Samenvatting De Geo systeem aarde hoofdstuk 3

Aardrijkskunde samenvatting aarde
Hoofdstuk 3

Paragraaf 1
Landschapsfactoren
Geofactoren = factoren die door hun onderlinge relaties landschapszones vormen
Belangrijkste geofactoren zijn:
 Klimaat
 Gesteenten
 Reliëf
 De mens

Gesteenten en reliëf (substraat) behoren tot de LITHOSFEER
Klimaat en lucht behoren tot de ATMOSFEER
Water behoort tot de HYDROSFEER
Planten, mensen en dieren behoren tot de BIOSFEER

De bodem bestaat uit dat deel van de grond waaruit planten hun voedingsstoffen halen
Door de geofactoren tijd, klimaat, vegetatie en aard van het bodemmateriaal kunnen zich
verschillende lagen vormen  horizonten

Afhankelijk van de hoeveelheid water, het bodemleven en de aard van het moedermateriaal
vormt zich bijvoorbeeld veel/weinig humus

Landschapszones
Geofactoren vormen verschillende landschapszones



1. Tropische zone
 Tropisch regenwoudklimaat/savanneklimaat
 Temperatuur nooit onder de 18°C
 Grote hoeveelheid neerslag en hoge temperaturen zorgen voor ontstaan
dichtbegroeide oerwouden
 Als er een droog seizoen is, vind je in deze gebieden savannen ( = graslanden
met kleine bosjes)
 Bodem: tropische bodem/LATOSOL
Veel bacteriën in de bodem  deze zetten dood plantenmateriaal om in
mineralen  deze mineralen worden dan weer opgenomen door
plantenwortels  er blijft dus weinig humus over
 Door grote hoeveelheid neerslag  uitspoeling van zouten
Omdat er geen humuszuren in de bodem zitten, lossen de ijzer- en
aluminiumoxiden niet op  hopen zich op in de bodem als rode lagen
 Bodems niet erg vruchtbaar (lage chemische vruchtbaarheid door veel
uitspoeling)

, 2. (Semi) aride zone
 Woestijnklimaat
 Hoge neerslagvariabiliteit
 Weinig neerslag
 Dwars door tropische, subtropische en gematigde zones liggen gebieden die
(zeer) droog zijn  (semi) aride zones
 Bodem: vruchtbare zwarte aardbodems
Veel gras  veel humus  vruchtbare bodems
 In de woestijn woestijnbodems zonder humus, door de zon kan water in de
bodem opstijgen en opgeloste zouten meenemen
 Lage fysische vruchtbaarheid


3. Subtropische zone
 Subtropisch klimaat (gematigd zeeklimaat en tropisch klimaat gecombineerd)
 Koeler dan in de tropen
 8 maanden per jaar temperatuur boven de 10°C
 Neerslag valt hele jaar (subtropisch zeeklimaat) OF er is een droog seizoen
(Middellandse Zeeklimaat)
 Licht tropisch woud en zomergroene loofwouden
 Bodem: minder uitspoeling dan in tropische bodems, roodgeel van kleur
 Bodems iets vruchtbaarder dan latosol

4. Gematigde zone
 Gematigd zeeklimaat
 4 maanden per jaar warmer dan 10°C
 In de warmere gebieden zomergroene loofwouden
In de koudere gebieden gemengde wouden (loof- en naaldbomen)
 Bodem: verschillende horizonten, bladeren van de zomergroene loofwouden
zorgen voor humuslaag
 Bodems redelijk vruchtbaar, (zeer) hoge chemische vruchtbaarheid

5. Boreale zone
 Overgang tussen gematigde zone en koude gebieden
 Landklimaat
 Enkele maanden per jaar boven de 10°C
 Zeer strenge winters
 Weinig neerslag
 Weinig verdamping (door lage temperaturen)
 Vegetatie: dennenbossen (taiga’s)
 Bodem: PODZOL (lage chemische vruchtbaarheid)
Door de groei van dennenbomen is de humuslaag zuur  neerslag groter dan
verdamping  uitspoeling van zouten en mineralen  geeft bodem
askleurige laag
 Dieper in de bodem hopen deze zouten zich op in de inspoelingslaag
 Moedermateriaal bodem = zand