Scheikunde samenvatting Hoofdstuk 9 reacties en energie
9.1 reactiesnelheid
Hoe snel een reactie verloopt geven we aan met de reactiesnelheid. De reactiesnelheid is de
hoeveelheid stof die per seconde en per liter onstaat of verdwijnt (eenheid: mol L-1 s-1). De
reactiesnelheid is afhankelijk van:
- De temperatuur
- De concentratie van de beginstof
- De verdelingsgraad
- De aanwezigheid van een katalysator
- De soort stof
Alle deeltjes, zoals moleculen, atomen en ionen zijn constant in beweging en kunnen met elkaar
botsen. Volgens het botsende-deeltjesmodel treedt een chemische reactie op wanneer de deeltjes
van twee stoffen hard genoeg met elkaar botsen (effectieve botsing). Hoe groter het aantal
botsingen per seconde, de te groter de kans op een effectieve botsing en des te sneller de reactie
verloopt.
De invloed van de temperatuur, concentratie van de beginstoffen en de verdelingsgraad kun je met
het botsende-deeltjesmodel verklaren:
Temperatuur: hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de deeltjes bewegend des te meer
botsingen.
Verdelingsgraad: hoe kleiner de stof, hoe gemakkelijker de deeltjes elkaar kunnen vinden.
Concentratie: hoe meer deeltjes in één ruimte, hoe vaker ze botsen.
Er zijn nog twee factoren die de reactiesnelheid kunnen beïnvloeden: de aanwezigheid van een
katalysator en de soort stof. Je kunt deze factoren verklaren met de activeringsenergie,
Katalysator: de aanwezigheid van een katalysator zorgt ervoor dat een reactie sneller
verloopt en/of bij een lagere temperatuur. De invloed van een katalysator kunnen we
verklaren door aan te nemen dat een katalysator ervoor zorgt dat de geactiveerde toestand
eerder wordt bereikt. Hij verlaagt dus de activeringsenergie van een reactie. Het verschil
tussen de energieniveaus van beginstoffen en reactieproducten verandert niet doordat een
katalysator aanwezig is. De reactiesnelheid blijft dus hetzelfde.
Soort stof: de ene stof heeft een hoge activeringsenergie en een andere stof weer een lage.
Formule voor het berekenen van de gemiddelde reactiesnelheid:
Concentratieverandering (mol L-1)
Gemiddelde reactiesnelheid= ————————————————
Verstreken tijd (s)
9.2 reactiewarmte
9.1 reactiesnelheid
Hoe snel een reactie verloopt geven we aan met de reactiesnelheid. De reactiesnelheid is de
hoeveelheid stof die per seconde en per liter onstaat of verdwijnt (eenheid: mol L-1 s-1). De
reactiesnelheid is afhankelijk van:
- De temperatuur
- De concentratie van de beginstof
- De verdelingsgraad
- De aanwezigheid van een katalysator
- De soort stof
Alle deeltjes, zoals moleculen, atomen en ionen zijn constant in beweging en kunnen met elkaar
botsen. Volgens het botsende-deeltjesmodel treedt een chemische reactie op wanneer de deeltjes
van twee stoffen hard genoeg met elkaar botsen (effectieve botsing). Hoe groter het aantal
botsingen per seconde, de te groter de kans op een effectieve botsing en des te sneller de reactie
verloopt.
De invloed van de temperatuur, concentratie van de beginstoffen en de verdelingsgraad kun je met
het botsende-deeltjesmodel verklaren:
Temperatuur: hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de deeltjes bewegend des te meer
botsingen.
Verdelingsgraad: hoe kleiner de stof, hoe gemakkelijker de deeltjes elkaar kunnen vinden.
Concentratie: hoe meer deeltjes in één ruimte, hoe vaker ze botsen.
Er zijn nog twee factoren die de reactiesnelheid kunnen beïnvloeden: de aanwezigheid van een
katalysator en de soort stof. Je kunt deze factoren verklaren met de activeringsenergie,
Katalysator: de aanwezigheid van een katalysator zorgt ervoor dat een reactie sneller
verloopt en/of bij een lagere temperatuur. De invloed van een katalysator kunnen we
verklaren door aan te nemen dat een katalysator ervoor zorgt dat de geactiveerde toestand
eerder wordt bereikt. Hij verlaagt dus de activeringsenergie van een reactie. Het verschil
tussen de energieniveaus van beginstoffen en reactieproducten verandert niet doordat een
katalysator aanwezig is. De reactiesnelheid blijft dus hetzelfde.
Soort stof: de ene stof heeft een hoge activeringsenergie en een andere stof weer een lage.
Formule voor het berekenen van de gemiddelde reactiesnelheid:
Concentratieverandering (mol L-1)
Gemiddelde reactiesnelheid= ————————————————
Verstreken tijd (s)
9.2 reactiewarmte
