GLV
Hoofdstuk 2 – Hindoeïsme
Tilak: rode stip op het voorhoofd van Hindoes
De Indus-cultuur
Rond 2500 v.C. bloeide in de buurt van de rivier de Indus een rijke cultuur. Uit opgravingen blijkt dat
de cultuur een hoogstaande cultuur moest zijn geweest. In het woord Hindoeïsme wordt verwzen
naar de Indus. Wetenschappers gaan er vanuit dat de Indus-cultuur een godsdienst had, die
belangrijke overeenkomsten heeft met wat we tegenwoordig het Hindoeïsme noemen.
Geschreven teksten: de veda’s
De oudste teksten zijn de veda’s. het woord veda betekend wijsheid. In de boeken uit de vedische
tijd staan volgens veel hindoes dan ook de belangrijkste aspecten van het hindoeïsme. Volgens veel
Hindoes zijn de teksten geschreven door half-goddelijke mensen
Veda’s: heilige geschriften
Vedische tijd: Periode waarin de veda’s ontstonden: 1200-500 voor onze jaartelling
Vedisch: de taal waarin de veda’s geschreven zijn
De vedische tijd is dus een belangrijke periode geweest voor de vorming van het hindoeïsme. Veel
rituelen worden nog steeds toegepast. In deze periode werd ook de betekenis van rituelen steeds
groter. In het huidige Hindoeïsme wordt vaak teruggegrepen op teksten en gewoonten die in de
Vedische tijd ontstaan zijn.
Andere heilige geschriften
Na de veda’s volgde een periode waarin het hindoeïsme in bepaalde opzichten veranderde. De tijd n
de vedische tijd noemen we ‘de tijd van het oudere hindoeïsme’. Deze periode duurde van 500 voor
onze jaartelling tot 800 erna. Het wordt het oudere hindoeïsme genoemd, omdat je pas vanaf 500
v.C. kunt spreken van het hindoeïsme.
Een belangrijke tekst is de Mahabharata (200 v.C. – 200 n.C.). Het onderdeel Bhagavadgita is nog
steeds heel populair. Het verhaal gaat over Arjuna en Krishna. Krishna blijkt uiteindelijk een gedaante
van de god Vishnu te zijn. De Bhagavadgita wordt door veel hindoes beschouwd als hun belangrijkste
heilige boek.
Wanneer is het hindoeïsme ontstaan?
Ongeveer 4500 jaar geleden in de tijd van de indus-cultuur is het hindoeïsme ontstaan. In die tijd
waren er al veel tradities en gedachten die nu ook voorkomen. Je kunt ook zeggen dat het
hindoeïsme is ontstaan in de tijd van de veda’s. toen werden de belangrijke boeken geschreven
waarin het geloof op papier kwam te staan. De vedische tijd verschilt echter in veel dingen nog met
het huidige Hindoeïsme. Je kunt met zekerheid zeggen dat het hindoeïsme 500 jaar v.C. bestaat.
Hindoeïsme: een verzamelnaam
We zeggen dat de mensen bij de rivier de indus ‘hindoes’ worden genoemd. Daarbij werd niet gelet
op wat zij dachten en deden; het feit dat ze bij de indus woonde maakte hen hindoe. Ze vinden
godsdienst een persoonlijke zaak en leggen meer de nadruk op wat je doet dan op wat je gelooft.
,GLV
Hindoes in onze tijd
In de loop van de eeuwen veranderde de godsdienst. Een bekend voorbeeld is het leven en het werk
van Mahatma Ghandi. Ghandi leefde van 1869 tot 1948. In die tijd speelde het kastenstelsel een
grote rol: een systeem waarin de samenleving in verschillende lagen is verdeeld. Vanaf de geboorte
ligt het al vast in welke kast je komt. Ghandi kwam hiertegen in opstand en is het kastenstelsel
officieel afgeschaft.
Hindoes zijn in Nederland in 3 groepen te verdelen
1. Mensen die rechtstreeks uit India en Pakistan naar Nederland zijn gekomen en hun
godsdienstige tradities uit hun moederland hebben meegenomen.
2. Het grootste deel in Nederland is afkomstig uit Suriname. De slavernij werd afgeschaft in
1863.
3. De autochtone Nederlanders die zich aangetrokken voelen tot het hindoeïsme
Leer en praktijk
Er zijn grote verschillen in wat mensen precies geloven. Sommige Hindoes geloven dat de hoogste
god een persoon is. anderen geloven weer dat een goddelijk principe de oorsprong en het doel van al
het leven is. dit principe wordt Brahman genoemd. Dat er zulke verschillen zijn in wat hindoes
denken en geloven heeft te maken met het feit dat het hindoeïsme is gericht op de praktijk en niet
op de leer.
Hogere werkelijkheid
Er is meer dan alleen een wereld die we om ons heen zien. Een ander woord voor een hogere
werkelijkheid is: transcendente werkelijkheid. Sommige hindoes denken dat deze hogere
werkelijkheid persoonlijk is. Ze gaan ervan uit dat er een persoonlijke oppergod is die alles bestuurt.
We noemen het hindoeïsme een polytheïstische godsdienst: er is meer dan 1 god.
Atman en Brahman
Veel hindoes geloven in een goddelijk principe, dat Brahman genoemd wordt. Er wordt ook gedacht
dat de wereld is ontstaan vanuit het Brahman. Ook mensen zijn vanuit deze opvatting ontstaan
vanuit het goddelijke
- In ieder mens is een diepe kern bewaard gebleven die rechtstreeks voorkomt uit het
goddelijke.
- Die diepste kern wordt Atman genoemd
- Een bekende stelling is Atman = Brahman. daarmee wordt bedoeld dat de diepste ken van
het mens-zijn (atman) gelijk is aan de hogere werkelijkheid (brahman). Met andere woorden:
diep in jezelf zit een goddelijke kern.
- Doel van het leven: je zorgt ervoor dat het atman terug gaat naar het brahman, dat je
uiteindelijk weer 1 wordt met het goddelijke principe. Als dat gebeurt, heb je de verlossing
bereikt.
Karma en reïncarnatie
Reïncarnatie: wedergeboorte, opnieuw geboren worden.
Hindoes geloven dat de mens na de dood opnieuw geboren wordt. Na de dood komt de mens terug
op aarde. In wat voor leven je na de dood terecht komt, hangt af van de manier waarop je hebt
geleefd.
, GLV
Karma: alle daden die een mens in zijn leven verricht
Karma is het geheel van wat je in je leven gezegd, gedaan en gedacht hebt. Heb je een goed karma
dan kom je hoger terug, heb je een slecht karma kom je lager terug.
Bij de wedergeboorte wordt je een heel nieuw persoon. Alleen Atman, de diepste kern van een mens
wordt opnieuw geboren.
De verlossing
Of iemands karma wel of niet goed is, hangt af van hoe goed hij zich gehouden heeft aan zijn
religieuze plichten. Die plichten worden dharma genoemd
Moksha: de verlossing, de diepste kern van de mens hoeft niet opnieuw geboren te worden
(hoogste doel binnen hindoeïsme)
Het kastenstelsel
In het stelsel hoort iedereen bij een bepaalde groep mensen. De kasten zijn hiërarchisch geordend.
Elke kast heeft zijn eigen rechten en plichten. Hoe hoger de kast hoe meer aanzien. De kern van dit
hele systeem wordt gevormd door het begrip reinheid. Rituele reinheid is de weg naar verlossing.
4 standen
De kasten zijn te verdelen in vier verschillende groepen, ook wel standen genoemd:
1. De stand van de priesters, de Brahmanen (hoogste stand)
2. De stand van de adel of krijgers
3. De stand van de kooplieden
De priesters, de krijgers en de kooplieden worden ook wel dvija’s genoemd: tweemaal
geborenen.
4. Stand waarin mensen vuil werk moeten verrichten
Kastelozen: mensen die net tot een bepaalde kaste behoren. Ook wel paria’s genoemd. Ze staan
helemaal onderaan de maatschappelijke ladder.
Goden
Vishnu -> Hij wordt gezien als een vriendelijke god. Hij is getrouwd met Lakshmi, de godin van
voorspoed en zegen. Hij is vooral bekend geworden door de gedaanten waarin hij op aarde is
gekomen. Zulke gedaanten worden ook wel avatara’s genoemd.
In het hindoeïsme worden 10 klassieke avatara’s van Vishnu genoemd. In de 1 e avatara kwam hij op
aarde als een vis. Hij waarschuwde Manu, de 1 e mens, dat er een grote vloed zou komen en
adviseerde hem om een boot te bouwen. De 8 e avatara is de belangrijkste. Vishnu kwam als de
gedaante van Krishna op aarde. Volgelingen van Vishnu hebben 2 verticale strepen op hun hoofd.
Shiva -> de god die de wereld laat vergaan en opnieuw laat ontstaan. Volgelingen van Shiva hebben 3
horizontale strepen op hun hoofd.
Brahma -> Er wordt gezegd dat hij de wereld heeft gemaakt. Hij is de schepper-god.
In sommige stromingen worden Vishnu, Shiva en Brahma als een drie eenheid gezien: de trimurti.
Hierbij is Brahma de god die de wereld gemaakt heeft, Vishnu onderhoudt de wereld en Shiva
vernietigd alles.
Hoofdstuk 2 – Hindoeïsme
Tilak: rode stip op het voorhoofd van Hindoes
De Indus-cultuur
Rond 2500 v.C. bloeide in de buurt van de rivier de Indus een rijke cultuur. Uit opgravingen blijkt dat
de cultuur een hoogstaande cultuur moest zijn geweest. In het woord Hindoeïsme wordt verwzen
naar de Indus. Wetenschappers gaan er vanuit dat de Indus-cultuur een godsdienst had, die
belangrijke overeenkomsten heeft met wat we tegenwoordig het Hindoeïsme noemen.
Geschreven teksten: de veda’s
De oudste teksten zijn de veda’s. het woord veda betekend wijsheid. In de boeken uit de vedische
tijd staan volgens veel hindoes dan ook de belangrijkste aspecten van het hindoeïsme. Volgens veel
Hindoes zijn de teksten geschreven door half-goddelijke mensen
Veda’s: heilige geschriften
Vedische tijd: Periode waarin de veda’s ontstonden: 1200-500 voor onze jaartelling
Vedisch: de taal waarin de veda’s geschreven zijn
De vedische tijd is dus een belangrijke periode geweest voor de vorming van het hindoeïsme. Veel
rituelen worden nog steeds toegepast. In deze periode werd ook de betekenis van rituelen steeds
groter. In het huidige Hindoeïsme wordt vaak teruggegrepen op teksten en gewoonten die in de
Vedische tijd ontstaan zijn.
Andere heilige geschriften
Na de veda’s volgde een periode waarin het hindoeïsme in bepaalde opzichten veranderde. De tijd n
de vedische tijd noemen we ‘de tijd van het oudere hindoeïsme’. Deze periode duurde van 500 voor
onze jaartelling tot 800 erna. Het wordt het oudere hindoeïsme genoemd, omdat je pas vanaf 500
v.C. kunt spreken van het hindoeïsme.
Een belangrijke tekst is de Mahabharata (200 v.C. – 200 n.C.). Het onderdeel Bhagavadgita is nog
steeds heel populair. Het verhaal gaat over Arjuna en Krishna. Krishna blijkt uiteindelijk een gedaante
van de god Vishnu te zijn. De Bhagavadgita wordt door veel hindoes beschouwd als hun belangrijkste
heilige boek.
Wanneer is het hindoeïsme ontstaan?
Ongeveer 4500 jaar geleden in de tijd van de indus-cultuur is het hindoeïsme ontstaan. In die tijd
waren er al veel tradities en gedachten die nu ook voorkomen. Je kunt ook zeggen dat het
hindoeïsme is ontstaan in de tijd van de veda’s. toen werden de belangrijke boeken geschreven
waarin het geloof op papier kwam te staan. De vedische tijd verschilt echter in veel dingen nog met
het huidige Hindoeïsme. Je kunt met zekerheid zeggen dat het hindoeïsme 500 jaar v.C. bestaat.
Hindoeïsme: een verzamelnaam
We zeggen dat de mensen bij de rivier de indus ‘hindoes’ worden genoemd. Daarbij werd niet gelet
op wat zij dachten en deden; het feit dat ze bij de indus woonde maakte hen hindoe. Ze vinden
godsdienst een persoonlijke zaak en leggen meer de nadruk op wat je doet dan op wat je gelooft.
,GLV
Hindoes in onze tijd
In de loop van de eeuwen veranderde de godsdienst. Een bekend voorbeeld is het leven en het werk
van Mahatma Ghandi. Ghandi leefde van 1869 tot 1948. In die tijd speelde het kastenstelsel een
grote rol: een systeem waarin de samenleving in verschillende lagen is verdeeld. Vanaf de geboorte
ligt het al vast in welke kast je komt. Ghandi kwam hiertegen in opstand en is het kastenstelsel
officieel afgeschaft.
Hindoes zijn in Nederland in 3 groepen te verdelen
1. Mensen die rechtstreeks uit India en Pakistan naar Nederland zijn gekomen en hun
godsdienstige tradities uit hun moederland hebben meegenomen.
2. Het grootste deel in Nederland is afkomstig uit Suriname. De slavernij werd afgeschaft in
1863.
3. De autochtone Nederlanders die zich aangetrokken voelen tot het hindoeïsme
Leer en praktijk
Er zijn grote verschillen in wat mensen precies geloven. Sommige Hindoes geloven dat de hoogste
god een persoon is. anderen geloven weer dat een goddelijk principe de oorsprong en het doel van al
het leven is. dit principe wordt Brahman genoemd. Dat er zulke verschillen zijn in wat hindoes
denken en geloven heeft te maken met het feit dat het hindoeïsme is gericht op de praktijk en niet
op de leer.
Hogere werkelijkheid
Er is meer dan alleen een wereld die we om ons heen zien. Een ander woord voor een hogere
werkelijkheid is: transcendente werkelijkheid. Sommige hindoes denken dat deze hogere
werkelijkheid persoonlijk is. Ze gaan ervan uit dat er een persoonlijke oppergod is die alles bestuurt.
We noemen het hindoeïsme een polytheïstische godsdienst: er is meer dan 1 god.
Atman en Brahman
Veel hindoes geloven in een goddelijk principe, dat Brahman genoemd wordt. Er wordt ook gedacht
dat de wereld is ontstaan vanuit het Brahman. Ook mensen zijn vanuit deze opvatting ontstaan
vanuit het goddelijke
- In ieder mens is een diepe kern bewaard gebleven die rechtstreeks voorkomt uit het
goddelijke.
- Die diepste kern wordt Atman genoemd
- Een bekende stelling is Atman = Brahman. daarmee wordt bedoeld dat de diepste ken van
het mens-zijn (atman) gelijk is aan de hogere werkelijkheid (brahman). Met andere woorden:
diep in jezelf zit een goddelijke kern.
- Doel van het leven: je zorgt ervoor dat het atman terug gaat naar het brahman, dat je
uiteindelijk weer 1 wordt met het goddelijke principe. Als dat gebeurt, heb je de verlossing
bereikt.
Karma en reïncarnatie
Reïncarnatie: wedergeboorte, opnieuw geboren worden.
Hindoes geloven dat de mens na de dood opnieuw geboren wordt. Na de dood komt de mens terug
op aarde. In wat voor leven je na de dood terecht komt, hangt af van de manier waarop je hebt
geleefd.
, GLV
Karma: alle daden die een mens in zijn leven verricht
Karma is het geheel van wat je in je leven gezegd, gedaan en gedacht hebt. Heb je een goed karma
dan kom je hoger terug, heb je een slecht karma kom je lager terug.
Bij de wedergeboorte wordt je een heel nieuw persoon. Alleen Atman, de diepste kern van een mens
wordt opnieuw geboren.
De verlossing
Of iemands karma wel of niet goed is, hangt af van hoe goed hij zich gehouden heeft aan zijn
religieuze plichten. Die plichten worden dharma genoemd
Moksha: de verlossing, de diepste kern van de mens hoeft niet opnieuw geboren te worden
(hoogste doel binnen hindoeïsme)
Het kastenstelsel
In het stelsel hoort iedereen bij een bepaalde groep mensen. De kasten zijn hiërarchisch geordend.
Elke kast heeft zijn eigen rechten en plichten. Hoe hoger de kast hoe meer aanzien. De kern van dit
hele systeem wordt gevormd door het begrip reinheid. Rituele reinheid is de weg naar verlossing.
4 standen
De kasten zijn te verdelen in vier verschillende groepen, ook wel standen genoemd:
1. De stand van de priesters, de Brahmanen (hoogste stand)
2. De stand van de adel of krijgers
3. De stand van de kooplieden
De priesters, de krijgers en de kooplieden worden ook wel dvija’s genoemd: tweemaal
geborenen.
4. Stand waarin mensen vuil werk moeten verrichten
Kastelozen: mensen die net tot een bepaalde kaste behoren. Ook wel paria’s genoemd. Ze staan
helemaal onderaan de maatschappelijke ladder.
Goden
Vishnu -> Hij wordt gezien als een vriendelijke god. Hij is getrouwd met Lakshmi, de godin van
voorspoed en zegen. Hij is vooral bekend geworden door de gedaanten waarin hij op aarde is
gekomen. Zulke gedaanten worden ook wel avatara’s genoemd.
In het hindoeïsme worden 10 klassieke avatara’s van Vishnu genoemd. In de 1 e avatara kwam hij op
aarde als een vis. Hij waarschuwde Manu, de 1 e mens, dat er een grote vloed zou komen en
adviseerde hem om een boot te bouwen. De 8 e avatara is de belangrijkste. Vishnu kwam als de
gedaante van Krishna op aarde. Volgelingen van Vishnu hebben 2 verticale strepen op hun hoofd.
Shiva -> de god die de wereld laat vergaan en opnieuw laat ontstaan. Volgelingen van Shiva hebben 3
horizontale strepen op hun hoofd.
Brahma -> Er wordt gezegd dat hij de wereld heeft gemaakt. Hij is de schepper-god.
In sommige stromingen worden Vishnu, Shiva en Brahma als een drie eenheid gezien: de trimurti.
Hierbij is Brahma de god die de wereld gemaakt heeft, Vishnu onderhoudt de wereld en Shiva
vernietigd alles.
