P-lijn: methodologie Prof. Sara Willems
Les 1 & 2: Wat is wetenschap
1. Vragen stellen
• Verschillende wetenschapsdomeinen à verschillende vragen
• Doel:
o Beschrijven en verklaren van gedragingen, kenmerken, fenomenen...
o Hiervoor beroep doen op theorieën om inzicht te krijgen in hun bevindingen
o Daarnaast ook zelf nieuwe theorieën ontwikkelen uit hun bevindingen
2. Wetenschappelijke vs. alledaagse kennis
• Wetenschappelijk onderzoek:
o Strikte regels gebruiken om de kwaliteit (geldigheid en betrouwbaarheid) van het
onderzoek te waarborgen
o Theoretische inzichten gebruiken om feitelijke vaststellingen te interpreteren
• Wetenschappelijke kennis draagt bij tot ontwikkelen van kennis à moet kunnen veralgemeend
worden (onderzoek bij kleine groepen moet iets kunnen zeggen over grote groepen)
• Doel/zin:
o Greep krijgen op de realiteit/realiteit begrijpen à kunnen tussenkomen/veranderen
o Voorspellen van de realiteit
o Beïnvloeden van de realiteit
• Twee types wetenschappelijk onderzoek
o Toegepast wetenschappelijk onderzoek
o Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
1
,P-lijn: methodologie Prof. Sara Willems
3. Toegepast wetenschappelijk onderzoek
= Beleidsgericht onderzoek
= Praktijkonderzoek
• Doel:
o Verkrijgen van kennis om de verschijnselen in de werkelijkheid te beïnvloeden en te
veranderen
o Ontwikkelen en evalueren van oplossingen voor praktijkproblemen
• Er zijn 3 types toegepast wetenschappelijk onderzoek:
1. Evaluatie-onderzoek
o Kijken naar bestaande interventies
o Advies geven over hoe je een interventie opzet
o Begeleiding en evalueren van interventies
o Soorten:
è Planevaluatie à WAT?
Analyse van de interventie zelf
è Procesevaluatie à HOE?
Onderzoeken van de wijze waarop de interventie wordt uitgevoerd
è Product- of effectevaluatie à WAT IS HET EFFECT?
Het onderzoek van de effecten en neveneffecten van de interventie
2
, P-lijn: methodologie Prof. Sara Willems
2. Actie-onderzoek
o Onderzoeker grijpt actief in op realiteit
o Kennis generen, delen en implementeren = gedeeld proces (onderzoeker & praktijk)
o Kennis & positie van verschillende partijen gelijkwaardig
o Traditioneel:
ü Kennis genereren à academische setting (risico: onderzoek staat los van de
maatschappij)
ü Kennis delen en implementeren à klinische setting/maatschappij
è Ontstaan GAP
o 3 basiselementen voor een goed wetenschappelijk onderzoek:
ü Actie via actie verandering in de situatie
ü Onderzoek gebaseerd op kennis uit wetenschappelijk onderzoek
ü Participatie van wetenschappers én betrokken groepen
o 2 tradities:
Noordelijke traditie Zuidelijke traditie
Pragmatiek Activistisch
Doel = gat tussen theorie, kennis en praktijk Doel = via onderzoek sociale
dichten rechtvaardigheid en/of emancipatie
è Effectiviteitswinst promoten
o Registraties
= het regelmatig registreren van de toestand in de bevolking
bv. gezondheidsenquête, campagne ‘Fit in je hoofd’
3.1. Cyclus van toegepast onderzoek
• Doel: ontwikkelen en beoordelen van oplossingen voor praktijkproblemen
è Veel kortere cyclus dan de empirische cyclus van fundamenteel onderzoek
3
Les 1 & 2: Wat is wetenschap
1. Vragen stellen
• Verschillende wetenschapsdomeinen à verschillende vragen
• Doel:
o Beschrijven en verklaren van gedragingen, kenmerken, fenomenen...
o Hiervoor beroep doen op theorieën om inzicht te krijgen in hun bevindingen
o Daarnaast ook zelf nieuwe theorieën ontwikkelen uit hun bevindingen
2. Wetenschappelijke vs. alledaagse kennis
• Wetenschappelijk onderzoek:
o Strikte regels gebruiken om de kwaliteit (geldigheid en betrouwbaarheid) van het
onderzoek te waarborgen
o Theoretische inzichten gebruiken om feitelijke vaststellingen te interpreteren
• Wetenschappelijke kennis draagt bij tot ontwikkelen van kennis à moet kunnen veralgemeend
worden (onderzoek bij kleine groepen moet iets kunnen zeggen over grote groepen)
• Doel/zin:
o Greep krijgen op de realiteit/realiteit begrijpen à kunnen tussenkomen/veranderen
o Voorspellen van de realiteit
o Beïnvloeden van de realiteit
• Twee types wetenschappelijk onderzoek
o Toegepast wetenschappelijk onderzoek
o Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
1
,P-lijn: methodologie Prof. Sara Willems
3. Toegepast wetenschappelijk onderzoek
= Beleidsgericht onderzoek
= Praktijkonderzoek
• Doel:
o Verkrijgen van kennis om de verschijnselen in de werkelijkheid te beïnvloeden en te
veranderen
o Ontwikkelen en evalueren van oplossingen voor praktijkproblemen
• Er zijn 3 types toegepast wetenschappelijk onderzoek:
1. Evaluatie-onderzoek
o Kijken naar bestaande interventies
o Advies geven over hoe je een interventie opzet
o Begeleiding en evalueren van interventies
o Soorten:
è Planevaluatie à WAT?
Analyse van de interventie zelf
è Procesevaluatie à HOE?
Onderzoeken van de wijze waarop de interventie wordt uitgevoerd
è Product- of effectevaluatie à WAT IS HET EFFECT?
Het onderzoek van de effecten en neveneffecten van de interventie
2
, P-lijn: methodologie Prof. Sara Willems
2. Actie-onderzoek
o Onderzoeker grijpt actief in op realiteit
o Kennis generen, delen en implementeren = gedeeld proces (onderzoeker & praktijk)
o Kennis & positie van verschillende partijen gelijkwaardig
o Traditioneel:
ü Kennis genereren à academische setting (risico: onderzoek staat los van de
maatschappij)
ü Kennis delen en implementeren à klinische setting/maatschappij
è Ontstaan GAP
o 3 basiselementen voor een goed wetenschappelijk onderzoek:
ü Actie via actie verandering in de situatie
ü Onderzoek gebaseerd op kennis uit wetenschappelijk onderzoek
ü Participatie van wetenschappers én betrokken groepen
o 2 tradities:
Noordelijke traditie Zuidelijke traditie
Pragmatiek Activistisch
Doel = gat tussen theorie, kennis en praktijk Doel = via onderzoek sociale
dichten rechtvaardigheid en/of emancipatie
è Effectiviteitswinst promoten
o Registraties
= het regelmatig registreren van de toestand in de bevolking
bv. gezondheidsenquête, campagne ‘Fit in je hoofd’
3.1. Cyclus van toegepast onderzoek
• Doel: ontwikkelen en beoordelen van oplossingen voor praktijkproblemen
è Veel kortere cyclus dan de empirische cyclus van fundamenteel onderzoek
3
