T7 - Tijd van pruiken en revoluties
KA’s – Kenmerkende Aspecten
27. Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).
29. Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en
de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het
abolitionisme.
30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
7.1 Nieuwe ideeën over samenleven
1. Je kunt het ontstaan van verlichte ideeën beschrijven en verklaren.
In de 17e eeuw bracht de wetenschappelijke revolutie veel nieuwe kennis over mensen, de natuur en
de wereld. Als het gebruik van de ratio () door natuurwetenschappers zoveel positieve gevolgen had,
zou dat dan ook niet gelden voor het bestuderen van de mens en de samenleving? Zo kwam deze
filosofische stroming voort uit de 17e eeuwse wetenschappelijke revolutie. Deze optimistische
mensvisie zorgde voor nieuwe ideeën.
2. Je kunt meerdere verlichte ideeën benoemen en uitleggen, waaronder de trias politica en het
sociaal contract.
Rationalisme:
- Alleen wat met verstand is te begrijpen/beredeneren is juist.
Deugd:
- Deugdzaam mens is goed men.
Tolerantie:
- Allen accepteren en gelijk behandelen.
Deïsme:
- God heeft de aarde en de natuurwetten geschapen, maar kan hierna geen invloed meer uitoefenen
op de schepping.
Volkssoevereiniteit:
- Alle macht ligt bij het volk.
Trias politica:
- Scheiding van de machten voorkomt machtsmisbruik.
Sociaal contract:
- Afspraken die gelden voor de hele bevolking;
- Leden van de bevolking moesten individuele rechten overdragen aan de overheid;
- Overheid moet de natuurlijke rechten van de burgers beschermen (recht op leven, vrijheid).
KA’s – Kenmerkende Aspecten
27. Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).
29. Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en
de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het
abolitionisme.
30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
7.1 Nieuwe ideeën over samenleven
1. Je kunt het ontstaan van verlichte ideeën beschrijven en verklaren.
In de 17e eeuw bracht de wetenschappelijke revolutie veel nieuwe kennis over mensen, de natuur en
de wereld. Als het gebruik van de ratio () door natuurwetenschappers zoveel positieve gevolgen had,
zou dat dan ook niet gelden voor het bestuderen van de mens en de samenleving? Zo kwam deze
filosofische stroming voort uit de 17e eeuwse wetenschappelijke revolutie. Deze optimistische
mensvisie zorgde voor nieuwe ideeën.
2. Je kunt meerdere verlichte ideeën benoemen en uitleggen, waaronder de trias politica en het
sociaal contract.
Rationalisme:
- Alleen wat met verstand is te begrijpen/beredeneren is juist.
Deugd:
- Deugdzaam mens is goed men.
Tolerantie:
- Allen accepteren en gelijk behandelen.
Deïsme:
- God heeft de aarde en de natuurwetten geschapen, maar kan hierna geen invloed meer uitoefenen
op de schepping.
Volkssoevereiniteit:
- Alle macht ligt bij het volk.
Trias politica:
- Scheiding van de machten voorkomt machtsmisbruik.
Sociaal contract:
- Afspraken die gelden voor de hele bevolking;
- Leden van de bevolking moesten individuele rechten overdragen aan de overheid;
- Overheid moet de natuurlijke rechten van de burgers beschermen (recht op leven, vrijheid).
