Samenvatting Kennistoets kunstzinnige oriëntatie

Samenvatting Dans!




1.2 De contexten van dans

1

,Je kunt dans op verschillende manieren en op verschillende plaatsen tegenkomen. Dans kan
plaats vinden binnen verschillende contexten:
o Sociale context

Je kunt dansen omdat het lekker voelt en kijken naar dans omdat je er energie van krijgt en
je het leuk vindt. Daarbij is dans ook een vorm van contact. Vormen zoals een flashmob
hangen samen met de sociale omgeving.
o Religieuze of rituele context

Het dansen in deze context is veelal cultureel bepaald met een verwijzing naar de culturele
en religieuze waarden van de betrokkenen.
o Artistieke context

Hieronder wordt de dans als kunstvorm verstaan. Deze vorm van dans wordt meestal
uitgevoerd door professionele dansers.
o Educatieve context

In danslessen op school leren leerlingen in een creatief proces van ontdekken, onderzoeken
en maken, vorm te geven aan hun ervaringen, gevoelens en ideeën. Daarbij leren ze
bestaande dansen na te doen en deze te beschouwen op aspecten als stijl, patroon, cultuur
en traditie.

1.3 Omschrijvingen van dans
Dans
 Een ritmische beweging van het lichaam op de maat van de muziek; geheel van
figuren die je dansend doorloopt; de dans ontspringen aan een gevaar ontkomen.
 Het muziekstuk
Dansen
 Zich ritmisch bewegen op de maat van de muziek
 (vrolijk) springen en huppelen
De essentie van dans is een betekenisvolle beweging. In dans worden de elementen muziek,
ruimte en dynamiek bijeengebracht

1.4 Dans in het basisonderwijs
In het basisonderwijs komt dans op verschillende manier aan bod. Er wordt bijvoorbeeld
gedanst bij vieringen, verjaardagen, weekafsluitingen en de musical van groep 8.
Ook kan het zijn dat een school gebruik maakt van een IIC’er (interne cultuurcoördinator). Dit
is een leerkracht die speciale nascholing heeft gevolgd om kunstspecialist te zijn in het team.
Dans in het speciaal basisonderwijs
Dans is hierbinnen een waardevol element. Dans stimuleert namelijk de lichamelijke
vaardigheden, de fantasie en het voorstellingsvermogen van de leerlingen, maar maakt hen
ook bewusten van zichzelf en anderen.



2.4 De vermogens van de leerling

2

,Onder vermogens verstaan we de vaardigheden die gekoppeld zijn aan kennis, inzicht,
houding en handeling. Om leerlingen dit allemaal te laten ervaren, zijn er een aantal
uitdagingspunten van belang.
 Dansen is zowel een leerproces als een creatief proces
 Het zelf ontdekken, creëren en evalueren staat centraal binnen een les/activiteit
 Dansen sluit aan bij de natuurlijke interesses van de leerlingen
 Leerlingen ontwikkelen nieuwe en eigendansbewegingen of leren bestaande
bewegingen toe te passen
 Het dansonderwijs kan de band met de leerlingen versterken
 Leerlingen kunnen een andere kant van zichzelf ontdekken / laten zien
 Dans kan aansluiten bij leeractiviteiten rondom taal en rekenen
Door vakinhoudelijk met dans te werken op de basisschool doe je eigenlijk twee dingen:
1. Een geheel aan vakinhoud aanleren aan de kinderen
2. Je werkt impliciet aan meer algemene vermogen zoals creëren en reflecteren
Indicatoren receptief vermogen
De leerlingen dansen niet alleen, ze kijken ook naar medeleerlingen en professionele dans.
o Ervaren van plezier door ernaar te kijken
o Openstaan voor dansuiting van anderen en belevingen verwoorden
o Eigen fantasie vergroten middels dans die is gezien
o Eigen mogelijkheden en talenten ontwikkelen
o Openstellen voor dans uit andere culturen

Indicatoren onderzoeken vermogen
De leerlingen kunnen over dans leren en dit ook toepassen.
o Experimenteren met mogelijkheden dans
o Kennen specifieke mogelijkheden van het lichaam
o Leren over de soorten en technieken van dans
o Gebruiken van dans gerelateerde taal
o Dans verbinden met creatieve uitingen en kunst
o Onderzoeken dans in eigen land / wereldwijd

Indicatoren creërend vermogen
De leerlingen kunnen dans bedenken, creëren, reproduceren en presenteren.
o Middels dans vormgeven aan gevoelens, ervaringen en ideeën
o Dans verbinden met eigen kunstzinnige uitingen
o Zoeken naar eigenoplossingen binnen dansvaardigheden
o Oefenen van dansvaardigheden / technieken
o Maken van een eigen dans
o Presenteren van dans




3

, Indicatoren sociaal vermogen
De leerlingen waarderen en respecteren de manier waarop andere leerlingen zich uiten in
dans, werken samen om tot dans te komen en dansvorm te geven.
o Dansen met anderen en daarbij respect hebben voor elkaar
o Tonen van respect voor wijze waarop medeleerlingen zich uiten in dans
o Samen een dans maken en presenteren
o Benoemen van eigen ervaringen / ideeën in groep
o Uitwisselen van ideeën om tot gezamenlijke dans te komen

Indicatoren reflectief vermogen
De leerlingen kunnen praten over dansbewegingen en -beleving, zowel van zichzelf als van
anderen.
o Benoemen van verschillen en overeenkomsten in dans
o Accepteren van feedback op dans
o Verwoorden van eigen ervaring bij het zelf dansen
o Gebruik van dansbegrippen bij het praten over dans

Bij dans zijn de competenties productdoelen van het leerproces, net als de te ontwikkelen
vermogens van de leerlingen.
Productdoelen zichtbare en meetbare einddoelen van het leerproces (de leerlingen
dansen door de ruimte zonder een ander aan te raken)
Procesdoelen tussentijdse processen waarmee de leerlingen de productdoelen
bereiken.

4.2 De educatieve context van dans
Dans in het basisonderwijs kun je vanuit verschillende invalshoeken toepassen. Binnen de
educatieve dans wordt dat gedan binnen dans al cultuurgoed, dans als pedagogisch middel
en dans als didactisch middel.
Cultuur
Leerlingen verwerven kennis, vaardigheden en technieken doormiddel van dans vorm en
betekenis te creëren en hierop kunnen ze reflecteren.
Didactisch
Dans wordt ingezet als didactisch middel voor andere vakken, waarbij ervan uitgegaan wordt
dat dit help bij het verkennen, onderzoeken en blijvend verweven van leerstof.
Pedagogisch
Dans heeft veel leercontexten. Deze contexten zijn bruikbaar voor belangrijke
vakoverstijgende competenties en kwalificaties. Zoals het creatief en kritisch denken.




4