Introductie ISW – begrippenlijst
Hoofdstuk 1 Hoe sociologen sociale problemen zien: Het abortusdilemma
Casestudy Een soort onderzoek dat focust op één case. Deze case of dit onderwerp
kan een persoon zijn, maar ook een organisatie, kerk, ziekenhuis, etc.
Common sense De ideeën die gewoon zijn voor de samenleving of voor een groep in de
samenleving waaruit ze hun ervaringen verklaren.
Control group De groep uit een experiment die niet is blootgesteld aan een bepaalde
belevenis/ervaring (ook wel de onafhankelijke variabele).
Documenten Geschreven gegevens. Refereren vaak naar bewegende plaatjes, filmpjes
of video’s.
Experiment Een soort onderzoek dat een groep verdeelt in een ‘experimental group’ en
een ‘control group’. Metingen worden vooraf en achteraf gedaan om zo het
effect van de onafhankelijke variabele te meten.
Experimental group De groep uit een experiment die is blootgesteld aan een bepaalde
belevenis/ervaring (ook wel de onafhankelijke variabele).
Field study Een methode om informatie te vergaren door directe observatie van een
(ook wel: field work of bepaalde situatie.
participant observation)
Generalize Het toepassen van onderzoeksresultaten van een bepaalde situatie of
(generaliseren) groep OF het testen van die resultaten op andere groepen of situaties.
Methode Een manier van onderzoek doen.
Objectieve Een omstandigheid in de maatschappij die gemeten kan worden en
omstandigheden bijvoorbeeld weergegeven kan worden in een statistiek. Een van de
componenten van een sociaal probleem.
Personal trouble De persoonlijke ervaring van een individu rondom een sociaal probleem.
Populatie Bij onderzoek, refereert dit naar de groep die bestudeerd wordt.
Power/macht De capaciteit om je eigen zin te krijgen, zelfs recht in het gezicht van de
oppositie.
Questionnaire Opgeschreven vragen die gebruikt worden voor het vergaren van informatie
bij een onderzoek.
Random sample Een steekproef die iedereen in de onderzochte groep een gelijke kans geeft
om bij het onderzoek betrokken te worden.
Social location/sociale De persoonlijke positie van een individu in de maatschappij.
locatie
Sociaal probleem Een bepaald aspect van de maatschappij (een objectieve omstandigheid)
waarover een grote groep zich zorgen maakt en zij willen dat dat verandert
(subjectieve verontrusting).
Sociological Een referentiekader dat kijkt naar de brede sociale context die de
imagination/sociologisch belevingen en ervaringen van mensen vormt. Dit perspectief helpt men om
perspectief boven persoonlijke ervaringen en emoties uit te stijgen om zo het grotere
plaatje te zien dat de situatie beïnvloedt.
Sociologie De systematische en objectieve studie van de groepen die de maatschappij
vormen. Dit omvangt ook de relaties tussen de groepen en de interactie
tussen de groepen.
Subjectieve De verontrusting of onrust die sommige mensen voelen bij een bepaald
verontrusting aspect uit de maatschappij. Een van de essentiële componenten van een
sociaal probleem.
Value/waarde Een overtuiging over wanneer iets goed of slecht is, of wenselijk of
onwenselijk.
, Hoofdstuk 2 Interpreteren van sociale problemen: ouder worden
Theorie Een theorie legt uit hoe twee of meer concepten/feiten zich tot elkaar
verhouden. Een theorie geeft ons vervolgens een referentiekader voor het
organiseren van deze feiten en zo geeft het ons een manier om het sociale
leven te interpreteren.
Functionalisme Een sociologische theorie. Functionalisten vergelijken de samenleving met
een machine en elk deel van die machine moet goed functioneren. Soms
werkt niet alles even goed, dit noemen functionalisten een dysfunctie. Dit
wordt vaak gecreëerd door een te snelle verandering.
Structuur Om de samenleving te begrijpen moet men niet alleen kijken naar functie,
(Emile Durkheim) maar ook naar structuur, dus hoe de verschillende delen van de
samenleving zich tot elkaar verhouden.
Manifeste functie Een actie die bedoeld is om een deel van het systeem te helpen.
(Robert Merton)
Latente functie Consequenties die een deel van het systeem helpen, maar daar niet voor
(Robert Merton) bedoeld waren. vb. salarissen zijn bedoeld om mensen welvarend te
maken, maar dragen indirect bij aan een stabiele economie.
Latente dysfunctie Consequenties die een deel van het systeem verstoren, maar niet zo
(Robert Merton) bedoeld waren.
Equilibrium of society Betekent dat de delen van de samenleving gebalanceerd zijn en aangepast
zijn aan elkaar.
Conflicttheorie Groepen in de samenleving zijn in een constante strijd om schaarste.
Sociale problemen zijn onvermijdelijk en natuurlijk. Twee soorten sociale
problemen: het probleem dat de uitgebuite groep ervaart door de machtige
groep; het probleem dat de machtige groep ervaart als de uitgebuite groep
gaat rebelleren.
Conflict theory Het kenmerk van de geschiedenis is de continue machtsstrijd tussen
(Karl Marx) groepen. De ene groep heeft altijd de toppositie en onderdrukken de andere
groep.
Kapitalisme Een kleine groep die de controle heeft over de middelen en de productie en
hun doel is dan ook om zoveel mogelijk winst te maken. Kapitalisten zijn
vaak de bazen van fabrieken, hoofdsteden en gereedschappen.
Feminist theorie Onderzoekt de relaties tussen mannen en vrouwen vanuit het perspectief
van de machthebbende groep en de onderdrukte groep. De onderdrukte
groep (in dit geval vrouwen) moet zich bewust worden van de
onderdrukking en de bron hiervan. Feministen willen dit veranderen.
Patriarchy De maatschappij waarin mannen de dominante rol hebben.
Radicaal feminisme Geloven dat de maatschappij moet loskomen van het patriarchaat. Het doel
is om beide mannen en vrouwen hiervan los te maken.
Liberaal feminisme Mensen zijn gelijk en hebben recht op gelijke rechten. Het patriarchaat en
de onderdrukking bestaan doordat instituties mannen en vrouwen de
onderdrukkende ideologie laten geloven.
Socialistisch feminisme Er is een directe link tussen kapitalisme en de onderdrukking van vrouwen.
Alle positieve dingen gaan naar de mensen (mannen) in de werkplaats, niet
naar de huizen zelf. Het traditionele beeld van huisvrouwen wordt niet
gerespecteerd, omdat het tot niets materieels leidt.
Cultureel feminisme We moeten de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
accepteren. Vrouwen zijn over het algemeen vriendelijker en zachter dan
mannen. Als vrouwen de baas op de wereld zouden zijn, dan zouden
patriarchaat, kapitalisme en onderdrukking niet bestaan en dan zou de
wereld een betere plek zijn.
Ecofeminisme Het patriarchaat onderdrukt niet alleen de vrouwen, maar ook het milieu.
Mannen willen niet alleen domineren over vrouwen, maar ook over de
natuur. Vrouwen moeten zichzelf bevrijden uit deze dominantie en moeten
de bescherming van de natuur leiden.
Symbolisch Deze theorie focust op hoe we het dagelijks leven verklaren voor onszelf.
interactionisme We zien de wereld door symbolen (dingen waar we een betekenis aan
koppelen en die we gebruiken om te communiceren). Een sociaal probleem
wordt pas een sociaal probleem als veel mensen het een sociaal probleem
Hoofdstuk 1 Hoe sociologen sociale problemen zien: Het abortusdilemma
Casestudy Een soort onderzoek dat focust op één case. Deze case of dit onderwerp
kan een persoon zijn, maar ook een organisatie, kerk, ziekenhuis, etc.
Common sense De ideeën die gewoon zijn voor de samenleving of voor een groep in de
samenleving waaruit ze hun ervaringen verklaren.
Control group De groep uit een experiment die niet is blootgesteld aan een bepaalde
belevenis/ervaring (ook wel de onafhankelijke variabele).
Documenten Geschreven gegevens. Refereren vaak naar bewegende plaatjes, filmpjes
of video’s.
Experiment Een soort onderzoek dat een groep verdeelt in een ‘experimental group’ en
een ‘control group’. Metingen worden vooraf en achteraf gedaan om zo het
effect van de onafhankelijke variabele te meten.
Experimental group De groep uit een experiment die is blootgesteld aan een bepaalde
belevenis/ervaring (ook wel de onafhankelijke variabele).
Field study Een methode om informatie te vergaren door directe observatie van een
(ook wel: field work of bepaalde situatie.
participant observation)
Generalize Het toepassen van onderzoeksresultaten van een bepaalde situatie of
(generaliseren) groep OF het testen van die resultaten op andere groepen of situaties.
Methode Een manier van onderzoek doen.
Objectieve Een omstandigheid in de maatschappij die gemeten kan worden en
omstandigheden bijvoorbeeld weergegeven kan worden in een statistiek. Een van de
componenten van een sociaal probleem.
Personal trouble De persoonlijke ervaring van een individu rondom een sociaal probleem.
Populatie Bij onderzoek, refereert dit naar de groep die bestudeerd wordt.
Power/macht De capaciteit om je eigen zin te krijgen, zelfs recht in het gezicht van de
oppositie.
Questionnaire Opgeschreven vragen die gebruikt worden voor het vergaren van informatie
bij een onderzoek.
Random sample Een steekproef die iedereen in de onderzochte groep een gelijke kans geeft
om bij het onderzoek betrokken te worden.
Social location/sociale De persoonlijke positie van een individu in de maatschappij.
locatie
Sociaal probleem Een bepaald aspect van de maatschappij (een objectieve omstandigheid)
waarover een grote groep zich zorgen maakt en zij willen dat dat verandert
(subjectieve verontrusting).
Sociological Een referentiekader dat kijkt naar de brede sociale context die de
imagination/sociologisch belevingen en ervaringen van mensen vormt. Dit perspectief helpt men om
perspectief boven persoonlijke ervaringen en emoties uit te stijgen om zo het grotere
plaatje te zien dat de situatie beïnvloedt.
Sociologie De systematische en objectieve studie van de groepen die de maatschappij
vormen. Dit omvangt ook de relaties tussen de groepen en de interactie
tussen de groepen.
Subjectieve De verontrusting of onrust die sommige mensen voelen bij een bepaald
verontrusting aspect uit de maatschappij. Een van de essentiële componenten van een
sociaal probleem.
Value/waarde Een overtuiging over wanneer iets goed of slecht is, of wenselijk of
onwenselijk.
, Hoofdstuk 2 Interpreteren van sociale problemen: ouder worden
Theorie Een theorie legt uit hoe twee of meer concepten/feiten zich tot elkaar
verhouden. Een theorie geeft ons vervolgens een referentiekader voor het
organiseren van deze feiten en zo geeft het ons een manier om het sociale
leven te interpreteren.
Functionalisme Een sociologische theorie. Functionalisten vergelijken de samenleving met
een machine en elk deel van die machine moet goed functioneren. Soms
werkt niet alles even goed, dit noemen functionalisten een dysfunctie. Dit
wordt vaak gecreëerd door een te snelle verandering.
Structuur Om de samenleving te begrijpen moet men niet alleen kijken naar functie,
(Emile Durkheim) maar ook naar structuur, dus hoe de verschillende delen van de
samenleving zich tot elkaar verhouden.
Manifeste functie Een actie die bedoeld is om een deel van het systeem te helpen.
(Robert Merton)
Latente functie Consequenties die een deel van het systeem helpen, maar daar niet voor
(Robert Merton) bedoeld waren. vb. salarissen zijn bedoeld om mensen welvarend te
maken, maar dragen indirect bij aan een stabiele economie.
Latente dysfunctie Consequenties die een deel van het systeem verstoren, maar niet zo
(Robert Merton) bedoeld waren.
Equilibrium of society Betekent dat de delen van de samenleving gebalanceerd zijn en aangepast
zijn aan elkaar.
Conflicttheorie Groepen in de samenleving zijn in een constante strijd om schaarste.
Sociale problemen zijn onvermijdelijk en natuurlijk. Twee soorten sociale
problemen: het probleem dat de uitgebuite groep ervaart door de machtige
groep; het probleem dat de machtige groep ervaart als de uitgebuite groep
gaat rebelleren.
Conflict theory Het kenmerk van de geschiedenis is de continue machtsstrijd tussen
(Karl Marx) groepen. De ene groep heeft altijd de toppositie en onderdrukken de andere
groep.
Kapitalisme Een kleine groep die de controle heeft over de middelen en de productie en
hun doel is dan ook om zoveel mogelijk winst te maken. Kapitalisten zijn
vaak de bazen van fabrieken, hoofdsteden en gereedschappen.
Feminist theorie Onderzoekt de relaties tussen mannen en vrouwen vanuit het perspectief
van de machthebbende groep en de onderdrukte groep. De onderdrukte
groep (in dit geval vrouwen) moet zich bewust worden van de
onderdrukking en de bron hiervan. Feministen willen dit veranderen.
Patriarchy De maatschappij waarin mannen de dominante rol hebben.
Radicaal feminisme Geloven dat de maatschappij moet loskomen van het patriarchaat. Het doel
is om beide mannen en vrouwen hiervan los te maken.
Liberaal feminisme Mensen zijn gelijk en hebben recht op gelijke rechten. Het patriarchaat en
de onderdrukking bestaan doordat instituties mannen en vrouwen de
onderdrukkende ideologie laten geloven.
Socialistisch feminisme Er is een directe link tussen kapitalisme en de onderdrukking van vrouwen.
Alle positieve dingen gaan naar de mensen (mannen) in de werkplaats, niet
naar de huizen zelf. Het traditionele beeld van huisvrouwen wordt niet
gerespecteerd, omdat het tot niets materieels leidt.
Cultureel feminisme We moeten de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
accepteren. Vrouwen zijn over het algemeen vriendelijker en zachter dan
mannen. Als vrouwen de baas op de wereld zouden zijn, dan zouden
patriarchaat, kapitalisme en onderdrukking niet bestaan en dan zou de
wereld een betere plek zijn.
Ecofeminisme Het patriarchaat onderdrukt niet alleen de vrouwen, maar ook het milieu.
Mannen willen niet alleen domineren over vrouwen, maar ook over de
natuur. Vrouwen moeten zichzelf bevrijden uit deze dominantie en moeten
de bescherming van de natuur leiden.
Symbolisch Deze theorie focust op hoe we het dagelijks leven verklaren voor onszelf.
interactionisme We zien de wereld door symbolen (dingen waar we een betekenis aan
koppelen en die we gebruiken om te communiceren). Een sociaal probleem
wordt pas een sociaal probleem als veel mensen het een sociaal probleem
