SAMENVATTING
BESTUURSRECHT
Samenvatting van de 20 hoofdstukken inclusief inhoudsopgave met
paginanummers, arresten, voorbeelden, vragen die je jezelf kunt stellen
en uitgelichte onderwerpen die examengevoelig zijn.
Naar aanleiding van colleges vond ik de hoofdstukken 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16 het
belangrijkste. Aangezien het toch veel stof is, kun je je beter focussen op de belangrijkste stof
voor een voldoende. Bekijk dus eerst een proefexamen of oefenopgave vanuit school.
*TIP* lees eerst vluchtig een hoofdstuk en maak dan de vragen aan het eind. Doe dit bij iedere
5 hoofdstukken en ga dan de samenvatting leren. Door het maken van de vragen begreep ik de
stof heel snel. Mocht je de vragen en mijn nagekeken antwoorden willen inzien, ik heb dat
document tevens geüpload. SUCCES met studeren!
Geschreven door: LDK
Samenvatting boek: Bestuursrecht, Recht in je opleiding. Geschreven door W.M.N. Elferink en G.W. de Ruiter.
1
, INHOUDSOPGAVE
HOOFDSTUK 1. INLEIDING BESTUURSRECHT .......................................................................................... 4
HOOFDSTUK 2. BEVOEGDHEIDSVERKRIJGING ........................................................................................ 8
HOOFDSTUK 3. BELANGHEBBENDE ....................................................................................................... 10
HOOFDSTUK 4. HET BESLUIT ................................................................................................................. 12
HOOFDSTUK 5. DE BESCHIKKING .......................................................................................................... 16
HOOFDSTUK 6. BESLUIT VAN ALGEMENE STREKKING (BAS)................................................................. 19
HOOFDSTUK 7. ALGEMEN BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR ................................................... 21
HOOFDSTUK 8. DE FORMELE BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR............................................... 22
HOOFDSTUK 9. DE MATERIËLE BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR ............................................ 23
HOOFDSTUK 10. HANDHAVING............................................................................................................. 25
HOOFDSTUK 11. SUBSIDIES ................................................................................................................... 27
HOOFDSTUK 12. BESTUURLIJKE GELDBOETE ........................................................................................ 28
HOOFDSTUK 13. DE BESTUURLIJKE VOORPROCEDURE ........................................................................ 29
HOOFDSTUK 14. BEROEP BIJ DE BESTUURSRECHTER ........................................................................... 32
HOOFDSTUK 15. HOGER BEROEP .......................................................................................................... 37
HOOFDSTUK 16. VOORLOPIGE VOORZIENING ...................................................................................... 39
HOOFDSTUK 17. SCHADEVERGOEDING ................................................................................................ 41
HOOFDSTUK 18. KLACHTENBEHANDELING ........................................................................................... 42
HOOFDSTUK 19. BESTUURLIJK TOEZICHT.............................................................................................. 43
HOOFDSTUK 20. EUROPEES BESTUURSRECHT ...................................................................................... 43
PUBLIEKRECHT WETTENBUNDEL
IX.1 Algemeen bestuursrecht/bestuursprocesrecht
Hoofdstuk 1: Inleidingen bepalingen.
Hoofdstuk 2: Verkeer tussen burgers en bestuursorganen.
Hoofdstuk 3: Algemene bepalingen besluiten.
Hoofdstuk 4: Besluiten (beschikkingen, subsidies, beleidsregels, bestuursrechtelijke geldschulden)
Hoofdstuk 5: Handhaving.
Hoofdstuk 6: Bezwaar en beroep.
Hoofdstuk 7: bijz. bepalingen bezwaar en administratief beroep.
Hoofdstuk 8: bijz. bepalingen over de wijze van procederen bij bestuursrechter.
Hoofdstuk 9: Klachtenbehandeling.
Hoofdstuk 10: Bestuursorganen.
Hoofdstuk 11: Slotbepaling.
Bijlage 1: Regeling rechtstreeks beroep.
Bijlage 2: Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak.
(hoofdstuk 1/2/3/4)
Bijlage 3: Regeling verlaagd griffierecht.
2
, KORTE SAMENVATTING EXTRA ANTEKENINGEN
1. Regels van dwingend recht
Deze gelden zonder uitzondering voor het gehele bestuursrecht. De wetgever vindt dat deze regels geschikt zijn
om in alle gevallen oplossing te bieden. Dat betekent dat deze voorrang hebben, ook al staat in een bijzondere
wet een andersluidende regel over hetzelfde onderwerp. Voorbeeld: zorgvuldigheidsbeginsel art. 3:2 Awb.
2. Regels regelend of semidwingend recht
De regels zijn in het algemeen bruikbaar, maar in sommige gevallen moet er toch ruimte zijn om een andere
regel te laten gelden. Herkennen aan; “voor zover niet bij wettelijk voorschrift bepaald….” Of “tenzij wettelijk
voorschrift ander is bepaald.” Voorbeeld: aanvraag beschikking art. 4:1 Awb.
3. Regels van aanvullend of regelend recht
Dit type heeft enkel een aanvullend karakter. De regels dienen in beginsel juist in de bijzondere wetgeving
gevonden te worden. In geval de bijzondere wetgeving geen antwoord geeft, kan worden teruggevallen op de
Awb. Herkennen aan; “indien niet bij wettelijk voorschrift bepaald….” Of “Dient te …. bij wettelijk voorschrift ...”
Voorbeeld: termijn adviseren art. 3:6 Awb, beslistermijn art. 4:13 en 4:14 Awb.
4. Regels van facultatief recht
Regels die niet automatisch gelden maar enkel van toepassing zijn bij wettelijk voorschrift of indien bij een
afzonderlijk besluit van een bestuursorgaan is bepaald dat deze van toepassing zijn.
Voorbeeld: klachtadviesprocedure afd. 9.1.3 en regeling over per boekjaar verstrekt subsidies aan
rechtspersonen afd. 4.2.8
Decentralisatie
Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Dat wil zeggen dat niet alle overheidstaken op centraal
niveau worden uitgevoerd. Ook de lagere overheden voeren taken uit. Deze taken kunnen zij zelfstandig of
samen met de centrale overheid uitvoeren. Zelfstandig noem je autonomie en wanneer beleid in samenwerking
wordt gevormd, noem je dat medebewind.
Decentralisatie is de overdracht van taken en bevoegdheden door een hoger orgaan naar een lager orgaan. De
twee vormen zijn, functionele decentralisatie en territoriale decentralisatie.
Functioneel → voert het publiekrechtelijke lichaam enkel taken uit waarvoor hij is opgericht.
Territoriale → voert het publiekrechtelijke lichaam taken uit binnen een bepaald gebied.
(Publiekrechtelijk lichaam is bijv.: staat, gemeente, waterschappen)
Decentrale overheden: provincies, gemeente en waterschappen.
APV (Algemene plaatselijke verordening)
APV is de verordening waarin veel van de vergunningen en bepalingen die van kracht zijn in gemeente, zijn
vastgelegd. Deze vergunningen noem je ook wel APV vergunningen, zoals evenement-, drank,- horecawet-,
terras- en collectevergunningen en ontheffing sluitingstijd.
Vergunningen voor branches zijn van belang in de handhaving van de openbare orde zoals, de bescherming van
woon-, of leefklimaat, de veiligheid van personen of goederen, verkeersveiligheid, gezondheid of zedelijkheid.
Daarnaast zijn er een tal van bepalingen die in andere verordeningen zijn opgenomen, welke sommige met de
invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) zijn samengevoegd tot een
omgevingsvergunning, zoals de standplaatsvergunning, exploitatievergunning horeca, reclamevergunning,
marktvergunning, terrasvergunning, drank- en horeca wet, speelautomatenvergunning,
evenementenvergunning, kermisvergunning, parkeervergunning etc. etc.
3
, HOOFDSTUK 1. INLEIDING BESTUURSRECHT
Algemeen bestuursrecht → Algemene wet bestuursrecht (Awb).
Regels over rechtsbescherming, handhaving etc. en begrippen zoals o.a. bestuursorgaan, delegatie, mandaat,
besluit en beschikking.
De Awb kent een aantal doelen:
❖ Meer eenheid creëren in de bestuursrechtelijke wetgeving;
❖ Bestuursrechtelijke wetgeving systematiseren en vereenvoudigen;
❖ Normen die in de rechtspraak zijn ontwikkeld codificeren (opnemen in de wet).
Bijzonder bestuursrecht
Richt zich op een bepaald onderdeel; vreemdelingenrecht, belastingrecht, sociale zekerheidsrecht, milieurecht
en het ruimtelijk bestuursrecht.
De plaats van het bestuursrecht
Je kunt het recht onderverdelen in privaatrecht en publiekrecht.
Privaatrecht → regelt de relatie tussen burgers onderling. Met burger wordt zowel een natuurlijk persoon als
rechtspersoon bedoeld. Een rechtspersoon wordt op grond van art. 2:5 BW gelijkgesteld met een natuurlijk
persoon. Deze is drager van eigen rechten en plichten.
Publiekrecht → regelt de relatie tussen overheden onderling en die tussen de overheid en de burger. De overheid
is dan een “machtspersoon” en heeft een exclusieve bevoegdheid.
Voorbeeld:
Een gemeente maakt gebruik van zijn exclusieve bevoegdheid om een aantal vrijheden van burgers te
beperken, bij blijvende rellen in de stad. De Gemeente trekt een noodverordening in.
Het publiekrecht kun je onderverdelen in:
1. Het strafrecht;
2. Het staatsrecht;
3. Het bestuursrecht. (*)
Het bestuursrecht kun je onderverdelen:
▪ Algemeen bestuursrecht;
▪ Bijzonder bestuursrecht.
Daarnaast bestaat bestuursrecht uit:
▪ Materieel bestuursrecht;
▪ Formeel bestuursrecht.
Materieel bestuursrecht
Het materieel bestuursrecht bevat rechtsnormen waarin voor burgers en bestuursorganen aanspraken of
verplichtingen zijn opgenomen.
Voorbeeld:
Art. 2:1 lid 1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
Het is verboden zonder omgevingsvergunning een project uit te voeren voor zover dat geheel of gedeeltelijk
bestaat uit:
a. het bouwen van werk.
b. het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden, in gevallen waarin dat bij een
bestemmingsplan, beheersverordening, exploitatieplan of voorbereidingsbesluit is bepaald.
c. etc.
4
, Formeel bestuursrecht
Het formeel bestuursrecht gaat over de procesrechtrechtelijke regels die de burger nodig heeft om tegen het
optreden van de overheid iets te ondernemen. Denk aan de bestuursrechtelijke voorprocedure, bezwaar en
beroep. Alle verplichtingen, bevoegdheden en rechten.
Voorbeeld:
De mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de afwijzing van een omgevingsvergunning en een beroep
instellen tegen een besluit van een minister. Het instellen van beroep is formeel bestuursrecht.
Bronnen van bestuursrecht
→ Het bestuursrecht is te vinden in het internationale recht;
→ De nationale wetgeving;
→ Jurisprudentie;
→ Ongeschreven bestuursrecht.
Voorbeeld:
Bron internationaal recht = art. 6 EVRM dat zegt dat de burger zich kan beroepen op partijdigheid van de
bestuursrechter.
Bron nationale wetgeving = de Gemeentewet, de Grondwet.
Kenmerken van het bestuursrecht
Vragen om jezelf te stellen:
❖ Wat is het grote verschil tussen het legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel?
❖ Wat is een democratische rechtstaat?
Twee belangrijke kenmerken van het bestuursrecht zijn het legaliteitsbeginsel en het specialiteitsbeginsel.
Deze beginselen regelen welke overheid in een rechtsstaat wat mag doen. Zonder deze beginselen zouden
bestuursorganen allerlei regels mogen verzinnen, zonder dat daar een grens aan zit.
Legaliteitsbeginsel → Dit houdt in dat de bevoegdheid van de overheid om op te treden, in de wet is terug te
vinden. De overheid moet zich houden aan de bevoegdheid die in de wet staat beschreven.
Specialiteitsbeginsel → Om te voorkomen dat de overheid zich te gemakkelijk kan beroepen op een algemeen
belang (want deze behartigen ze nogal veel), wordt in de wet telkens het specifiek belang aangegeven. De
bevoegdheid van de overheid kan alleen worden aangewend voor het specifieke doel waarvoor die wet is
bedoeld.
(*) als de overheid zijn bevoegdheid voor een ander doel gebruikt, is er sprake van ‘détournement de pouvoir’.
Ook wel misbruik van macht genoemd. (hierover verder meer…)
Voorbeeld
Legaliteitsbeginsel = de bevoegdheid van het gemeentebestuur om bestuursdwang toe te passen, is opgenomen
in art. 125 van de Gemeentewet. De Gemeentewet is een wet in formele zin en in lokale noodsituaties kan de
burgemeester alle bevelen (middels een noodverordening → gemeentelijke wet) geven die hij noodzakelijk vindt.
Specialiteitsbeginsel = art. 2.2.2 lid 1 APV bepaalt dat het verboden is zonder vergunning van de burgemeester
een evenement te organiseren. Wanneer de burgemeester de vergunning slechts onder voorwaarde geeft als
de wederpartij een geldsom betaald – hetgeen niet in de wettelijke voorwaarde staat geschreven - is dat gelet
op het specialiteitsbeginsel niet mogelijk.
5
BESTUURSRECHT
Samenvatting van de 20 hoofdstukken inclusief inhoudsopgave met
paginanummers, arresten, voorbeelden, vragen die je jezelf kunt stellen
en uitgelichte onderwerpen die examengevoelig zijn.
Naar aanleiding van colleges vond ik de hoofdstukken 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16 het
belangrijkste. Aangezien het toch veel stof is, kun je je beter focussen op de belangrijkste stof
voor een voldoende. Bekijk dus eerst een proefexamen of oefenopgave vanuit school.
*TIP* lees eerst vluchtig een hoofdstuk en maak dan de vragen aan het eind. Doe dit bij iedere
5 hoofdstukken en ga dan de samenvatting leren. Door het maken van de vragen begreep ik de
stof heel snel. Mocht je de vragen en mijn nagekeken antwoorden willen inzien, ik heb dat
document tevens geüpload. SUCCES met studeren!
Geschreven door: LDK
Samenvatting boek: Bestuursrecht, Recht in je opleiding. Geschreven door W.M.N. Elferink en G.W. de Ruiter.
1
, INHOUDSOPGAVE
HOOFDSTUK 1. INLEIDING BESTUURSRECHT .......................................................................................... 4
HOOFDSTUK 2. BEVOEGDHEIDSVERKRIJGING ........................................................................................ 8
HOOFDSTUK 3. BELANGHEBBENDE ....................................................................................................... 10
HOOFDSTUK 4. HET BESLUIT ................................................................................................................. 12
HOOFDSTUK 5. DE BESCHIKKING .......................................................................................................... 16
HOOFDSTUK 6. BESLUIT VAN ALGEMENE STREKKING (BAS)................................................................. 19
HOOFDSTUK 7. ALGEMEN BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR ................................................... 21
HOOFDSTUK 8. DE FORMELE BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR............................................... 22
HOOFDSTUK 9. DE MATERIËLE BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR ............................................ 23
HOOFDSTUK 10. HANDHAVING............................................................................................................. 25
HOOFDSTUK 11. SUBSIDIES ................................................................................................................... 27
HOOFDSTUK 12. BESTUURLIJKE GELDBOETE ........................................................................................ 28
HOOFDSTUK 13. DE BESTUURLIJKE VOORPROCEDURE ........................................................................ 29
HOOFDSTUK 14. BEROEP BIJ DE BESTUURSRECHTER ........................................................................... 32
HOOFDSTUK 15. HOGER BEROEP .......................................................................................................... 37
HOOFDSTUK 16. VOORLOPIGE VOORZIENING ...................................................................................... 39
HOOFDSTUK 17. SCHADEVERGOEDING ................................................................................................ 41
HOOFDSTUK 18. KLACHTENBEHANDELING ........................................................................................... 42
HOOFDSTUK 19. BESTUURLIJK TOEZICHT.............................................................................................. 43
HOOFDSTUK 20. EUROPEES BESTUURSRECHT ...................................................................................... 43
PUBLIEKRECHT WETTENBUNDEL
IX.1 Algemeen bestuursrecht/bestuursprocesrecht
Hoofdstuk 1: Inleidingen bepalingen.
Hoofdstuk 2: Verkeer tussen burgers en bestuursorganen.
Hoofdstuk 3: Algemene bepalingen besluiten.
Hoofdstuk 4: Besluiten (beschikkingen, subsidies, beleidsregels, bestuursrechtelijke geldschulden)
Hoofdstuk 5: Handhaving.
Hoofdstuk 6: Bezwaar en beroep.
Hoofdstuk 7: bijz. bepalingen bezwaar en administratief beroep.
Hoofdstuk 8: bijz. bepalingen over de wijze van procederen bij bestuursrechter.
Hoofdstuk 9: Klachtenbehandeling.
Hoofdstuk 10: Bestuursorganen.
Hoofdstuk 11: Slotbepaling.
Bijlage 1: Regeling rechtstreeks beroep.
Bijlage 2: Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak.
(hoofdstuk 1/2/3/4)
Bijlage 3: Regeling verlaagd griffierecht.
2
, KORTE SAMENVATTING EXTRA ANTEKENINGEN
1. Regels van dwingend recht
Deze gelden zonder uitzondering voor het gehele bestuursrecht. De wetgever vindt dat deze regels geschikt zijn
om in alle gevallen oplossing te bieden. Dat betekent dat deze voorrang hebben, ook al staat in een bijzondere
wet een andersluidende regel over hetzelfde onderwerp. Voorbeeld: zorgvuldigheidsbeginsel art. 3:2 Awb.
2. Regels regelend of semidwingend recht
De regels zijn in het algemeen bruikbaar, maar in sommige gevallen moet er toch ruimte zijn om een andere
regel te laten gelden. Herkennen aan; “voor zover niet bij wettelijk voorschrift bepaald….” Of “tenzij wettelijk
voorschrift ander is bepaald.” Voorbeeld: aanvraag beschikking art. 4:1 Awb.
3. Regels van aanvullend of regelend recht
Dit type heeft enkel een aanvullend karakter. De regels dienen in beginsel juist in de bijzondere wetgeving
gevonden te worden. In geval de bijzondere wetgeving geen antwoord geeft, kan worden teruggevallen op de
Awb. Herkennen aan; “indien niet bij wettelijk voorschrift bepaald….” Of “Dient te …. bij wettelijk voorschrift ...”
Voorbeeld: termijn adviseren art. 3:6 Awb, beslistermijn art. 4:13 en 4:14 Awb.
4. Regels van facultatief recht
Regels die niet automatisch gelden maar enkel van toepassing zijn bij wettelijk voorschrift of indien bij een
afzonderlijk besluit van een bestuursorgaan is bepaald dat deze van toepassing zijn.
Voorbeeld: klachtadviesprocedure afd. 9.1.3 en regeling over per boekjaar verstrekt subsidies aan
rechtspersonen afd. 4.2.8
Decentralisatie
Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Dat wil zeggen dat niet alle overheidstaken op centraal
niveau worden uitgevoerd. Ook de lagere overheden voeren taken uit. Deze taken kunnen zij zelfstandig of
samen met de centrale overheid uitvoeren. Zelfstandig noem je autonomie en wanneer beleid in samenwerking
wordt gevormd, noem je dat medebewind.
Decentralisatie is de overdracht van taken en bevoegdheden door een hoger orgaan naar een lager orgaan. De
twee vormen zijn, functionele decentralisatie en territoriale decentralisatie.
Functioneel → voert het publiekrechtelijke lichaam enkel taken uit waarvoor hij is opgericht.
Territoriale → voert het publiekrechtelijke lichaam taken uit binnen een bepaald gebied.
(Publiekrechtelijk lichaam is bijv.: staat, gemeente, waterschappen)
Decentrale overheden: provincies, gemeente en waterschappen.
APV (Algemene plaatselijke verordening)
APV is de verordening waarin veel van de vergunningen en bepalingen die van kracht zijn in gemeente, zijn
vastgelegd. Deze vergunningen noem je ook wel APV vergunningen, zoals evenement-, drank,- horecawet-,
terras- en collectevergunningen en ontheffing sluitingstijd.
Vergunningen voor branches zijn van belang in de handhaving van de openbare orde zoals, de bescherming van
woon-, of leefklimaat, de veiligheid van personen of goederen, verkeersveiligheid, gezondheid of zedelijkheid.
Daarnaast zijn er een tal van bepalingen die in andere verordeningen zijn opgenomen, welke sommige met de
invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) zijn samengevoegd tot een
omgevingsvergunning, zoals de standplaatsvergunning, exploitatievergunning horeca, reclamevergunning,
marktvergunning, terrasvergunning, drank- en horeca wet, speelautomatenvergunning,
evenementenvergunning, kermisvergunning, parkeervergunning etc. etc.
3
, HOOFDSTUK 1. INLEIDING BESTUURSRECHT
Algemeen bestuursrecht → Algemene wet bestuursrecht (Awb).
Regels over rechtsbescherming, handhaving etc. en begrippen zoals o.a. bestuursorgaan, delegatie, mandaat,
besluit en beschikking.
De Awb kent een aantal doelen:
❖ Meer eenheid creëren in de bestuursrechtelijke wetgeving;
❖ Bestuursrechtelijke wetgeving systematiseren en vereenvoudigen;
❖ Normen die in de rechtspraak zijn ontwikkeld codificeren (opnemen in de wet).
Bijzonder bestuursrecht
Richt zich op een bepaald onderdeel; vreemdelingenrecht, belastingrecht, sociale zekerheidsrecht, milieurecht
en het ruimtelijk bestuursrecht.
De plaats van het bestuursrecht
Je kunt het recht onderverdelen in privaatrecht en publiekrecht.
Privaatrecht → regelt de relatie tussen burgers onderling. Met burger wordt zowel een natuurlijk persoon als
rechtspersoon bedoeld. Een rechtspersoon wordt op grond van art. 2:5 BW gelijkgesteld met een natuurlijk
persoon. Deze is drager van eigen rechten en plichten.
Publiekrecht → regelt de relatie tussen overheden onderling en die tussen de overheid en de burger. De overheid
is dan een “machtspersoon” en heeft een exclusieve bevoegdheid.
Voorbeeld:
Een gemeente maakt gebruik van zijn exclusieve bevoegdheid om een aantal vrijheden van burgers te
beperken, bij blijvende rellen in de stad. De Gemeente trekt een noodverordening in.
Het publiekrecht kun je onderverdelen in:
1. Het strafrecht;
2. Het staatsrecht;
3. Het bestuursrecht. (*)
Het bestuursrecht kun je onderverdelen:
▪ Algemeen bestuursrecht;
▪ Bijzonder bestuursrecht.
Daarnaast bestaat bestuursrecht uit:
▪ Materieel bestuursrecht;
▪ Formeel bestuursrecht.
Materieel bestuursrecht
Het materieel bestuursrecht bevat rechtsnormen waarin voor burgers en bestuursorganen aanspraken of
verplichtingen zijn opgenomen.
Voorbeeld:
Art. 2:1 lid 1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
Het is verboden zonder omgevingsvergunning een project uit te voeren voor zover dat geheel of gedeeltelijk
bestaat uit:
a. het bouwen van werk.
b. het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden, in gevallen waarin dat bij een
bestemmingsplan, beheersverordening, exploitatieplan of voorbereidingsbesluit is bepaald.
c. etc.
4
, Formeel bestuursrecht
Het formeel bestuursrecht gaat over de procesrechtrechtelijke regels die de burger nodig heeft om tegen het
optreden van de overheid iets te ondernemen. Denk aan de bestuursrechtelijke voorprocedure, bezwaar en
beroep. Alle verplichtingen, bevoegdheden en rechten.
Voorbeeld:
De mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de afwijzing van een omgevingsvergunning en een beroep
instellen tegen een besluit van een minister. Het instellen van beroep is formeel bestuursrecht.
Bronnen van bestuursrecht
→ Het bestuursrecht is te vinden in het internationale recht;
→ De nationale wetgeving;
→ Jurisprudentie;
→ Ongeschreven bestuursrecht.
Voorbeeld:
Bron internationaal recht = art. 6 EVRM dat zegt dat de burger zich kan beroepen op partijdigheid van de
bestuursrechter.
Bron nationale wetgeving = de Gemeentewet, de Grondwet.
Kenmerken van het bestuursrecht
Vragen om jezelf te stellen:
❖ Wat is het grote verschil tussen het legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel?
❖ Wat is een democratische rechtstaat?
Twee belangrijke kenmerken van het bestuursrecht zijn het legaliteitsbeginsel en het specialiteitsbeginsel.
Deze beginselen regelen welke overheid in een rechtsstaat wat mag doen. Zonder deze beginselen zouden
bestuursorganen allerlei regels mogen verzinnen, zonder dat daar een grens aan zit.
Legaliteitsbeginsel → Dit houdt in dat de bevoegdheid van de overheid om op te treden, in de wet is terug te
vinden. De overheid moet zich houden aan de bevoegdheid die in de wet staat beschreven.
Specialiteitsbeginsel → Om te voorkomen dat de overheid zich te gemakkelijk kan beroepen op een algemeen
belang (want deze behartigen ze nogal veel), wordt in de wet telkens het specifiek belang aangegeven. De
bevoegdheid van de overheid kan alleen worden aangewend voor het specifieke doel waarvoor die wet is
bedoeld.
(*) als de overheid zijn bevoegdheid voor een ander doel gebruikt, is er sprake van ‘détournement de pouvoir’.
Ook wel misbruik van macht genoemd. (hierover verder meer…)
Voorbeeld
Legaliteitsbeginsel = de bevoegdheid van het gemeentebestuur om bestuursdwang toe te passen, is opgenomen
in art. 125 van de Gemeentewet. De Gemeentewet is een wet in formele zin en in lokale noodsituaties kan de
burgemeester alle bevelen (middels een noodverordening → gemeentelijke wet) geven die hij noodzakelijk vindt.
Specialiteitsbeginsel = art. 2.2.2 lid 1 APV bepaalt dat het verboden is zonder vergunning van de burgemeester
een evenement te organiseren. Wanneer de burgemeester de vergunning slechts onder voorwaarde geeft als
de wederpartij een geldsom betaald – hetgeen niet in de wettelijke voorwaarde staat geschreven - is dat gelet
op het specialiteitsbeginsel niet mogelijk.
5
