Economie samenvatting
Omgevingsfactoren en micro-economie
1 Omgevingsfactoren
Op alle niveaus in de samenleving wordt de spanning gevoeld tussen onbegrensde behoeften aan de
ene kant, en de beperkte middelen aan de andere kant. Deze spanning tussen behoeften en
middelen heet schaarste. De schaarste van middelen die op verschillende manieren kunnen worden
gebruikt, dwingt tot het maken van keuzen. Meer van de een betekend altijd minder van het ander.
Economen
Milton Friedman Marktmechanisme
Kate Raworth Donuteconomie
Arnold Heertje Schaarste en welvaart
De economische wetenschap bestudeerd hoe mensen keuzeproblemen aanpakken. Ze analyseert
het omgaan van mensen met schaarse, op verschillende manieren bruikbare middelen, waarmee ze
hun doelstellingen willen bereiken. De doelstellingen van mensen kunnen verschillen. Consumenten
zullen ernaar streven hun persoonlijke behoeften zo goed mogelijk te bevredigen, de mate waarin zij
daarin slagen noemen we welvaart. De welvaart is groter naarmate consumenten er beter is slagen
de spanning tussen behoeften en middelen – de schaarste – te verkleinen. Omdat de behoeften en
middelen van mensen persoonlijk zijn, is welvaart een subjectief begrip. De beschikbare middelen
zijn schaars in de zin dat het gebruik ervan in de ene richting betekend dat van aanwending in een
andere richting – de alternatieve aanwending – moet worden afgezien. De kosten van het
opgeofferde alternatief worden de ‘opportunity costs’ genoemd.
De goederen die mensen gebruiken om in hun behoefte te voorzien zijn niet altijd schaars. Behalve
schaarse goederen, of economische goederen, bestaan er ook niet-schaarse goederen, of vrije
goederen, ze staan onbeperkt ter beschikking. Een aparte categorie zijn de niet-reproduceerbare
goederen. Daarbij gaat het om goederen die in behoefte voorzien, maar die eenmalig en uniek zijn.
, Produceren of productie is het voortbrengen van goederen en diensten. Bij de productie worden
twee soorten goederen gemaakt: kapitaalgoederen en consumptiegoederen. Kapitaalgoederen zijn
goederen die op hun beurt ook weer worden gebruikt bij de productie van andere goederen en
diensten. Pas als een goed gekocht is door de consument wordt het een consumptiegoed genoemd.
Bij de productie worden productiefactoren ingeschakeld:
Natuur of natuurlijke hulpbronnen.
Kapitaalgoederen
Arbeid
Bij de productie in een bedrijf, tijdens het productieproces, worden grondstoffen en halffabricaten
met behulp van arbeid en kapitaal gevormd tot producten. De productie is een transformatieproces.
Meestal vindt de productie plaats binnen een organisatie: een geordende groep mensen die
samenwerkt om bepaalde doelen te bereiken. Organisaties die economische goederen produceren
heten bedrijven. Binnen de categorie bedrijven worden ondernemingen onderscheiden, dit zijn
bedrijven die naar winst streven. Die winst in nodig om de productie blijvend te kunnen financieren
en zodoende het voortbestaan van de onderneming te verzekeren. Winst is het positieve verschil
tussen de totale verkoopopbrengst (omzet) en de totale kosten. Een tweede kenmerk van een
onderneming is dat deze risico aanvaard, omdat de uitkomsten van het productieproces onzeker zijn.
Behalve ondernemingen en zelfstandige bedrijfsorganisaties zijn overheidsorganisaties actief als
producent. De kosten van deze organisaties worden, zolang de samenleving het geleverde product
het geld waard vindt, betaald uit belastingopbrengsten.
Omgevingsfactoren in enge zin:
De relaties met participanten.
Concurrentieverhoudingen, die worden bepaald door de marktvorm en het markgedrag.
De algemene economische situatie, voor een onderneming is de stand van de conjunctuur
van belang. In een tijd van hoogconjunctuur draait de economie volop en kan het bedrijf
goed verkopen. Tijdens een periode van laagconjunctuur merken ondernemingen dat er
onvoldoende vraag is naar hun producten.
De betrekkingen met het buitenland, de Nederlandse economie is een open economie.
De economische orde, de consumenten en producenten zijn in een eerste aanleg vrij in het
nemen van hun consumptie- en productiebeslissingen.
Omgevingsfactoren in ruime zin:
Democratische ontwikkeling
De ontwikkeling van techniek
Het systeem van normen en waarden
Het politieke systeem
Rechtsorde
Omgevingsfactoren en micro-economie
1 Omgevingsfactoren
Op alle niveaus in de samenleving wordt de spanning gevoeld tussen onbegrensde behoeften aan de
ene kant, en de beperkte middelen aan de andere kant. Deze spanning tussen behoeften en
middelen heet schaarste. De schaarste van middelen die op verschillende manieren kunnen worden
gebruikt, dwingt tot het maken van keuzen. Meer van de een betekend altijd minder van het ander.
Economen
Milton Friedman Marktmechanisme
Kate Raworth Donuteconomie
Arnold Heertje Schaarste en welvaart
De economische wetenschap bestudeerd hoe mensen keuzeproblemen aanpakken. Ze analyseert
het omgaan van mensen met schaarse, op verschillende manieren bruikbare middelen, waarmee ze
hun doelstellingen willen bereiken. De doelstellingen van mensen kunnen verschillen. Consumenten
zullen ernaar streven hun persoonlijke behoeften zo goed mogelijk te bevredigen, de mate waarin zij
daarin slagen noemen we welvaart. De welvaart is groter naarmate consumenten er beter is slagen
de spanning tussen behoeften en middelen – de schaarste – te verkleinen. Omdat de behoeften en
middelen van mensen persoonlijk zijn, is welvaart een subjectief begrip. De beschikbare middelen
zijn schaars in de zin dat het gebruik ervan in de ene richting betekend dat van aanwending in een
andere richting – de alternatieve aanwending – moet worden afgezien. De kosten van het
opgeofferde alternatief worden de ‘opportunity costs’ genoemd.
De goederen die mensen gebruiken om in hun behoefte te voorzien zijn niet altijd schaars. Behalve
schaarse goederen, of economische goederen, bestaan er ook niet-schaarse goederen, of vrije
goederen, ze staan onbeperkt ter beschikking. Een aparte categorie zijn de niet-reproduceerbare
goederen. Daarbij gaat het om goederen die in behoefte voorzien, maar die eenmalig en uniek zijn.
, Produceren of productie is het voortbrengen van goederen en diensten. Bij de productie worden
twee soorten goederen gemaakt: kapitaalgoederen en consumptiegoederen. Kapitaalgoederen zijn
goederen die op hun beurt ook weer worden gebruikt bij de productie van andere goederen en
diensten. Pas als een goed gekocht is door de consument wordt het een consumptiegoed genoemd.
Bij de productie worden productiefactoren ingeschakeld:
Natuur of natuurlijke hulpbronnen.
Kapitaalgoederen
Arbeid
Bij de productie in een bedrijf, tijdens het productieproces, worden grondstoffen en halffabricaten
met behulp van arbeid en kapitaal gevormd tot producten. De productie is een transformatieproces.
Meestal vindt de productie plaats binnen een organisatie: een geordende groep mensen die
samenwerkt om bepaalde doelen te bereiken. Organisaties die economische goederen produceren
heten bedrijven. Binnen de categorie bedrijven worden ondernemingen onderscheiden, dit zijn
bedrijven die naar winst streven. Die winst in nodig om de productie blijvend te kunnen financieren
en zodoende het voortbestaan van de onderneming te verzekeren. Winst is het positieve verschil
tussen de totale verkoopopbrengst (omzet) en de totale kosten. Een tweede kenmerk van een
onderneming is dat deze risico aanvaard, omdat de uitkomsten van het productieproces onzeker zijn.
Behalve ondernemingen en zelfstandige bedrijfsorganisaties zijn overheidsorganisaties actief als
producent. De kosten van deze organisaties worden, zolang de samenleving het geleverde product
het geld waard vindt, betaald uit belastingopbrengsten.
Omgevingsfactoren in enge zin:
De relaties met participanten.
Concurrentieverhoudingen, die worden bepaald door de marktvorm en het markgedrag.
De algemene economische situatie, voor een onderneming is de stand van de conjunctuur
van belang. In een tijd van hoogconjunctuur draait de economie volop en kan het bedrijf
goed verkopen. Tijdens een periode van laagconjunctuur merken ondernemingen dat er
onvoldoende vraag is naar hun producten.
De betrekkingen met het buitenland, de Nederlandse economie is een open economie.
De economische orde, de consumenten en producenten zijn in een eerste aanleg vrij in het
nemen van hun consumptie- en productiebeslissingen.
Omgevingsfactoren in ruime zin:
Democratische ontwikkeling
De ontwikkeling van techniek
Het systeem van normen en waarden
Het politieke systeem
Rechtsorde
