Samenvatting: infectiepreventie
Inleiding
Ziekenhuishygiëne => infectiepreventie
Hospital hygiene => Infection control
Naast het voorkomen van infecties, ook het beheersen.
Zorginfecties:
- Infectie is gevolg van ondergaan van bepaalde zorg door zorgverstrekker in eender welke
omgeving, zelfs in thuisomgeving - > 5% van zorgvragers
Gevolgen van zorginfecties?
- Verlengen opnameduur + Verhogen GMverbruik + zorgbehoefte
1) Ziekenhuishygiëne + infectiepreventie
Hygiëne Wat bedoeld men?
- Zorg voor het in stand houden van gezondheid (bevordering van welzijn)
- Toestand van optimaal lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn (WHO)
Betekenis hygiëne synoniem: gezondheidsleer
- Verzamelnaam voor alle handelingen + handelingswijzen die ervoor zorgen dat
mensen en dieren gezond blijven door ziekteverwekkers (pathogenen) uit buurt te
houden of besmettingsbron (reservoir) te isoleren
Belang van hygiënische maatregelen?
- In zorginstellingen: samenbrengen van zieke mensen
- Grote groepen: drinkwatervoorziening + bereiden van maaltijden
Algemene of openbare hygiëne?
- Woningen, waterleiding, voedingsmiddelen, controle gezondheidstoestand
zuigelingen, schoolgaande kinderen en arbeiders, riolering, schoon milieu, gezonde
lucht, bodem
Individuele hygiëne?
- Behoud of bevordering eigen gezondheid
- Zorg van iedere volwassene voor zichzelf en gezin, verstandige voeding, regelmatig
baden, zindelijke kleding, voldoende lichaamsbeweging, goede nachtrust
ZKhygiëne Wat?
- Wetenschap die bestudeert hoe de gezondheid van pt die in zorginstelling verblijven,
gevrijwaard kan worden.
- Is van toepassing op ganse werkveld van vpk -> zowel intramuraal als extramuraal.
Hospitalisme?
- Bijkomende of secundaire schade door verblijf of in aansluiting van verblijf in
zorginstelling
Sociaal: voor pt meerdere negatieve aspecten: uit zijn vertrouwde milieu weg +
overgebracht naar anderen wereld met nieuwe relaties + zich aanpassen aan andere
dagindeling + reglement (bezoekuren). Verliest deel van zijn vrijheid, pt is ontheemd.
Psychisch: angstig + depressie, klacht niet serieus genomen,
communicatieproblemen, voelt zich niet goed behandeld
Fysiek: chirurgische fouten, anesthesieongevallen, GMfouten, admistratieve fouten,
(waargnoemen + gemeten)
Infectiepreventi - Gericht op fysieke schade
e - Infecties die niet bestonden op ogenblik van opname maar heeft verworven tijdens
verblijf + grote gevolgen voor gemeenschap + pt
- Preventie + beheersing van ziekenhuisinfecties
Isolatiemaatregelen, aseptische technieken, voorzorgsmaatregelen bij reiniging,
ontsmetting en sterilisatie
,Hospitalisme 1) Psychosociale schade
- Schade die ontstaat na langdurige verblijf in ZK of zorginstelling.
Gedragsveranderingen?
- Contactarmoede, verarming van interesse, toenemende afhankelijkheid, verlies van
inzicht in eigen sociale rol, regressie, neerslachtigheid, depressiviteit, apathie
Oorzaken?
- Verlies van contact met eigen sociale omgeving
- Inactiviteit en verlies van zelfstandigheid
- Gebruik van kalmerende en slaapmiddelen
- Zakelijke houding van personeel + weinig huiselijke sfeer
- Verlies van het persoonlijke
- Toestand van angst, hulpeloosheid en onwetendheid
- Verlies van toekomstperspectief
- Geluidshinder
Risicogroepen?
- Kinderen (jonger dan 5 jaar, langdurige opname -> regressie)
- Chronisch zieken
- Psychiatrische patiënten
- Patiënten op intensieve zorgen (intensivecaresyndroom) -> grotere gevoeligheid voor
hospitalisatiesyndroom
2) Fysieke schade
A) Niet-infectieuze schade
- Waargenomen en herkend door pt of omgeving
Schade aan goederen - Diefstallen, financiele schade bij onnodige onderzoeken
Ongevallen - Risicofactoren: ptgebonden + omgevingsgebonden
- 50% van valpartijen: uit bed!
Nevenwerkingen - Bij meer gevoelige pt (prematuren)
ontsmettingsmiddele - Chemische dermatitis of verbranding
n Te hoge gebruiksconcentratie
Te lange contacttijd
Onvoldoende naspoelen van materiaal/linnen
Schade tgv ingreep - Anesthesie
- Chirurgische fout (vergeten van materiaal) -> compresen
Doorligwonden of - Vooral thv stuit, hielen en rug
decubitus Aandacht?
- Pt die incotinent zijn, hypoalbuminemie, anemie, slechte
bloedsomloop.
Preventie?
- Actieve mobilisatie + wisselhouding
- Oneffenheden van lakens + inspectie!
Medicatiefouten 1/3 toegediende medicatie?
- 87%: verkeerd tijdstip (30min voor of na)
- Niet of verkeerd toedienen + verkeerde pt
- Verkeerd GM + onjuiste dosis
Oorzaken?
- Overschrijven voorschriften
- Onduidelijke mondelinge of schriftelijke instructies
- Verkeerde uitvoering
Preventie?
- Juiste patient + dosis + tijdstip + GM + wijze!!
ZKinfecties - Belangrijkste vorm
Gevolgen?
- Hoge kost (voor maatschappij)
- Verlengd ziekenhuisverblijf
- Verhoogde inname GM + heringreep
, 2) Ziekenhuisinfectie en zorginfecties
2.1) Historische ontwikkeling
• Antoni Van Leeuwenhoek (1670): verschillende MO via microscoop
• Joseph Lister (1865): ontsmetting van operatiewonden
• Semmelweis (1862): kraamvrouwenkoorts
• Florence Nightingale: belang van hygiëne
• Louis Pasteur: bacteriën doden door hitte
• Robert Koch (1880): kweekbodem (TBC)
• Fleming (1929): penicilline
2.2) Begripsomschrijving
Besmetting - Overgaan MO vanuit bron, via weg naar iets of iemand
Kolonisatie - Handhaven van MO na besmetting (geen nadelige gevolgen)
Infectie - MO bereikt een groot aantal en/of produceert schadelijke stoffen (met
ziekteverschijnselen)
Inflammatieverschijnselen (lokaal) Rubor, calor, dolor, tumor, functio laesa
- Pas wanneer iemand na besmetting ziek wordt, spreekt men van infecties.
- Geïnfecteerd schaar bestaat niet, een schaar is besmet of gecontamineerd!
2.2.2) Ziekenhuisinfectie en zorginfectie
Definitie Ziekenhuisinfecties: infecties die optreden bij pt tijdens of in aansluiting op hun verblijf in
zk, ≥ 48u na opname, laattijdig (weken/maanden na verblijf) -> hepatitis B
Zorginfecties: infecties als gevolg van toedienen van zorg, onafhankelijk van plaats
Synoniem voor zkinfecties? (EXAM)
- Nosocomiale infectie, secundaire infectie, iatrogene infectie, hospital-acquired of hospital-
associated infection (HAI), fysiek infectieus hospitalisme
Endogene 1) Endogene of auto-infectie (66%)
infectie + - Mo afkomstig van gastheer zelf
kruisinfecti - Normale bacteriële flora
e - VB: urineweginfecties veroorzaakt door E. Coli + komt vaak bij vrouwen (kortere urethra) -
> verkeerd afwegen!
2) Exogene of kruisinfectie
- MO afkomstig van buiten patiënt
- VB: pt krijgt cystoscopie + bij dat binnen brengen is de cystoscopie niet goed ontsmet en
brengt men MRSA binnen in de blaas
- Preventie? Materiaal goed ontsmetten, vpk + arts goede handhygiëne toepassen, pt met
MRSA in isolatie plaatsen
Endemie en - Endemie: gedurende ruimere tijd aanwezig op afdeling/instelling, maar slechts af en toe
epidemie een infectie VB: ebola, cholera in afrika, lepra
(EXAM) - Epidemie: meerdere infecties binnen korte tijd met hetzelfde MO VB: griep
- Pandemie: VB: AIDS, corona
2.3) Besmettingscyclus
2.3.1) Inleiding
Samenleven verschillende mensen + Zeer intens en fysiek samenleven = Gevaar voor overdracht
van kiemen
Kruisbesmetting voorkomen?
- Verschillende overdrachtswegen
- Factoren + overdracht voorkomen
Inleiding
Ziekenhuishygiëne => infectiepreventie
Hospital hygiene => Infection control
Naast het voorkomen van infecties, ook het beheersen.
Zorginfecties:
- Infectie is gevolg van ondergaan van bepaalde zorg door zorgverstrekker in eender welke
omgeving, zelfs in thuisomgeving - > 5% van zorgvragers
Gevolgen van zorginfecties?
- Verlengen opnameduur + Verhogen GMverbruik + zorgbehoefte
1) Ziekenhuishygiëne + infectiepreventie
Hygiëne Wat bedoeld men?
- Zorg voor het in stand houden van gezondheid (bevordering van welzijn)
- Toestand van optimaal lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn (WHO)
Betekenis hygiëne synoniem: gezondheidsleer
- Verzamelnaam voor alle handelingen + handelingswijzen die ervoor zorgen dat
mensen en dieren gezond blijven door ziekteverwekkers (pathogenen) uit buurt te
houden of besmettingsbron (reservoir) te isoleren
Belang van hygiënische maatregelen?
- In zorginstellingen: samenbrengen van zieke mensen
- Grote groepen: drinkwatervoorziening + bereiden van maaltijden
Algemene of openbare hygiëne?
- Woningen, waterleiding, voedingsmiddelen, controle gezondheidstoestand
zuigelingen, schoolgaande kinderen en arbeiders, riolering, schoon milieu, gezonde
lucht, bodem
Individuele hygiëne?
- Behoud of bevordering eigen gezondheid
- Zorg van iedere volwassene voor zichzelf en gezin, verstandige voeding, regelmatig
baden, zindelijke kleding, voldoende lichaamsbeweging, goede nachtrust
ZKhygiëne Wat?
- Wetenschap die bestudeert hoe de gezondheid van pt die in zorginstelling verblijven,
gevrijwaard kan worden.
- Is van toepassing op ganse werkveld van vpk -> zowel intramuraal als extramuraal.
Hospitalisme?
- Bijkomende of secundaire schade door verblijf of in aansluiting van verblijf in
zorginstelling
Sociaal: voor pt meerdere negatieve aspecten: uit zijn vertrouwde milieu weg +
overgebracht naar anderen wereld met nieuwe relaties + zich aanpassen aan andere
dagindeling + reglement (bezoekuren). Verliest deel van zijn vrijheid, pt is ontheemd.
Psychisch: angstig + depressie, klacht niet serieus genomen,
communicatieproblemen, voelt zich niet goed behandeld
Fysiek: chirurgische fouten, anesthesieongevallen, GMfouten, admistratieve fouten,
(waargnoemen + gemeten)
Infectiepreventi - Gericht op fysieke schade
e - Infecties die niet bestonden op ogenblik van opname maar heeft verworven tijdens
verblijf + grote gevolgen voor gemeenschap + pt
- Preventie + beheersing van ziekenhuisinfecties
Isolatiemaatregelen, aseptische technieken, voorzorgsmaatregelen bij reiniging,
ontsmetting en sterilisatie
,Hospitalisme 1) Psychosociale schade
- Schade die ontstaat na langdurige verblijf in ZK of zorginstelling.
Gedragsveranderingen?
- Contactarmoede, verarming van interesse, toenemende afhankelijkheid, verlies van
inzicht in eigen sociale rol, regressie, neerslachtigheid, depressiviteit, apathie
Oorzaken?
- Verlies van contact met eigen sociale omgeving
- Inactiviteit en verlies van zelfstandigheid
- Gebruik van kalmerende en slaapmiddelen
- Zakelijke houding van personeel + weinig huiselijke sfeer
- Verlies van het persoonlijke
- Toestand van angst, hulpeloosheid en onwetendheid
- Verlies van toekomstperspectief
- Geluidshinder
Risicogroepen?
- Kinderen (jonger dan 5 jaar, langdurige opname -> regressie)
- Chronisch zieken
- Psychiatrische patiënten
- Patiënten op intensieve zorgen (intensivecaresyndroom) -> grotere gevoeligheid voor
hospitalisatiesyndroom
2) Fysieke schade
A) Niet-infectieuze schade
- Waargenomen en herkend door pt of omgeving
Schade aan goederen - Diefstallen, financiele schade bij onnodige onderzoeken
Ongevallen - Risicofactoren: ptgebonden + omgevingsgebonden
- 50% van valpartijen: uit bed!
Nevenwerkingen - Bij meer gevoelige pt (prematuren)
ontsmettingsmiddele - Chemische dermatitis of verbranding
n Te hoge gebruiksconcentratie
Te lange contacttijd
Onvoldoende naspoelen van materiaal/linnen
Schade tgv ingreep - Anesthesie
- Chirurgische fout (vergeten van materiaal) -> compresen
Doorligwonden of - Vooral thv stuit, hielen en rug
decubitus Aandacht?
- Pt die incotinent zijn, hypoalbuminemie, anemie, slechte
bloedsomloop.
Preventie?
- Actieve mobilisatie + wisselhouding
- Oneffenheden van lakens + inspectie!
Medicatiefouten 1/3 toegediende medicatie?
- 87%: verkeerd tijdstip (30min voor of na)
- Niet of verkeerd toedienen + verkeerde pt
- Verkeerd GM + onjuiste dosis
Oorzaken?
- Overschrijven voorschriften
- Onduidelijke mondelinge of schriftelijke instructies
- Verkeerde uitvoering
Preventie?
- Juiste patient + dosis + tijdstip + GM + wijze!!
ZKinfecties - Belangrijkste vorm
Gevolgen?
- Hoge kost (voor maatschappij)
- Verlengd ziekenhuisverblijf
- Verhoogde inname GM + heringreep
, 2) Ziekenhuisinfectie en zorginfecties
2.1) Historische ontwikkeling
• Antoni Van Leeuwenhoek (1670): verschillende MO via microscoop
• Joseph Lister (1865): ontsmetting van operatiewonden
• Semmelweis (1862): kraamvrouwenkoorts
• Florence Nightingale: belang van hygiëne
• Louis Pasteur: bacteriën doden door hitte
• Robert Koch (1880): kweekbodem (TBC)
• Fleming (1929): penicilline
2.2) Begripsomschrijving
Besmetting - Overgaan MO vanuit bron, via weg naar iets of iemand
Kolonisatie - Handhaven van MO na besmetting (geen nadelige gevolgen)
Infectie - MO bereikt een groot aantal en/of produceert schadelijke stoffen (met
ziekteverschijnselen)
Inflammatieverschijnselen (lokaal) Rubor, calor, dolor, tumor, functio laesa
- Pas wanneer iemand na besmetting ziek wordt, spreekt men van infecties.
- Geïnfecteerd schaar bestaat niet, een schaar is besmet of gecontamineerd!
2.2.2) Ziekenhuisinfectie en zorginfectie
Definitie Ziekenhuisinfecties: infecties die optreden bij pt tijdens of in aansluiting op hun verblijf in
zk, ≥ 48u na opname, laattijdig (weken/maanden na verblijf) -> hepatitis B
Zorginfecties: infecties als gevolg van toedienen van zorg, onafhankelijk van plaats
Synoniem voor zkinfecties? (EXAM)
- Nosocomiale infectie, secundaire infectie, iatrogene infectie, hospital-acquired of hospital-
associated infection (HAI), fysiek infectieus hospitalisme
Endogene 1) Endogene of auto-infectie (66%)
infectie + - Mo afkomstig van gastheer zelf
kruisinfecti - Normale bacteriële flora
e - VB: urineweginfecties veroorzaakt door E. Coli + komt vaak bij vrouwen (kortere urethra) -
> verkeerd afwegen!
2) Exogene of kruisinfectie
- MO afkomstig van buiten patiënt
- VB: pt krijgt cystoscopie + bij dat binnen brengen is de cystoscopie niet goed ontsmet en
brengt men MRSA binnen in de blaas
- Preventie? Materiaal goed ontsmetten, vpk + arts goede handhygiëne toepassen, pt met
MRSA in isolatie plaatsen
Endemie en - Endemie: gedurende ruimere tijd aanwezig op afdeling/instelling, maar slechts af en toe
epidemie een infectie VB: ebola, cholera in afrika, lepra
(EXAM) - Epidemie: meerdere infecties binnen korte tijd met hetzelfde MO VB: griep
- Pandemie: VB: AIDS, corona
2.3) Besmettingscyclus
2.3.1) Inleiding
Samenleven verschillende mensen + Zeer intens en fysiek samenleven = Gevaar voor overdracht
van kiemen
Kruisbesmetting voorkomen?
- Verschillende overdrachtswegen
- Factoren + overdracht voorkomen
