................................................34
4.2.2. Componenten van attitudes................................................................................................................35
4.3. METEN VAN ATTITUDES..............................................................................................................................36
4.3.1. Multi-attribuutmodel...........................................................................................................................36
4.4. ATTITUDE EN GEDRAG................................................................................................................................37
4.5. BEÏNVLOEDEN VAN ATTITUDES...................................................................................................................37
4.5.1. Cognitieve respons..............................................................................................................................38
4.5.2. Expectancy-value model.....................................................................................................................39
4.5.3. Affectieve attitudevorming..................................................................................................................39
4.5.4. Simple believes....................................................................................................................................39
4.5.5. Lage betrokkenheid – affectieve attitudevorming..............................................................................40
5. LEERPROCESSEN....................................................................................................................................... 41
5.1. LEREN..........................................................................................................................................................41
5.1.1. Herhaling..............................................................................................................................................42
5.1.2. Bevestiging...........................................................................................................................................42
5.1.3. Generalisatie........................................................................................................................................42
5.1.4. Discriminatie........................................................................................................................................42
6. PERSOONLIJKHEID EN LEVENSSTIJL........................................................................................................... 43
6.1. MOTIVATIE..................................................................................................................................................43
6.1.1. Wat bepaald motivatie?......................................................................................................................43
Pagina 2 van 77
, 6.2. PERSOONLIJKE RELEVANTIE........................................................................................................................43
6.2.1. Persoonlijkheid....................................................................................................................................43
6.2.2. Levensstijl............................................................................................................................................44
6.2.3. Identiteitsbesef....................................................................................................................................46
6.3. PERSOONLIJKHEID EN LEVENSSTIJL IN MARKETING...................................................................................46
6.4. WIE IS MIJN DOELGROEP?..........................................................................................................................46
7. DE CONSUMPTIECYCLUS........................................................................................................................... 47
7.1. 4 FASEN VAN DE CONSUMPTIECYCLUS.......................................................................................................47
7.1.1. Oriëntatiefase......................................................................................................................................48
7.1.2. Aankoopfase........................................................................................................................................52
7.1.3. Gebruiksfase........................................................................................................................................52
7.1.4. Afdanksfase..........................................................................................................................................52
8. GEZIN EN HUISHOUDEN........................................................................................................................... 53
8.1. DEFINITIE GEZIN..........................................................................................................................................53
8.2. FUNCTIES VAN HET GEZIN...........................................................................................................................53
8.2.1. Bieden van de economische zekerheid...............................................................................................53
8.2.2. Bieden van emotionele geborgenheid................................................................................................54
8.2.3. Aanleren van een levensstijl................................................................................................................54
8.2.4. Socialisatie als consument...................................................................................................................54
8.3. CONSUMPTIEVE BESLISSINGEN EN ROLLEN IN HET GEZIN.........................................................................54
8.3.1. DMU.....................................................................................................................................................55
8.4. INVLOED VAN KINDEREN IN HET BESLISSINGSPROCES...............................................................................55
8.5. KINDEREN EN RECLAME (TELEVISIE)...........................................................................................................56
8.6. DE GEZINSLEVENSCYCLUS...........................................................................................................................56
8.7. DE COHORTEN THEORIE..............................................................................................................................56
9. REFERENTIEGROEPEN- EN PERSONEN....................................................................................................... 58
9.1. SOORTEN REFERENTIEGROEPEN.................................................................................................................58
9.1.1. Normatieve referentiegroepen...........................................................................................................58
9.1.2. Comparatieve referentiegroepen........................................................................................................58
9.1.3. In- of formele referentiegroepen........................................................................................................58
9.1.4. Feitelijke en symbolische referentiegroepen......................................................................................59
9.1.5. Associatieve en dissociatieve referentiegroepen................................................................................59
9.1.6. Virtuele referentiegroep......................................................................................................................59
9.2. SOCIALE EFFECTEN IN REFERENTIEGROEPEN.............................................................................................59
9.3. INVLOED VAN REFERENTIEGROEPEN..........................................................................................................59
9.4. GEBRUIK VAN REFERENTIEGROEPSINVLOED IN DE RECLAME....................................................................60
9.5. SOCIALE COMMUNICATIE...........................................................................................................................60
11. CULTURELE INVLOEDEN.......................................................................................................................... 61
11.1. SOCIOLOGIE...............................................................................................................................................61
11.1.1. Sociaal handelen................................................................................................................................61
11.1.2. Structuur............................................................................................................................................61
11.1.3. Cultuur...............................................................................................................................................62
11.1.4. Subcultuur..........................................................................................................................................65
11.1.5. Sociale klasse.....................................................................................................................................65
11.2. CONSUMPTIEMAATSCHAPPIJ....................................................................................................................66
Pagina 3 van 77
, 11.3. TOEKOMST (NU)........................................................................................................................................67
DIENSTENMARKETING (7P’s)........................................................................................................................ 68
11.1. Product......................................................................................................................................................68
11.1.1. Assortimentbeleid.............................................................................................................................69
11.2. PRICE.........................................................................................................................................................69
11.2.1. Yield management.............................................................................................................................70
11.2.2. Betaalstrategieën...............................................................................................................................70
11.3. PLACE.........................................................................................................................................................71
11.4. PROMOTION..............................................................................................................................................71
11.4.1. Onzekerheid.......................................................................................................................................71
11.4.2. Doelen................................................................................................................................................72
11.4.3. Kanalen..............................................................................................................................................72
11.4.4. Cross-channel contentplan................................................................................................................73
11.5. PEOPLE......................................................................................................................................................73
11.5.1. personeel...........................................................................................................................................73
11.5.2. Klanten...............................................................................................................................................73
11.6. PROCES......................................................................................................................................................75
11.6.1. Core vs Auxiliary................................................................................................................................75
11.6.2. Front- en back office..........................................................................................................................75
11.6.3. Groeien..............................................................................................................................................76
11.7. PHYSICAL EVIDENCE..................................................................................................................................76
Pagina 4 van 77
,0. INLEIDING ALGEMENE PSYCHOLOGIE
0.1. STUDIE VAN HET BEWUSTZIJN
Ontstaan uit filosofie
Psychologie = “Zielkunde” porberen kijken naar de ziel van de mens (iets wat niet
tastbaar is)
Eerste psychologen: voortzetting van de zoektocht naar mysterie van de geest, het
bewustzijn
Nu: meer systematisch en objectief door gebruik van experimentele methode die
observatie en meting zou toelaten daardoor kunnen we spreken van psychologie
als wetenschap
0.2. STUDIE VAN HET ONBEWUSTE
0.2.1. Sigmund Freud (1856-1939)
Grondlegger van psycho-analyse
o Aanvankelijk enkel klinisch milieu
o Uitgegroeid tot algemene visie mbt studieobject van de
psychologie
Ontwerp van algemeen model over psychisch functioneren
0.2.1.1. Freud – Structureel model
Model van de ijsberg
ID
o Meest primitieve systeem
o ID terugvinden: kjken naar het dierenrijk daar komt
het veel meer voor dan bij de mens
o Zetel van onze driften -> streeft naar onmiddellijke
bevrediging van aandriften (honger, seks)
SUPEREGO
o Ontstaat vanuit realiteit
o Zetel van ons „geweten‟, gevormd door eisen
o Verwachtingen vanuit de onmiddellijke sociale omgeving (vooral regels opgelegd
door ouders)
EGO (of IK)
o Ontstaat door botsing met eisen van de realiteit; zetel van bewuste,
gecontroleerde gedachten en handelingen (ID >< SUPEREGO)
0.2.1.2. Freud – Topografisch model
Model van het zeeniveau
Conscious: we zijn ons slechts van een klein deel van onze persoonlijkheid bewust
- Gedachten, percepties (zeer klein stukje van hetgeen dat onze persoonlijkheid
opbouwt)
Preconscious: bevindt zich niet in ons actief bewustzijn, maar we kunnen het wel
oproepen
- Herinneringen, geheugen
Pagina 5 van 77
, Unconscious: het merendeel van wat ons drijft is begraven in het onbewuste en niet
toegankelijk
- Angsten, (irrationele) wensen, egoïstische noden,
0.3. GEDRAGSWETENSCHAP
= Observatie van waarneembaar gedrag
0.3.1. Edward Thorndike (1874-1949)
Experimentele dierpsychologie
Theorie over „trial-and-error‟ leren
Stimulus – response connectie (enkel connectie met aangenaam gevolg wordt
versterkt)
Law of effect = basiswet voor elk leerproces
Wetmatigheid uitgebreid naar opvoeding en eerder schools leren.
0.3.1.1. Operante conditionering
Pagina 6 van 77