VOORKENNIS HOOFDSTUK 4
———————————————————————————————————————————
Delta Nieuw land dat ontstaat door sedimentatie waar een rivier in zee uitmondt
Estuarium Een trechtervormige monding van een rivier, ontstaan door getijdenstromen
van eb en vloed
Gemengde rivier Wordt zowel gevoed door gletsjers- als regenwater, zoals de Rijn
Regenrivier Wordt gevoed door regenwater, zoals de Maas
Gletsjerrivier Wordt gevoed door het smeltwater van een gletsjer
Infiltratie Het intrekken van water in de bodem
Bovenloop Het begin van de rivier: het bovenste deel dat meestal in de bergen stroomt
Middenloop Het middelste deel van e rivier, tussen boven- en middenloop
Benedenloop Het laagste deel van een rivier, net voordat hij in zee stroomt
Stroomgebied Het gebied waarbij al het regen- en smeltwater via een hoofdrivier naar zee
stroomt.
,4.1: Rivieren
———————————————————————————————————————————
Waterscheiding - De grens tussen 2 stroomgebieden.
Stroomstelsel - Een rivier met al zijn zijrivieren
Lenteprofiel - De doorsnede van een rivier vanaf de bron tot de monding bestaande uit boven-,
midden- en benedenloop
Regiem - Verdeling van de totale hoeveelheid water die een rivier per jaar afvoert
Vertragingstijd - De hoeveelheid tijd die water nodig heeft om na een regenbui in de rivier te
komen.
Verval- Het hoogteverschil tussen 2 punten langs een rivier.
Verhang - Het gemiddelde verval per kilometer.
Debiet - De totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek per tijdseenheid
(sec.)
Neerslagregiem - De verdeling van de hoeveelheid neerslag over een bepaalde periode,
bijvoorbeeld een jaar.
Verstening - Door toegenomen verstedelijking neem the oppervlakte van straten en wegen toe,
waardoor regenwater sneller afspoelt.
Dijkverzwaring - Versteviging en verhoging van de dijken.
Ontbossing - Het verdwijnen van bos door menselijke activiteiten.
Doodtij - De situatie waarin het verschil tussen vloed en eb minimaal is.
Springtij - De situatie van hoge vloed en lage eb.
———————————————————————————————————————————
Rijn en maas
Hoe lang duurt vertragingstijd? Ligt aan:
- onderliggende gesteente
- bodem
- vegetatie
Verhang = verval / afstand (verval gedeeld door afstand)
———————————————————————————————————————————
, De waterafvoer verandert
—> door klimaatverandering verandert het neerslagregiem op 2 manieren
1. er valt meer neerslag
2. de neerslag valt onregelmatiger
Hoosbuien zorgen voor een hoger debiet
Door verstening van het oppervlak neemt de vertragingstijd af en krijgen de rivieren in korte tijd
een groter debiet, w aardoor er soms sprake is van piekafvoer.
Rivieren sedimenteren en komt de rivier steeds hoger te liggen —> je kan niet altijd dijkverzwaring
toepassen.
Ook verstening, ontbossing, de verandering in het neerslagregiem en de bodemdaling hebben
gevolgen op de waterafvoer
———————————————————————————————————————————
Het water dreigt
Het versterkte broeikaseffect en de bodemdaling blijven ons kust- en rivierengebied in gevaar
brengen.
—> zeespiegel stijgt relatief
Bij doodtij staat het water extra laag
Bij springtij staat het water extra hoog
—> als er een storm is dan kan het water niet goed wegspoelen door de hoge waterstand van de
zee
———————————————————————————————————————————
Delta Nieuw land dat ontstaat door sedimentatie waar een rivier in zee uitmondt
Estuarium Een trechtervormige monding van een rivier, ontstaan door getijdenstromen
van eb en vloed
Gemengde rivier Wordt zowel gevoed door gletsjers- als regenwater, zoals de Rijn
Regenrivier Wordt gevoed door regenwater, zoals de Maas
Gletsjerrivier Wordt gevoed door het smeltwater van een gletsjer
Infiltratie Het intrekken van water in de bodem
Bovenloop Het begin van de rivier: het bovenste deel dat meestal in de bergen stroomt
Middenloop Het middelste deel van e rivier, tussen boven- en middenloop
Benedenloop Het laagste deel van een rivier, net voordat hij in zee stroomt
Stroomgebied Het gebied waarbij al het regen- en smeltwater via een hoofdrivier naar zee
stroomt.
,4.1: Rivieren
———————————————————————————————————————————
Waterscheiding - De grens tussen 2 stroomgebieden.
Stroomstelsel - Een rivier met al zijn zijrivieren
Lenteprofiel - De doorsnede van een rivier vanaf de bron tot de monding bestaande uit boven-,
midden- en benedenloop
Regiem - Verdeling van de totale hoeveelheid water die een rivier per jaar afvoert
Vertragingstijd - De hoeveelheid tijd die water nodig heeft om na een regenbui in de rivier te
komen.
Verval- Het hoogteverschil tussen 2 punten langs een rivier.
Verhang - Het gemiddelde verval per kilometer.
Debiet - De totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek per tijdseenheid
(sec.)
Neerslagregiem - De verdeling van de hoeveelheid neerslag over een bepaalde periode,
bijvoorbeeld een jaar.
Verstening - Door toegenomen verstedelijking neem the oppervlakte van straten en wegen toe,
waardoor regenwater sneller afspoelt.
Dijkverzwaring - Versteviging en verhoging van de dijken.
Ontbossing - Het verdwijnen van bos door menselijke activiteiten.
Doodtij - De situatie waarin het verschil tussen vloed en eb minimaal is.
Springtij - De situatie van hoge vloed en lage eb.
———————————————————————————————————————————
Rijn en maas
Hoe lang duurt vertragingstijd? Ligt aan:
- onderliggende gesteente
- bodem
- vegetatie
Verhang = verval / afstand (verval gedeeld door afstand)
———————————————————————————————————————————
, De waterafvoer verandert
—> door klimaatverandering verandert het neerslagregiem op 2 manieren
1. er valt meer neerslag
2. de neerslag valt onregelmatiger
Hoosbuien zorgen voor een hoger debiet
Door verstening van het oppervlak neemt de vertragingstijd af en krijgen de rivieren in korte tijd
een groter debiet, w aardoor er soms sprake is van piekafvoer.
Rivieren sedimenteren en komt de rivier steeds hoger te liggen —> je kan niet altijd dijkverzwaring
toepassen.
Ook verstening, ontbossing, de verandering in het neerslagregiem en de bodemdaling hebben
gevolgen op de waterafvoer
———————————————————————————————————————————
Het water dreigt
Het versterkte broeikaseffect en de bodemdaling blijven ons kust- en rivierengebied in gevaar
brengen.
—> zeespiegel stijgt relatief
Bij doodtij staat het water extra laag
Bij springtij staat het water extra hoog
—> als er een storm is dan kan het water niet goed wegspoelen door de hoge waterstand van de
zee
