A New Introduction to Jurisprudence
Legality, Legitimacy and the Foundations of
the Law
Auteurs
Paul Cliteur Afshin Ellian
1e druk, 2019
ISBN 9780367112356
NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING
Inhoudsopgave:
• Chapter 1: Legality and Legitimacy in Natural Law and Legal Positivism
• Chapter 2: Democracy and the Rule of Law as a Legitimate Form of Government
• Chapter 3: The Separation of Church and State
• Chapter 4: The Universality of Values and Principles
• Chapter 5: The Classical Foundations of Modern Law
, Chapter 1: Legality and Legitimacy in Natural
Law and Legal Positivism
Wanneer kunnen we terecht ongehoorzaam zijn aan de wetten van de overheid? Deze vraag hangt
samen met het onderscheid tussen een legaal rechtsysteem (tot stand gekomen via de regels van het
recht), en een legitiem rechtsysteem. In de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring werd al
verwezen naar 'hogere' rechten, die de autoriteit van de staat beperken. Wanneer de staat deze
rechten schendt, mogen de burgers ongehoorzaam zijn. Ook wanneer de staat dingen van de burgers
vraagt die zij moreel onacceptabel vinden, hoeven ze niet te gehoorzamen. Dit wordt al beschreven
door Sophocles in zijn Antigone. Antigone besluit namelijk haar broer, in tegenstelling tot het bevel
van de tiran Kreon, te begraven, omdat dit een bevel van Zeus was. Hoger recht kan er dus voor
zorgen dat burgers ongehoorzaam zijn aan de staat. Dit wordt ook wel de goddelijke bevelstheorie
van het recht genoemd: de goden hebben tijdloze morele voorschriften gegeven die boven alle
andere menselijke regels staan. Dit biedt enerzijds een bescherming tegen tirannie en willekeur van
de staat, anderzijds is het gevaar dat goddelijk, hoger recht vaak wordt misbruikt. Terroristen
beroepen zich er bijvoorbeeld vaak op wanneer zij hun aanslagen plegen. Dit wordt ook wel
theoterrorisme genoemd.
Teleology
Natuurrecht is een ander woord voor hoger recht. Dit recht bestaat op zichzelf als een verzameling
metafysische ideeën die geen juridische vastlegging (van overheidswege) nodig hebben. Daarnaast
is het onveranderlijk en geldt het altijd en overal. De inhoud van dit natuurrecht blijkt uit de
menselijke natuur of de werkelijkheid, en is met de menselijke rede kenbaar. Positief recht (recht
dat van overheidswege vastgelegd is in wetten) dat de toets aan het natuurrecht niet kan doorstaan,
is niet geldig. Thomas van Aquino en William Blackstone waren twee typische natuurrechtsdenkers.
Plato
Plato en Aristoteles zorgden voor een filosofische ondergrond van het natuurrechtsdenken. Zij
zagen een onderscheid tussen een perfecte 'ideeënwereld' en de wereld die door de menselijke
zintuigen kenbaar is. Deze ideeën moeten aangenomen worden om de kenbare wereld te
omschrijven (bijvoorbeeld: ik moet een bepaald idee van 'schoonheid' hebben om dingen 'mooi' te
kunnen vinden).
Daarnaast is deze kenbare wereld minder 'echt' dan de ideeënwereld. De kenbare wereld bevindt
zich als het ware op een lager niveau van de werkelijkheid dan de ideeënwereld. Plato stelde verder
dat de mens een bijzondere positie heeft, omdat hij zich op de scheidslijn tussen de twee werelden
bevindt. Omdat de mens rationeel is, is hij zich bewust van zijn doel (de lex naturalis), aldus
Thomas. Daarnaast bezit de mens vrijheid, wat betekent dat hij er vrijwillig voor kan kiezen zijn
doel/roeping voorbij te gaan.
Teleology
In het klassieke natuurrechtsdenken was teleologie erg belangrijk. Teleologie houdt in dat men
denkt vanuit het doel van bepaalde zaken. Zo draagt een zaadje het idee van de boom die er
uiteindelijk uit zal groeien in zich, omdat dit het doel van het zaadje is. Aristoteles en Thomas van
Aquino stelden dat alle dingen een doel hadden. Zij beschouwden de natuur dus als een
teleologisch, doelgericht geheel. Dit betekent wel dat er ook een God is, die de natuur op een
intelligente wijze gemaakt heeft en bestuurt (lex aeterna). Wat is nu de inhoud van dit natuurrecht?
Legality, Legitimacy and the Foundations of
the Law
Auteurs
Paul Cliteur Afshin Ellian
1e druk, 2019
ISBN 9780367112356
NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING
Inhoudsopgave:
• Chapter 1: Legality and Legitimacy in Natural Law and Legal Positivism
• Chapter 2: Democracy and the Rule of Law as a Legitimate Form of Government
• Chapter 3: The Separation of Church and State
• Chapter 4: The Universality of Values and Principles
• Chapter 5: The Classical Foundations of Modern Law
, Chapter 1: Legality and Legitimacy in Natural
Law and Legal Positivism
Wanneer kunnen we terecht ongehoorzaam zijn aan de wetten van de overheid? Deze vraag hangt
samen met het onderscheid tussen een legaal rechtsysteem (tot stand gekomen via de regels van het
recht), en een legitiem rechtsysteem. In de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring werd al
verwezen naar 'hogere' rechten, die de autoriteit van de staat beperken. Wanneer de staat deze
rechten schendt, mogen de burgers ongehoorzaam zijn. Ook wanneer de staat dingen van de burgers
vraagt die zij moreel onacceptabel vinden, hoeven ze niet te gehoorzamen. Dit wordt al beschreven
door Sophocles in zijn Antigone. Antigone besluit namelijk haar broer, in tegenstelling tot het bevel
van de tiran Kreon, te begraven, omdat dit een bevel van Zeus was. Hoger recht kan er dus voor
zorgen dat burgers ongehoorzaam zijn aan de staat. Dit wordt ook wel de goddelijke bevelstheorie
van het recht genoemd: de goden hebben tijdloze morele voorschriften gegeven die boven alle
andere menselijke regels staan. Dit biedt enerzijds een bescherming tegen tirannie en willekeur van
de staat, anderzijds is het gevaar dat goddelijk, hoger recht vaak wordt misbruikt. Terroristen
beroepen zich er bijvoorbeeld vaak op wanneer zij hun aanslagen plegen. Dit wordt ook wel
theoterrorisme genoemd.
Teleology
Natuurrecht is een ander woord voor hoger recht. Dit recht bestaat op zichzelf als een verzameling
metafysische ideeën die geen juridische vastlegging (van overheidswege) nodig hebben. Daarnaast
is het onveranderlijk en geldt het altijd en overal. De inhoud van dit natuurrecht blijkt uit de
menselijke natuur of de werkelijkheid, en is met de menselijke rede kenbaar. Positief recht (recht
dat van overheidswege vastgelegd is in wetten) dat de toets aan het natuurrecht niet kan doorstaan,
is niet geldig. Thomas van Aquino en William Blackstone waren twee typische natuurrechtsdenkers.
Plato
Plato en Aristoteles zorgden voor een filosofische ondergrond van het natuurrechtsdenken. Zij
zagen een onderscheid tussen een perfecte 'ideeënwereld' en de wereld die door de menselijke
zintuigen kenbaar is. Deze ideeën moeten aangenomen worden om de kenbare wereld te
omschrijven (bijvoorbeeld: ik moet een bepaald idee van 'schoonheid' hebben om dingen 'mooi' te
kunnen vinden).
Daarnaast is deze kenbare wereld minder 'echt' dan de ideeënwereld. De kenbare wereld bevindt
zich als het ware op een lager niveau van de werkelijkheid dan de ideeënwereld. Plato stelde verder
dat de mens een bijzondere positie heeft, omdat hij zich op de scheidslijn tussen de twee werelden
bevindt. Omdat de mens rationeel is, is hij zich bewust van zijn doel (de lex naturalis), aldus
Thomas. Daarnaast bezit de mens vrijheid, wat betekent dat hij er vrijwillig voor kan kiezen zijn
doel/roeping voorbij te gaan.
Teleology
In het klassieke natuurrechtsdenken was teleologie erg belangrijk. Teleologie houdt in dat men
denkt vanuit het doel van bepaalde zaken. Zo draagt een zaadje het idee van de boom die er
uiteindelijk uit zal groeien in zich, omdat dit het doel van het zaadje is. Aristoteles en Thomas van
Aquino stelden dat alle dingen een doel hadden. Zij beschouwden de natuur dus als een
teleologisch, doelgericht geheel. Dit betekent wel dat er ook een God is, die de natuur op een
intelligente wijze gemaakt heeft en bestuurt (lex aeterna). Wat is nu de inhoud van dit natuurrecht?
