Samenvatting Juridische Kwaliteit

Samenvatting (juridische) Kwaliteit
Betreft hoorcolleges en literatuur



Literatuur:

2018 I. Timmer & A. Mein (red.) | Boom juridisch




Inhoud
Lit. H1 Legal Management, het realiseren van juridische kwaliteit........................................................2
Lit. H2 management van juridische risico's.............................................................................................7
Lit. H4 Legal management en juridische kwaliteit bij de rijksoverheid.................................................14
Lit. H5 juridische kwaliteitszorg bij decentrale overheden...................................................................21
Lit. H6 legal management en juridische kwaliteit in het bedrijfsleven.................................................24
Lit. Morele dilemma's - analyse en argumentatie................................................................................27
Theorie rule-based en principle based benadering..............................................................................30
Hoorcollege 1 introductie kwaliteit......................................................................................................32
Hoorcollege 2 Legal management en juridische kwaliteitszorg bij de Overheid...................................35
Hoorcollege 3 legal management bij ondernemingen..........................................................................38
Hoorcollege 6/7 corporate governance................................................................................................39

,Lit. H1 Legal Management, het realiseren van juridische
kwaliteit
Rol van juridisch professional sterk gewijzigd; door:

Omvang/ complexiteit regelgeving (interne/externe) cliënten Snelle digitalisering
veeleisender en mondiger
Internationalisering Sterke (social)mediacultuur




Juridische kwaliteit

= kwaliteit op niveau van bedrijfsvoering van organisaties (casusoverstijgend)

Contextafhankelijk organisatiegebonden
XX NIET kwaliteit op het niveau van afzonderlijke juridische kwaliteit XX



Ø Wanneer juridische risico’s onvoldoende worden onderkend en afgedekt, kan in de
huidige, gejuridiseerde samenleving het voortbestaan van organisaties worden bedreigd.



Legal management

• Benadert de juridische functie van organisaties integraal en vanuit organisatiekundig
perspectief, met als belangrijk doel het borgen en verbeteren van de juridische kwaliteit van alle
producten en diensten van organisaties

• Multidisciplinair en combineert juridisch perspectief met:

Organisatiekunde Projectmanagement Projectmanagement Design-denken
Ethiek Communicatie risicomanagement


• DOEL: het, binnen de grenzen van beschikbare middelen, bereiken van een zo hoog
mogelijk juridische kwaliteit.



1.2 juridische kwaliteit \

• Organisatie context waarbinnen organisatie opereert en doelen die zij nastreeft zijn in deze
opvatting bepalend voor de invulling van de juridische kwaliteitseisen waaraan zij moet en wil
voldoen

○ Uitgangspunten organisaties:

Overheids Wet & beginselen van behoorlijk bestuur
organisaties Effectiviteit Uitvoerbaarheid Procedurele
rechtvaardigheid

, Private Rechtmatigheid Commerciël MVO Snelhei Klantvriendelijkheid
organisaties e effectiviteit d



• Rechtmatigheid VS. Doelmatigheid

○ Juridische kwaliteitseisen reflecteren zowel de instrumentele functie als de
waarborgfunctie van het recht

○ Telkens afwegen en balanceren



1.3 ontwikkeling legal management

• Preventief invoeren in plaats van enkel reactief

○ Proactieve houding van juridische professionals

• Opkomst begrippen:

Compliance Discipline waarin toezicht op naleving van
juridische normen binnen een organisatie

Risicomanagement Systematisch identificeren, beheersen en
voorkomen van allerlei mogelijke bedreigingen
voor organisaties
 Oorspronkelijk financieel karakter



• Functies op gebied juridische kwaliteit op snijvlak: recht, management en organisatie

General counsel Compliance Medewerker
medewerker juridische
kwaliteitszorg

Teammanager bezwaar- Privacy officers Contractmanagers
en handhavingsafdelingen




1.4 legal management binnen sectoren

Gemeenten juridisering van het openbaar bestuur vroeg juist om meer aandacht voor de
juridische dimensie van het werk.
 Centrale coördinatie en toetsing werd nodig
 Introductie integrale kwaliteitszorg

PDCA-cyclus Controllers aangesteld (legal) audits
uitgevoerd

, Modellen voor
 Risicoanalyse
 Kwaliteitsborgin
g
 Verbetering
 informelere benadering van de juridische kwaliteitszorg
o Het planmatige en top down georganiseerde
kwaliteitsmanagement --> verruild voor meer op
professionele relaties gebaseerde werkwijze, waarbij
veel gevergd wordt van de persoonlijke kwaliteiten en
vaardigheden van de moderne gemeentejurist.
 Zwaartepunt: ligt op het invloedrijk
opereren van juristen als adviseur in
uiteenlopende netwerken ter uitvoering
van het beleid.
 Juristen: flexibele en proactieve houding

Het rijk Ontwikkeling juridische kwaliteitszorg minder op gang, door ander karakter: verder
van operationele juridische praktijk
 Zwaartepunt: op beleid en formele wetgeving
 Programma versterking juridisch functie rijk: gezocht naar optimale
positionering van juristen in beleidsproces (flexibele en vindingrijke
ondersteuning)

 2015: marginalisering van juridische functie binnen het rijk
o Juridische afdelingen spelen een steeds minder
inhoudelijke rol bij de totstandkoming van beleid en
wetgeving.
o Juridische overwegingen tellen steeds minder zwaar in
(gepolitiseerde) besluitvormingsprocessen.

Bedrijfsleven Bedrijfsjuridische sector gekenmerkt door diversiteit
Grote Juridische afdelingen onder invloed van internationale en
onderneming angelsaksiche ontwikkelingen

Kleinere Geen afdeling; huren incidenteel juridische expertise in bij
onderneming advocatenkantoren of dienstverlener
 Belang bedrijfsjuridische afdelingen neemt toe (eerst primair)
o Door opkomst risicomanagement en MVO
 More for less: meer verwacht/ geëist, terwijl budgetten niet evenredig
stijgen
o Impact technologische ontwikkelingen