Hoofdstuk 1: Inleiding Burgerlijk Procesrecht
Materieel en formeel recht
Materieel burgerlijk recht: inhoudelijke rechten en plichten: regels om situaties,
rechtsverhoudingen en handelingen juridisch te definiëren en kwalificeren.
Formeel burgerlijk recht: de procedureregels die moeten worden gevolgd. Dus hoe
kan ik mijn recht halen?
Functies burgerlijk procesrecht
Handhaven en beïnvloeden van materiele burgerlijke rechten en plichten
Voorkoming van een gerechtelijke procedure
Voorkoming van eigenrichting
Handhaving en beïnvloeding van materiele burgerlijke rechten en plichten: Het burgerlijk
procesrecht omvat vorm voorschriften in een civiele procedure door een persoon diens
materiele rechten en plichten kunnen worden geëffectueerd, vastgesteld, tot stand
gebracht, gewijzigd en beëindigd.
Voorkoming van een gerechtelijke procedure: De ‘preventieve functie’. Dreigen met een
gerechtelijke procedure werkt vaak preventief. Veel partijen willen een kostbare en
tijdrovende procedure voorkomen.
Voorkomen van eigenrichting: voorkomen dat een persoon zelf en met eigen middelen
zijn recht gaat halen zonder hulp van de overheid en zonder dat hij daar wettelijke
bevoegdheid voor heeft.
Wetboek van rechtsvordering: vier boeken:
Boek 1: art. 1 – 429 Rv. Gaat over de manier waarop bij de burgerlijk rechter moet worden
geprocedeerd en aan welke algemene voorschriften moet worden voldaan.
Boek 2: art. 430 – 616 Rv. Betreft de gerechtelijke ten uitvoerlegging van vonnissen,
beschikkingen en authentieke aktes.
Boek 3: art. 617 – 1019cc Rv. Gaat over rechtspleging van onderscheiden aard; specifieke
voorschriften voor bepaalde zaken
Boek4: art. 1020 – 1077 Rv. Regels m.b.t. arbitrage
Algemene uitgangspunten
Recht op rechtspraak en rechtsbijstand: iedereen moet een geschil kunnen
voorleggen aan een rechter en iedereen heeft recht op juridische bijstand in een
procedure. Art. 17,18 112 GW
Onafhankelijke en onpartijdige rechter: onafhankelijk; rechter is geen
verantwoording schuldig aan de overheid. Onpartijdig; rechter oordeelt zonder
zich te laten leiden door de partijen. Wraking: een partij twijfelt aan de
onpartijdigheid van de rechter – alleen gerechtvaardigde gronden, deze kan d.m.v.
wraking een andere rechter vragen. Verschoning: rechter twijfelt of hijzelf
onpartijdig kan zijn, dan kan hij zich d.m.v. verschoning laten vervangen. Art.
36/40 Rv.
Hoor en wederhoor: ook wel gelijkheidsbeginsel. Beide partijen moeten in de
gelegenheid worden gesteld om hun standpunten in een zaak naar voren te
kunnen brengen. Art. 19 Rv.
Behandeling en beslissing binnen redelijk termijn: Er moet worden gewaakt voor
onredelijke termijnen. Art. 20 lid 1 en 2 Rv.
Openbaarheid van de zitting en uitspraak: het openbaarheidsbeginsel. Er kan een
uitzondering worden gemaakt, als goede zeden, openbare orde etc. het
, noodzakelijk maken – alleen bij zitting kan er een uitzondering gemaakt worden.
De uitspraak moet altijd openbaar zijn. Art. 27 lid 1 en 28 lid 1 Rv.
Motiveringsbeginsel: de rechter moet altijd zijn beslissing motiveren. Art. 30 Rv jo
121 GW jo 5 lid 1 RO.
Geen (rechts-)weigering en volledige beslissing: de rechter moet altijd een
beslissing nemen over het geschil dat hem is voorgelegd. Hij mag niet weigeren
om een uitspraak en de eindbeslissing moet volledig zijn; met alle geschilpunten.
Art. 26 Rv.
Beginsel van partijautonomie: de partijen bepalen de omvang van de gerechtelijke
procedure. De rechter neemt alleen een beslissing over dat wat de partijen willen.
Lijdelijkheidsbeginsel. Art. 24 Rv.
Ambtshalve aanvulling van rechtsgronden: indien nodig moet de rechter de
rechtsgronden aanvullen. Art. 35 Rv.
Hoofdstuk 2: deelnemers aan het BPR
De procespartijen: de partijen bepalen zelf of wordt geprocedeerd, en zo ja, waarover –
dit is het beginsel van partijautonomie. Natuurlijke personen en rechtspersonen: beide
hebben het procesrecht, voor vof, cv en maatschap is dat geregeld in art. 51 Rv. De
rechtspersoon kan niet zelf procederen en moet zich laten vertegenwoordigen door een
natuurlijk persoon. In het geval van vertegenwoordiging is de vertegenwoordiger de
formele procespartij en de vertegenwoordigde de materiele partij.
Rechtshulpverleners: bijv. advocaat. De advocaat: krachtens de advocatenwet is hij
beëdigd om procespartijen van deskundige rechtsbijstand te voorzien. Vaak moet de
partij worden bijgestaan door een advocaat. Taken zijn o.a.: stelt processtukken op,
aanspreekpunt tijdens zittingen, voert het pleidooi, onderhandeld en correspondeert en
heeft administratieve taken.
Deurwaarder: een door de Kroon benoemd openbaar ambtenaar met officiële taken.
Drie kerntaken:
1. Het uitbrengen van exploten. Een exploot is een dagvaarding van de ene partij die
de ander inlicht. Deze wordt door de deurwaarder ondertekend en uitgebracht.
Dut heet het betekenen van het exploot. Art. 45 – 66 Rv.
2. Het leggen van conservatoir beslag. Als er tussen partijen een geschil is waarover
wordt geprocedeerd wordt, is er vaak behoefte om het geld of zaken veilig te
stellen.
3. Het ten uitvoerleggen van uitspraken van de rechter. Als een van de partijen zich
niet houdt aan de uitspraak van de rechter, dan kan de deurwaarder, door het
verrichten van ambtshandelingen, de nakoming van de uitspraak afdwingen.
Griffie en gerechtssecretaris: griffie is de gerechtelijke administratie; beheerst de
dossiers van de gerechtelijke instanties; verzorgt de rol (agenda) en het archief. De
gerechtssecretaris zit de zittingen en verhoren bij, verder doet hij de voor de bewerking
en nawerking van zaken.
Rechter: taak en positie: de einduitspraak en beslissingen nemen ook al is er feitelijk
geen sprake van een geschil. Voor het verloop van een procedure heeft de rechter de
regie. De rechter is onafhankelijk en onpartijdig.
De gerechten: rechtbanken, gerechten en Hoge Raad.
De rechtbank: art. 40 – 57 RO. De rechtbank is de laagste rechter in Nederland. Hij
doet alle civiele zaken in eerste aanleg. De rechtbank is onderverdeeld in
, verschillende sectoren: civiel, kanton, bestuursrecht en straf. Er zijn elf
rechtbanken in Nederland. Elk is geplaatst in de hoofdstaf van een arrondissement
– art. 41 lid 1 RO.
Het gerechtshof: art. 58 – 70 RO. Ook wel: het hof. Behandeld en beslist zaken in
hoger beroep. In hoger beroep wordt de hele zaak opnieuw gedaan. Het hof is
gevestigd in de hoofdstad van een resort. Er zijn vijf hoven en dus ook vijf resorts:
Amsterdam, Arnhem, Den Bosch, Den Haag en Leeuwarden.
De Hoge Raad: art. 72 – 83 RO. De hoogste rechter is gevestigd in Den Haag. De
cassatierechter. De hoge raad kan een uitspraak vernietigen als er sprake is van
verzuim of schending van het recht.
Enkelvoudige en meervoudige kamers: enkelvoudige kamer is alleen bij de rechtbank
en er worden zaken behandeld en beslist door één rechter: de alleensprekende rechter.
Meervoudige kamer is de kamer die bestaat uit drie rechters bij de rechtbank en het hof
en uit vijf rechter bij de Hoge Raad.
Hoofdstuk 3: de dagvaarding
Functies en opbouw van de dagvaarding
De dagvaarding is het officiële document waarmee de eisende partij de
dagvaardingsprocedure begint. De dagvaarding wordt door een deurwaarder aan de
gedaagde partij overhandigd. Art. 45 lid 1 en art. 111 lid 1 Rv. Overhandigen: betekenen.
De dagvaarding wordt opgesteld door (advocaat of gemachtigde van) de eiser. De
dagvaarding is geschreven vanuit het oogpunt van de deurwaarder.
Functies zijn: 1. Het oproepen van de gedaagde om in een procedure te verschijnen. Niet
letterlijk: de gedaagde moet de rechter laten weten dat hij mee zal doen aan het proces.
2. Het mededelen aan de gedaagde van de eis en de reden daarvoor. Dus wat wordt er
gevorderd en op welke gronden?
Opbouw heeft drie onderdelen: 1. Formaliteiten en administratieve gegevens
2. inhoudelijk middenstuk
3. de eis
1. De formaliteiten en adm. gegevens: deze gegevens en formaliteiten worden
dwingend rechterlijk voorgeschreven door de wet.
2. Inhoudelijk middenstuk: de gronden van de eis staan erin, ofwel de feitelijke en
juridische onderbouwing o.g.v. welke feiten, wettelijke bepalingen of
jurisprudentie. Dit deel heet ook wel het fundamentum petendi. Verder staat erin
welke verweren de gedaagde al heeft gevoerd. En daarna staan de
bewijsmiddelen en getuigen benoemd.
3. De eis: ook wel de vordering of petitum. Er wordt vermeld wat de eiser precies van
de rechter wenst.
Dagvaarding betekenen
Het dagvaarden geschiedt bij exploot, stelt art. 111 lid 1 Rv. Een exploot is een officieel
stuk (akte) van de deurwaarder, gericht aan een bepaalde, in die akte omschreven
persoon – het dagvaardingsexploot. Art. 45 e.v. Rv geven regels voor exploten. De
dagvaarding moet voldoen aan deze eisen die voor alle exploten gelden. Daarnaast geeft
art. 111 lid 2 en 3 Rv een opsomming van extra eisen voor het dagvaardingsexploot.
Gebrek in de dagvaarding
Materieel en formeel recht
Materieel burgerlijk recht: inhoudelijke rechten en plichten: regels om situaties,
rechtsverhoudingen en handelingen juridisch te definiëren en kwalificeren.
Formeel burgerlijk recht: de procedureregels die moeten worden gevolgd. Dus hoe
kan ik mijn recht halen?
Functies burgerlijk procesrecht
Handhaven en beïnvloeden van materiele burgerlijke rechten en plichten
Voorkoming van een gerechtelijke procedure
Voorkoming van eigenrichting
Handhaving en beïnvloeding van materiele burgerlijke rechten en plichten: Het burgerlijk
procesrecht omvat vorm voorschriften in een civiele procedure door een persoon diens
materiele rechten en plichten kunnen worden geëffectueerd, vastgesteld, tot stand
gebracht, gewijzigd en beëindigd.
Voorkoming van een gerechtelijke procedure: De ‘preventieve functie’. Dreigen met een
gerechtelijke procedure werkt vaak preventief. Veel partijen willen een kostbare en
tijdrovende procedure voorkomen.
Voorkomen van eigenrichting: voorkomen dat een persoon zelf en met eigen middelen
zijn recht gaat halen zonder hulp van de overheid en zonder dat hij daar wettelijke
bevoegdheid voor heeft.
Wetboek van rechtsvordering: vier boeken:
Boek 1: art. 1 – 429 Rv. Gaat over de manier waarop bij de burgerlijk rechter moet worden
geprocedeerd en aan welke algemene voorschriften moet worden voldaan.
Boek 2: art. 430 – 616 Rv. Betreft de gerechtelijke ten uitvoerlegging van vonnissen,
beschikkingen en authentieke aktes.
Boek 3: art. 617 – 1019cc Rv. Gaat over rechtspleging van onderscheiden aard; specifieke
voorschriften voor bepaalde zaken
Boek4: art. 1020 – 1077 Rv. Regels m.b.t. arbitrage
Algemene uitgangspunten
Recht op rechtspraak en rechtsbijstand: iedereen moet een geschil kunnen
voorleggen aan een rechter en iedereen heeft recht op juridische bijstand in een
procedure. Art. 17,18 112 GW
Onafhankelijke en onpartijdige rechter: onafhankelijk; rechter is geen
verantwoording schuldig aan de overheid. Onpartijdig; rechter oordeelt zonder
zich te laten leiden door de partijen. Wraking: een partij twijfelt aan de
onpartijdigheid van de rechter – alleen gerechtvaardigde gronden, deze kan d.m.v.
wraking een andere rechter vragen. Verschoning: rechter twijfelt of hijzelf
onpartijdig kan zijn, dan kan hij zich d.m.v. verschoning laten vervangen. Art.
36/40 Rv.
Hoor en wederhoor: ook wel gelijkheidsbeginsel. Beide partijen moeten in de
gelegenheid worden gesteld om hun standpunten in een zaak naar voren te
kunnen brengen. Art. 19 Rv.
Behandeling en beslissing binnen redelijk termijn: Er moet worden gewaakt voor
onredelijke termijnen. Art. 20 lid 1 en 2 Rv.
Openbaarheid van de zitting en uitspraak: het openbaarheidsbeginsel. Er kan een
uitzondering worden gemaakt, als goede zeden, openbare orde etc. het
, noodzakelijk maken – alleen bij zitting kan er een uitzondering gemaakt worden.
De uitspraak moet altijd openbaar zijn. Art. 27 lid 1 en 28 lid 1 Rv.
Motiveringsbeginsel: de rechter moet altijd zijn beslissing motiveren. Art. 30 Rv jo
121 GW jo 5 lid 1 RO.
Geen (rechts-)weigering en volledige beslissing: de rechter moet altijd een
beslissing nemen over het geschil dat hem is voorgelegd. Hij mag niet weigeren
om een uitspraak en de eindbeslissing moet volledig zijn; met alle geschilpunten.
Art. 26 Rv.
Beginsel van partijautonomie: de partijen bepalen de omvang van de gerechtelijke
procedure. De rechter neemt alleen een beslissing over dat wat de partijen willen.
Lijdelijkheidsbeginsel. Art. 24 Rv.
Ambtshalve aanvulling van rechtsgronden: indien nodig moet de rechter de
rechtsgronden aanvullen. Art. 35 Rv.
Hoofdstuk 2: deelnemers aan het BPR
De procespartijen: de partijen bepalen zelf of wordt geprocedeerd, en zo ja, waarover –
dit is het beginsel van partijautonomie. Natuurlijke personen en rechtspersonen: beide
hebben het procesrecht, voor vof, cv en maatschap is dat geregeld in art. 51 Rv. De
rechtspersoon kan niet zelf procederen en moet zich laten vertegenwoordigen door een
natuurlijk persoon. In het geval van vertegenwoordiging is de vertegenwoordiger de
formele procespartij en de vertegenwoordigde de materiele partij.
Rechtshulpverleners: bijv. advocaat. De advocaat: krachtens de advocatenwet is hij
beëdigd om procespartijen van deskundige rechtsbijstand te voorzien. Vaak moet de
partij worden bijgestaan door een advocaat. Taken zijn o.a.: stelt processtukken op,
aanspreekpunt tijdens zittingen, voert het pleidooi, onderhandeld en correspondeert en
heeft administratieve taken.
Deurwaarder: een door de Kroon benoemd openbaar ambtenaar met officiële taken.
Drie kerntaken:
1. Het uitbrengen van exploten. Een exploot is een dagvaarding van de ene partij die
de ander inlicht. Deze wordt door de deurwaarder ondertekend en uitgebracht.
Dut heet het betekenen van het exploot. Art. 45 – 66 Rv.
2. Het leggen van conservatoir beslag. Als er tussen partijen een geschil is waarover
wordt geprocedeerd wordt, is er vaak behoefte om het geld of zaken veilig te
stellen.
3. Het ten uitvoerleggen van uitspraken van de rechter. Als een van de partijen zich
niet houdt aan de uitspraak van de rechter, dan kan de deurwaarder, door het
verrichten van ambtshandelingen, de nakoming van de uitspraak afdwingen.
Griffie en gerechtssecretaris: griffie is de gerechtelijke administratie; beheerst de
dossiers van de gerechtelijke instanties; verzorgt de rol (agenda) en het archief. De
gerechtssecretaris zit de zittingen en verhoren bij, verder doet hij de voor de bewerking
en nawerking van zaken.
Rechter: taak en positie: de einduitspraak en beslissingen nemen ook al is er feitelijk
geen sprake van een geschil. Voor het verloop van een procedure heeft de rechter de
regie. De rechter is onafhankelijk en onpartijdig.
De gerechten: rechtbanken, gerechten en Hoge Raad.
De rechtbank: art. 40 – 57 RO. De rechtbank is de laagste rechter in Nederland. Hij
doet alle civiele zaken in eerste aanleg. De rechtbank is onderverdeeld in
, verschillende sectoren: civiel, kanton, bestuursrecht en straf. Er zijn elf
rechtbanken in Nederland. Elk is geplaatst in de hoofdstaf van een arrondissement
– art. 41 lid 1 RO.
Het gerechtshof: art. 58 – 70 RO. Ook wel: het hof. Behandeld en beslist zaken in
hoger beroep. In hoger beroep wordt de hele zaak opnieuw gedaan. Het hof is
gevestigd in de hoofdstad van een resort. Er zijn vijf hoven en dus ook vijf resorts:
Amsterdam, Arnhem, Den Bosch, Den Haag en Leeuwarden.
De Hoge Raad: art. 72 – 83 RO. De hoogste rechter is gevestigd in Den Haag. De
cassatierechter. De hoge raad kan een uitspraak vernietigen als er sprake is van
verzuim of schending van het recht.
Enkelvoudige en meervoudige kamers: enkelvoudige kamer is alleen bij de rechtbank
en er worden zaken behandeld en beslist door één rechter: de alleensprekende rechter.
Meervoudige kamer is de kamer die bestaat uit drie rechters bij de rechtbank en het hof
en uit vijf rechter bij de Hoge Raad.
Hoofdstuk 3: de dagvaarding
Functies en opbouw van de dagvaarding
De dagvaarding is het officiële document waarmee de eisende partij de
dagvaardingsprocedure begint. De dagvaarding wordt door een deurwaarder aan de
gedaagde partij overhandigd. Art. 45 lid 1 en art. 111 lid 1 Rv. Overhandigen: betekenen.
De dagvaarding wordt opgesteld door (advocaat of gemachtigde van) de eiser. De
dagvaarding is geschreven vanuit het oogpunt van de deurwaarder.
Functies zijn: 1. Het oproepen van de gedaagde om in een procedure te verschijnen. Niet
letterlijk: de gedaagde moet de rechter laten weten dat hij mee zal doen aan het proces.
2. Het mededelen aan de gedaagde van de eis en de reden daarvoor. Dus wat wordt er
gevorderd en op welke gronden?
Opbouw heeft drie onderdelen: 1. Formaliteiten en administratieve gegevens
2. inhoudelijk middenstuk
3. de eis
1. De formaliteiten en adm. gegevens: deze gegevens en formaliteiten worden
dwingend rechterlijk voorgeschreven door de wet.
2. Inhoudelijk middenstuk: de gronden van de eis staan erin, ofwel de feitelijke en
juridische onderbouwing o.g.v. welke feiten, wettelijke bepalingen of
jurisprudentie. Dit deel heet ook wel het fundamentum petendi. Verder staat erin
welke verweren de gedaagde al heeft gevoerd. En daarna staan de
bewijsmiddelen en getuigen benoemd.
3. De eis: ook wel de vordering of petitum. Er wordt vermeld wat de eiser precies van
de rechter wenst.
Dagvaarding betekenen
Het dagvaarden geschiedt bij exploot, stelt art. 111 lid 1 Rv. Een exploot is een officieel
stuk (akte) van de deurwaarder, gericht aan een bepaalde, in die akte omschreven
persoon – het dagvaardingsexploot. Art. 45 e.v. Rv geven regels voor exploten. De
dagvaarding moet voldoen aan deze eisen die voor alle exploten gelden. Daarnaast geeft
art. 111 lid 2 en 3 Rv een opsomming van extra eisen voor het dagvaardingsexploot.
Gebrek in de dagvaarding
