AFP bewegingsstelsel
Inleiding bewegingsstelsel
• Beenderig gedeelte van het lichaam→ bot, kraakbeen, bindweefsel
• Maakt beweging mogelijk→ spieren
termen Betekenis
symptomen Klachten
Conservatieve behandeling Zaken die men voorschrijft als behandeling
maar geen operatie
prognose Voorspelling hoe de ziekte zal evolueren of
hoelang de patiënt nog zal leven
oedeem Vochtophoping in het weefsel
hydrops Vochtopstapeling in het gewricht
mediaal In het midden
lateraal Langs de buitenkant/ zijkant
Ventraal Buikzijde
dorsaal Rugzijde
degeneratief Werking en structuur van weefsel gaat
achteruit door veroudering (slijtage)
pathogenese Ontstaansmechanisme van een ziekte
recidief herhaling
mortaliteit Sterftecijfer
morbiditeit Een maat voor beperkingen,ziektes,
restletsels
comorbiditeit Voorkomen van 2 aandoeningen bij 1
persoon
prevalentie Aantal ziektegevallen op een bepaald
tijdstip
• Topografie (=plaatsbepaling)
Anatomische vlakken
➢ Frontale vlak (= verdeeld lichaam in boven en onder)
➢ Transversale of horizontale vlak (=verdeeld lichaam in voor en achter)
➢ Sagittale vlak (=verdeeld lichaam in linker en rechter deel)
Anatomische richtingen
➢ Superior (=boven)
➢ Inferior (=onder)
➢ Anterior (= voor)
➢ Posterior (=achter)
➢ Dextra (= rechts)
➢ Sinistra (= links)
Proximaal (dichter naar het lichaam) en distaal (verder van het lichaam)
1
, Centraal (van het midden af) en perifeer ( naar het midden toe)
!! links en rechts wordt altijd vanuit de patiënt gezien!!
Opbouw van het bot
• Functies van het skelet:
1. Beweging
2. Steun + vorm van het lichaam
3. Bescherming van inwendige organen
4. Aanleggen van een voorraad aan mineralen
5. Aanmaak van bloedcellen in het beenmerg
• Botweefsel is opgebouwd uit:
1. Botcellen
2. Collagene vezels
3. Kalkzouten
• Collagene vezels & kalkzouten
Kinderen→ overvloed aan collagene vezels & weinig kalkzouten (bot)
→ bot = buigzaam
Bij het ouder worden veranderd deze verhouding
Oude leeftijd→ minder collagene vezels & meer kalkzouten
→bot = brozer→ breekt snel
• Botcellen (osteocyten, osteoblasten, osteoclasten)
Dynamisch evenwicht tussen botopbouw & afbraak
Type botcellen osteocyten osteoblasten Osteoclasten
Functie behouden van botopbouw Botafbraak
botweefsel
• Dynamisch evenwicht tussen osteoblasten + osteoclasten
→ zorgt voor herstel van botfracturen + !! behouden van de botmassa!!
• Botmassa = hoeveelheid botweefsel
• Evenwicht varieert volgens leeftijd
VB. kinderen→ meer osteoblasten→ meer botopbouw dan afbraak
VB. vanaf 25 jaar→meer osteoclasten→ meer bot resorberen (afbreken)
• Vanaf de menopauze→onevenwicht versterken
→ wegvallen van oestrogeen (remde de osteoclasten)
→ progressief (=stijgend) botverlies
2
, • Botweefsel is opgebouwd als boomstamstructuur (= systeem van Havers)
Bestaat uit → lamellen of laagjes botweefsel die in concentrische cirkels rond
een centraal kanaal liggen (= kanaal van Havers)
In centraal kanaal→ bloedvaten→ onderling met elkaar verbonden door
dwarse kanaaltjes (= kanalen van Volkmann)
Loopt allemaal in dezelfde richting→ continue belasting van bot in bepaalde
richting→ maakt het bot sterk!!!
• 2 soorten botweefsel (verschillen van structuur)
1. Compact bot (compacta)
2. Spongieus bot (spongiosa)
• Allebei geordend volgen systeem van haver MAAR:
1. Systemen op elkaar geplakt (compact)
2. Meer ruimte tussen de systemen + centraal = mergholte→ zit beenmerg in
• Botvlies of periost
Ligt rond elk bot
Enige onderdeel dat pijngevoelig is→processen binnen in het bot worden niet
gevoeld (vb. bottumor)
• Lange pijpbeenderen (vb. tibia, femur) → gelijkaardige structuur
1. Diafyse of schaft (bestaat uit compact bot )
2. Compact bot
3. Epifyse of verbreding van het bot (bestaat uit spongieus bot)
4. Epifysaire schijven (bestaan uit kraakbeencellen)→ snel delend en groeiend
→ functie: lengtegroei van het bot→mogelijk tot 18 jaar
→ verbenen van kraakbeencellen
• Epifysaire schijven
Laatste overblijfsel van het kraakbeen (skelet voor de geboorte)
Bij opgroeien zal kraakbeen geleidelijk vervangen worden door botweefsel
Enchondrale verbening= botvorming uit kraakbeen→ bij kinderen
Na puberteit→ sluiten groeischijven→ botvorming in lengtegroei kan niet
meer
Periostale botvorming= bot groeit in dikte vanuit het periost
(heel het leven mogelijk)→!! Bij herstellen van een botbreuk!!
Opbouw van het kraakbeen
• Opgebouwd uit collagene vezels en cellen (zoals botweefsel)
• Buitenrand = kraakbeenvlies of perichondrium ( vergelijkbaar met periost)
3
, • Verschil tussen botweefsel en kraakbeenweefsel= bloedtoevoer
Enkel door bloedvaatjes aan de buitenzijde bevloeid
→ slechter bevloeid dan botweefsel→ beschadiging herstelt niet goed
VB. boksersneus→ herhaaldelijke beschadiging zal dit niet meer herstellen &
misvormd blijven
• Kan je terugvinden in:
1. Oorschelp
2. Neus
3. Ter hoogte van de ribben
4. Gewrichtskraakbeen op de botuiteinde in de gewrichten
5. …..
Opbouw van spieren ( = nodig om beweging mogelijk te maken)
• 3 soorten spierweefsel:
1. Dwarsgestreept spierweefsel (= willekeurig spierweefsel)
2. Hartspierweefsel (=onwillekeurig spierweefsel) vb. hart
3. Gladspierweefsel (= onwillekeurig spierweefsel) vb. slokdarm
• Skeletspieren→ bestaan uit dwarsgestreept spierweefsel
• willekeurig spierweefsel → het onder onze wil staat→ zelf kiezen of we het bewegen
of niet
• onwillekeurig spierweefsel→ werkt autonoom + staat niet onder onze wil
• functie motorische zenuwcellen (neuronen)= zorgen voor prikkeloverdracht
• ontstaat→ een commando tot bewegen in de hersenen wordt gegeven
• de prikkel→ via een lange uitloper (axon)→ ter hoogte van de spieren
➔ spiervezels worden geactiveerd om samen te trekken
• samentrekken→ calciumkanalen gaan open→ lokt het in elkaar schuiven van
eiwitketens in de spiervezel uit
• motorische eindplaat= plaats op het spierweefsel dat door 1 zenuwcel wordt bedient
• skeletspier eindigt in pees → voordat hij aanhecht aan het bot
• pezen bestaan uit bindweefsel→ kunnen niet samentrekken
• skelet spieren bestaan uit eiwitketens→ kunnen samentrekken
→ eiwitketens in elkaar te laten schuiven
• spieren bestaan uit:
1. bindweefsellaagje (fascia)→ niet elastisch laagje dat spier samenhoud
2. spierbundels→ omgeven door fascia
3. bloedvaten
4. zenuwen
4
Inleiding bewegingsstelsel
• Beenderig gedeelte van het lichaam→ bot, kraakbeen, bindweefsel
• Maakt beweging mogelijk→ spieren
termen Betekenis
symptomen Klachten
Conservatieve behandeling Zaken die men voorschrijft als behandeling
maar geen operatie
prognose Voorspelling hoe de ziekte zal evolueren of
hoelang de patiënt nog zal leven
oedeem Vochtophoping in het weefsel
hydrops Vochtopstapeling in het gewricht
mediaal In het midden
lateraal Langs de buitenkant/ zijkant
Ventraal Buikzijde
dorsaal Rugzijde
degeneratief Werking en structuur van weefsel gaat
achteruit door veroudering (slijtage)
pathogenese Ontstaansmechanisme van een ziekte
recidief herhaling
mortaliteit Sterftecijfer
morbiditeit Een maat voor beperkingen,ziektes,
restletsels
comorbiditeit Voorkomen van 2 aandoeningen bij 1
persoon
prevalentie Aantal ziektegevallen op een bepaald
tijdstip
• Topografie (=plaatsbepaling)
Anatomische vlakken
➢ Frontale vlak (= verdeeld lichaam in boven en onder)
➢ Transversale of horizontale vlak (=verdeeld lichaam in voor en achter)
➢ Sagittale vlak (=verdeeld lichaam in linker en rechter deel)
Anatomische richtingen
➢ Superior (=boven)
➢ Inferior (=onder)
➢ Anterior (= voor)
➢ Posterior (=achter)
➢ Dextra (= rechts)
➢ Sinistra (= links)
Proximaal (dichter naar het lichaam) en distaal (verder van het lichaam)
1
, Centraal (van het midden af) en perifeer ( naar het midden toe)
!! links en rechts wordt altijd vanuit de patiënt gezien!!
Opbouw van het bot
• Functies van het skelet:
1. Beweging
2. Steun + vorm van het lichaam
3. Bescherming van inwendige organen
4. Aanleggen van een voorraad aan mineralen
5. Aanmaak van bloedcellen in het beenmerg
• Botweefsel is opgebouwd uit:
1. Botcellen
2. Collagene vezels
3. Kalkzouten
• Collagene vezels & kalkzouten
Kinderen→ overvloed aan collagene vezels & weinig kalkzouten (bot)
→ bot = buigzaam
Bij het ouder worden veranderd deze verhouding
Oude leeftijd→ minder collagene vezels & meer kalkzouten
→bot = brozer→ breekt snel
• Botcellen (osteocyten, osteoblasten, osteoclasten)
Dynamisch evenwicht tussen botopbouw & afbraak
Type botcellen osteocyten osteoblasten Osteoclasten
Functie behouden van botopbouw Botafbraak
botweefsel
• Dynamisch evenwicht tussen osteoblasten + osteoclasten
→ zorgt voor herstel van botfracturen + !! behouden van de botmassa!!
• Botmassa = hoeveelheid botweefsel
• Evenwicht varieert volgens leeftijd
VB. kinderen→ meer osteoblasten→ meer botopbouw dan afbraak
VB. vanaf 25 jaar→meer osteoclasten→ meer bot resorberen (afbreken)
• Vanaf de menopauze→onevenwicht versterken
→ wegvallen van oestrogeen (remde de osteoclasten)
→ progressief (=stijgend) botverlies
2
, • Botweefsel is opgebouwd als boomstamstructuur (= systeem van Havers)
Bestaat uit → lamellen of laagjes botweefsel die in concentrische cirkels rond
een centraal kanaal liggen (= kanaal van Havers)
In centraal kanaal→ bloedvaten→ onderling met elkaar verbonden door
dwarse kanaaltjes (= kanalen van Volkmann)
Loopt allemaal in dezelfde richting→ continue belasting van bot in bepaalde
richting→ maakt het bot sterk!!!
• 2 soorten botweefsel (verschillen van structuur)
1. Compact bot (compacta)
2. Spongieus bot (spongiosa)
• Allebei geordend volgen systeem van haver MAAR:
1. Systemen op elkaar geplakt (compact)
2. Meer ruimte tussen de systemen + centraal = mergholte→ zit beenmerg in
• Botvlies of periost
Ligt rond elk bot
Enige onderdeel dat pijngevoelig is→processen binnen in het bot worden niet
gevoeld (vb. bottumor)
• Lange pijpbeenderen (vb. tibia, femur) → gelijkaardige structuur
1. Diafyse of schaft (bestaat uit compact bot )
2. Compact bot
3. Epifyse of verbreding van het bot (bestaat uit spongieus bot)
4. Epifysaire schijven (bestaan uit kraakbeencellen)→ snel delend en groeiend
→ functie: lengtegroei van het bot→mogelijk tot 18 jaar
→ verbenen van kraakbeencellen
• Epifysaire schijven
Laatste overblijfsel van het kraakbeen (skelet voor de geboorte)
Bij opgroeien zal kraakbeen geleidelijk vervangen worden door botweefsel
Enchondrale verbening= botvorming uit kraakbeen→ bij kinderen
Na puberteit→ sluiten groeischijven→ botvorming in lengtegroei kan niet
meer
Periostale botvorming= bot groeit in dikte vanuit het periost
(heel het leven mogelijk)→!! Bij herstellen van een botbreuk!!
Opbouw van het kraakbeen
• Opgebouwd uit collagene vezels en cellen (zoals botweefsel)
• Buitenrand = kraakbeenvlies of perichondrium ( vergelijkbaar met periost)
3
, • Verschil tussen botweefsel en kraakbeenweefsel= bloedtoevoer
Enkel door bloedvaatjes aan de buitenzijde bevloeid
→ slechter bevloeid dan botweefsel→ beschadiging herstelt niet goed
VB. boksersneus→ herhaaldelijke beschadiging zal dit niet meer herstellen &
misvormd blijven
• Kan je terugvinden in:
1. Oorschelp
2. Neus
3. Ter hoogte van de ribben
4. Gewrichtskraakbeen op de botuiteinde in de gewrichten
5. …..
Opbouw van spieren ( = nodig om beweging mogelijk te maken)
• 3 soorten spierweefsel:
1. Dwarsgestreept spierweefsel (= willekeurig spierweefsel)
2. Hartspierweefsel (=onwillekeurig spierweefsel) vb. hart
3. Gladspierweefsel (= onwillekeurig spierweefsel) vb. slokdarm
• Skeletspieren→ bestaan uit dwarsgestreept spierweefsel
• willekeurig spierweefsel → het onder onze wil staat→ zelf kiezen of we het bewegen
of niet
• onwillekeurig spierweefsel→ werkt autonoom + staat niet onder onze wil
• functie motorische zenuwcellen (neuronen)= zorgen voor prikkeloverdracht
• ontstaat→ een commando tot bewegen in de hersenen wordt gegeven
• de prikkel→ via een lange uitloper (axon)→ ter hoogte van de spieren
➔ spiervezels worden geactiveerd om samen te trekken
• samentrekken→ calciumkanalen gaan open→ lokt het in elkaar schuiven van
eiwitketens in de spiervezel uit
• motorische eindplaat= plaats op het spierweefsel dat door 1 zenuwcel wordt bedient
• skeletspier eindigt in pees → voordat hij aanhecht aan het bot
• pezen bestaan uit bindweefsel→ kunnen niet samentrekken
• skelet spieren bestaan uit eiwitketens→ kunnen samentrekken
→ eiwitketens in elkaar te laten schuiven
• spieren bestaan uit:
1. bindweefsellaagje (fascia)→ niet elastisch laagje dat spier samenhoud
2. spierbundels→ omgeven door fascia
3. bloedvaten
4. zenuwen
4
