BG
Thematoets 5
Nederlands
Handboek technisch lezen in de basisschool - hoofdstuk 1
1.1 visie op leesvaardigheid en niveaus leesvaardigheid
- leren decoderen = leren technisch lezen
- Verklanken van letters in een woord, van woorden in zinnen en van zinnen in een tekst.
- technisch lezen is voorwaarde om begrijpend te lezen
- Technisch lezen is vlot lezen: in voldoende tempo en correct lezen wat er staat
- Vloeiend lezen: lezen met expressie en begrip, omvat vlot lezen
- Met lezen met expressie wordt brug geslagen tussen begrijpen en decoderen tekst
- leesvaardigheid betekent: de vaardigheid om vlot en vloeiend te lezen
- Als leerlingen verdiepend kunnen lezen, zijn ze in staat complexe teksten te begrijpen
1.1.1 begrijpend lezen
- begrijpend lezen is het vermogen om geschreven teksten te begrijpen
- = doelgericht nadenken over inhoud tekst, waarbij 3 elementen een rol spelen
1. De lezer —> geeft betekenis aan woorden, zinnen en tekst als geheel =
construeren van betekenis
2. De tekst
3. Het doel
- voorwaarde begrijpend lezen is dat lezer vlot lezen beheerst en de tekst met expressie kan
lezen
- Belangrijkste doel is dat leerlingen kennis, vaardigheden en strategieën ontwikkelen, zodat ze
goede, zelfstandige lezers worden
- Vaardige lezer is een lezer die vlot/vloeiend leest, beschikt over kennis wereld, rijke
woordenschat en is in staat om deze kennis tijdens het lezen snel te koppelen aan de inhoud
van de tekst
1.1.2 niveau in leesvaardigheid: vlot leren lezen
- een lezer leest vlot als hij een tekst correct en (voldoende) snel kan decoderen
- Vlot lezen leren kinderen in de onderbouw in het kader van
- Fonemisch bewustzijn besef dat woorden zijn opgebouwd uit afzonderlijke klanken, uit
fonemen. Hakken/plakken
- Alfabetisch principe overeenstemming tussen klanken van een woord en weergave in
lettertekens. Klank - letterkoppeling
1.1.3 niveau in leesvaardigheid: vloeiend lezen
- een lezer leest vloeiend als hij snel en accuraat (technisch) kan decoderen en met expressie en
met begrip leest
- Snel en correct lezen wil niet zeggen dat leerling de tekst begrijpt. Met expressie = begrijpen
- Vloeiend lezen kan worden beschouwd als de brug tussen woordidenti catie (decoderen, vlot
lezen) en betekenis verlenen (tekstbegrip)
- kwanti ceerbare kant vloeiend lezen
- Kwalitatieve kant vloeiend lezen Accuratesse/
Leesbegrip
correctheid
- met expressie lezen betekent dat de
lezer: Doelen vloeiend lezen
- Tekst leest in betekenisvolle
woordgroepen (frasering)
Tempo
- Op de interpunctie let Expressie
- Tempo aanpast als dat nodig is
- ‘Pauzes’ inlast
- Gevarieerde woorden benadrukt
- Sommige woorden of passages met klemtoon leest
- voor zwakke lezers is vloeiend lezen belangrijkste factor is leesontwikkeling
BG 1
fi fi
, BG
Thematoets 5
Instructie in vloeiend lezen
Volgende aspecten zijn van belang:
- sterke relatie tussen vloeiend lezen en tekstbegrip
- Herhaald lezen van teksten vergroot vaardigheid van vloeiend lezen en daarmee ook het
zelfvertrouwen van de lezer
- Leerlingen moeten lezen met expressie oefenen op het beheersingsniveau
- Modeling is onderdeel van instructie —> demonstreren + hardop denken
- informatieve teksten zijn onmisbaar —> ook om kennis van de wereld en woordenschat uit te
breiden
- Leerlingen ontwikkelen leesbegrip als ze authentieke teksten kunnen lezen (zijn echte teksten,
zoals tijdschriften, brieven)
1.1.4 niveau in leesvaardigheid: verdiepend lezen
- lezer is in staat om complexe teksten te begrijpen
- De nieuwe kennis, die hij opdoet door het lezen van de tekst, integreert hij in zijn aanwezige
kennis
- Lezer kan tekst kritisch evalueren, om er op te re ecteren, zodat hij inhoud betekenis kan geven
- Lezer moet om verdiepend te kunnen lezer vlot en vloeiend lezen
De complexiteit van een tekst wordt bepaald door:
- kwantitatieve factoren, zoals zinslengte en tekstuele samenhang
- Kwalitatieve factoren, zoals betekenis, doel en structuur tekst
- Kenmerken van de lezer en van de tekst
- doel verdiepend lezen is leren, het grondig begrijpen van de inhoud van een complexe tekst,
waardoor de lezer nieuwe kennis toevoegt aan de kennis die hij al heeft
- Om de inhoud van tekst te begrijpen gebruikt lezer het metacognitief bewustzijn: lezer past
leesstrategieën toe, omdat hij weet wanneer dat nodig is en maakt daar dan gebruik van
- Verdiepend lezen is erop gericht leerlingen de diepere structuren en betekenislagen in een tekst
te leren ontdekken
- Verdiepend lezen leert leerlingen kritisch over teksten na te denken: re ecteren en evalueren
- Verdiepend leren in het resultaat van instructie
- Herhaald lezen in een e ectieve aanpak om leerlingen verdiepend te leren lezen
1.2 technisch lezen en de referentieniveaus
1.2.1 aanwijzingen voor balans in het aanbod tekstsoorten
- verhalende en informatieve teksten moeten worden aangeboden, in verschillende tekstgenres
- Er moet een balans zijn tussen ctie en non- ctie
- Bij niveau 1F gaat het om zaakvak teksten, naslagwerken, internet teksten en schematische
overzichten
- Op niveau 1S/2F gaat het om hetzelfde soort teksten, met aanvullingen, zoals formulier,
tijdschriften en het dagelijkse nieuws
- Narratieve teksten zijn teksten met verhalende structuur
- Lectuur: eenvoudige verhaallijnen, oppervlakkige personages en een clichématige en weinig
vernieuwende schrijftechniek
1.2.2 aanwijzingen voor de leesbaarheid van teksten
- 1S/2F vraagt meer denkwerk van de leerlingen dan 1F
1.3 de doorgaande lijn
Groep 1 en 2
- mondelinge taalvaardigheid en woordenschat
- Ontluikende en beginnende geletterdheid (waaronder letterkennis en alfabetisch principe)
BG 2
ff fi fi fl fl
Thematoets 5
Nederlands
Handboek technisch lezen in de basisschool - hoofdstuk 1
1.1 visie op leesvaardigheid en niveaus leesvaardigheid
- leren decoderen = leren technisch lezen
- Verklanken van letters in een woord, van woorden in zinnen en van zinnen in een tekst.
- technisch lezen is voorwaarde om begrijpend te lezen
- Technisch lezen is vlot lezen: in voldoende tempo en correct lezen wat er staat
- Vloeiend lezen: lezen met expressie en begrip, omvat vlot lezen
- Met lezen met expressie wordt brug geslagen tussen begrijpen en decoderen tekst
- leesvaardigheid betekent: de vaardigheid om vlot en vloeiend te lezen
- Als leerlingen verdiepend kunnen lezen, zijn ze in staat complexe teksten te begrijpen
1.1.1 begrijpend lezen
- begrijpend lezen is het vermogen om geschreven teksten te begrijpen
- = doelgericht nadenken over inhoud tekst, waarbij 3 elementen een rol spelen
1. De lezer —> geeft betekenis aan woorden, zinnen en tekst als geheel =
construeren van betekenis
2. De tekst
3. Het doel
- voorwaarde begrijpend lezen is dat lezer vlot lezen beheerst en de tekst met expressie kan
lezen
- Belangrijkste doel is dat leerlingen kennis, vaardigheden en strategieën ontwikkelen, zodat ze
goede, zelfstandige lezers worden
- Vaardige lezer is een lezer die vlot/vloeiend leest, beschikt over kennis wereld, rijke
woordenschat en is in staat om deze kennis tijdens het lezen snel te koppelen aan de inhoud
van de tekst
1.1.2 niveau in leesvaardigheid: vlot leren lezen
- een lezer leest vlot als hij een tekst correct en (voldoende) snel kan decoderen
- Vlot lezen leren kinderen in de onderbouw in het kader van
- Fonemisch bewustzijn besef dat woorden zijn opgebouwd uit afzonderlijke klanken, uit
fonemen. Hakken/plakken
- Alfabetisch principe overeenstemming tussen klanken van een woord en weergave in
lettertekens. Klank - letterkoppeling
1.1.3 niveau in leesvaardigheid: vloeiend lezen
- een lezer leest vloeiend als hij snel en accuraat (technisch) kan decoderen en met expressie en
met begrip leest
- Snel en correct lezen wil niet zeggen dat leerling de tekst begrijpt. Met expressie = begrijpen
- Vloeiend lezen kan worden beschouwd als de brug tussen woordidenti catie (decoderen, vlot
lezen) en betekenis verlenen (tekstbegrip)
- kwanti ceerbare kant vloeiend lezen
- Kwalitatieve kant vloeiend lezen Accuratesse/
Leesbegrip
correctheid
- met expressie lezen betekent dat de
lezer: Doelen vloeiend lezen
- Tekst leest in betekenisvolle
woordgroepen (frasering)
Tempo
- Op de interpunctie let Expressie
- Tempo aanpast als dat nodig is
- ‘Pauzes’ inlast
- Gevarieerde woorden benadrukt
- Sommige woorden of passages met klemtoon leest
- voor zwakke lezers is vloeiend lezen belangrijkste factor is leesontwikkeling
BG 1
fi fi
, BG
Thematoets 5
Instructie in vloeiend lezen
Volgende aspecten zijn van belang:
- sterke relatie tussen vloeiend lezen en tekstbegrip
- Herhaald lezen van teksten vergroot vaardigheid van vloeiend lezen en daarmee ook het
zelfvertrouwen van de lezer
- Leerlingen moeten lezen met expressie oefenen op het beheersingsniveau
- Modeling is onderdeel van instructie —> demonstreren + hardop denken
- informatieve teksten zijn onmisbaar —> ook om kennis van de wereld en woordenschat uit te
breiden
- Leerlingen ontwikkelen leesbegrip als ze authentieke teksten kunnen lezen (zijn echte teksten,
zoals tijdschriften, brieven)
1.1.4 niveau in leesvaardigheid: verdiepend lezen
- lezer is in staat om complexe teksten te begrijpen
- De nieuwe kennis, die hij opdoet door het lezen van de tekst, integreert hij in zijn aanwezige
kennis
- Lezer kan tekst kritisch evalueren, om er op te re ecteren, zodat hij inhoud betekenis kan geven
- Lezer moet om verdiepend te kunnen lezer vlot en vloeiend lezen
De complexiteit van een tekst wordt bepaald door:
- kwantitatieve factoren, zoals zinslengte en tekstuele samenhang
- Kwalitatieve factoren, zoals betekenis, doel en structuur tekst
- Kenmerken van de lezer en van de tekst
- doel verdiepend lezen is leren, het grondig begrijpen van de inhoud van een complexe tekst,
waardoor de lezer nieuwe kennis toevoegt aan de kennis die hij al heeft
- Om de inhoud van tekst te begrijpen gebruikt lezer het metacognitief bewustzijn: lezer past
leesstrategieën toe, omdat hij weet wanneer dat nodig is en maakt daar dan gebruik van
- Verdiepend lezen is erop gericht leerlingen de diepere structuren en betekenislagen in een tekst
te leren ontdekken
- Verdiepend lezen leert leerlingen kritisch over teksten na te denken: re ecteren en evalueren
- Verdiepend leren in het resultaat van instructie
- Herhaald lezen in een e ectieve aanpak om leerlingen verdiepend te leren lezen
1.2 technisch lezen en de referentieniveaus
1.2.1 aanwijzingen voor balans in het aanbod tekstsoorten
- verhalende en informatieve teksten moeten worden aangeboden, in verschillende tekstgenres
- Er moet een balans zijn tussen ctie en non- ctie
- Bij niveau 1F gaat het om zaakvak teksten, naslagwerken, internet teksten en schematische
overzichten
- Op niveau 1S/2F gaat het om hetzelfde soort teksten, met aanvullingen, zoals formulier,
tijdschriften en het dagelijkse nieuws
- Narratieve teksten zijn teksten met verhalende structuur
- Lectuur: eenvoudige verhaallijnen, oppervlakkige personages en een clichématige en weinig
vernieuwende schrijftechniek
1.2.2 aanwijzingen voor de leesbaarheid van teksten
- 1S/2F vraagt meer denkwerk van de leerlingen dan 1F
1.3 de doorgaande lijn
Groep 1 en 2
- mondelinge taalvaardigheid en woordenschat
- Ontluikende en beginnende geletterdheid (waaronder letterkennis en alfabetisch principe)
BG 2
ff fi fi fl fl
