Bestuursrecht samenvatting
Week 1:
Bestuursrecht:
Bij het bestuursrecht kijken naar de Awb en andere bijzondere delen (Vreemdelingenrecht,
Belastingrecht, Omgevingsrecht etc.). Bijzondere bestuursrecht wetten gaan voor de Awb.
Kernbegrippen binnen het bestuursrecht:
- Bestuursorgaan
- Belanghebbende
- Besluit
Alleen als van deze 3 sprake is, is de wet bestuursrecht van toepassing. Anders moet je
kijken naar het civielrecht. Op het moment dat je het niet eens met een besluit, kan je in
bezwaar en naar de bestuursrechter.
Bestuursorgaan:
Art. 1:1 Awb. Niet elk ambt (orgaan) is een bestuursorgaan. Het begrip orgaan is ruimer dan
het begrip bestuursorgaan. Type bestuursorganen:
1. A-Orgaan: een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld. (=
altijd een bestuursorgaan!)
a. Een orgaan van
Een persoon of college die een zelfstandige positie inneemt.
b. Een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld
o Openbare lichamen waarvan art. 2:1 BW bepaalt dat zij
rechtspersoonlijkheid bezitten (staat, gemeente, provincie) of
o De rechtspersoonlijkheid vloeit voort uit een bijzondere instellingswet.
Bijv. de Mediawet art. 7.1 lid 2 dat iets ‘rechtspersoonlijkheid heeft’.
2. B-Orgaan: een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed.
Een B-orgaan is alleen een bestuursorgaan als het in uitoefening van openbaar gezag. In
de rechtspraak wordt dit aangenomen, indien er sprake is van een op de wet steunende
bevoegdheid tot het eenzijdig bepalen van de rechtspositie van andere rechtssubjecten.
3. ‘C’-Orgaan: bestuursorgaan bekleed met openbaar gezag zonder wettelijke grondslag.
Nieuwe categorie! Dat komt doordat de overheid jarenlang beleid heeft om bepaalde
overheidstaken uit te besteden aan stichtingen en verenigingen (met name met
subsidies). Hier parkeert de overheid een potje geld en dan hoeft de overheid dat zelf
niet te doen. Indien daar geen grondslag voor is, onttrekt de overheid zich enigszins aan
, het bestuursrecht. Het bestuursrecht zou dan niet van toepassing zijn en dat kan tot
onwenselijk situaties leiden.
Rechter ABRvS stichting bevordering schiphol; er is een praktijk met verenigingen en
stichtingen die de taak van de overheid hebben, maar zij zijn geen bestuursorgaan.
Dat is onwenselijk, want dan is er geen ingang tot het bestuursrecht. Wat is dan de
oplossing? De regel: bepaald en betaald!
a. Bepaald: inhoudelijk vereiste. Op moment dat de overheid heeft uitbesteed maar
in overwegende mate de criteria bepaald waar het geld naar toe gaat (een vinger
in de pap heeft),
b. Betaald: financieel vereiste. De overheid heeft ook het potje heeft gevuld (2/3 of
meer), dan is iets toch een bestuursorgaan.
Breuk met legaliteitsbeginsel: geen wettelijke grondslag en geen publiekrechtelijke
bevoegdheid. Je zou dan in eerste instantie denken dat iets geen bestuursorgaan is, maar
om te voorkomen dat overheid zich onttrekt aan bestuursrecht moet aan deze twee
voorwaarden voldaan: bepaald en betaald.
Belanghebbende:
Art. 1:2 Awb. Het belanghebbende begrip is ingesteld zodat niet allemaal random mensen
komen klagen over besluiten waar zij niks mee te maken hebben.
1. Lid 1: ‘belanghebbende is degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is
betrokken’
2. Lid 3: gaat over rechtspersonen die een ideëel belang hebben en opkomen voor een
bepaald belang (algemeen), zoals dierenrechten etc. of voor een individueel belang
(collectief) en gezamenlijk gaan procederen. Rechtspersonen kunnen nog steeds
voor zichzelf procederen, dan geldt lid 1.
Individueel:
Bij lid 1: normadressaat vs. OPERA
Normadressaat: degene wiens rechtspositie door een individueel besluit wordt bepaald
altijd belanghebbende. Dit kan worden gezien als een voorvraag.
OPERA:
- Objectief:
Belang niet alleen in iemands belevingswereld/geen emotioneel belang
- Persoonlijk:
Goed kijken wat voor soort besluit het is, er is namelijk een categorale aanpak. Kan
bijv inwoners zijn in bepaald gebied. Je moet je bij de P je afscheiden van de amorfe
massa. Dit hoeft geen persoon te zijn, kan ook een groep zijn. Zijn eigen belang moet
bijzonder, persoonlijk of individueel zijn. ABRvS belanghebbende bij
omgevingsrechtelijke besluiten
, Concurrentie:
Is een concurrent belanghebbende (besluit omtrent concurrentie)?
1. Bedient hetzelfde marktsegment
2. Opereert in hetzelfde verzorgingsgebied (ABRvS minicamping de heksenketel)
Ook moet de concurrent een rechtstreeks bij het besluit betrokken belang hebben.
Dit hangt af van de aard van het te nemen besluit en de gevolgen die concurrent
daarvan ondervindt, staat ook in heksenketel.
- Eigen:
Niet andermans belang behartigen
- Rechtstreeks:
Causaliteitsgedachte: voldoende oorzakelijk verband tussen het besluit en de
aantasting van de feitelijke belangen van de betrokkene.
In de regel is een afgeleid belang geen rechtstreeks belang, want sprake van een
parallel belang.
Uitzondering: (ABRvS afgeleid belang en recht op arbeid, komt bijna nooit voor.)
indien iemand door het besluit in een aan een zakelijk of fundamenteel recht
ontleend eigen belang wordt geschaad. (Indien iemand wordt geschaad in een
fundamenteel recht). Als werknemers bijvoorbeeld in de problemen komen door
een besluit zou dit nog niet gelijk hoeven te betekenen dat zij hun banen verliezen.
Als er een reële mogelijkheid bestaat dat de werknemers in hun fundamentele
rechten geschaad gaan worden kan een rechtstreeks belang worden aangenomen.
Uitzondering: van een afgeleid belang is geen sprake indien de appellant een
tegengesteld belang heeft aan dat van normadressaat. Ze hebben een ander soort
belang, daarom toch belanghebbende.
- Actueel:
Geen onzekere toekomstige gevolgen
Bij besluiten over fysieke leefomgeving: ja, tenzij benadering. Tenzij er een uitzondering is:
tenzij aannemelijk (door bestuursorgaan) is dat naar objectieve maatstaven gemeten, sprake
is van verwaarloosbare hinder
Bestuursorganen zelf moet bewijzen dat iemand geen belanghebbende is.
Algemeen belang:
Strenge eisen aangesteld, omdat het niet wenselijk is dat allerlei clubs gaan procederen
tegen grote projecten. Denk aan milieubelangen of belangen van kunst & cultuur. Altijd
noemen of de stichting belanghebbende is in de zin van 1:2 lid 3 Awb.
Eisen: ABRvS stichting openbare ruimte:
A. Doelstelling dient voldoende onderscheidend te zijn in de statutaire doelstellingen
je moet niet heel Nederland bedienen: je moet het afbakenen qua gebied en
qua soort (functioneel qua onderwerp): zowel functioneel als geografisch
beperken. Niet in steen geschreven: iets ruimer beschreven, niet
Week 1:
Bestuursrecht:
Bij het bestuursrecht kijken naar de Awb en andere bijzondere delen (Vreemdelingenrecht,
Belastingrecht, Omgevingsrecht etc.). Bijzondere bestuursrecht wetten gaan voor de Awb.
Kernbegrippen binnen het bestuursrecht:
- Bestuursorgaan
- Belanghebbende
- Besluit
Alleen als van deze 3 sprake is, is de wet bestuursrecht van toepassing. Anders moet je
kijken naar het civielrecht. Op het moment dat je het niet eens met een besluit, kan je in
bezwaar en naar de bestuursrechter.
Bestuursorgaan:
Art. 1:1 Awb. Niet elk ambt (orgaan) is een bestuursorgaan. Het begrip orgaan is ruimer dan
het begrip bestuursorgaan. Type bestuursorganen:
1. A-Orgaan: een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld. (=
altijd een bestuursorgaan!)
a. Een orgaan van
Een persoon of college die een zelfstandige positie inneemt.
b. Een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld
o Openbare lichamen waarvan art. 2:1 BW bepaalt dat zij
rechtspersoonlijkheid bezitten (staat, gemeente, provincie) of
o De rechtspersoonlijkheid vloeit voort uit een bijzondere instellingswet.
Bijv. de Mediawet art. 7.1 lid 2 dat iets ‘rechtspersoonlijkheid heeft’.
2. B-Orgaan: een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed.
Een B-orgaan is alleen een bestuursorgaan als het in uitoefening van openbaar gezag. In
de rechtspraak wordt dit aangenomen, indien er sprake is van een op de wet steunende
bevoegdheid tot het eenzijdig bepalen van de rechtspositie van andere rechtssubjecten.
3. ‘C’-Orgaan: bestuursorgaan bekleed met openbaar gezag zonder wettelijke grondslag.
Nieuwe categorie! Dat komt doordat de overheid jarenlang beleid heeft om bepaalde
overheidstaken uit te besteden aan stichtingen en verenigingen (met name met
subsidies). Hier parkeert de overheid een potje geld en dan hoeft de overheid dat zelf
niet te doen. Indien daar geen grondslag voor is, onttrekt de overheid zich enigszins aan
, het bestuursrecht. Het bestuursrecht zou dan niet van toepassing zijn en dat kan tot
onwenselijk situaties leiden.
Rechter ABRvS stichting bevordering schiphol; er is een praktijk met verenigingen en
stichtingen die de taak van de overheid hebben, maar zij zijn geen bestuursorgaan.
Dat is onwenselijk, want dan is er geen ingang tot het bestuursrecht. Wat is dan de
oplossing? De regel: bepaald en betaald!
a. Bepaald: inhoudelijk vereiste. Op moment dat de overheid heeft uitbesteed maar
in overwegende mate de criteria bepaald waar het geld naar toe gaat (een vinger
in de pap heeft),
b. Betaald: financieel vereiste. De overheid heeft ook het potje heeft gevuld (2/3 of
meer), dan is iets toch een bestuursorgaan.
Breuk met legaliteitsbeginsel: geen wettelijke grondslag en geen publiekrechtelijke
bevoegdheid. Je zou dan in eerste instantie denken dat iets geen bestuursorgaan is, maar
om te voorkomen dat overheid zich onttrekt aan bestuursrecht moet aan deze twee
voorwaarden voldaan: bepaald en betaald.
Belanghebbende:
Art. 1:2 Awb. Het belanghebbende begrip is ingesteld zodat niet allemaal random mensen
komen klagen over besluiten waar zij niks mee te maken hebben.
1. Lid 1: ‘belanghebbende is degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is
betrokken’
2. Lid 3: gaat over rechtspersonen die een ideëel belang hebben en opkomen voor een
bepaald belang (algemeen), zoals dierenrechten etc. of voor een individueel belang
(collectief) en gezamenlijk gaan procederen. Rechtspersonen kunnen nog steeds
voor zichzelf procederen, dan geldt lid 1.
Individueel:
Bij lid 1: normadressaat vs. OPERA
Normadressaat: degene wiens rechtspositie door een individueel besluit wordt bepaald
altijd belanghebbende. Dit kan worden gezien als een voorvraag.
OPERA:
- Objectief:
Belang niet alleen in iemands belevingswereld/geen emotioneel belang
- Persoonlijk:
Goed kijken wat voor soort besluit het is, er is namelijk een categorale aanpak. Kan
bijv inwoners zijn in bepaald gebied. Je moet je bij de P je afscheiden van de amorfe
massa. Dit hoeft geen persoon te zijn, kan ook een groep zijn. Zijn eigen belang moet
bijzonder, persoonlijk of individueel zijn. ABRvS belanghebbende bij
omgevingsrechtelijke besluiten
, Concurrentie:
Is een concurrent belanghebbende (besluit omtrent concurrentie)?
1. Bedient hetzelfde marktsegment
2. Opereert in hetzelfde verzorgingsgebied (ABRvS minicamping de heksenketel)
Ook moet de concurrent een rechtstreeks bij het besluit betrokken belang hebben.
Dit hangt af van de aard van het te nemen besluit en de gevolgen die concurrent
daarvan ondervindt, staat ook in heksenketel.
- Eigen:
Niet andermans belang behartigen
- Rechtstreeks:
Causaliteitsgedachte: voldoende oorzakelijk verband tussen het besluit en de
aantasting van de feitelijke belangen van de betrokkene.
In de regel is een afgeleid belang geen rechtstreeks belang, want sprake van een
parallel belang.
Uitzondering: (ABRvS afgeleid belang en recht op arbeid, komt bijna nooit voor.)
indien iemand door het besluit in een aan een zakelijk of fundamenteel recht
ontleend eigen belang wordt geschaad. (Indien iemand wordt geschaad in een
fundamenteel recht). Als werknemers bijvoorbeeld in de problemen komen door
een besluit zou dit nog niet gelijk hoeven te betekenen dat zij hun banen verliezen.
Als er een reële mogelijkheid bestaat dat de werknemers in hun fundamentele
rechten geschaad gaan worden kan een rechtstreeks belang worden aangenomen.
Uitzondering: van een afgeleid belang is geen sprake indien de appellant een
tegengesteld belang heeft aan dat van normadressaat. Ze hebben een ander soort
belang, daarom toch belanghebbende.
- Actueel:
Geen onzekere toekomstige gevolgen
Bij besluiten over fysieke leefomgeving: ja, tenzij benadering. Tenzij er een uitzondering is:
tenzij aannemelijk (door bestuursorgaan) is dat naar objectieve maatstaven gemeten, sprake
is van verwaarloosbare hinder
Bestuursorganen zelf moet bewijzen dat iemand geen belanghebbende is.
Algemeen belang:
Strenge eisen aangesteld, omdat het niet wenselijk is dat allerlei clubs gaan procederen
tegen grote projecten. Denk aan milieubelangen of belangen van kunst & cultuur. Altijd
noemen of de stichting belanghebbende is in de zin van 1:2 lid 3 Awb.
Eisen: ABRvS stichting openbare ruimte:
A. Doelstelling dient voldoende onderscheidend te zijn in de statutaire doelstellingen
je moet niet heel Nederland bedienen: je moet het afbakenen qua gebied en
qua soort (functioneel qua onderwerp): zowel functioneel als geografisch
beperken. Niet in steen geschreven: iets ruimer beschreven, niet
