1
, Onderzoekend en ontdekkend leren
2020-2021
Verklaring vormvereisten
Naam student
Studentnummer
Klas
Onderwijseenheid
Docent
Datum 17-06-2021
criteria omschrijving Vink aan indien je
bewijsdossier
voldoet aan de eis
Volledigheid Het bewijsdossier bevat bewijzen die de reflectie (claim) x
van de leeruitkomst(en) ondersteunen.
In het bewijsdossier wordt op passende plekken naar
bewijsmaterialen verwezen en het bewijsmateriaal is
geordend
(Alle onderdelen zijn aanwezig)
Omvang De omvang van de kerntekst (onderbouwing en 2258 woorden
verantwoording) bestaat uit maximaal 2000 woorden.
Vermeld hiernaast het aantal woorden.
Transparantie Bewijzen zijn als bijlagen opgenomen en via de x
(bronnen) navigatiebalk te bereiken (koppenstructuur).
Naar gebruikte bronnen is volgens APA-richtlijnen x
verwezen (in tekst en in bronnenlijst).
Structuur Het bewijsdossier is toegankelijk (opbouw en indeling). x
2
,Voorwoord
Voor u ligt mijn onderzoeksverslag ‘onderzoekend en ontdekkend leren’. Dit onderzoek is een
vervolg op het vorige onderzoek ‘Rijke Leeromgeving’ en geeft antwoord op de vraag: Hoe kan in
groep 1/2B van School een rijke(re) leeromgeving voor het kind worden gecreëerd? Ik ben
eerstejaars Pabo student en het onderzoeksverslag is een opdracht vanuit de PABO Alkmaar voor
de vierde periode van leerjaar 1.
Het maken van dit onderzoek en het ontwerpen van mijn themahoek ging mij goed af. Ik vond het
interessant om zelf een hoek te creëren waarin ik verschillende onderwijsactiviteiten moest
verwerken. Binnen een thema werken heeft mij doen inspireren voor het volgend schooljaar. Het
schrijven van resultaten en conclusie vond ik wel wat moeilijk. Soms vind ik het lastig om hetgeen
wat ik wel vertellen duidelijk te verwoorden op papier.
Tot slot wil ik de volgende personen bedanken die mij geholpen hebben dit onderzoek te
voltooien: Naam en Naam (studenten 1e jaar Pabo), mijn werkgroepbegeleider naam, mijn
pedagogiek docent naam en mijn stageschool School, met name Naam, voor haar feedback op mijn
themahoek en voor de ruimte die zij mag gaf om mezelf te ontplooien.
Naam
17-06-2021
plaats
3
,Inhoudsopgave
Verklaring vormvereisten 1
Verklaring vormvereisten.......................................................................................................................2
Voorwoord.............................................................................................................................................3
1. Inleiding..............................................................................................................................................5
1.1 Ontwerpeisen en evaluatiecriteria...........................................................................................5
2. Resultaten...........................................................................................................................................5
3. Conclusie............................................................................................................................................6
4. Reflectie en integratie........................................................................................................................7
Bronnenlijst............................................................................................................................................9
Bijlage 1: volledig ingevuld invulschema ontwerptaak.........................................................................10
Bijlage 2: observaties Leuvense betrokkenheidsschaal........................................................................12
Bijlage 3: observatie spelontwikkeling bij het jonge kind.....................................................................15
Bijlage 4: bijgesteld invulschema ontwerptaak op basis van de gekregen feedback en de evaluaties. 17
Bijlage 5: feedback ontvangen..............................................................................................................17
Bijlage 6: feedback gegeven.................................................................................................................19
Bijlage 7: bewijsdossier leeruitkomsten Onderzoekend en ontdekkend leren.....................................21
Bijlage 8: ontwerpschets themahoek...................................................................................................22
Bijlage 9: collage...................................................................................................................................22
Bijlage 10: foto’s themahoek en activiteiten........................................................................................23
Bijlage 11: bijlagen in Gradework.........................................................................................................24
4
, 1. Inleiding
In het vorige onderzoek heb ik mij verdiept in het creëren van een ‘Rijke leeromgeving’. De
hoofvraag van dat onderzoek luidde: ‘Hoe kan in groep 1/2B van School een rijke(re)
leeromgeving voor het kind worden gecreëerd?’.
Middels uitgebreide literatuuronderzoek en door te observeren in de praktijk heb ik antwoord
gekregen op de bovengenoemde vraag. De bevindingen uit het vorige onderzoek worden nu
uitgevoerd in de praktijk.
1.1 Ontwerpeisen en evaluatiecriteria
In dit verslag vindt u mijn ontwerpactiviteit(en) die ik heb uitgevoerd in mijn praktijkgroep om
antwoord te kunnen geven op de hoofdvraag van het vorige onderzoek: ‘Hoe kan in groep 1/2B
van School een rijke(re) leeromgeving voor het kind worden gecreëerd?’.
Uit het vorige onderzoek ‘Rijke Leeromgeving’ zijn een aantal ontwerpeisen, zie bijlage1, naar
voren gekomen die specifiek gericht zijn op mijn praktijkgroep. Te weten:
Betekenisvolle en uitdagende materialen en activiteiten passend bij het thema.
Ruimte voor eigen inbreng van leerlingen.
Samenwerken stimuleren.
Rekening houden met verschillende niveaus.
Afspiegeling met de cultuur.
Mogelijkheid om te ontdekken en onderzoeken in het themahoek.
Om te kunnen beoordelen of de hoek heeft bijgedragen aan een rijkere leeromgeving, zijn er in
de praktijk verschillende observaties uitgevoerd en is er gekeken naar de vooraf gestelde doelen
en zijn er evaluatiecriteria ’s opgesteld. De evaluatiecriteria ’s zijn:
Zijn de ontwerpeisen terug te vinden in het themahoek?
Hebben de leerlingen kunnen samenwerking?
Is er rekening gehouden met de verschillende niveaus?
Was er ruimte voor eigen inbreng van de leerlingen
Hebben de leerlingen de ruimte gehad om zelf te kunnen onderzoeken en ontdekken?
2. Resultaten
Het onderzoek ‘onderzoekend en ontdekkend leren’ heeft een mooie samenhang met het vorige
onderzoek ‘Rijke Leeromgeving’. Alkema et al (2015) schrijft dat er een rijke leeromgeving wordt
gecreëerd als er een balans is tussen de leraar, leerlingen en de leerstof, ook wel de ‘didactische
driehoek’ genoemd. Om een rijke leeromgeving te creëren in de klas heb ik samen met de
leerlingen de themahoek ingericht. Door samen te werken met de leerlingen worden zijn
intrinsiek gemotiveerd en leren zij beter.
Brouwers, (2019) schrijft dat het belangrijk is dat er rekening wordt gehouden met de sociaal-
sociaal-culturele omgeving van de leerlingen zelf. Dit betekent dat de leerlingen dingen
terugvinden die zij in hun eigen omgeving ook tegenkomen. Dat stelt leerlingen in staat om
hetgeen wat zij herkennen toe te passen in hun eigen ‘spel’ activiteiten. Nu kwam ik er tijdens
het eerste kringgesprek achter dat de meeste leerlingen helemaal geen fiets hebben thuis. De
woorden: zadel, stuur, stappers, bel, spaken, licht waren voor de meeste leerlingen nieuw. Dit
heeft ervoor gezorgd dat ik eerst dieper in moest gaan op de fiets zelf.
5
, Onderzoekend en ontdekkend leren
2020-2021
Verklaring vormvereisten
Naam student
Studentnummer
Klas
Onderwijseenheid
Docent
Datum 17-06-2021
criteria omschrijving Vink aan indien je
bewijsdossier
voldoet aan de eis
Volledigheid Het bewijsdossier bevat bewijzen die de reflectie (claim) x
van de leeruitkomst(en) ondersteunen.
In het bewijsdossier wordt op passende plekken naar
bewijsmaterialen verwezen en het bewijsmateriaal is
geordend
(Alle onderdelen zijn aanwezig)
Omvang De omvang van de kerntekst (onderbouwing en 2258 woorden
verantwoording) bestaat uit maximaal 2000 woorden.
Vermeld hiernaast het aantal woorden.
Transparantie Bewijzen zijn als bijlagen opgenomen en via de x
(bronnen) navigatiebalk te bereiken (koppenstructuur).
Naar gebruikte bronnen is volgens APA-richtlijnen x
verwezen (in tekst en in bronnenlijst).
Structuur Het bewijsdossier is toegankelijk (opbouw en indeling). x
2
,Voorwoord
Voor u ligt mijn onderzoeksverslag ‘onderzoekend en ontdekkend leren’. Dit onderzoek is een
vervolg op het vorige onderzoek ‘Rijke Leeromgeving’ en geeft antwoord op de vraag: Hoe kan in
groep 1/2B van School een rijke(re) leeromgeving voor het kind worden gecreëerd? Ik ben
eerstejaars Pabo student en het onderzoeksverslag is een opdracht vanuit de PABO Alkmaar voor
de vierde periode van leerjaar 1.
Het maken van dit onderzoek en het ontwerpen van mijn themahoek ging mij goed af. Ik vond het
interessant om zelf een hoek te creëren waarin ik verschillende onderwijsactiviteiten moest
verwerken. Binnen een thema werken heeft mij doen inspireren voor het volgend schooljaar. Het
schrijven van resultaten en conclusie vond ik wel wat moeilijk. Soms vind ik het lastig om hetgeen
wat ik wel vertellen duidelijk te verwoorden op papier.
Tot slot wil ik de volgende personen bedanken die mij geholpen hebben dit onderzoek te
voltooien: Naam en Naam (studenten 1e jaar Pabo), mijn werkgroepbegeleider naam, mijn
pedagogiek docent naam en mijn stageschool School, met name Naam, voor haar feedback op mijn
themahoek en voor de ruimte die zij mag gaf om mezelf te ontplooien.
Naam
17-06-2021
plaats
3
,Inhoudsopgave
Verklaring vormvereisten 1
Verklaring vormvereisten.......................................................................................................................2
Voorwoord.............................................................................................................................................3
1. Inleiding..............................................................................................................................................5
1.1 Ontwerpeisen en evaluatiecriteria...........................................................................................5
2. Resultaten...........................................................................................................................................5
3. Conclusie............................................................................................................................................6
4. Reflectie en integratie........................................................................................................................7
Bronnenlijst............................................................................................................................................9
Bijlage 1: volledig ingevuld invulschema ontwerptaak.........................................................................10
Bijlage 2: observaties Leuvense betrokkenheidsschaal........................................................................12
Bijlage 3: observatie spelontwikkeling bij het jonge kind.....................................................................15
Bijlage 4: bijgesteld invulschema ontwerptaak op basis van de gekregen feedback en de evaluaties. 17
Bijlage 5: feedback ontvangen..............................................................................................................17
Bijlage 6: feedback gegeven.................................................................................................................19
Bijlage 7: bewijsdossier leeruitkomsten Onderzoekend en ontdekkend leren.....................................21
Bijlage 8: ontwerpschets themahoek...................................................................................................22
Bijlage 9: collage...................................................................................................................................22
Bijlage 10: foto’s themahoek en activiteiten........................................................................................23
Bijlage 11: bijlagen in Gradework.........................................................................................................24
4
, 1. Inleiding
In het vorige onderzoek heb ik mij verdiept in het creëren van een ‘Rijke leeromgeving’. De
hoofvraag van dat onderzoek luidde: ‘Hoe kan in groep 1/2B van School een rijke(re)
leeromgeving voor het kind worden gecreëerd?’.
Middels uitgebreide literatuuronderzoek en door te observeren in de praktijk heb ik antwoord
gekregen op de bovengenoemde vraag. De bevindingen uit het vorige onderzoek worden nu
uitgevoerd in de praktijk.
1.1 Ontwerpeisen en evaluatiecriteria
In dit verslag vindt u mijn ontwerpactiviteit(en) die ik heb uitgevoerd in mijn praktijkgroep om
antwoord te kunnen geven op de hoofdvraag van het vorige onderzoek: ‘Hoe kan in groep 1/2B
van School een rijke(re) leeromgeving voor het kind worden gecreëerd?’.
Uit het vorige onderzoek ‘Rijke Leeromgeving’ zijn een aantal ontwerpeisen, zie bijlage1, naar
voren gekomen die specifiek gericht zijn op mijn praktijkgroep. Te weten:
Betekenisvolle en uitdagende materialen en activiteiten passend bij het thema.
Ruimte voor eigen inbreng van leerlingen.
Samenwerken stimuleren.
Rekening houden met verschillende niveaus.
Afspiegeling met de cultuur.
Mogelijkheid om te ontdekken en onderzoeken in het themahoek.
Om te kunnen beoordelen of de hoek heeft bijgedragen aan een rijkere leeromgeving, zijn er in
de praktijk verschillende observaties uitgevoerd en is er gekeken naar de vooraf gestelde doelen
en zijn er evaluatiecriteria ’s opgesteld. De evaluatiecriteria ’s zijn:
Zijn de ontwerpeisen terug te vinden in het themahoek?
Hebben de leerlingen kunnen samenwerking?
Is er rekening gehouden met de verschillende niveaus?
Was er ruimte voor eigen inbreng van de leerlingen
Hebben de leerlingen de ruimte gehad om zelf te kunnen onderzoeken en ontdekken?
2. Resultaten
Het onderzoek ‘onderzoekend en ontdekkend leren’ heeft een mooie samenhang met het vorige
onderzoek ‘Rijke Leeromgeving’. Alkema et al (2015) schrijft dat er een rijke leeromgeving wordt
gecreëerd als er een balans is tussen de leraar, leerlingen en de leerstof, ook wel de ‘didactische
driehoek’ genoemd. Om een rijke leeromgeving te creëren in de klas heb ik samen met de
leerlingen de themahoek ingericht. Door samen te werken met de leerlingen worden zijn
intrinsiek gemotiveerd en leren zij beter.
Brouwers, (2019) schrijft dat het belangrijk is dat er rekening wordt gehouden met de sociaal-
sociaal-culturele omgeving van de leerlingen zelf. Dit betekent dat de leerlingen dingen
terugvinden die zij in hun eigen omgeving ook tegenkomen. Dat stelt leerlingen in staat om
hetgeen wat zij herkennen toe te passen in hun eigen ‘spel’ activiteiten. Nu kwam ik er tijdens
het eerste kringgesprek achter dat de meeste leerlingen helemaal geen fiets hebben thuis. De
woorden: zadel, stuur, stappers, bel, spaken, licht waren voor de meeste leerlingen nieuw. Dit
heeft ervoor gezorgd dat ik eerst dieper in moest gaan op de fiets zelf.
5
