Samenvatting bedrijfseconomie hfst 4

Hfst 4 Marktwerking

Markt
 Hier komen vraag (consumenten) en aanbod (producenten) samen/ in contact en er worden
transacties gesloten
 Is niet noodzakelijk een fysieke plaats : vb. als je kijkt naar de wereldmarkt voor graan -> dit
is niet op 1 plaats gevestigd
 Handel gebeurt op beurzen en is via computernetwerken mogelijk in heel de wereld!

Kenmerken van marktvormen
1. Aantal marktpartijen
Veel of weinig vragers en aanbieders
 Veel : elke vrager en aanbieder koopt of verkoopt hoeveelheden die in verhouding tot de
markt zeer klein zijn, waardoor één individuele marktpartij geen invloed kan uitoefenen op
de prijs
 Weinig : 1 partij kan de prijs beïnvloeden en heeft marktmacht
2. Doorzichtigheid van de markt
bekijkt of alle partijen op de markt toegang hebben tot alle relevante informatie
 = transparant = heel makkelijk te vergelijken!
Kent iedere vrager alle prijzen, de kwaliteit van elk product, de kenmerken van elk product…
Kent elke aanbieder perfect de concurrentie?
3. Toegankelijkheid van de markt
Belemmeringen om toe te treden op een markt!
 Hoe ontoegankelijker een markt, hoe minder concurrentie er mogelijk zal zijn en hoe minder
de bestaande aanbieders nieuwe toetreders zullen vrezen!!

Vooral bij aanbieders vb.: een wet kan opleggen dat maar één bedrijf een bepaald product mag
aanbieden, een concurrent kan een zo groot marktaandeel hebben dat je alleen door zeer grote
reclame-uitgaven op een markt een plaats kan verwerven, de kosten voor onderzoek en ontwikkeling
kunnen zo hoog zijn dat je onmogelijk als nieuw bedrijf kan beginnen in deze sector, patenten
kunnen de productie van een goed verbieden…

4. Homogeen of heterogeen product
 Homogeen product : alle aanbieders bieden exact hetzelfde product aan

MAAR er zijn toch verschillen! Om te beoordelen of een product homogeen of heterogeen is, speelt
vooral de perceptie van de klant een rol. Als twee frisdrankenproducenten exact dezelfde frisdrank
verkopen, maar een andere verpakking gebruiken en een marketingstrategie volgen waardoor de
consument een sterke voorkeur voor één van de twee frisdranken ontwikkelt, zijn de frisdranken een
heterogeen product

 Hoe heterogener de producten, hoe meer de prijzen van de verschillende aanbieders kunnen
verschillen en hoe meer marktmacht elke individuele aanbieder heeft !

,Welke soorten marktvormen zijn er? (zie hierboven voor hun criteria)

Uitleg : volkomen concurrentie en
monopolie zijn de 2 uiterste marktvormen
qua marktmacht!

Oligopolie en monopolistische
concurrentie liggen tussen deze twee
extremen in



Volkomen concurrentie ; bij deze heeft een aanbieder geen enkele marktmacht. Er zijn veel bedrijven
die een homogeen product aanbieden. Elke producent moet dus de marktprijs aanrekenen.

Monopolie : de aanbieder heeft veel marktmacht

 Hij is de enige aanbieder en toetredingsbelemmeringen voorkomen dat andere aanbieders
actief worden op de markt
 Bij de prijszetting zal hij enkel rekening moeten houden met de betalingsbereidheid van de
consument

Wat bepaald te marktvorm dus?
in welke mate de producent rekening moet houden met de andere aanbieders op de markt
= de marktmacht van de producent
 Producenten die geen rekening moeten houden met andere aanbieders op de markt bij het
bepalen van hun prijs hebben veel marktmacht, aanbieders die wel veel rekening moeten
houden met hun concurrenten als ze hun prijs bepalen hebben minder marktmacht




Volkomen concurrentie
 Dit komt in werkelijkheid weinig voor
 Men gebruikt dit als ‘benchmark’ om te vergelijken en zo dus deze marktvorm als ‘beste’ te
zien
 De kenmerken zijn hier zeer strikt :

 Veel vragers en veel aanbieders
 Markt toegankelijk
= er kunnen snel nieuwe producenten toetreden tot de markt of oude kunnen de
markt verlaten
 Markt volledig transparant/doorzichtig
= de prijzen zijn heel snel en makkelijk te vergelijken
 Iedere marktdeelnemer kent de prijs, kwaliteit, …
 Product: identiek -> homogeen product
= producenten kunnen zich niet gaan differentiëren door kleine andere accenten van
hun product
= er mag geen verschil zijn tussen de producten van verschillende producenten

, Voorbeelden : veilingen, de valutamarkt
Hoe komt de prijs tot stand?
Door een confrontatie van vraag en aanbod
 Iedere aanbieder is zo klein dat hij deze prijs niet kan beïnvloeden
 Het bedrijf is dus prijsnemer en hoeveelheidsaanpasser.
 Hij kan tegen deze prijs dus zo veel verkopen als hij wil. Hij heeft er dus geen enkel
belang bij om te verkopen tegen een prijs die lager is dan de marktprijs. Als hij een prijs
aanrekent die hoger is dan de marktprijs zal hij niets kunnen verkopen. Omdat het
product perfect homogeen is en er erg veel aanbieders zijn, zullen de klanten bij een
producent kopen die wel de marktprijs aanrekent. Deze prijs is dus een gegeven voor alle
aanbieders.
Voorbeeld : Stel boer Freddy gaat zijn prijs toch verhogen ; dan gaan de klanten naar ergens anders!
Waarom verlaagt hij zijn prijs dan niet? Omdat hij alles toch al verkocht krijgt voor de prijs die hij nu
aanbiedt, dus nu verdient hij meer!
Geeft het verband weer tussen de markt en de opbrengsten voor een individuele aanbieder ;
(= markt voor graan)
Hoe weet je dat de linkse gevraagd
sowieso volkomen concurrentie is?
P = MO !!!!!!!!!!!!! EXAMEN !!!!!!!!

Technisch optimaal punt !!!!




Uitleg grafiek (met eenheden : zie cursus p. 5) : De individuele producent biedt 24 eenheden aan. Bij
dit aanbod is zijn winst maximaal. Op de markt worden 3 miljoen eenheden verhandeld.

Wat als door een grote droogte in de VS een groot deel van de Amerikaanse graanoogst teniet
gaat?
 De aanbodcurve verschuift naar links (zie rechtse foto)
We zien een VERSCHUIVING van de vraagcurve en een BEWEGING van de aanbodcurve !!!!!! (LINKS)




Er komt een prijs tot stand (links), die prijs wordt gebruikt om de hoeveelheid te bepalen (rechts)
(de grafiek helemaal rechts is bijvoorbeeld een Europeaan in de wereldproductie)

Wat kan een oorzaak zijn van een stijging van de vraag naar graan? Het inkomen stijgt